Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Analysis of Çanakkale City Center Active Green Area Potential in GIS Platform

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 1051 - 1063, 13.10.2023

Melda Açmaz Özden Emre Özelkan

https://doi.org/10.30910/turkjans.1354453

Öz

While cities are facing challenges such as uncontrolled growth, population growth, and climate change, environment and human-friendly solutions are sought to create more livable urban areas. Green areas in cities play an important role in improving the quality of life quality of life for residents and reducing the risks of the disasters. Urban green area planning is a holistic and strategic process in which qualitative and quantitative factors should be considered in detail. This study focuses on determining the qualities and potentials of urban green areas in the city center of Çanakkale province in western Turkey and determining the amount of green area per capita, which is one of the quantitative factors. In addition, the study also aims to draw conclusions about the distribution and accessibility of urban green areas. Determining the amount, accesibility and distribution of active green areas, which are intensively used by urban dwellers for recreational purposes and are the determinants of the presence of green area in the city, is important in terms of forming the basis for strategies that improve urban quality of life. In this study, the active green areas in various urban landscapes were determined by utilizing high spatial resolution satellite remote sensing images and the spatial distribution and accessibility analysis were performed in a geographic information systems (GIS) platform. The findings of this study provide a basis for the development of local green area strategies and contribute to the current discourse on livable and sustainable urban development.

