HATAY EKOLOJİK KOŞULLARINDA YETİŞTİRİLEN MISIRDA FARKLI ÇEŞİT VE EKİM ZAMANLARININ TOHUM VERİMİ VE VERİM ÖZELLİKLERİNE ETKİLERİ
Öz
İklim değişikliği ile bölgelerin ekolojik şartları yıllardır değişime uğramaktadır. Bölge ekolojisinin değişimi ile bölgelerdeki bitki türleri ve çeşitlerinin ekim zamanları yeniden bilimsel çalışmalara konu olmaya başlamıştır. Bu çalışma Hatay ekolojik şartlarında ana ürün olarak mısır tarımında en uygun ekim zamanını belirlemek için yürütülmüştür. P31P41, 70 May 82, DKC 6590 ve Carella F1 mısır çeşitleri çalışmada bitki materyali olarak kullanılmıştır. Bitki materyali olarak seçilen ve bölgede yaygın bir şekilde tarımı yapılan bu çeşitlere farklı ekim zamanları (25 Şubat, 14 Mart ve 30 Mart) uygulanmıştır. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Mısır çeşitlerinde koçan uzunluğu, koçan çapı, koçanda sıra sayısı, koçan sırasında tane sayısı, bin dane ağırlığı ve tohum verimi özellikleri incelenmiştir. Varyans analiz sonuçlarına göre, koçan uzunluğu ve çapı dışında incelenen tüm özellikler üzerine ekim zamanlarının etkisi önemli bulunmuştur. Bu sonuçlara göre, Hatay ekolojik koşullarında mısır için en uygun ekim zamanı 25 Şubat ve 14 Mart olarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Hatay Mustafa Kemal University
Proje Numarası
16689
Teşekkür
Bu çalışma MKÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından Merve ATASEVER’in yüksek lisans tezi projesi olarak 16689 proje numarası ile desteklenmiştir.
Kaynakça
- Aktürk, H. (2005). Hatay Koşullarında Ana Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Çeşitlerinde Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Verim ve Verimle İlişkili Özelliklere Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, S: 60, Hatay.
- Anonim. (2016). http://www.agrotimeyayincilik.com.tr/2016/05/10/turkiyede-misir uretimi-rekora-ulasti/ Erişim tarihi: 27.08.2016
- Bengisu, A.G. (1994). Harran Ovası Sulu Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Mısırda Verim ve Tarımsal Karakterler Arası İlişkilerin Saptanması Üzerine Bir Araştırma, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa.
- Cesurer, L. & Ünlü, G. (2001). Farklı lokasyonlarda yürütülen ikinci ürün hibrit mısır çeşitlerinin bazı bitkisel ve tarımsal özelliklerinin incelenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 4(1), 138-149.
- Çölkesen, M., Öktem, A., Akıncı, C., Gül, İ. & İri, R. (1997). Şanlıurfa ve Diyarbakır Koşullarında Bazı Mısır Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Kompenentleri Üzerine Etkisi. Türkiye II Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 139-142, Samsun.
- Demirci, G. (2009). Hibrit Mısır Çeşitlerinde Verim, Verim Öğeleri, Tane Nem Kaybetme Hızı ile Aralarındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
- Demiray, Y.G. (2013). Bingöl İli Ekolojik Şartlarına Uygun Tane Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bingöl.
- Gözübenli, H., Ülger A.C., Kılınç, M., Sener, O. & Karadavut, U. (1997). Hatay Koşullarında İkinci Ürün Tarımına Uygun Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, S: 153-157, 22-25 Eylül 1997, Samsun.
- Han, E. (2016). Bazı Mısır Çeşitlerinin Dane Verimleri ile Silaj ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi s:77, Ordu.
- Kırtok, Y. (1998). Mısır Üretimi ve Kullanımı. Kocaoluk Basım ve Yayınevi, s.s.445, İstanbul.
- Koca, Y.O. & Erekul, O. (2011). Bazı melez mısır çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2), 41-45.
- Konak, C. & Demir, İ. (1987). Mısır Koçan Kurduna Karşı Mukavemet Çalışmaları. TÜBİTAK, Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim 1987, s. 455-464, Bursa.
- Lauer, J.G., Carter, P.R., Wood, T.M., Diezel, G., Wiersma, D.W., Rand, R.E., & Mlynarek, M.J. (1999). Corn hybrid response to planting date in the Northern corn belt. Argonomy Journal, 91, 834-839.
- Özmen, İ. (2008). Bazı Melez Mısır Çeşit ve Genotiplerinin Değişik Ekim Bölgelerindeki Adaptasyon ve Uyum Yeteneklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Doktora tezi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, İzmir.
- Sağlamtimur, T. (1989). Çukurova’da ekim zamanı ve bitki sıklığının üç mısır çeşidinde hasıl verimi ve bazı tarımsal karakterlere etkisi üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (1), 119-133.
- Yılmaz, Ş., Gözübenli, H., Can E. & Atış İ. (1999). Hatay Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye III.Tarla Bitkileri Kongresi, s:295-299, Adana.
