L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ

Hatice Çıtakoğlu; Vahdettin Demir; Tefaruk Haktanır

doi:10.28948/ngumuh.341711

Araştırma Makalesi

L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 571 - 580, 31.07.2017

Hatice Çıtakoğlu Vahdettin Demir Tefaruk Haktanır

https://doi.org/10.28948/ngumuh.341711

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmada, Karadeniz’e dökülen
akarsulardaki 52 adet akım gözlem istasyonuna ait Yıllık Anlık Maksimum Akım
(YAMA) verileri kullanılarak L-Momentler yöntemiyle bölgesel frekans analizi
yapılmıştır. Hosking tarafından sağlanan bilgisayar programı kullanılarak
gerçekleştirilen uygulama beş büyük havzayı kapsayan çalışma alanının tek
başına bir bütün olarak homojen bir bölge olmadığını ortaya çıkarmıştır (H₁=13,60>>1,0).
Bu havzaların fizyografik ve hidrolojik özellikleri göz önüne alınarak ve H₁
kriterine göre, çalışma alanı 11 farklı homojen bölgeye ayrılmıştır. Z^DIST
uygunluk testi sonuçlarına göre 11 alt bölgenin beşinde Genelleştirilmiş Normal
dağılım en uygun olasılık dağılımı olarak belirlenmiştir ve Genelleştirilmiş
Ekstrem Değerler, Pearson Tip 3 ve Genelleştirilmiş Lojistik dağılımları
sırasıyla üç, iki ve bir alt bölgede en uygun dağılım olarak bulunmuştur. Bu
dağılımlarla yapılan indeks‒taşkın frekans analizleri sonucunda, çalışma alanı
için 2 yıl ile 1000 yıl arası tekerrür periyotlarında grid yöntem ile bölgesel
Yıllık Anlık Maksimum Akım haritaları oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

