Öz
Performans göstergeleri, sulama
birliklerinin eksikliklerini belirlemek ve gerekli önlemleri almak için önemli
bir araçtır. Birçok ülkede, sulama
sistemlerinin yönetim sorumluluğu sulama birliklerine devredilmiştir. Ancak
sulama birliklerinin performansı her sulama birliğinde farklılık
göstermektedir. Bu çalışmada Aşağı Seyhan Ovasında faaliyet gösteren 20 sulama
birliği I. ürün sulama oranı, II. ürün sulama oranı, yıllık bakım onarım oranı
ve ortalama su ücreti göstergeleri kullanılarak kümeleme analizi ile
karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda her bir gösterge için dendogram
oluşturulmuştur. Kümeleme analizi, oluşturulan dendogramlar incelendiğinde
sulama birliklerinin 3 grup altında toplandığı ve geniş bir varyasyon
oluşturduğu görülmüştür. Ayrıca, sulama suyu ücretinin ve yıllık bakım onarım
oranının sulama birliklerinin başarısına önemli etki yaptığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kümeleme Analizi Performans Göstergeleri Sulama Oranı Bakım Onarım Oranı Sulama Suyu Ücreti
Kaynakça
- Akçay, S., Tunalı, S.P., 2016. Aşağı Büyük Menderes ve Aşağı Gediz Havzası Sulama Birliklerinin Üretim ve Su Kullanım Performanslarının Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 64-73.
- Akkuzu, E., Mengü, G.P., 2011. Alaşehir Yöresi Sulama Birliklerinin Arazi-Su Verimliliği ve Su Temini Açısından Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(2), 119-126.
- Alexander, P., Potter, M. 2004. Benchmarking Of Australian Irrigation Water Provider Businesses. Irrigation and Drainage, 53(2004), 165–173.
- Aydoğdu, M.H., Karlı, B., Yenigün, K., Mancı, A.R., 2014. Harran Ovasındaki Sulama Birliklerinin Yapısal Sorunları ve Çözüm Önerileri. Tarım Bilimleri Dergisi 2001, 7(3), 111-117.
- Bareng, J. L. R., Balderama, O. F., Alejo, L.A., 2015. Analysis of Irrigation Systems Employing Comparative Performance Indicators: A Benchmark Study for National Irrigation and Communal Irrigation Systems in Cagayan River Basin. Journal of Agricultural Science and Technology A, 325.
- Burt, C.M., Styles, S.W., 2000. Modern water control and management practices: impact on performance. Water Report 19, FAO.
- Çakmak, B., 2001. Konya Sulama Birliklerinde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi 2001, 7(3), 111-117.
- Değirmenci, H., 2004. Kahramanmaraş Bölgesinde Bazı Sulama Şebekelerinin Karşılaştırma Göstergeleri İle Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 104-110.
- DSİ, 2015. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 2015 Yılı Faaliyet Raporu. http://www.dsi.gov.tr/docs/stratejik-plan/dsi-2015-faaliyet-raporu.pdf?sfvrsn=2#page=71 (Erişim tarihi: 01.06.2016).
- Garcés, C., 1983. A Methodology To Evaluate The Performance of İrrigation Systems. Application to Philippine National Systems. Doktora tezi. Cornell University, Ph.D thesis, Ithaca, New York, USA.
- Geethanjali, Ch, and V. Valli Kumari. A Clustering Based Performance Evaluation System for MGNREG Scheme.
- Hashemy, S. M., Monem, M. J., 2012. Facilitation of operation and maintenance activities of irrigation networks using ak‐means clustering method: case study of the ghazvin irrigation network. Irrigation and Drainage, 61(1), 31-38.
- Hussain, M., Ahmed, S. M., Abderrahman, W., 2008. Cluster analysis and quality assessment of logged water at an irrigation project, eastern Saudi Arabia. Journal of Environmental Management, 86(1), 297-307.
- Kalaycı, Ş., 2009. SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Vol. 2. Asil Yayın Dağıtım.
- Malano, H., Burton M., 2001. Guidelines for benchmarking performance in the irrigation and drainage sector. In: International Programme for Technology and Research in Irrigation and Drainage, 2001.
