Diyarbakır Koşullarında Ana Ürün Yerfıstığı Yetiştiriciliğinde Tek ve Çift Sıralı Ekim Yöntemlerinin Verim ve Önemli Tarımsal Özelliklere Etkisi

Şevder Yaşlı; Necmi İşler; Cenk Burak Şahin

doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.552168

Araştırma Makalesi

Diyarbakır Koşullarında Ana Ürün Yerfıstığı Yetiştiriciliğinde Tek ve Çift Sıralı Ekim Yöntemlerinin Verim ve Önemli Tarımsal Özelliklere Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 1, 91 - 98, 28.02.2020

Şevder Yaşlı Necmi İşler Cenk Burak Şahin

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.552168

Cited By: 7

Öz

Bu çalışma, Diyarbakır
koşullarında ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde tek ve çift sıralı ekim
yöntemlerinin verim ve bazı tarımsal özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla
2014 yılında Dicle Üniversitesi araştırma alanında yürütülmüştür. Araştırmada,
Halisbey yerfıstığı çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Tesadüf blokları
deneme desenine göre 3 yinelemeli olarak kurulmuştur. Sıra üzeri 20 cm sabit
olmak üzere, 60 cm, 70 cm, 80 cm ve 90 cm tek sıralı ve 60x25x60 cm, 70x25x70
cm, 80x25x80 cm ve 90x25x90 cm çift sıralı yöntemler ile ekim yapılmıştır.
Çalışmada; meyve verimi (kg da^-1), bitki başına meyve sayısı (adet
bitki^-1), 100 tohum ağırlığı (g), 100 meyve ağırlığı (g), I. ve II.
kalite meyve sayısı oranları (%), ıskarta meyve sayısı oranı (%), yağ oranı (%)
gibi özellikler incelenmiştir. Elde edilen verilere göre, en yüksek meyve
verimi 60x25x60 cm ekim yönteminden (601.83 kg da^-1), en yüksek
meyve sayısı ise 80 cm ekim yönteminden (48.68 adet bitki^-1) elde
edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, bitki yoğunluğu azaldıkça bitki başına
meyve sayısında bir artış görülürken, bitki sayısı ve yoğunluğu arttıkça dekara
meyve veriminde artış sağlandığı belirlenmiştir. En yüksek meyve verimi için
çift sıralı ekim yöntemlerinin (özellikle 60x25x60 cm) tercih edilmesi daha iyi
olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Arachis hypogaea L, Bitki yoğunluğu, Ekim yöntemi, Meyve verimi, Yerfıstığı

Teşekkür

Bu çalışma, Şevder YAŞLI’nın yüksek lisans tezinin bir bölümünden türetilmiştir.

