Araştırma Makalesi
Bolu ve Düzce İli Fındık Bahçelerinde Amerikan Beyazkelebeği Hyphantria cunea Drury (Lepidoptera: Arctiidae)’nin Yayılış Alanı, Zararı ve Bazı Biyo-ekolojik Özellikleri
Öz
Amerikan beyazkelebeği, Hyphantria cunea Drury (Lepidoptera:
Arctidae) önemli karantina zararlılarından birisidir. Polifag bir zararlı olup,
başlıca fındık olmak üzere sert ve yumuşak çekirdekli meyvelerde ve orman
ağaçlarında zarara neden olmaktadır. H.
cunea larvaları, yaprakların üzerinde oluşturdukları ağın içerisinde önce
yüzeysel olarak daha sonra ise sadece ana damarları kalacak şekilde yiyerek
zarar meydana getirmektedirler. Bu çalışma 2015-2016 yılları arasında Bolu ve
Düzce ili fındık bahçelerinde yürütülmüştür. H. cunea’nın zarar seviyesi her bahçeden 1-10 dekar büyüklükteki
bahçelerde 10 ocak; 10-30 dekar büyüklükteki bahçelerde 20 ocak; 30 dekardan
büyük bahçelerde 30 ocakta kontrol yapılmış ve zarar derecesi 1-10 skalasına
göre derecelendirilmiştir. H. cunea,
Bolu ilinde merkez ve Mudurnu’da belirlenmiştir. Düzce ilinde ise Yığılca
ilçesi hariç yedi ilçede H. cunea’nın
yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Fındık üretimi yapılan ilçelerde H. cunea’nın zarar oranları bakımından
fark anlamlı bulunmuştur (P<0.05). H.
cunea’nın en fazla Çilimli mahalle ve köylerinde olduğu belirlenmiştir. Bu
ilçeleri, benzer ortalamaya sahip olan Düzce-merkez köy ve mahalleri ile
Gümüşova köyleri izlemektedir. H. cunea
zararından en az etkilenen alanlar ise Akçakoca mahalleri ile Yığılca köy ve
mahalleleri olduğu belirlenmiştir.
Destekleyen Kurum
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Proje Numarası
BAP–2015.10.06.889
Teşekkür
Projede arazi çalışmalarının birkaçına eşlik eden Prof. Dr. Halil KÜTÜK ve Doç. Dr. Mustafa İMREN’e teşekkür ederiz. Ayrıca projenin bir kısmına maddi destek sağlayan Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Proje No: BAP–2015.10.06.889’a teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Anonim, (2008). Amerikan Beyaz Kelebeği ile mücadeleye bakanlıktan ilaç desteği yok. Son Dakika Güncel Haber [1185963] [Haber Yayın Tarihi: 21.01.2008 18:02:00 CHA]. Erişim tarihi: 17.03.2019.
- Anonim, (2011). Fındık Entegre Mücadele Teknik Talimatı. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara.
- Anonim, (2014). Fındığın faydaları. http://www.tb.org.tr/ [Trabzon Ticaret Borsası web sitesi]. Erişim tarihi: 17.03.2019.
- Anonim, (2015). Amerikan beyaz kelebeği mücadelesi başladı. Düzce Tarım Bülteni. T.C. Düzce Valiliği, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü yayın organı, Meba ofset Matbaacılık-Amasya, Tem-Ağt-Eyl., 3.
- Baş, R. (1982). Türkiye İçin Yeni Bir Bitki Zararlısı, Hyphantria cunea (Drury) (Lepidoptera, Arctiidae), İstanbul, (Yayınlanmamış): Akkuzu, E., & Mol, T. (2006). Amerikan beyaz kelebeği (Hyphantria cunea (Dry.)) üzerine biyolojik ve morfolojik araştirmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, 2: 50-57.
- Bora, T., & Karaca, İ. (1970). Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi Yardımcı Ders Kitabı, Yayın, 167.
- Boriani, M. (1994). New records of parasitoids from Hyphantria cunea (Drury, 1773) (Lepidoptera, Arctiidae) in Italy. Entomofauna, 15(37), 425-432.
- Erdoğan, C. (2018). Turkey tree nuts annual report. GAIN Report Number: TR8029. https://gain.fas.usda.gov.tr. Erişim tarihi: 17.03.2019.
- FAO, (2019). Hazelnut production. http://www.fao.org/ Erişim tarihi: 17.03.2019.
- Elliott, A. C., & Hynan, L. S. (2011). A SAS® macro implementation of a multiple comparison post hoc test for a Kruskal–Wallis analysis. Computer Methods and Programs in Biomedicine, 102(1), 75-80.
