Antalya Kurşunlu Şelalesi Tabiat Parkında insan aktivitesinin böcek biyolojik çeşitliliğine etkisinin araştırılması
Öz
Bu çalışma farklı insan aktivitelerinin böcek türleri üzerine etkilerinin araştırılması amacı ile 2019 yılında Kurşunlu Şelalesi Tabiat Parkı (Antalya)’da yürütülmüştür. Seçilen habitatlar kendi aralarında insan aktivitesinin yoğun olduğu (K0), az yoğun olduğu (K1) ve insan aktivitesinin olmadığı (K2) habitatlar olarak gruplandırılmış ve bu habitatlarda çukur tuzak örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda genel anlamda Shannon-Wiener ve Simpson çeşitlilik indeksleri insan aktivitesinin yoğun olduğu alanda, insan aktivitesinin az yoğun olduğu ve olmadığı alanlara göre daha yüksek tespit edilirken, habitatlardaki popülasyon yoğunluk ilişkisi üzerinde durulduğunda ise Shannon-Evenness yoğunluk indeksleri insan aktivitesinin yoğun olduğu habitatta böcek popülasyonlarının daha dengeli olduğu sonucunu ortaya çıkarmıştır. Habitatlar arasındaki yüzde benzerlik sonuçları ele alındığında habitatların birbirine benzemediği tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışma ile Dasylabris intermedia (Hymenoptera: Mutillidae) türü Türkiye’de ilk defa teşhis edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Biyolojik çeşitlilik İnsan aktiviteleri Kurşunlu Şelalesi Tabiat Parkı
Destekleyen Kurum
BAP (Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi)
Proje Numarası
2010- YL- 001
Teşekkür
Çalışmanın yürütülmesinde desteğini ve emeğini hiçbir zaman esirgemeyen danışmanım sayın Doç. Dr. Gökhan AYDIN’ a teşekkürlerimi sunarım. Bana verdikleri emek için sayın Prof. Dr. İsmail Karaca ve Prof. Dr. Deniz İNNAL’ a teşekkürlerimi sunarım. Çalışmamda yer alan Mutillidae familyası tür teşhisinde yardımını esirgemeyen sayın Toshko Ljubomirov’ a teşekkürlerimi sunarım. 2019- YL- 001 No’lu Proje ile çalışmamı maddi olarak destekleyen Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı’na teşekkür ederim. Çalışmamın arazi çalışmaları aşamasında yanımda olan arkadaşlarım Aksel Barış ÇINAR ve Erkin ALBUZ’a teşekkür ederim. Çalışmamın her aşamasında beni yalnız bırakmayan aileme sonsuz sevgi ve saygılarımı sunarım.
Kaynakça
- Adeduntan, S.A., 2009. Influence of human activities on diversity and abundance of insects in Akure Forest Reserve, Ondo State, Nigeria. International Journal of Biological and Chemical Sciences, 3(6): 1320-1335.
- Allaby, M., 1998. A Dictionary of Ecology. Oxford University Press, London.
- Aslan, B., Aslan, E.G., Karaca, İ., Kaya, A., 2008. Kasnak Meşesi Tabiatı Koruma Alanında (Isparta) farklı habitatlarda çukur tuzak yöntemi ile yakalanan Carabidae ve Tenebrionidae (Coleoptera) türleri ile biyolojik çeşitlilik parametrelerinin karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 3(2): 122-132.
- Aydın, G., 2006. Çukurova Deltası’nda böceklerin sürdürülebilir alan kullanımında biyolojik gösterge olarak değerlendirilme olanakları. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Aydın, G., Erdal, H.İ., Avcı, A.B., 2010. YYÜ Yerleşkesi ve Edremit (Van)’te belirlenen bazı habitatların böcek biyolojik çeşitlilik parametrelerinin karşılaştırılması. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(4): 43-46.
- Aydın, G., Kazak, C., 2010. Selecting indicator species habitat description and sustainable land utilization: A case study in a Mediterranean Delta. International Journal of Agriculture & Biology, 12(6): 931-934.
- Çepel, N., 2003. Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri. Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Aydoğdu Matbaası, Ankara.