Anahtar Kelimeler

Active green area spatial analysis GIS Çanakkale

Kaynakça

  • Akkemik, Ü., Alp, M. A., Sevgi, O. and Ekşi, M. 2021. Aktif yeşil alanların coğrafi bilgi sistemi platformunda irdelenmesi: Konya Selçuklu örneği. Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 3(Özel Sayı): 20-25.
  • Altan, G. and Türkeş, M. 2014. Çanakkale yöresinde oluşan orman yangınlarının hidroklimatolojik karakterleri ve iklim değişimleriyle ilişkisi. Ege Coğrafya Dergisi, 20(2): 1-24.
  • Atabeyoğlu, Ö. and Bulut, Y. 2012. Ordu kenti mevcut yeşil alanlarının değerlendirilmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 1(2): 67-76.
  • Atanur, G. S., Mirici, M. E., Ersöz, N. D. and Han, K. 2022. A preliminary assessment on the accessibility of urban green spaces: the case of Bursa,. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism, Recreation and Sports Sciences, 5(1): 85-93.
  • Ayaşlıgil, T. 1997. Kent gelişim sürecinde açık ve yeşil mekan gereksiniminin Çanakkale örneğinde incelenmesi. İstanbul: İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • Baharash Architecture. 2023. Livable cities: how much green space does your city have?. https://www.baharash.com/liveable-cities-how-much-green-space-does-your-city-have/ (Erişim Tarihi: 26.08.2023)
  • Benek, S. and Şahağ, A. 2017. Şanlıurfa şehrinde coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve uzaktan algılama (UA) kullanılarak yeşil alanların yeterliliğinin belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 36: 304-314.
  • Buchavyi, Y., Lovynska, V. and Samarska, A. 2023. A GIS assessment of the green space percentage in a big industrial city (Dnipro, Ukraine). Ekológia (Bratislava) - Journal of the Institute of Landscape Ecology, Slovak Academy of Sciences, 42(1): 89-100.
  • Çabuk, S. 2019. Modern türk şehir planlamasında aktif yeşil alan standardı: Kayseri şehir planlarında zamansal bir inceleme. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(2): 280-291.
  • Doygun, H., Atmaca, M. and Zengin, M. 2015. Kahramanmaraş’ta kentleşme ve yeşil alan varlığındaki zamansal değişimlerin incelenmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18(4): 55-61.
  • Finger-Stich, A. 2022. Well-connected urban green infrastructure for more livable and resilient urban systems. “Alınmıştır: Urban Infrastructure Governance: Innovation, Concepts and Cases. (ed) Finger, M. and Yanar, N., E. E. Publishing, 238-263.
  • Gül, A., Dinç, G., Akın, T. and Koçak, A. İ. 2020. Kentsel açık ve yeşil alanların mevcut yasal durumu ve uygulamadaki sorunlar. İdealKent, 11(3): 1281-1312.
  • Haq, S. M. A. 2016. Urban green spaces and an integrative approach to sustainable environment. “Alınmıştır: Urban Ecology: Strategies for Green Infrastructure and Land Use (ed) Etingoff, K., Taylor ve Francis Group, Apple Academic Press, 147-164.
  • Karafakı, F. Ç. 2016. Niğde kent merkezindeki aktif yeşil alanların kentsel yaşam kalitesine etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 3(3): 184-191.
  • Kemeç, S. and Abdalkarim, S. H. 2023. Accessibility analysis of urban green space: the case of Erbil city. ICONARP International Journal of Architecture and Planning, 11(1): 24-44.
  • Koca, N. 2005. Environmental and economic effects of Atikhisar dam. Eastern Geographical Review, 10(4): 209-233.
  • Kothencz, G., Kolcsar, R., Cabrera-Barona and Szilassi, P., 2017. Urban green space perception and its contribution to well-being. International Journal Environmnetal Reserach Public Health, 14(7): 766.
  • Köşe, H. and Kara, B. 2021. Söke (Aydın) kenti aktif açık-yeşil alanlarının yeterliliğinin incelenmesi. Kent Akademisi: Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi, 14(2): 374-388.
  • Laan, C. M. and Piersma, N. 2021. Accessibility of green areas for local residents. Environmental and Sustainability Indicators, 10: 100-114.
  • Lee, A. C. K., Jordan, H. C. and Horsley, J.,2016. Value of urban green spaces in promoting healthy living and wellbeing: prospects for planning. Risk Management and Healthcare Policy, 8: 131-137.
  • Lopes, M. N. and Camanho, A. S. 2013. Public green space use and consequences on urban vitality: an assessment of European cities. Social Indicators Reserach, 113: 751-767.
  • Madureira, H. et al. 2015. Urban residents’ beliefs concerning green space benefits in four cities in France and Portugal. Urban Forestry & Urban Greening, 14(1): 55-64.
  • Manavoğlu, E. and Ortaçeşme, V. 2007. Konyaaltı kentsel alanında bir yeşil alan sistem önerisi geliştirilmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 261-271.
  • MGM, 2023. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İllere Ait Mevsim Normalleri. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=H&m=CANAKKALE (Erişim Tarihi: 26.08.2023)
  • Osmanlı, N. and Akdemir, G. 2011. Aktif yeşil alanların coğrafi bilgi sistemi platformunda irdelenmesi: Konya Selçuklu örneği. Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 3(Özel Sayı): 20-25.
  • Özgeriş, M. 2023. Aktif yeşil alanların niceliksel ve niteliksel analizi: Erzurum Adnan Menderes Mahallesi örneği. Journal of Environmental and Natural Studies, 5(1): 1-17.
  • Russo, A. and Cirella, G. T. 2018. Modern compact cities: how much greenery do we need? International Journal of Environmental Research and Public Health, 15: 1-15.
  • Semeraro, T. et al. 2021. Planning of urban green spaces: an ecological perspective on human benefits. Land, 10: 105.
  • Şenol, F., Öztürk, S. P. and Atay Kaya, İ. 2023. An urban plan evaluation for park accessibility: a case in Izmir (Türkiye). Urban Design International, 28: 220-233.
  • Şensoy, S., M., D. and Ulupınar, U. B. I. 2008. Climate of Turkey. Turkish State meteorological service report. https://www.mgm.gov. tr/FILES/genel/makale/13_turkiye_iklimi.pdf (Erişim Tarihi: 01.07.2023)
  • WHO, 2017. Urban Green Space: A Brief for Action. https://apps.who.int/iris/handle/10665/344116 (Erişim Tarihi: 27.08.2023)
  • Wolch, J. R., Byrne, J. and Newell, J. P. 2014. Urban green space, public health, and environmental justice: the challenge of making cities ‘just green enough’. Landscape and Urban Planning, 125: 234-244.
  • Yenice, M. S. 2012. Kentsel yeşil alanlar için mekânsal yeterlilik ve erişebilirlik analizi; Burdur Örneği, Türkiye. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 13: 41-47.
  • Yılmaz, S. and Mumcu, S. 2016. Urban green areas and design principles. “Alınmıştır: Environmental Sustainability and Landscape Management. (ed) Efe, R., Cürebal, İ., Gad, A. and Tóth, B., Sofia: St.Kliment Ohridski University Press Sofia, 100-119.
  • Yücesu, Ö., Korkut, A. and Kiper, T. 2017. Kırklareli kent merkezinin açık ve yeşil alanların analizi ve bir sistem önerisi. ARTiUM, 5(2): 22-37.
  • Yüksek, İ. and Esen, Y. 2023. İzmir İli, Çiğli İlçesi’nin mevcut ve imar uygulama planındaki açık yeşil alan yeterliliğinin irdelenmesi. Düzce Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, 11: 264-275.
  • Zhou, X. and Parves Rana, M. 2012. Social benefits of urban green space: A conceptual framework of valuation and accessibility measurements. Management of Environmental Quality, 23(2): 173-189.