- Malano, H., Burton, M., Makin, I. 2004. Benchmarking performance in the irrigation and drainage sector: a tool for change Irrigation and Drainage, 53 (2004), 119–133.
- Molden, D.J., Sakthivadivel, R., Perry, C.J., de Fraiture, C. Y., Kloezen, W., 1998. Indicators For Comparing Performance of Irrigated Agricultural Systems. International Water Management Institute, Research Report 20, Colombo, Sri Lanka.
- Nalbantoğlu, G., Çakmak, B., 2007. Akıncı Sulama Birliğinde Sulama Performansının Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi 2007, 13(3), 213-223.
- Neil, T. H., 2002. Applied Multivariate Analysis. Secaucus, NJ, USA: Springer-Verlag New York.
- Ngirazie, L. A., Bushara, A. I., Knox, J. W., (2015). Assessing the performance of water user associations in the Gash Irrigation Project, Sudan.Water International, 40(4), 635-646.
- Öz, B., Taban, S. ve Kar, M., 2009. Kümeleme Analizi ile Türkiye ve AB Ülkelerinin Beşeri Sermaye Göstergeleri Açısından Karşılaştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1).
- Rao, P.S., 1993. Review of Selected Literature on Indicators of İrrigation Performance. International Irrigation Management Institute, IIMI Research Paper No. 13, Colombo, Sri Lanka.
- Rodríguez-Díaz, J. A., Camacho-Poyato, E., Lopez-Luque, R., Pérez-Urrestarazu, L., 2008. Benchmarking and multivariate data analysis techniques for improving the efficiency of irrigation districts: an application in Spain. Agricultural systems, 96(1), 250-259.
- Sharma, S. 1996. Applied Multivariate Techniques. John Wiley and Sons Inc., Canada.
- Tanriverdi C., Değirmenci, H., Sesveren, S., 2011. Assessment of Irrigation Schemes in Turkey Based on Management Types. African Journal of Biotechnology, 10(11), 1997-2001.
- Zema, D. A., Nicotra, A., Tamburino, V., Zimbone, S. M., 2015. Performance Assessment Of Collective Irrigation In Water Users’ Associations Of Calabria (Southern Italy). Irrigation and Drainage, 64(3), 314-325.
Öz
Performance indicators are the key to detect and
take pre-cautions for deficiencies of irrigation unions. In many countries,
administration of irrigation systems is assigned to irrigation associations. Yet,
every single irrigation association differs from each other by performance. In
this study, indicators of 1st and 2nd crop irrigation intensities,
annual maintenance ratio and average irrigation water fee of 20 active irrigation
associations located in Lower Seyhan Plain were used and compared with cluster analysis.
Following the study, a dendogram was formed for each indicator. Analysis of dendograms
constituted by cluster analysis indicated that irrigation associations were categorized
under 3 different groups and varied widely. Also, it was determined that,
irrigation water fees and annual maintenance ratios made a substantial
contribution to irrigation associations' success.
Anahtar Kelimeler
Cluster analysis performance indicators irrigation intensity maintenance ratio Irrigation water fee
Kaynakça
- Akçay, S., Tunalı, S.P., 2016. Aşağı Büyük Menderes ve Aşağı Gediz Havzası Sulama Birliklerinin Üretim ve Su Kullanım Performanslarının Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 64-73.
- Akkuzu, E., Mengü, G.P., 2011. Alaşehir Yöresi Sulama Birliklerinin Arazi-Su Verimliliği ve Su Temini Açısından Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(2), 119-126.
- Alexander, P., Potter, M. 2004. Benchmarking Of Australian Irrigation Water Provider Businesses. Irrigation and Drainage, 53(2004), 165–173.
- Aydoğdu, M.H., Karlı, B., Yenigün, K., Mancı, A.R., 2014. Harran Ovasındaki Sulama Birliklerinin Yapısal Sorunları ve Çözüm Önerileri. Tarım Bilimleri Dergisi 2001, 7(3), 111-117.
- Bareng, J. L. R., Balderama, O. F., Alejo, L.A., 2015. Analysis of Irrigation Systems Employing Comparative Performance Indicators: A Benchmark Study for National Irrigation and Communal Irrigation Systems in Cagayan River Basin. Journal of Agricultural Science and Technology A, 325.