- Emery, T.J., Emery, D.L., 2004. Insect biodiversity in three Sydney urban parklands with differing levels of human usage. In : Urban Wildlife: More Than Meets the Eye (Ed: Lunney, D., Burgin, S.), Royal Zoological Society of New South Wales, Mosman, NSW, pp. 124– 130.
- Frutiger, A., Buergisser, G.M., 2002. Life history variability of a grazing stream insect (Liponeura cinerascens minor; Diptera: Blephariceridae). Freshwater Biology, 47: 1618–1632.
- Galante, E., Cartagena, M.C., 1999. Comparison of Mediterranean Dung Beetles (Coleoptera: Scarabaeoidea) in cattle and rabbit dung. Environmental Entomology, 28(3): 420-424.
- Gardner, S.M., Cabido, M.R., Valladares, G.R., Diaz, S., 1995. The influence of habitat structure on arthropod diversity in Argentine semi-arid Chaco forest. Journal of Vegetation Science, 6(3): 349-356.
- Iqbal, M.Z., Shafig, M., Kabir, M., Farooqi, Z.R., 2018 Impact of anthropogenic activities on biodiversity in Pakistan: A review. Bioscience Research, 15(1): 481-490.
- Karaca, İ., Uygun, N., Şekeroğlu, E., 1993. Farklı ekosistemlerin çeşitlilik ve benzerliklerinin karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3): 141-150.
- Kocataş, A., 1999. Ekoloji ve Çevre Biyolojisi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, İzmir.
- Krebs, C. J., 1999. Ecological Methodology. An Imprint of Addison Wesley Longman, Inc., 620 p
- Kruess, A., Tscharntke, T., 2002. Grazing intensity and the diversity of grasshoppers, butterflies, and trap-nesting bees and wasps. Conservation Biology, 16(6): 1570-1580.
- Kuhara, N., Nakano, S., Miyasaka, H., 2000. Flow rate mediates the competitive influence of a grazing caddisfly on mayflies. Ecological Research, 15(2): 145-152.
- Magurran, A.E., 1988. Ecological Diversity and Its Measurement. Princeton University Press, New Jersey.
- Magurran, A.E., 2003. Measuring Biological Diversity. John Wiley & Sons, New York.
- Magurran, A.E., 2004. Measuring Biological Diversity. Blackwell Publishing, New York.
- Molina, S.I., Valladares, A.G.R., Gardner, S., Cabido, M.R., 1999. The effects of logging and grazing on the insect community associated with a semi-arid Chaco forest in Central Argentina. Journal of Arid Environments, 42(1): 29–42. Nash, M.S., Whitford, W.G., Zee, J.V., Havstad, K.M., 2000. Ant (Hymenoptera: Formicidae) responses to environmental stressors in the northern Chihuahuan Desert. Environmental Entomology, 29(2): 200-206.
- New, T.R., 1998. Invertebrate Surveys for Conservation. Oxford University Press, New York.
- Özkan, K., 2016. Biyolojik Çeşitlilik Bileşenleri Nasıl Ölçülür? Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Isparta.
- Petit, S., Firbank, L., Wyatt, B., Howard, D., 2001. Mirabel: Models for integrated review and assessment of biodiversity in European landscapes. AMBIO: A Journal of the Human Environment, 30(2): 81-88.
- Ranede, A., 2000. Herb Species Richness of Pune City Habitats. 4 p. http://ranwa.org/punealive/paherbs.htm
- Samb, T., Ndiaye, A.B., Diarra, K., 2011. Diversity of termites in relation to human activity: Impact on the environment in Matam (Senegal). Research Journal of Pharmeceutical, Biological and Chemical Sciences, 2(1): 313-323.
- Sanchez, F., Avila, J.M., 2004. Dung-insect community composition in arid zones of southeastern Spain. Journal of Arid Environments, 56(2): 303-327.
- Shah, P.A., Brooks, D.R., Ashby, J.E., Perry, J.N., Woiwood, I.P., 2003. Diversity and abundance of the coleopteran fauna from organic and conventional management systems in southern England. Agricultural and Forest Entomology, 5(1): 51-60.
- Southwood, T.R.E., 1971. Ecological Methods with Particular Reference to the Study of Insect Populations. Chapman and Hall, London.
- Spellerberg, I.F., 1996. Conservation Biology. Longman Group Limited, England.