Çanakkale Kent Merkezi Aktif Yeşil Alan Potansiyelinin CBS Ortamında Analizi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 1051 - 1063, 13.10.2023

Melda Açmaz Özden Emre Özelkan

https://doi.org/10.30910/turkjans.1354453

Öz

Kentler kontrolsüz büyüme, nüfus artışı, iklim değişikliği gibi zorluklarla karşı karşıya iken, bir yandan da daha yaşanabilir kentsel alanlar oluşturmak için çevre ve insan dostu çözümler aranmaktadır. Kentlerdeki yeşil alanlar kent sakinlerinin yaşam kalitesini artırmada ve afet risklerini azaltmada önemli bir rol oynamaktadır. Kentsel yeşil alan planlaması niteliksel ve niceliksel faktörlerin detaylı düşünülerek yapılması gereken bütüncül ve stratejik bir süreçtir. Bu çalışma, Türkiyenin batısında bulunan Çanakkale ilinin kent merkezinde kentsel yeşil alanların niteliklerinin ve potansiyellerinin belirlenmesine ve niceliksel faktörlerden biri olan kişi başına düşen yeşil alan miktarının tespit edilmesine odaklanmıştır. Ek olarak, yeşil alanların kentsel mekândaki dağılımı ve erişilebilirliği ile ilgili çıkarımlar yapılması da çalışmanın hedeflerindendir. Kent sakinlerinin rekreatif amaçlarla yoğun olarak kullandığı ve kent içinde yeşil alan varlığının belirleyicisi olan aktif yeşil alanların miktarının, erişilebilirliğinin ve dağılımının belirlenmesi kentsel yaşam kalitesini geliştiren stratejilere temel oluşturması açısından önemlidir. Bu çalışmada, çeşitli kentsel peyzajlarda aktif yeşil alanların miktarı, erişilebilirliği ve dağılımı uydu görüntüleri ile belirlenmiş ve mekânsal dağılım ve erişilebilirlik analizleri coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ortamında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın bulguları, yerel yeşil alan stratejilerinin geliştirilmesi için bir altlık oluşturmakta ve ayrıca yaşanabilir ve sürdürülebilir kentsel gelişimin sağlanabilmesi konusunda mevcut söylemlere katkıda bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aktif yeşil alan mekansal analiz CBS Çanakkale