- İren, Z. (1977). Önemli Meyve Zararlıları, Tanımları, Zararları, Yaşayışları ve Mücadele Metodları. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Ankara Bölge ve Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Yayınları, Mesleki Eserler Serisi, No. 36. 165 s., Ankara.
- Işık, M., & Yanılmaz, A. F. (1992). Studies on natural enemies and control measures of the fall webworm (Hyphantria cunea Drury. Lep.: Arctiidae) in hazelnut plantation in Samsun. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Samsun, Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 22-23(1987-1988), 55-58.
- Karadeniz, T., Bostan, S. Z., Tuncer, C., & Tarakçıoğlu, C. (2008). Fındık Yetiştiriciliği. Ziraat Odası Başkanlığı Bilimsel Yayınlar Serisi Yayın No: 1, Ordu.
- Masaki, S., & Umeya, K. (1977). Larval life. In: Hidaka T., (Ed.), Adaptation and Speciation in the Fall Webworm, Kadansha Ltd. Tokyo, Chapter 2.
- Nurieva, I. (2002). Bioecological Abilities of Parasitoids Parasitising Hyphantria cunea Drury (Lepidoptera: Arctiidae) in Azerbaijan. Türkiye 5. Biyolojik Mücadele Kongresi, Erzurum.
- Rezaei, V., Moharramipour, S., & Talebi, A. A. (2003). The first report of Psychophagus omnivorus (Walker) and Chouioia cunea (Yang) parasitoid wasps of American white webworm Hyphantria cunea Drury (Lep.: Arctiidae) from Iran. Applied Entomology and Phytopathology, 70(2), 137-138.
- Japoshvili, G., Nikolaishvili, A., Dzneladze, N. & Goguadze, L. (2006). The Fall Webworm (Hyphantria cunea) in Western Georgia. Proceedings of the Georgian Academy of Science, Biological Series B., 4(4), 122-126.
- Shamilov, A. (2012). IPM program to control Hyphantria cunea in Georgia. FAO program number TCP/GEO/3401.
- Saruhan, İ. (1998). Samsun ilinde önemli fındık zararlılarının yayılışı ve mücadelelerine yönelik araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilileri Enstitüsü, Samsun.
- Sharov, A. A. & Izhevskiy, S. S. (1987). The parasitoid complex of the American white butterfly Hyphantria cunea (Drury) (Lepidoptera, Arctiidae) in the south of the European part of the USSR. Entomologicheskoye Obozreniye, 66(2), 290–298.
- Szalay-Marzso, L. (1971). Biology and control of the fall webworm (Hyphantria cunea Drury) in the middle‐and east European countries. EPPO Bulletin, 1(3), 23-31.
- Sullivan, G. T. (2011). Hyphantria cunea’nın kışlık pupalarının biyolojik mücadele etmenlerinin belirlenmesi ve elde edilen entomopatojen fungusların etkinliklerinin ortaya konulması. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
- TUİK, (2018). Bitkisel üretim istatistikleri. http:// www.tuik.gov.tr Erişim tarihi: 25.12.2019.
- Tuncer, C. (1992). Amerikan beyaz kelebeği (Hyphantria cunea Drury, Lepidoptera: Arctiidae)’nin Samsun ve çevresindeki biyolojisi ve özellikle konukçu bitkilerin değişik açılardan etkileri üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Tuncer, C. (1994). Amerikan beyaz kelebeği (Hyphantria cunea Drury Lep.: Arctiidae)’nin Samsun ilindeki biyolojisi üzerinde araştırmalar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1), 42-56.
- Tuncer, C. & Kansu, İ. A. (1994). Konukçu bitkilerin Hyphantria cunea Drury (Lep.: Arctiidae)’ya etkileri üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomololoji Dergisi, 18(4), 209-222.
- Tuncer, C. & Ecevit, O. (1996). Amerikan beyaz kelebeğinin Samsun ili fındık üretim alanlarındaki kısa biyolojisi ve doğal düşmanları. Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu, Samsun.
- Tuncer, C., Akça, I., & Saruhan, I. (2001). Integrated pest management in Turkish hazelnut orchards. Acta Horticulturae, 556, 419-429.
- Tuncer, C., Akça, I., & Saruhan, I. (2002). Karadeniz Bölgesi fındık üretim alanlarındaki önemli zararlılar. Samsun Ticaret Borsası Dergisi, 2, 43-54.
- Warren, L. O., & Tadic, M. (1967). The fall webworm, Hyphantria cunea, its distribution and natural enemies. A world list (Lepidoptera: Arctiidae). Journal of the Kansas Entomological Society, 40(2), 194-202.
- Warren, L. O., & Tadic, M. (1970). The fall webworm, Hyphantria cunea (Drury). Arkansas Agricultural Experiment Station Bulletin, 759, 1-106.