- Sutrisno, H., 2010. The impact of human activities to dynamic of insect communities: A case study in Gunung Salak, West Java. HAYATI Journal of Biosciences, 17(4): 2086-4094.
- WordEconomicForum, 2020. https://reports.weforum.org/global-risks-report-2020/save-the-axolotl/, Accessed: 01.09.2020.
- Wikipedia, 2020. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kur%C5%9Funlu_%C5%9Eelalesi, Accessed: 01.06.2020.
- Wilson, E.O., 1997. Biodiversity II (Editors: Reaka-Kudla, M.L., Wilson, D.E., Wilson, E.O., Biodiversity II: Undurstanding and Protecting Our Biological Resources. Joseph Henry Press, Washington DC, USA)
- Wilson, E.O., 1999. Biological Diversity: The Oldest Human Heritage. New York State Biodiversity Research Institute, New York.
Investigation of antropogenic effect on insect biological diversity in Antalya Kurşunlu Waterfall Natural Park
Öz
This study was conducted in 2019 in Kurşunlu Waterfall Natural Park (Antalya) to investigate the effects of different human activities on insect species. The selected habitats were grouped as habitats with high human activity (K0), low density (K1) and no human activity (K2), and pit trap sampling method was used in these habitats. As a result of the study, Shannon-Wiener and Simpson diversity indexes were found to be higher in the area where human activity is intense compared to the areas where human activity is less and not more balanced. When the percent similarity results between habitats were considered, it was found that habitats did not resemble each other. In addition, this study Dasylabris intermedia (Hymenoptera: Mutillidae) species were identified for the first time in Turkey.
Anahtar Kelimeler
Biodiversity Human activities Kurşunlu Waterfall Natural Park
Proje Numarası
2010- YL- 001
Kaynakça
- Adeduntan, S.A., 2009. Influence of human activities on diversity and abundance of insects in Akure Forest Reserve, Ondo State, Nigeria. International Journal of Biological and Chemical Sciences, 3(6): 1320-1335.
- Allaby, M., 1998. A Dictionary of Ecology. Oxford University Press, London.
- Aslan, B., Aslan, E.G., Karaca, İ., Kaya, A., 2008. Kasnak Meşesi Tabiatı Koruma Alanında (Isparta) farklı habitatlarda çukur tuzak yöntemi ile yakalanan Carabidae ve Tenebrionidae (Coleoptera) türleri ile biyolojik çeşitlilik parametrelerinin karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 3(2): 122-132.
- Aydın, G., 2006. Çukurova Deltası’nda böceklerin sürdürülebilir alan kullanımında biyolojik gösterge olarak değerlendirilme olanakları. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Aydın, G., Erdal, H.İ., Avcı, A.B., 2010. YYÜ Yerleşkesi ve Edremit (Van)’te belirlenen bazı habitatların böcek biyolojik çeşitlilik parametrelerinin karşılaştırılması. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(4): 43-46.
- Aydın, G., Kazak, C., 2010. Selecting indicator species habitat description and sustainable land utilization: A case study in a Mediterranean Delta. International Journal of Agriculture & Biology, 12(6): 931-934.
- Çepel, N., 2003. Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri. Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Aydoğdu Matbaası, Ankara.
- Emery, T.J., Emery, D.L., 2004. Insect biodiversity in three Sydney urban parklands with differing levels of human usage. In : Urban Wildlife: More Than Meets the Eye (Ed: Lunney, D., Burgin, S.), Royal Zoological Society of New South Wales, Mosman, NSW, pp. 124– 130.
- Frutiger, A., Buergisser, G.M., 2002. Life history variability of a grazing stream insect (Liponeura cinerascens minor; Diptera: Blephariceridae). Freshwater Biology, 47: 1618–1632.
- Galante, E., Cartagena, M.C., 1999. Comparison of Mediterranean Dung Beetles (Coleoptera: Scarabaeoidea) in cattle and rabbit dung. Environmental Entomology, 28(3): 420-424.
- Gardner, S.M., Cabido, M.R., Valladares, G.R., Diaz, S., 1995. The influence of habitat structure on arthropod diversity in Argentine semi-arid Chaco forest. Journal of Vegetation Science, 6(3): 349-356.