- Yılmaz, S., Gozubenlı, H., Konuskan, O. & Atıs, I. (2007). Genotype and plant density effects on corn (Zea mays L.) forage yield. Asian Journal of Plant Sciences, 6(3):538-541.
THE EFFECTS OF DIFFERENT VARIETIES AND SOWING TIMES ON SEED YIELD AND YIELD FEATURES IN MAIZE GROWN UNDER HATAY ECOLOGICAL CONDITIONS
Öz
With the global climate change, the ecological conditions of the regions have changed over the time. With the change in ecology, the sowing times of the plant species and cultivars cultivated in the region have started to be the subject of research again. This study was conducted to determine the sowing time in the cultivation of grain corn as the main crop in Hatay ecological conditions. P31P41, 70 May 82, DKC 6590 and Carella F1 maize cultivars were used as plant material in the study. Three different sowing times (25 February, 14 March and 30 March) were applied to these varieties, which were selected as plant material and widely cultivated in the region. The experiment was laid out according to the split plot in randomized complete block design with three replications. Ear length, ear diameter, number of rows per ear, number of grains per row of ear, thousand grain weight and seed yield characteristics were investigated in maize cultivars. According to the results of analysis of variance, the effect of sowing times was significant on all traits expect for ear length and ear diameter. According to these results, it was determined that the most suitable sowing time for maize in Hatay ecological conditions was February 25 and March 14.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
16689
Kaynakça
- Aktürk, H. (2005). Hatay Koşullarında Ana Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Çeşitlerinde Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Verim ve Verimle İlişkili Özelliklere Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, S: 60, Hatay.
- Anonim. (2016). http://www.agrotimeyayincilik.com.tr/2016/05/10/turkiyede-misir uretimi-rekora-ulasti/ Erişim tarihi: 27.08.2016
- Bengisu, A.G. (1994). Harran Ovası Sulu Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Mısırda Verim ve Tarımsal Karakterler Arası İlişkilerin Saptanması Üzerine Bir Araştırma, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa.
- Cesurer, L. & Ünlü, G. (2001). Farklı lokasyonlarda yürütülen ikinci ürün hibrit mısır çeşitlerinin bazı bitkisel ve tarımsal özelliklerinin incelenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 4(1), 138-149.
- Çölkesen, M., Öktem, A., Akıncı, C., Gül, İ. & İri, R. (1997). Şanlıurfa ve Diyarbakır Koşullarında Bazı Mısır Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Kompenentleri Üzerine Etkisi. Türkiye II Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 139-142, Samsun.
- Demirci, G. (2009). Hibrit Mısır Çeşitlerinde Verim, Verim Öğeleri, Tane Nem Kaybetme Hızı ile Aralarındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
- Demiray, Y.G. (2013). Bingöl İli Ekolojik Şartlarına Uygun Tane Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bingöl.
- Gözübenli, H., Ülger A.C., Kılınç, M., Sener, O. & Karadavut, U. (1997). Hatay Koşullarında İkinci Ürün Tarımına Uygun Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, S: 153-157, 22-25 Eylül 1997, Samsun.
- Han, E. (2016). Bazı Mısır Çeşitlerinin Dane Verimleri ile Silaj ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi s:77, Ordu.
- Kırtok, Y. (1998). Mısır Üretimi ve Kullanımı. Kocaoluk Basım ve Yayınevi, s.s.445, İstanbul.
- Koca, Y.O. & Erekul, O. (2011). Bazı melez mısır çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2), 41-45.
- Konak, C. & Demir, İ. (1987). Mısır Koçan Kurduna Karşı Mukavemet Çalışmaları. TÜBİTAK, Türkiye Tahıl Sempozyumu, 6-9 Ekim 1987, s. 455-464, Bursa.
- Lauer, J.G., Carter, P.R., Wood, T.M., Diezel, G., Wiersma, D.W., Rand, R.E., & Mlynarek, M.J. (1999). Corn hybrid response to planting date in the Northern corn belt. Argonomy Journal, 91, 834-839.
- Özmen, İ. (2008). Bazı Melez Mısır Çeşit ve Genotiplerinin Değişik Ekim Bölgelerindeki Adaptasyon ve Uyum Yeteneklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Doktora tezi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, İzmir.
- Sağlamtimur, T. (1989). Çukurova’da ekim zamanı ve bitki sıklığının üç mısır çeşidinde hasıl verimi ve bazı tarımsal karakterlere etkisi üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (1), 119-133.
- Yılmaz, Ş., Gözübenli, H., Can E. & Atış İ. (1999). Hatay Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye III.Tarla Bitkileri Kongresi, s:295-299, Adana.
- Yılmaz, S., Gozubenlı, H., Konuskan, O. & Atıs, I. (2007). Genotype and plant density effects on corn (Zea mays L.) forage yield. Asian Journal of Plant Sciences, 6(3):538-541.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 16689 |
| Erken Görünüm Tarihi | 9 Ocak 2022 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
| Kabul Tarihi | 9 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 22 Sayı: 2 |
