Öz
Kentlerdeki nüfus artışı yaşam kalitesinin düşmesine ve bireylerin ihtiyaçlarının gerektiği gibi karşılanamamasına neden olmaktadır. Bu olumsuz koşullardan en çok etkilenen kesim ise hareket kısıtlılığı yaşayan engelli bireylerdir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre dünya nüfusunun 1 milyardan fazlasında çeşitli engellilik durumu bulunmakta, Birleşmiş Milletler Kalkınma programına göre bu engellilerin %80’i gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır. Türkiye’de ise Ulusal Engelli Veri Tabanına göre (Mayıs 2022) nüfusun %2,97’sinin yani 2,5 milyon engelli birey olduğu belirtilmektedir. Ülkemizdeki engelli bireylerin önemli bir kısmını (%13,78) ortopedik engelli bireyler oluşturmaktadır. Bu çalışmada; evrensel tasarım ilkeleri ışığında tekerlekli sandalye kullanıcısı bireylerin çalışma ve sosyal hayatlarında işlerini kolaylaştıracak çalışma masası tasarımı gerçekleştirilmiştir. Bunun için Ghani ve diğerleri ile Cheng-Lung Lee’nin çalışmaları ve TS 9111 ile “City Of Toronto Accessibility Design Guidelines, 2004”deki ölçümler dikkate alınmıştır. Masa tasarımında temel olarak çalışan tekerlekli sandalye kullanıcısı bireyler hedeflenmiş olsa da yaşlılar ve farklı engele sahip bireyler için de organize edilebilecek demonte bir yapı düşünülmüştür. Tasarlanan model, piyasada satılan masa modelleri incelenerek, bu modellerden farklı olacak şekilde geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Tekerlekli Sandalye Engelli Çalışma Masası Herkes İçin Tasarım Ergonomi
Kaynakça
- Ab Ghani, A.I.H., Yaakob, N.H.M., Yusof, R., & Dawal, S.Z.M. (2015). A Brief Review of Ergonomic Workstation for Disability Student. Jurnal Teknologi, 77(27), 19-23.
- Altinok, M. ve Kars, M.M. (2010). Tekerlekli Sandalye Kullanan Engellilere Yönelik Islak Mekân Düzenlemelerinde Fonksiyonel Yaklaşımlar. Journal of Science and Technology of Dumlupınar University, (021), 107-120.
- City Of Toronto Accessibility Design Guidelines, (2021). Erişim Adresi: https://www.toronto.ca/wp-content/uploads/ 2021/08/8ee5-Revised-TADG.pdf. Erişim Tarihi: 11 Kasım 2022.
- Erdem, H.E. ve Çınar, H. (2008). Yaşam Hakkı: Tekerlekli Sandalye Kullanıcılarının Konut İç Mekan Donatı Elemanları ve Mobilya Kullanımı. Politeknik Dergisi, 11(2), 169-174.
- Sarı, İ. ve Dizel, T. (2021). Ofis Çalışanlarının Mobilya- Fiziksel Konfor İlişki Düzeyleri. 26. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiri Özetleri, s:10, Kırıkkale.
- Özkaya, K. ve Güngör, İ. (2018). Tekerlekli Sandalye Kullanan Engelliler İçin Elbise Dolabı Tasarımı. 5th International Furniture Congress, Proceedings, 422 – 433, Eskişehir.
- Kalınkara, V. (2019). Mutfak Tasarımında Fiziksel Konfor ve Verimlilik: Yaşlılar. Engineering Sciences, 14(4), 169-182.
- Kalınkara, V. (2010). Yaşlı Bireyler İçin Yaşam Çevresinin Ergonomik Tasarımı. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1-2), 54-64.
- Kaymaz, M.K. (2015). Eğitim Yapılarında Bedensel Engellilere Yönelik Engelsiz Tasarım. Selçuk- Teknik Dergisi, 14(2), 238-250.
- Lee, C.L. (2007). Ergonomic Study of VDT Workstations for Wheelchair Users. Int. J. of Applied Science and Engineering, 5, 97-113.
- TS 9111. (2011). Özürlüler ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Kişiler için Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri. Türk Standartları Enstitüsü, 132 s., Ankara.
- TS EN 81-70. (2007). Engelliler Dâhil Yolcu Asansörleri İçin Erişilebilirlik. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- Yıldırım, K., Müezzinoğlu, M.K. ve Türkdal, S. (2021). Fiziksel Engelli Kullanıcıların İç Mekân Donatı Elemanlarına Yönelik Tercihlerinin Belirlenmesi. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat Dergisi, 6(12), 193-213.