L−Momentler, taşkın, grid yöntem, radyal tabanlı fonksiyon

Kaynakça

[1] HOSKING, J.R., M., “L–Moments: Analysis and Estimation of Distributions Using Linear Combinations of Order Statistics”, Journal of the Royal Statistical Society Series B, 52, 105–124, 1990.
[2] HOSKING, J.R., M., WALLIS, J. R., Regional Frequency Analysis an Approach Based on L−Moments, Cambridge University Press, Britain, 1997.
[3] VOGEL, R.M., THOMAS, W.O., MCMAHON, T.A., “Flood–Flow Frequency Model Selection in Southwestern United States”, J. Water Resource Planning and Management, 119(3), 353–366, 1993.
[4] PITLICK, J., “Relation Between Peak Flows, Precipitation, and Physiography for Five Mountains Regions in The Western USA”, Journal of Hydrology, 158, 219–240, 1994.
[5] PEARSON, C.P., “Regional Frequency Analysis of Low Flows in New Zealand Rivers”, The New Zealand Hydrological Society, J. Hydrol., 33(2), 94–122, 1995.
[6] PEARSON, C.P., “New Zealand Regional Flood Frequency Analysis Using L–Moments, The New Zealand Hydrological Society”, J. Hydrol., 30(2), 53–64, 1991.
[7] MADSEN, H., PEARSON, C.P., ROSBJERG, D., “Comparison of Annual Maximum Series and Partial Duration Methods for Modelling Extreme Hydrologic Events 2. Regional Modelling”, Water Resources Research, 33(4), 759–769, 1997.
[8] YUE, S., WANG, C.Y., “Regional Probability Distributions of Canadian Flood Flows by L−Moments”, J. Hydrol., 43(1), 59–73, 2004.
[9] YUE, S., WANG, C.Y., “Possible Regional Probability Distribution Type of Canadian Annual Streamflow by L−Moments”, Water Resources Management, 18, 425−438, 2004.
[10] PORTELA, M.M., DIAS, A.T., “Application of The Index−Flood Method to the Regionalization of Flood Peak Discharges on the Portugal Mainland”, River Basin Management, 83, 475-485, 2005.
[11] RAKESH, K., CHATTERJEE, C., KUMAR, S., LOHANI, A.K., SINGH, R.D., “Development of Regional Flood Frequency Relationships Using L−Moments for Middle Ganga Plains Subzone 1(f ) of India”, Water Resources Management, 17, 243−257, 2003.
[12] PARIDA, B.P., KACHROO R.K., SHRESTHA D.B., “Regional Flood Frequency Analysis of Mahi-Sabarmati Basin (Subzone 3-a) Using Index Flood Procedure with L–Moments”, Water Resources Management, 12, 1–12, 1998.
[13] LIM, Y.H. ve LYE, L.M., “Regional Flood Estimation for Ungauged Basins in Sarawak, Malaysia Hydrological Sciences”, 48(1), 79−94, 2003.
[14] SAF, B., “Batı Akdeniz Havzalarının L-Momentlere Dayalı Bölgesel Taskın Frekans Analizi”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15,2,153–165, 2009.
[15] SAF, B. “Regional Flood Frequency Analysis Using L–Moments for The West Mediterranean Region of Turkey”, Water Resources Management, 23, 531–551, 2009.
[16] SAF, B., “Regional Flood Frequency Analysis Using L−Moments for The Büyük and Kücük Menderes River Basins of Turkey”, Journal of Hydrologic Engineering, 14(8), 783–794, 2009c.
[17] SECKIN, N., YURTAL, R, HAKTANIR, T., TOPALOĞLU, F., “Regional Flood Frequency Analysis of Ceyhan River Basin in Turkey Using L–Moments Method”, Fresenius Environmental Bulletin 19(11a), 2616–2624, 2010.
[18] SECKIN, N., HAKTANIR T., YURTAL R., “Flood Frequency Analysis of Turkey Using L−Moments Method”, Hydrological Processes, 25(22), 3499–3505, 2011.
[19] ATIEM, A., HARMANCIOGLU, N.B., “Assessment of Regional Floods Using L−Moments Approach: The Case of the River Nile”, Water Resources Management, 20, 723–747, 2006.
[20] YUREKLI K, KURUNC A., GUL, S., “Frequency Analysis of Low Flow Series from Çekerek Stream Basin”, Tarım Bilimleri Dergisi 11(1), 72–77, 2005.
[21] ANLI, A.S., APAYDIN H., ÖZTÜRK F., “Regional Flood Frequency Estimation for the Göksu River Basin Through L–Moments”, International River Basin Management Conference, State Hydraulic Works, pp 424–438, Gloria Golf Resort Hotel, Belek, Antalya, Türkiye 2007.
[22] STEDINGER, J.R., VOGEL, R.M., GEORGIOU, E.F., Frequency Analysis of Extreme Events in D. R. Maidment (Ed), Handbook of Hydrology, Chap. 18, (pp. 1-68), McGraw-Hill, 1993.
[23] GREENWOOD, J.A., LANDWEHR, J.M., MATALAS, N.C., WALLIS, J.R., “Probability Weighted Moments: Definition and Relation to Parameters of Several Distributions Expressible in Inverse Form”, Water Resource Res., 15(5), 1049–1054, 1979.
[24] DALRYMPLE, T., “Flood Frequency Analysis”, Water Supply Paper 1543-A, U.S. Geological Survey, Washington, D.C., 1960.
[25] http://lib.stat.cmu.edu/general/lmoments (erişim tarihi 02.07.2013).

REGIONAL FREQUENCY ANALYSIS OF ANNUAL FLOOD PEAKS OF NATURAL STREAMS DISCHARGING TO THE BLACK SEA BY THE L-MOMENTS METHOD

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 571 - 580, 31.07.2017

Hatice Çıtakoğlu Vahdettin Demir Tefaruk Haktanır

https://doi.org/10.28948/ngumuh.341711

Cited By: 7

Öz

In this study, Regional Frequency Analysis of
annual flood peaks (AFP) series of natural streams discharging to the Black Sea
using AFP series recorded 52 stream-gauging stations is done by L-Moments
method. Application of method performed by using computer program provided by
Hosking reveals that working area including five major basins cannot be treated
as a single homogeneous region as a whole (H₁=13.6>>1.0).
Taking into consideration physiographical and hydrological peculiarities of
these basins and according to H₁ criteria, working area is divided
into 11 different homogeneous regions. According to Z^DIST
goodness-of-fit criterion, Generalized Normal Distribution is determined to be
the best probability distribution in five of eleven sub-regions and Generalized
Extreme Values, Pearson Type 3, Generalized Logistic distributions are found to
be the best in three, two, and one sub-regions, respectively. As a result of index-flood
frequency analysis with these distributions, regional annual flood peaks maps
covering range of return periods from 2 to 1000 years are produced by grid
method for working area.

