Öz
Consumption of sufficient variety and amount of vegetables, which contain a significant amount of vitamins and minerals necessary for a balanced diet, is very important for maintaining a healthy life. Vegetables are useful in many ways such as maintaining a healthy digestive system, losing weight, protecting body against diseases and being heart-friendly. 50.42% of world vegetable production in 2018 was yielded in China(549 million tons) and 11.78% in India (128 million tons) while 2.17% (24 million tonnes) in Turkey, ranking fourth in the world. In this study, the amount of vegetable production, the changes in the price and the level of contribution to the provincial economy were investigated in Iğdır provinces and districts between 2008-2019. In 2019, 0.28% (88 701 tonnes) of total vegetable production in Turkey (31 089 644 tons) and 0,22% ($ 19.8 million) of total production value ($ 9 034 million) was generated in Igdir. 6.28% (5 568 tons) of vegetable production in Iğdır Province in 2019 was produced in Aralık District, 18.74% (16 626 tons) in Karakoyunlu District, 72.52% (64 327 tons) in Central district, and 0.62% (555 ton) in Tuzluca District. Between 2008-2019, vegetable production amount decreased by 4.23% and production value decreased by 51.83% in Iğdır. The decrease in vegetable production amounts and prices negatively affects the contribution of vegetable production to both producers and the regional economy. In order to increase the income level of the agricultural producer of the region, it is necessary to investigate solutions for increasing the amount and value of vegetable production in Iğdır Province.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akbay C, Candemir S, Orhan E, 2005. Türkiye’de Yaş Meyve ve Sebze Ürünleri Üretim ve Pazarlaması. KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(2): 96-107.
- Akpınar MG, Özkan B, Oral MA, Kızılay H, 2009. Tüketicilerin Yaş Meyve Sebze Tedarik Kanalı Seçimi: Modern (Süper-Hipermarket) Perakendeciler. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2): 211–221.
- Brown JE, 1999. Nutrition Now. 2nd Edition, West/Wadswort, s.142. Belmont.
- Ceyhun Sezgin AE, 2013. Meyve ve Sebze İşleme Teknolojisi. Her Yönüyle Gıda Kitabı, Sidaş Medya Ltd.Şti. 3. Baskı. Syf:85-120. Ankara.
- Ceyhun Sezgin A, 2014. Meyve, Sebze ve Sağlımız. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 2: 46-51.
- Çapanoğlu E, Boyacıoğlu D, 2009. Meyve ve Sebzelerin Flavonoid İçeriği Üzerine İşlemenin Etkisi. Akademik Gıda 7(6): 41-46.
- Dinçer C, Topuz A, 2006. Meyve ve Sebzelerin Muhafazasında İyonize Radyasyon Kullanımı. Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26 Mayıs 2006, Bolu.
- Dursun A, Ekinci M, 2010. Erzurum İlinin Organik Sebzecilik Bakımından Önemi ve Potansiyeli. Türkiye IV. Organik Tarım Sempozyumu, 28 Haziran - 1 Temmuz 2010, Erzurum.
- FAO, 2018. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Crops. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim tarihi 15.12.2019)
- Kasım MU, Kasım R, 2007. Sebze ve Meyvelerde Hasat Sonrası Kayıpların Önlenmesinde Alternatif Bir Uygulama: UV-C. Tarım Bilimleri Dergisi, 13(4): 413-419.
- Niyaz ÖC, Demirbaş N, 2011. Türkiye Yaş Meyve Üretim ve İhracatının Son 10 Yıllık Dönemin Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 17(1): 37-45.
- Ozan S, Aşkın A, 2006. Orta Anadolu Bölgesi Örtü Altı Sebze Alanlarında Görülen Fungal Hastalıklar Üzerine Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 46: 65-75.
- Öğüt S, 2014. Doğal Antioksidanların Önemi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(1): 25–30.