Kaynakça

Ağan YA 2010. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde farklı dozlarda ve zamanlarda uygulanan azot gübresinin verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi üzerine bir araştırma. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 72 s.
Ahmed EM, Young CT 1982. Composition, Quality and Flavor of Peanut. Peanut Science and Technology. (Ed. H.E. Pattee and C. T. Young), pp. 665-688, APRES. Inc. Texas, USA, 825p.
Alam ATM, Sarker AR, Hossain A, Islam M, Haque S, Hussain M 2002. Yield and Quality of Groundnut (Arachis hypogaea L.) as Affected by Hill Density and Number of Plants per Hill. Pakistan Journal of Agronomy, 1(2-3): 74-76.
Anonim. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/ (Erişim tarihi: 29.03.2019).
Anonymous 2019. Food and Agriculture Organization of the United Nations Statistics (FAOSTAT). http://www.fao.org/faostat/en (Erişim tarihi: 29.03.2019).
Arıoğlu E 2007. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 63 s.
Arıoğlu HH 2014. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı Ders Kitabı. ÇÜ Ziraat Fakültesi Ders Kitapları Yayın No: A-70, Genel Yayın No: 220, Adana, 204s.
Aşık FF 2018. Ana ürün yerfıstığı tarımında bakteri (Rhizobium sp.) ve azotlu gübre uygulamalarının bazı tarımsal ve kalite özellikleri üzerine etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 142 s.
Balkcom KS, Tubbs RS, Balkcom KB 2018. Strip Tillage Implements for Single and Twin Row Peanut. Agronomy Journal, 110(3): 1136-1146.
Canavar Ö 2011. Farklı hasat zamanlarının yerfıstığının verim ve verim unsurları ile yağ asitleri kompozisyonu ve aflatoksin konsantrasyonu üzerine etkisi. ADÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 127 s.
Coffelt TA, Seaton ML, VanScoyoc SW 1989. Reproductive Efficiency of 14 Virginia-Type Peanut Cultivars. Crop Science, 29(5): 1217-1220.
Elinç H 2017. Siirt ekolojik koşullarında ana ürün olarak yetişebilecek bazı yerfıstığı çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal özelliklerin belirlenmesi üzerine araştırma. Siirt Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 67 s.
Güllüoğlu L, Bakal H, Onat B, Kurt C, Arıoğlu HH 2016. The Effect Of Harvesting Date On Some Agronomic And Quality Characteristics Of Peanut Grown In The Mediterranean Region Of Turkey. Turkish Journal Of Field Crops, 21(2): 224-232.
Hatipoğlu H 2014. Harran Ovası koşullarında yer fıstığı bitkisinin uygun ekim zamanının belirlenmesi. Harran Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 72 s.
İnan Ö 2016. İkinci ürün yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde tek ve çift sıra ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. Harran Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 69 s.
Kadiroğlu A 2008. Yerfıstığı Yetiştiriciliği. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Antalya, 53s.
Kadiroğlu A 2012. Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde farklı çeşitler ve sıra üzeri mesafelere göre tek ve çift sıralı ekim yöntemlerinin karşılaştırılması. SDÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 117 s.
Karabulut B 2017. Diyarbakır-Bismil ekolojik koşullarında ana ürün olarak yetiştirilen yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin tarımsal ve kalite özelliklerinin araştırılması. YYÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 76 s.
Kaushik MK, Chaubey AK 2000. Response of rainy season bunch groundnut (Arachis hypogaea L.) to row spacing and seed rate. Crop Research (Hisar), 20(3): 407-410.
Kayataş B 2015. Bingöl şartlarında bazı yer fıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi. Bingöl Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 68 s.
Kılınç A 2017. Kahramanmaraş şartlarında bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. KSÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 75 s.
Koldanca E 2016. Bingöl koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinde verim ve kalite üzerine etkisi. Bingöl Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 71 s.
Kurt C 2007. Ana ürün yer fıstığı yetiştiriciliğinde tek ve çift sıralı ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 58 s.
Maiti R, Ebeling PW 2002. The Peanut (Arachis hypogaea) Crop. Science Publishers, New York, USA, 376p.
Önceler İH 2005. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde, farklı içerikli gübre uygulamalarının, verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 86 s.
Özdemir F 2004. Yeni yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin Amik Ovası`nda yetiştirilebilme olanakları. MKÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 44 s.
Özgören M 2012. Ana ürün yerfıstığı tarımında bitki yoğunluğunun verim ve bazı bitkisel özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 66 s.
Üçeçam D, Hayli S 2004. Osmaniye İlinde Yerfıstığı Tarımı ve Önemi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2): 67-92.
Ülger A 2010. Farklı ekim zamanı ve bitki sıklıklarının yerfıstığında bitki gelişimi ile meyve verimi ve kalitesine etkileri. MKÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 74 s.
Yolbaş M 2018. Farklı ekim zamanlarının Siirt koşullarında yerfıstığı (Arachis hypogaea L.)'nın verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Siirt Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 63 s.

The Effect of Single and Twin Planting Patterns on Yield and Important Agricultural Characteristics of Main Cropped Peanut Under Diyarbakir Conditions

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 1, 91 - 98, 28.02.2020

Şevder Yaşlı Necmi İşler Cenk Burak Şahin

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.552168

Cited By: 7

Öz

This study was conducted to
determine the effects of single and twin planting patterns on yield and
important agronomic characteristics of main cropped peanut at the experimental
area of Dicle University, Diyarbakir-Turkey in 2014. Peanut cultivar Halisbey was
used as a plant material. The study was established in a randomized complete
block design with three replications. Four single row spacing (60 cm, 70 cm,
80cm and 90 cm) and four twin row spacing (60x25x60 cm, 70x25x70 cm, 80x25x80
cm and 90x25x90 cm) were applied with an intra row spacing of 20 cm. In this
study, pod yield (kg da^-1), number of pods per plant, 100 seed
weight (g), 100 pod weight (g), I. and II. quality pod rate (%), waste pod rate (%)
and oil rate (%) were analyzed. According to the results, the highest pod yield
was obtained from 60x25x60 cm (601.83 kg da^-1) application and the
highest number of pods per plant were obtained from 80 cm (48.68) application.
It was observed that when the density of the plants reduces, the number of pods
per plant increases and when number and density of plants increases, pod yield
increases. It is better to recommend or prefer the double-row sowing methods
(especially 60x25x60 cm) for the highest pod yield of peanut.