- Iqbal, M.Z., Shafig, M., Kabir, M., Farooqi, Z.R., 2018 Impact of anthropogenic activities on biodiversity in Pakistan: A review. Bioscience Research, 15(1): 481-490.
- Karaca, İ., Uygun, N., Şekeroğlu, E., 1993. Farklı ekosistemlerin çeşitlilik ve benzerliklerinin karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3): 141-150.
- Kocataş, A., 1999. Ekoloji ve Çevre Biyolojisi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, İzmir.
- Krebs, C. J., 1999. Ecological Methodology. An Imprint of Addison Wesley Longman, Inc., 620 p
- Kruess, A., Tscharntke, T., 2002. Grazing intensity and the diversity of grasshoppers, butterflies, and trap-nesting bees and wasps. Conservation Biology, 16(6): 1570-1580.
- Kuhara, N., Nakano, S., Miyasaka, H., 2000. Flow rate mediates the competitive influence of a grazing caddisfly on mayflies. Ecological Research, 15(2): 145-152.
- Magurran, A.E., 1988. Ecological Diversity and Its Measurement. Princeton University Press, New Jersey.
- Magurran, A.E., 2003. Measuring Biological Diversity. John Wiley & Sons, New York.
- Magurran, A.E., 2004. Measuring Biological Diversity. Blackwell Publishing, New York.
- Molina, S.I., Valladares, A.G.R., Gardner, S., Cabido, M.R., 1999. The effects of logging and grazing on the insect community associated with a semi-arid Chaco forest in Central Argentina. Journal of Arid Environments, 42(1): 29–42. Nash, M.S., Whitford, W.G., Zee, J.V., Havstad, K.M., 2000. Ant (Hymenoptera: Formicidae) responses to environmental stressors in the northern Chihuahuan Desert. Environmental Entomology, 29(2): 200-206.
- New, T.R., 1998. Invertebrate Surveys for Conservation. Oxford University Press, New York.
- Özkan, K., 2016. Biyolojik Çeşitlilik Bileşenleri Nasıl Ölçülür? Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Isparta.
- Petit, S., Firbank, L., Wyatt, B., Howard, D., 2001. Mirabel: Models for integrated review and assessment of biodiversity in European landscapes. AMBIO: A Journal of the Human Environment, 30(2): 81-88.
- Ranede, A., 2000. Herb Species Richness of Pune City Habitats. 4 p. http://ranwa.org/punealive/paherbs.htm
- Samb, T., Ndiaye, A.B., Diarra, K., 2011. Diversity of termites in relation to human activity: Impact on the environment in Matam (Senegal). Research Journal of Pharmeceutical, Biological and Chemical Sciences, 2(1): 313-323.
- Sanchez, F., Avila, J.M., 2004. Dung-insect community composition in arid zones of southeastern Spain. Journal of Arid Environments, 56(2): 303-327.
- Shah, P.A., Brooks, D.R., Ashby, J.E., Perry, J.N., Woiwood, I.P., 2003. Diversity and abundance of the coleopteran fauna from organic and conventional management systems in southern England. Agricultural and Forest Entomology, 5(1): 51-60.
- Southwood, T.R.E., 1971. Ecological Methods with Particular Reference to the Study of Insect Populations. Chapman and Hall, London.
- Spellerberg, I.F., 1996. Conservation Biology. Longman Group Limited, England.
- Sutrisno, H., 2010. The impact of human activities to dynamic of insect communities: A case study in Gunung Salak, West Java. HAYATI Journal of Biosciences, 17(4): 2086-4094.
- WordEconomicForum, 2020. https://reports.weforum.org/global-risks-report-2020/save-the-axolotl/, Accessed: 01.09.2020.
- Wikipedia, 2020. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kur%C5%9Funlu_%C5%9Eelalesi, Accessed: 01.06.2020.
- Wilson, E.O., 1997. Biodiversity II (Editors: Reaka-Kudla, M.L., Wilson, D.E., Wilson, E.O., Biodiversity II: Undurstanding and Protecting Our Biological Resources. Joseph Henry Press, Washington DC, USA)
- Wilson, E.O., 1999. Biological Diversity: The Oldest Human Heritage. New York State Biodiversity Research Institute, New York.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Orijinal Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 2010- YL- 001 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2020 |
| Kabul Tarihi | 27 Eylül 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 21 Sayı: 4 |