- Pazır F, Turan F, 2017. Meyve Ve Sebzelerde Karşılaşılabilen Bazı Pestisit Kalıntılarının Uzaklaştırılmasında Kullanılan Çeşitli Yöntemler. Journal of Food and Health Science, 3(3): 109-116.
- Sarıkamış G, 2017. Sebze Çeşitlerinin Geliştirilmesinde Biyoteknoloji. TÜRKTOB Dergisi, 24: 15-17.
- TCMB, 2019. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Döviz Kurları. http://www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html (Erişim tarihi 02.03.2020)
- Tosun E, 2009. Hastalık Tedavisinde Kullanılan Bazı Meyve Ve Sebzelerin Dokularında Eser Element ve Mineral Tayini. T.C. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
- TÜİK, 2019a. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim tarihi 12.02.2020)
- TÜİK 2019b. Türkiye İstatistik Kurumu. Tarımsal Fiyat ve Ekonomik Hesaplar. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1004 (Erişim tarihi 03.02.2020)
- Uzundikme F, Çakıroğlu FP, 2007. Yaşlılıkta Sebze - Meyve Tüketimi. Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara.
- Yahia EM, Barry-Ryan C, Dris R, 2004. Treatments and Techniques to Minimise The Postharvest Losses of Perishable Food Crops. Production Practices and Quality Assessment of Food Crops, Postharvest Treatment and Technology, 4: 95-133.
- Yüzbaşıoğlu R, 2018. Bireylerin Organik Sebze-Meyve Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi (Tokat İli Merkezi Örneği). Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 5(4): 433–439.
Öz
Dengeli beslenme için gerekli olan vitamin ve minerallerin önemli miktarını içerisinde bulunduran sebzelerin yeterli çeşit ve miktarda tüketimi sağlıklı yaşamın sürdürülmesi bakımından oldukça önemlidir. Sebzeler, sindirim sisteminin sağlıklı çalışması, kilo verme, hastalıklara karşı koruma ve kalp dostu olmaları gibi birçok açıdan faydalıdırlar. 2018 yılı Dünya sebze üretiminin (1 089 milyon ton) %50.42’si Çin’de (549 milyon ton), %11.78’i Hindistan’da (128 milyon ton) üretilirken Dünya sebze üretiminde dördüncü sırada yer alan Türkiye’de ise %2.17’si (24 milyon ton) üretilmektedir. Bu çalışmada Iğdır il ve ilçelerinde 2008-2019 yılları arasında sebze üretim miktarı, fiyatındaki değişiklikler ile il ekonomisine katkı düzeyi araştırılmıştır. 2019 yılı Türkiye sebze üretim miktarının (31 089 644 ton) %0.28’i (88 701 ton), üretim değerinin ise (9 034 milyon $) %0.22’si (19.8 milyon $) Iğdır’da gerçekleşmiştir. 2019 yılı Iğdır İli sebze üretim miktarının %6.28’i (5 568 ton) Aralık İlçesinde, %18.74’ü (16 626 ton) Karakoyunlu İlçesi’nde, %72.52’si (64 327 ton) Merkez ilçede ve %0.62’si ise (555 ton) Tuzluca ilçesinde üretilmiştir. Iğdır’da 2008-2019 yılları arasında sebze üretim miktarı %4.23 oranında, üretim değeri ise %51.83 oranında azalmıştır. Sebze üretim miktar ve fiyatlarındaki düşüş, sebze üretiminin gerek üreticilere ve gerekse bölge ekonomisine katkısını olumsuz etkilemektedir. Bölge tarım üreticisinin gelir düzeyinin artırılması için Iğdır İli sebze üretim miktar ve değer artış olanaklarının araştırılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akbay C, Candemir S, Orhan E, 2005. Türkiye’de Yaş Meyve ve Sebze Ürünleri Üretim ve Pazarlaması. KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(2): 96-107.
- Akpınar MG, Özkan B, Oral MA, Kızılay H, 2009. Tüketicilerin Yaş Meyve Sebze Tedarik Kanalı Seçimi: Modern (Süper-Hipermarket) Perakendeciler. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2): 211–221.