- Burt, C.M., Styles, S.W., 2000. Modern water control and management practices: impact on performance. Water Report 19, FAO.
- Çakmak, B., 2001. Konya Sulama Birliklerinde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi 2001, 7(3), 111-117.
- Değirmenci, H., 2004. Kahramanmaraş Bölgesinde Bazı Sulama Şebekelerinin Karşılaştırma Göstergeleri İle Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 104-110.
- DSİ, 2015. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 2015 Yılı Faaliyet Raporu. http://www.dsi.gov.tr/docs/stratejik-plan/dsi-2015-faaliyet-raporu.pdf?sfvrsn=2#page=71 (Erişim tarihi: 01.06.2016).
- Garcés, C., 1983. A Methodology To Evaluate The Performance of İrrigation Systems. Application to Philippine National Systems. Doktora tezi. Cornell University, Ph.D thesis, Ithaca, New York, USA.
- Geethanjali, Ch, and V. Valli Kumari. A Clustering Based Performance Evaluation System for MGNREG Scheme.
- Hashemy, S. M., Monem, M. J., 2012. Facilitation of operation and maintenance activities of irrigation networks using ak‐means clustering method: case study of the ghazvin irrigation network. Irrigation and Drainage, 61(1), 31-38.
- Hussain, M., Ahmed, S. M., Abderrahman, W., 2008. Cluster analysis and quality assessment of logged water at an irrigation project, eastern Saudi Arabia. Journal of Environmental Management, 86(1), 297-307.
- Kalaycı, Ş., 2009. SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Vol. 2. Asil Yayın Dağıtım.
- Malano, H., Burton M., 2001. Guidelines for benchmarking performance in the irrigation and drainage sector. In: International Programme for Technology and Research in Irrigation and Drainage, 2001.
- Malano, H., Burton, M., Makin, I. 2004. Benchmarking performance in the irrigation and drainage sector: a tool for change Irrigation and Drainage, 53 (2004), 119–133.
- Molden, D.J., Sakthivadivel, R., Perry, C.J., de Fraiture, C. Y., Kloezen, W., 1998. Indicators For Comparing Performance of Irrigated Agricultural Systems. International Water Management Institute, Research Report 20, Colombo, Sri Lanka.
- Nalbantoğlu, G., Çakmak, B., 2007. Akıncı Sulama Birliğinde Sulama Performansının Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi 2007, 13(3), 213-223.
- Neil, T. H., 2002. Applied Multivariate Analysis. Secaucus, NJ, USA: Springer-Verlag New York.
- Ngirazie, L. A., Bushara, A. I., Knox, J. W., (2015). Assessing the performance of water user associations in the Gash Irrigation Project, Sudan.Water International, 40(4), 635-646.
- Öz, B., Taban, S. ve Kar, M., 2009. Kümeleme Analizi ile Türkiye ve AB Ülkelerinin Beşeri Sermaye Göstergeleri Açısından Karşılaştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1).
- Rao, P.S., 1993. Review of Selected Literature on Indicators of İrrigation Performance. International Irrigation Management Institute, IIMI Research Paper No. 13, Colombo, Sri Lanka.
- Rodríguez-Díaz, J. A., Camacho-Poyato, E., Lopez-Luque, R., Pérez-Urrestarazu, L., 2008. Benchmarking and multivariate data analysis techniques for improving the efficiency of irrigation districts: an application in Spain. Agricultural systems, 96(1), 250-259.
- Sharma, S. 1996. Applied Multivariate Techniques. John Wiley and Sons Inc., Canada.
- Tanriverdi C., Değirmenci, H., Sesveren, S., 2011. Assessment of Irrigation Schemes in Turkey Based on Management Types. African Journal of Biotechnology, 10(11), 1997-2001.
- Zema, D. A., Nicotra, A., Tamburino, V., Zimbone, S. M., 2015. Performance Assessment Of Collective Irrigation In Water Users’ Associations Of Calabria (Southern Italy). Irrigation and Drainage, 64(3), 314-325.
Ayrıntılar
| Bölüm | BİYOSİSTEM MÜHENDİSLİĞİ (Biosystems Engineering) |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2017 |
| Kabul Tarihi | 3 Şubat 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 |