- Yang, Z. Q., Wang, X. Y., Wei, J. R., Qu, H. R., & Qiao, X. R. (2008). Survey of the native insect natural enemies of Hyphantria cunea (Drury) (Lepidoptera: Arctiidae) in China. Bulletin of Entomological Research, 98(3), 293-302.
The Distribution Area, Damage Rate and Some Bio-ecological Characters of American The fall webworm in Hazelnut Orchards in Bolu and Düzce
Öz
The fall webworm, Hyphantria cunea Drury (Lepidoptera:
Arctiidae) is one of the most important quarantine pests. Besides it is a
poyphyogous pest, damaging especially on hazelnut, soft and stone fruit, and
forest trees. The young larvae of H.
cunea damage by settling in the web over single leaves and first feed on
the upper surface of leaves, later produce distinctive skeletonizing. This
study will conducted in hazelnuts groves in Bolu and Düzce between 2015 and
2016. The surveys were carried out in the hazelnut groves where the damage
rates of H. cunea were determined in
10, 20, and 30 cluster stems for 1-10, 10-30 and over 30 decares, recpectively. The
damage rates were graded according to scale 1-10. H. cunea was determined in Mudurnu and Bolu-city central in Bolu.
It has been spread in seven districts except Yığılca in Düzce. There was a
significant difference in the damage rates of H. cunea has in the hazelnut production areas (P <0.05). It is
determined that is at the highest level H.
cunea’s damage in the center of Çilimli and its villages. After that,
Düzce-city center and its villages, and Gümüşova’s villages with similar
averages.were followed. Akçakoca and Yığılca’s villages were the lowest
effected because of H. cunea damage
in Düzce.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
BAP–2015.10.06.889
Kaynakça
- Anonim, (2008). Amerikan Beyaz Kelebeği ile mücadeleye bakanlıktan ilaç desteği yok. Son Dakika Güncel Haber [1185963] [Haber Yayın Tarihi: 21.01.2008 18:02:00 CHA]. Erişim tarihi: 17.03.2019.
- Anonim, (2011). Fındık Entegre Mücadele Teknik Talimatı. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara.
- Anonim, (2014). Fındığın faydaları. http://www.tb.org.tr/ [Trabzon Ticaret Borsası web sitesi]. Erişim tarihi: 17.03.2019.
- Anonim, (2015). Amerikan beyaz kelebeği mücadelesi başladı. Düzce Tarım Bülteni. T.C. Düzce Valiliği, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü yayın organı, Meba ofset Matbaacılık-Amasya, Tem-Ağt-Eyl., 3.
- Baş, R. (1982). Türkiye İçin Yeni Bir Bitki Zararlısı, Hyphantria cunea (Drury) (Lepidoptera, Arctiidae), İstanbul, (Yayınlanmamış): Akkuzu, E., & Mol, T. (2006). Amerikan beyaz kelebeği (Hyphantria cunea (Dry.)) üzerine biyolojik ve morfolojik araştirmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, 2: 50-57.
- Bora, T., & Karaca, İ. (1970). Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi Yardımcı Ders Kitabı, Yayın, 167.
- Boriani, M. (1994). New records of parasitoids from Hyphantria cunea (Drury, 1773) (Lepidoptera, Arctiidae) in Italy. Entomofauna, 15(37), 425-432.
- Erdoğan, C. (2018). Turkey tree nuts annual report. GAIN Report Number: TR8029. https://gain.fas.usda.gov.tr. Erişim tarihi: 17.03.2019.
- FAO, (2019). Hazelnut production. http://www.fao.org/ Erişim tarihi: 17.03.2019.
- Elliott, A. C., & Hynan, L. S. (2011). A SAS® macro implementation of a multiple comparison post hoc test for a Kruskal–Wallis analysis. Computer Methods and Programs in Biomedicine, 102(1), 75-80.
- İren, Z. (1977). Önemli Meyve Zararlıları, Tanımları, Zararları, Yaşayışları ve Mücadele Metodları. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Ankara Bölge ve Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Yayınları, Mesleki Eserler Serisi, No. 36. 165 s., Ankara.
- Işık, M., & Yanılmaz, A. F. (1992). Studies on natural enemies and control measures of the fall webworm (Hyphantria cunea Drury. Lep.: Arctiidae) in hazelnut plantation in Samsun. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Samsun, Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 22-23(1987-1988), 55-58.
- Karadeniz, T., Bostan, S. Z., Tuncer, C., & Tarakçıoğlu, C. (2008). Fındık Yetiştiriciliği. Ziraat Odası Başkanlığı Bilimsel Yayınlar Serisi Yayın No: 1, Ordu.
- Masaki, S., & Umeya, K. (1977). Larval life. In: Hidaka T., (Ed.), Adaptation and Speciation in the Fall Webworm, Kadansha Ltd. Tokyo, Chapter 2.