- Brown JE, 1999. Nutrition Now. 2nd Edition, West/Wadswort, s.142. Belmont.
- Ceyhun Sezgin AE, 2013. Meyve ve Sebze İşleme Teknolojisi. Her Yönüyle Gıda Kitabı, Sidaş Medya Ltd.Şti. 3. Baskı. Syf:85-120. Ankara.
- Ceyhun Sezgin A, 2014. Meyve, Sebze ve Sağlımız. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 2: 46-51.
- Çapanoğlu E, Boyacıoğlu D, 2009. Meyve ve Sebzelerin Flavonoid İçeriği Üzerine İşlemenin Etkisi. Akademik Gıda 7(6): 41-46.
- Dinçer C, Topuz A, 2006. Meyve ve Sebzelerin Muhafazasında İyonize Radyasyon Kullanımı. Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26 Mayıs 2006, Bolu.
- Dursun A, Ekinci M, 2010. Erzurum İlinin Organik Sebzecilik Bakımından Önemi ve Potansiyeli. Türkiye IV. Organik Tarım Sempozyumu, 28 Haziran - 1 Temmuz 2010, Erzurum.
- FAO, 2018. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Crops. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim tarihi 15.12.2019)
- Kasım MU, Kasım R, 2007. Sebze ve Meyvelerde Hasat Sonrası Kayıpların Önlenmesinde Alternatif Bir Uygulama: UV-C. Tarım Bilimleri Dergisi, 13(4): 413-419.
- Niyaz ÖC, Demirbaş N, 2011. Türkiye Yaş Meyve Üretim ve İhracatının Son 10 Yıllık Dönemin Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 17(1): 37-45.
- Ozan S, Aşkın A, 2006. Orta Anadolu Bölgesi Örtü Altı Sebze Alanlarında Görülen Fungal Hastalıklar Üzerine Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 46: 65-75.
- Öğüt S, 2014. Doğal Antioksidanların Önemi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(1): 25–30.
- Pazır F, Turan F, 2017. Meyve Ve Sebzelerde Karşılaşılabilen Bazı Pestisit Kalıntılarının Uzaklaştırılmasında Kullanılan Çeşitli Yöntemler. Journal of Food and Health Science, 3(3): 109-116.
- Sarıkamış G, 2017. Sebze Çeşitlerinin Geliştirilmesinde Biyoteknoloji. TÜRKTOB Dergisi, 24: 15-17.
- TCMB, 2019. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Döviz Kurları. http://www.tcmb.gov.tr/kurlar/kurlar_tr.html (Erişim tarihi 02.03.2020)
- Tosun E, 2009. Hastalık Tedavisinde Kullanılan Bazı Meyve Ve Sebzelerin Dokularında Eser Element ve Mineral Tayini. T.C. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
- TÜİK, 2019a. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim tarihi 12.02.2020)
- TÜİK 2019b. Türkiye İstatistik Kurumu. Tarımsal Fiyat ve Ekonomik Hesaplar. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1004 (Erişim tarihi 03.02.2020)
- Uzundikme F, Çakıroğlu FP, 2007. Yaşlılıkta Sebze - Meyve Tüketimi. Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara.
- Yahia EM, Barry-Ryan C, Dris R, 2004. Treatments and Techniques to Minimise The Postharvest Losses of Perishable Food Crops. Production Practices and Quality Assessment of Food Crops, Postharvest Treatment and Technology, 4: 95-133.
- Yüzbaşıoğlu R, 2018. Bireylerin Organik Sebze-Meyve Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi (Tokat İli Merkezi Örneği). Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 5(4): 433–439.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Tarım Politikaları |
| Bölüm | Tarım Ekonomisi / Agricultural Economy |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Nisan 2020 |
| Kabul Tarihi | 14 Temmuz 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 10 Sayı: 4 |