Anahtar Kelimeler

Arachis hypogaea L, Pod yield, Plant population, Planting method, Peanut

Kaynakça

Ağan YA 2010. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde farklı dozlarda ve zamanlarda uygulanan azot gübresinin verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi üzerine bir araştırma. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 72 s.
Ahmed EM, Young CT 1982. Composition, Quality and Flavor of Peanut. Peanut Science and Technology. (Ed. H.E. Pattee and C. T. Young), pp. 665-688, APRES. Inc. Texas, USA, 825p.
Alam ATM, Sarker AR, Hossain A, Islam M, Haque S, Hussain M 2002. Yield and Quality of Groundnut (Arachis hypogaea L.) as Affected by Hill Density and Number of Plants per Hill. Pakistan Journal of Agronomy, 1(2-3): 74-76.
Anonim. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/ (Erişim tarihi: 29.03.2019).
Anonymous 2019. Food and Agriculture Organization of the United Nations Statistics (FAOSTAT). http://www.fao.org/faostat/en (Erişim tarihi: 29.03.2019).
Arıoğlu E 2007. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 63 s.
Arıoğlu HH 2014. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı Ders Kitabı. ÇÜ Ziraat Fakültesi Ders Kitapları Yayın No: A-70, Genel Yayın No: 220, Adana, 204s.
Aşık FF 2018. Ana ürün yerfıstığı tarımında bakteri (Rhizobium sp.) ve azotlu gübre uygulamalarının bazı tarımsal ve kalite özellikleri üzerine etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 142 s.
Balkcom KS, Tubbs RS, Balkcom KB 2018. Strip Tillage Implements for Single and Twin Row Peanut. Agronomy Journal, 110(3): 1136-1146.
Canavar Ö 2011. Farklı hasat zamanlarının yerfıstığının verim ve verim unsurları ile yağ asitleri kompozisyonu ve aflatoksin konsantrasyonu üzerine etkisi. ADÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 127 s.
Coffelt TA, Seaton ML, VanScoyoc SW 1989. Reproductive Efficiency of 14 Virginia-Type Peanut Cultivars. Crop Science, 29(5): 1217-1220.
Elinç H 2017. Siirt ekolojik koşullarında ana ürün olarak yetişebilecek bazı yerfıstığı çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal özelliklerin belirlenmesi üzerine araştırma. Siirt Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 67 s.
Güllüoğlu L, Bakal H, Onat B, Kurt C, Arıoğlu HH 2016. The Effect Of Harvesting Date On Some Agronomic And Quality Characteristics Of Peanut Grown In The Mediterranean Region Of Turkey. Turkish Journal Of Field Crops, 21(2): 224-232.
Hatipoğlu H 2014. Harran Ovası koşullarında yer fıstığı bitkisinin uygun ekim zamanının belirlenmesi. Harran Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 72 s.
İnan Ö 2016. İkinci ürün yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde tek ve çift sıra ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. Harran Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 69 s.
Kadiroğlu A 2008. Yerfıstığı Yetiştiriciliği. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Antalya, 53s.
Kadiroğlu A 2012. Yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) yetiştiriciliğinde farklı çeşitler ve sıra üzeri mesafelere göre tek ve çift sıralı ekim yöntemlerinin karşılaştırılması. SDÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi, 117 s.
Karabulut B 2017. Diyarbakır-Bismil ekolojik koşullarında ana ürün olarak yetiştirilen yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin tarımsal ve kalite özelliklerinin araştırılması. YYÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 76 s.
Kaushik MK, Chaubey AK 2000. Response of rainy season bunch groundnut (Arachis hypogaea L.) to row spacing and seed rate. Crop Research (Hisar), 20(3): 407-410.
Kayataş B 2015. Bingöl şartlarında bazı yer fıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve verim komponentlerinin belirlenmesi. Bingöl Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 68 s.
Kılınç A 2017. Kahramanmaraş şartlarında bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. KSÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 75 s.
Koldanca E 2016. Bingöl koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinde verim ve kalite üzerine etkisi. Bingöl Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 71 s.
Kurt C 2007. Ana ürün yer fıstığı yetiştiriciliğinde tek ve çift sıralı ekim yöntemlerine göre değişen bitki yoğunluğunun verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 58 s.
Maiti R, Ebeling PW 2002. The Peanut (Arachis hypogaea) Crop. Science Publishers, New York, USA, 376p.
Önceler İH 2005. Ana ürün yerfıstığı yetiştiriciliğinde, farklı içerikli gübre uygulamalarının, verim ve bazı tarımsal özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 86 s.
Özdemir F 2004. Yeni yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin Amik Ovası`nda yetiştirilebilme olanakları. MKÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 44 s.
Özgören M 2012. Ana ürün yerfıstığı tarımında bitki yoğunluğunun verim ve bazı bitkisel özelliklere etkisi. ÇÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 66 s.
Üçeçam D, Hayli S 2004. Osmaniye İlinde Yerfıstığı Tarımı ve Önemi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2): 67-92.
Ülger A 2010. Farklı ekim zamanı ve bitki sıklıklarının yerfıstığında bitki gelişimi ile meyve verimi ve kalitesine etkileri. MKÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 74 s.
Yolbaş M 2018. Farklı ekim zamanlarının Siirt koşullarında yerfıstığı (Arachis hypogaea L.)'nın verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Siirt Üniv. Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 63 s.

Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri
Bölüm	ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar	Şevder Yaşlı 0000-0001-5711-7961 Necmi İşler 0000-0001-5877-7830 Cenk Burak Şahin 0000-0001-6270-8184
Yayımlanma Tarihi	28 Şubat 2020
Gönderilme Tarihi	11 Nisan 2019
Kabul Tarihi	22 Ağustos 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020Cilt: 23 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Yaşlı, Ş., İşler, N., & Şahin, C. B. (2020). Diyarbakır Koşullarında Ana Ürün Yerfıstığı Yetiştiriciliğinde Tek ve Çift Sıralı Ekim Yöntemlerinin Verim ve Önemli Tarımsal Özelliklere Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 23(1), 91-98. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.552168