- Nurieva, I. (2002). Bioecological Abilities of Parasitoids Parasitising Hyphantria cunea Drury (Lepidoptera: Arctiidae) in Azerbaijan. Türkiye 5. Biyolojik Mücadele Kongresi, Erzurum.
- Rezaei, V., Moharramipour, S., & Talebi, A. A. (2003). The first report of Psychophagus omnivorus (Walker) and Chouioia cunea (Yang) parasitoid wasps of American white webworm Hyphantria cunea Drury (Lep.: Arctiidae) from Iran. Applied Entomology and Phytopathology, 70(2), 137-138.
- Japoshvili, G., Nikolaishvili, A., Dzneladze, N. & Goguadze, L. (2006). The Fall Webworm (Hyphantria cunea) in Western Georgia. Proceedings of the Georgian Academy of Science, Biological Series B., 4(4), 122-126.
- Shamilov, A. (2012). IPM program to control Hyphantria cunea in Georgia. FAO program number TCP/GEO/3401.
- Saruhan, İ. (1998). Samsun ilinde önemli fındık zararlılarının yayılışı ve mücadelelerine yönelik araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilileri Enstitüsü, Samsun.
- Sharov, A. A. & Izhevskiy, S. S. (1987). The parasitoid complex of the American white butterfly Hyphantria cunea (Drury) (Lepidoptera, Arctiidae) in the south of the European part of the USSR. Entomologicheskoye Obozreniye, 66(2), 290–298.
- Szalay-Marzso, L. (1971). Biology and control of the fall webworm (Hyphantria cunea Drury) in the middle‐and east European countries. EPPO Bulletin, 1(3), 23-31.
- Sullivan, G. T. (2011). Hyphantria cunea’nın kışlık pupalarının biyolojik mücadele etmenlerinin belirlenmesi ve elde edilen entomopatojen fungusların etkinliklerinin ortaya konulması. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
- TUİK, (2018). Bitkisel üretim istatistikleri. http:// www.tuik.gov.tr Erişim tarihi: 25.12.2019.
- Tuncer, C. (1992). Amerikan beyaz kelebeği (Hyphantria cunea Drury, Lepidoptera: Arctiidae)’nin Samsun ve çevresindeki biyolojisi ve özellikle konukçu bitkilerin değişik açılardan etkileri üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Tuncer, C. (1994). Amerikan beyaz kelebeği (Hyphantria cunea Drury Lep.: Arctiidae)’nin Samsun ilindeki biyolojisi üzerinde araştırmalar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1), 42-56.
- Tuncer, C. & Kansu, İ. A. (1994). Konukçu bitkilerin Hyphantria cunea Drury (Lep.: Arctiidae)’ya etkileri üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomololoji Dergisi, 18(4), 209-222.
- Tuncer, C. & Ecevit, O. (1996). Amerikan beyaz kelebeğinin Samsun ili fındık üretim alanlarındaki kısa biyolojisi ve doğal düşmanları. Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu, Samsun.
- Tuncer, C., Akça, I., & Saruhan, I. (2001). Integrated pest management in Turkish hazelnut orchards. Acta Horticulturae, 556, 419-429.
- Tuncer, C., Akça, I., & Saruhan, I. (2002). Karadeniz Bölgesi fındık üretim alanlarındaki önemli zararlılar. Samsun Ticaret Borsası Dergisi, 2, 43-54.
- Warren, L. O., & Tadic, M. (1967). The fall webworm, Hyphantria cunea, its distribution and natural enemies. A world list (Lepidoptera: Arctiidae). Journal of the Kansas Entomological Society, 40(2), 194-202.
- Warren, L. O., & Tadic, M. (1970). The fall webworm, Hyphantria cunea (Drury). Arkansas Agricultural Experiment Station Bulletin, 759, 1-106.
- Yang, Z. Q., Wang, X. Y., Wei, J. R., Qu, H. R., & Qiao, X. R. (2008). Survey of the native insect natural enemies of Hyphantria cunea (Drury) (Lepidoptera: Arctiidae) in China. Bulletin of Entomological Research, 98(3), 293-302.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Bitki Koruma |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | BAP–2015.10.06.889 |
| Yayımlanma Tarihi | 13 Aralık 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Mayıs 2019 |
| Kabul Tarihi | 25 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 5 Sayı: 2 |
Kaynak Göster
Cited By
Düzce İlinde Hyphantria cunea (Drury)’nın Yayılış Alanı ile Bulaşma Oranının Belirlenmesi
Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi
https://doi.org/10.29130/dubited.763199
Amerikan Beyaz Kelebeği, Hyphantria cunea Drury (Lepidoptera: Erebidae)’nın Popülasyon Takibi
Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.30910/turkjans.953289
Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi Creative Commons Attribution 4.0 Generic License a