- 4857 sayılı İş Kanunu (2003). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5 .4857.pdf. Erişim Tarihi: 01 Aralık 2022.
Öz
The increase in the population in cities leads to a decrease in the quality of life and the inability to meet the needs of individuals as they should. The individuals most affected by these adverse conditions are the disabled individuals who experience mobility restrictions. According to the data of the World Health Organization (WHO), more than 1 billion people in the world have various types of disability, and according to the United Nations Development Program, 80% of these disabled people live in developing countries. In Turkey, according to the National Disability Database (May 2022), it is stated that 2.97% of the population is disabled, that is, 2.5 million disabled individuals live in the country.
In our country, a significant portion of the disabled individuals (13.78%) consists of orthopedically disabled individuals. In this study, considering the universal design principles, a study desk was designed that will enable individuals with wheelchairs to perform their studies in their working and social lives. For this, the research studies of Ghani et al. and Cheng-Lung Lee and the measurements in the TS 9111 with “City of Toronto Accessibility Design Guidelines, 2004” were taken into account.
Although working wheelchair user individuals were targeted as a basis in the design of the table, a demountable structure that could be reorganized for the elderly and individuals with different disabilities was considered. The designed ergonomic desk model has been developed to be different from these models by examining the desk models sold in the market.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ab Ghani, A.I.H., Yaakob, N.H.M., Yusof, R., & Dawal, S.Z.M. (2015). A Brief Review of Ergonomic Workstation for Disability Student. Jurnal Teknologi, 77(27), 19-23.
- Altinok, M. ve Kars, M.M. (2010). Tekerlekli Sandalye Kullanan Engellilere Yönelik Islak Mekân Düzenlemelerinde Fonksiyonel Yaklaşımlar. Journal of Science and Technology of Dumlupınar University, (021), 107-120.
- City Of Toronto Accessibility Design Guidelines, (2021). Erişim Adresi: https://www.toronto.ca/wp-content/uploads/ 2021/08/8ee5-Revised-TADG.pdf. Erişim Tarihi: 11 Kasım 2022.
- Erdem, H.E. ve Çınar, H. (2008). Yaşam Hakkı: Tekerlekli Sandalye Kullanıcılarının Konut İç Mekan Donatı Elemanları ve Mobilya Kullanımı. Politeknik Dergisi, 11(2), 169-174.
- Sarı, İ. ve Dizel, T. (2021). Ofis Çalışanlarının Mobilya- Fiziksel Konfor İlişki Düzeyleri. 26. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiri Özetleri, s:10, Kırıkkale.
- Özkaya, K. ve Güngör, İ. (2018). Tekerlekli Sandalye Kullanan Engelliler İçin Elbise Dolabı Tasarımı. 5th International Furniture Congress, Proceedings, 422 – 433, Eskişehir.
- Kalınkara, V. (2019). Mutfak Tasarımında Fiziksel Konfor ve Verimlilik: Yaşlılar. Engineering Sciences, 14(4), 169-182.
- Kalınkara, V. (2010). Yaşlı Bireyler İçin Yaşam Çevresinin Ergonomik Tasarımı. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1-2), 54-64.
- Kaymaz, M.K. (2015). Eğitim Yapılarında Bedensel Engellilere Yönelik Engelsiz Tasarım. Selçuk- Teknik Dergisi, 14(2), 238-250.
- Lee, C.L. (2007). Ergonomic Study of VDT Workstations for Wheelchair Users. Int. J. of Applied Science and Engineering, 5, 97-113.
- TS 9111. (2011). Özürlüler ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Kişiler için Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri. Türk Standartları Enstitüsü, 132 s., Ankara.
- TS EN 81-70. (2007). Engelliler Dâhil Yolcu Asansörleri İçin Erişilebilirlik. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- Yıldırım, K., Müezzinoğlu, M.K. ve Türkdal, S. (2021). Fiziksel Engelli Kullanıcıların İç Mekân Donatı Elemanlarına Yönelik Tercihlerinin Belirlenmesi. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat Dergisi, 6(12), 193-213.
- 4857 sayılı İş Kanunu (2003). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5 .4857.pdf. Erişim Tarihi: 01 Aralık 2022.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ergonomi Tasarımı |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri / Research Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ağustos 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 6 Sayı: 2 |
Dergi yılda 3 sayı (Nisan, Ağustos ve Aralık) olarak yayımlanmaktadır. Bu sayılara ek olarak Editörler Kurulu’nun kararıyla, Ulusal Ergonomi Kongresi’nde sunulan bildiriler “Özel Sayı” olarak yayımlanabilmektedir.