Anahtar Kelimeler

L−Moments, flood, grid method, radial−based function

Kaynakça

[1] HOSKING, J.R., M., “L–Moments: Analysis and Estimation of Distributions Using Linear Combinations of Order Statistics”, Journal of the Royal Statistical Society Series B, 52, 105–124, 1990.
[2] HOSKING, J.R., M., WALLIS, J. R., Regional Frequency Analysis an Approach Based on L−Moments, Cambridge University Press, Britain, 1997.
[3] VOGEL, R.M., THOMAS, W.O., MCMAHON, T.A., “Flood–Flow Frequency Model Selection in Southwestern United States”, J. Water Resource Planning and Management, 119(3), 353–366, 1993.
[4] PITLICK, J., “Relation Between Peak Flows, Precipitation, and Physiography for Five Mountains Regions in The Western USA”, Journal of Hydrology, 158, 219–240, 1994.
[5] PEARSON, C.P., “Regional Frequency Analysis of Low Flows in New Zealand Rivers”, The New Zealand Hydrological Society, J. Hydrol., 33(2), 94–122, 1995.
[6] PEARSON, C.P., “New Zealand Regional Flood Frequency Analysis Using L–Moments, The New Zealand Hydrological Society”, J. Hydrol., 30(2), 53–64, 1991.
[7] MADSEN, H., PEARSON, C.P., ROSBJERG, D., “Comparison of Annual Maximum Series and Partial Duration Methods for Modelling Extreme Hydrologic Events 2. Regional Modelling”, Water Resources Research, 33(4), 759–769, 1997.
[8] YUE, S., WANG, C.Y., “Regional Probability Distributions of Canadian Flood Flows by L−Moments”, J. Hydrol., 43(1), 59–73, 2004.
[9] YUE, S., WANG, C.Y., “Possible Regional Probability Distribution Type of Canadian Annual Streamflow by L−Moments”, Water Resources Management, 18, 425−438, 2004.
[10] PORTELA, M.M., DIAS, A.T., “Application of The Index−Flood Method to the Regionalization of Flood Peak Discharges on the Portugal Mainland”, River Basin Management, 83, 475-485, 2005.
[11] RAKESH, K., CHATTERJEE, C., KUMAR, S., LOHANI, A.K., SINGH, R.D., “Development of Regional Flood Frequency Relationships Using L−Moments for Middle Ganga Plains Subzone 1(f ) of India”, Water Resources Management, 17, 243−257, 2003.
[12] PARIDA, B.P., KACHROO R.K., SHRESTHA D.B., “Regional Flood Frequency Analysis of Mahi-Sabarmati Basin (Subzone 3-a) Using Index Flood Procedure with L–Moments”, Water Resources Management, 12, 1–12, 1998.
[13] LIM, Y.H. ve LYE, L.M., “Regional Flood Estimation for Ungauged Basins in Sarawak, Malaysia Hydrological Sciences”, 48(1), 79−94, 2003.
[14] SAF, B., “Batı Akdeniz Havzalarının L-Momentlere Dayalı Bölgesel Taskın Frekans Analizi”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15,2,153–165, 2009.
[15] SAF, B. “Regional Flood Frequency Analysis Using L–Moments for The West Mediterranean Region of Turkey”, Water Resources Management, 23, 531–551, 2009.
[16] SAF, B., “Regional Flood Frequency Analysis Using L−Moments for The Büyük and Kücük Menderes River Basins of Turkey”, Journal of Hydrologic Engineering, 14(8), 783–794, 2009c.
[17] SECKIN, N., YURTAL, R, HAKTANIR, T., TOPALOĞLU, F., “Regional Flood Frequency Analysis of Ceyhan River Basin in Turkey Using L–Moments Method”, Fresenius Environmental Bulletin 19(11a), 2616–2624, 2010.
[18] SECKIN, N., HAKTANIR T., YURTAL R., “Flood Frequency Analysis of Turkey Using L−Moments Method”, Hydrological Processes, 25(22), 3499–3505, 2011.
[19] ATIEM, A., HARMANCIOGLU, N.B., “Assessment of Regional Floods Using L−Moments Approach: The Case of the River Nile”, Water Resources Management, 20, 723–747, 2006.
[20] YUREKLI K, KURUNC A., GUL, S., “Frequency Analysis of Low Flow Series from Çekerek Stream Basin”, Tarım Bilimleri Dergisi 11(1), 72–77, 2005.
[21] ANLI, A.S., APAYDIN H., ÖZTÜRK F., “Regional Flood Frequency Estimation for the Göksu River Basin Through L–Moments”, International River Basin Management Conference, State Hydraulic Works, pp 424–438, Gloria Golf Resort Hotel, Belek, Antalya, Türkiye 2007.
[22] STEDINGER, J.R., VOGEL, R.M., GEORGIOU, E.F., Frequency Analysis of Extreme Events in D. R. Maidment (Ed), Handbook of Hydrology, Chap. 18, (pp. 1-68), McGraw-Hill, 1993.
[23] GREENWOOD, J.A., LANDWEHR, J.M., MATALAS, N.C., WALLIS, J.R., “Probability Weighted Moments: Definition and Relation to Parameters of Several Distributions Expressible in Inverse Form”, Water Resource Res., 15(5), 1049–1054, 1979.
[24] DALRYMPLE, T., “Flood Frequency Analysis”, Water Supply Paper 1543-A, U.S. Geological Survey, Washington, D.C., 1960.
[25] http://lib.stat.cmu.edu/general/lmoments (erişim tarihi 02.07.2013).

Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Konular	İnşaat Mühendisliği
Bölüm	İnşaat Mühendisliği
Yazarlar	Hatice Çıtakoğlu 0000-0001-7319-6006 Vahdettin Demir 0000-0002-6590-5658 Tefaruk Haktanır Bu kişi benim 0000-0002-8343-102X
Yayımlanma Tarihi	31 Temmuz 2017
Gönderilme Tarihi	26 Şubat 2017
Kabul Tarihi	2 Mayıs 2017
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2017 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Çıtakoğlu, H., Demir, V., & Haktanır, T. (2017). L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 571-580. https://doi.org/10.28948/ngumuh.341711
AMA	Çıtakoğlu H, Demir V, Haktanır T. L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ. NÖHÜ Müh. Bilim. Derg. Temmuz 2017;6(2):571-580. doi:10.28948/ngumuh.341711
Chicago	Çıtakoğlu, Hatice, Vahdettin Demir, ve Tefaruk Haktanır. “L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 6, sy. 2 (Temmuz 2017): 571-80. https://doi.org/10.28948/ngumuh.341711.
EndNote	Çıtakoğlu H, Demir V, Haktanır T (01 Temmuz 2017) L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 6 2 571–580.
IEEE	H. Çıtakoğlu, V. Demir, ve T. Haktanır, “L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ”, NÖHÜ Müh. Bilim. Derg., c. 6, sy. 2, ss. 571–580, 2017, doi: 10.28948/ngumuh.341711.
ISNAD	Çıtakoğlu, Hatice vd. “L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 6/2 (Temmuz 2017), 571-580. https://doi.org/10.28948/ngumuh.341711.
JAMA	Çıtakoğlu H, Demir V, Haktanır T. L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ. NÖHÜ Müh. Bilim. Derg. 2017;6:571–580.
MLA	Çıtakoğlu, Hatice vd. “L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, c. 6, sy. 2, 2017, ss. 571-80, doi:10.28948/ngumuh.341711.
Vancouver	Çıtakoğlu H, Demir V, Haktanır T. L−MOMENTLER YÖNTEMİYLE KARADENİZ’E DÖKÜLEN AKARSULARA AİT YILLIK ANLIK MAKSİMUM AKIM DEĞERLERİNİN BÖLGESEL FREKANS ANALİZİ. NÖHÜ Müh. Bilim. Derg. 2017;6(2):571-80.