KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi

Öz

Orta Karadeniz Bölgesi doğal florasından toplanmış 70 adet domuz ayrığı popülasyonlarının kuru ot verimi ve elde edilen otun ham protein, ADF, NDF ve bazı mineral madde içerikleri ile sindirilebilirliğinin gelişme dönemlerine göre (erken vejetatif dönem, sapa kalkma ve tam çiçeklenme) nasıl değiştiğinin belirlenmesi amacıyla 2011 ve 2012 yıllarında 2 yıl süreyle yürütülmüştür. Değişik ekolojik özellik gösteren yerlerden toplanan domuz ayrığı bitkilerinde 2011 ve 2012 yıllarında sırasıyla ortalama bitkide yaprak oranı % 71.12 – 67.65, kuru ot verimi 148.74 – 41.16 g/bitki, ham protein oranı % 18.13 – 20.24, ADF oranı % 38.00 – 38.24, NDF oranı % 51.85 – 51.81 ve nispi yem değeri 109.58 – 109.76 olarak tespit edilmiştir. Mineral madde içerikleri yönünden 2011 ve 2012 yıllarında sırasıyla ortalama Ca oranı % 0.51 - 0.61, K oranı % 2.14 – 2.37, Mg oranı % 0.20 – 0.21, P oranı % 0.41 – 0.42, Ca/P oranı 1.25 – 1.33, K/Ca+Mg oranı 3.11 – 3.07 arasında değişmiştir. Gelişme dönemleri ilerledikçe bitkilerin Ca, Mg, P ve K oranları azalmıştır. Her iki yılda da incelenen özellikler açısından popülasyonlar arasında oldukça geniş bir değişim olmuştur. Bu durum, domuz ayrığında tarımsal olarak önem taşıyan özellikler yönünden yapılacak seleksiyon çalışmalarının başarılı olabileceğini ve popülasyonların üstün olan özellikleri dikkate alınarak gen kaynağı olarak kullanılabileceklerini göstermektedir. Bu çalışma sonucunda Samsun Tekkeköy 1, Ordu Merkez 3, Sinop Türkeli 1 popülasyonların ümitvar olduğu belirlenmiştir. Kuru ot verimi ve besin elementi içerikleri birlikte değerlendirildiğinde salkım gösterme başlangıcı en uygun hasat zamanı olarak önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: Domuz ayrığı, gelişme devresi, tarımsal özellikler, yem kalitesi, mineral madde.  

Some Feature and Yield Changes Depending on Growth Periods on Cocksfoot (Dactylis glomerata L.)  Populations

SUMMARY: This study was conducted from 2011 to 2012 to determine the hay yield and the changes in its crude protein, ADF, NDF and some mineral contents and, its digestibility based of growth stages (early vegetative, bolting and full flowering stages) of 70 cocksfoot populations collected from natural flora of Central Black Sea Region. In the cocksfoot plants collected from areas with different ecological conditions. Average leaf rate was 71.12 and 67.65 % and, average hay yield was 148.74 and 41.16 g/plant for 2011 and 2012, respectively. For 2011 and 2012, average crude protein rate was 18.13 and 20.24%, ADF rate was 38.00 and 38.24%, NDF rate was 51.85 and 51.81 and relative feed value was 109.58 and 109.76, respectively. In terms of mineral content, the average calcium rate was found as 0.51 and 0.61 %, nitrogen was 2.14 and 2.37 %, magnesium was 0.20 and 0.21 %, phosphorus was 0.41 and 0.42 %, Ca/P was 1.25 and 1.33 and, K/Ca+Mg rate was found as 3.11 and 3.07 % for 2011 and 2012, respectively. As the growth progressed, Ca, Mg, P and K rates of the plants decreased. There was a quite a wide range between investigated characteristics of population in both years. This indicates that cocksfoot populations can be used as genetic sources considering outstanding features and, the selection studies could be importantly and successfully integrated into upcoming agricultural research. The results of this study showed that Samsun Tekkeköy 1, Ordu Merkez 3, and Sinop Türkeli 1 populations were promising varieties. When the hay yield and nutrient content are considered together, onset of panicle initiation growing stage could be recommended as the most suitable harvesting time for the cocksfoot.

 Key Words: Cocksfoot, growing stages, agricultural feature, feed quality, mineral matter