Kaynakça

  • Akkemik, Ü., Alp, M. A., Sevgi, O. and Ekşi, M. 2021. Aktif yeşil alanların coğrafi bilgi sistemi platformunda irdelenmesi: Konya Selçuklu örneği. Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 3(Özel Sayı): 20-25.
  • Altan, G. and Türkeş, M. 2014. Çanakkale yöresinde oluşan orman yangınlarının hidroklimatolojik karakterleri ve iklim değişimleriyle ilişkisi. Ege Coğrafya Dergisi, 20(2): 1-24.
  • Atabeyoğlu, Ö. and Bulut, Y. 2012. Ordu kenti mevcut yeşil alanlarının değerlendirilmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 1(2): 67-76.
  • Atanur, G. S., Mirici, M. E., Ersöz, N. D. and Han, K. 2022. A preliminary assessment on the accessibility of urban green spaces: the case of Bursa,. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism, Recreation and Sports Sciences, 5(1): 85-93.
  • Ayaşlıgil, T. 1997. Kent gelişim sürecinde açık ve yeşil mekan gereksiniminin Çanakkale örneğinde incelenmesi. İstanbul: İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • Baharash Architecture. 2023. Livable cities: how much green space does your city have?. https://www.baharash.com/liveable-cities-how-much-green-space-does-your-city-have/ (Erişim Tarihi: 26.08.2023)
  • Benek, S. and Şahağ, A. 2017. Şanlıurfa şehrinde coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve uzaktan algılama (UA) kullanılarak yeşil alanların yeterliliğinin belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 36: 304-314.
  • Buchavyi, Y., Lovynska, V. and Samarska, A. 2023. A GIS assessment of the green space percentage in a big industrial city (Dnipro, Ukraine). Ekológia (Bratislava) - Journal of the Institute of Landscape Ecology, Slovak Academy of Sciences, 42(1): 89-100.
  • Çabuk, S. 2019. Modern türk şehir planlamasında aktif yeşil alan standardı: Kayseri şehir planlarında zamansal bir inceleme. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(2): 280-291.
  • Doygun, H., Atmaca, M. and Zengin, M. 2015. Kahramanmaraş’ta kentleşme ve yeşil alan varlığındaki zamansal değişimlerin incelenmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18(4): 55-61.
  • Finger-Stich, A. 2022. Well-connected urban green infrastructure for more livable and resilient urban systems. “Alınmıştır: Urban Infrastructure Governance: Innovation, Concepts and Cases. (ed) Finger, M. and Yanar, N., E. E. Publishing, 238-263.
  • Gül, A., Dinç, G., Akın, T. and Koçak, A. İ. 2020. Kentsel açık ve yeşil alanların mevcut yasal durumu ve uygulamadaki sorunlar. İdealKent, 11(3): 1281-1312.
  • Haq, S. M. A. 2016. Urban green spaces and an integrative approach to sustainable environment. “Alınmıştır: Urban Ecology: Strategies for Green Infrastructure and Land Use (ed) Etingoff, K., Taylor ve Francis Group, Apple Academic Press, 147-164.
  • Karafakı, F. Ç. 2016. Niğde kent merkezindeki aktif yeşil alanların kentsel yaşam kalitesine etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 3(3): 184-191.
  • Kemeç, S. and Abdalkarim, S. H. 2023. Accessibility analysis of urban green space: the case of Erbil city. ICONARP International Journal of Architecture and Planning, 11(1): 24-44.
  • Koca, N. 2005. Environmental and economic effects of Atikhisar dam. Eastern Geographical Review, 10(4): 209-233.
  • Kothencz, G., Kolcsar, R., Cabrera-Barona and Szilassi, P., 2017. Urban green space perception and its contribution to well-being. International Journal Environmnetal Reserach Public Health, 14(7): 766.
  • Köşe, H. and Kara, B. 2021. Söke (Aydın) kenti aktif açık-yeşil alanlarının yeterliliğinin incelenmesi. Kent Akademisi: Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi, 14(2): 374-388.
  • Laan, C. M. and Piersma, N. 2021. Accessibility of green areas for local residents. Environmental and Sustainability Indicators, 10: 100-114.
  • Lee, A. C. K., Jordan, H. C. and Horsley, J.,2016. Value of urban green spaces in promoting healthy living and wellbeing: prospects for planning. Risk Management and Healthcare Policy, 8: 131-137.
  • Lopes, M. N. and Camanho, A. S. 2013. Public green space use and consequences on urban vitality: an assessment of European cities. Social Indicators Reserach, 113: 751-767.
  • Madureira, H. et al. 2015. Urban residents’ beliefs concerning green space benefits in four cities in France and Portugal. Urban Forestry & Urban Greening, 14(1): 55-64.
  • Manavoğlu, E. and Ortaçeşme, V. 2007. Konyaaltı kentsel alanında bir yeşil alan sistem önerisi geliştirilmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 261-271.
  • MGM, 2023. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İllere Ait Mevsim Normalleri. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=H&m=CANAKKALE (Erişim Tarihi: 26.08.2023)
  • Osmanlı, N. and Akdemir, G. 2011. Aktif yeşil alanların coğrafi bilgi sistemi platformunda irdelenmesi: Konya Selçuklu örneği. Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 3(Özel Sayı): 20-25.
  • Özgeriş, M. 2023. Aktif yeşil alanların niceliksel ve niteliksel analizi: Erzurum Adnan Menderes Mahallesi örneği. Journal of Environmental and Natural Studies, 5(1): 1-17.
  • Russo, A. and Cirella, G. T. 2018. Modern compact cities: how much greenery do we need? International Journal of Environmental Research and Public Health, 15: 1-15.
  • Semeraro, T. et al. 2021. Planning of urban green spaces: an ecological perspective on human benefits. Land, 10: 105.
  • Şenol, F., Öztürk, S. P. and Atay Kaya, İ. 2023. An urban plan evaluation for park accessibility: a case in Izmir (Türkiye). Urban Design International, 28: 220-233.
  • Şensoy, S., M., D. and Ulupınar, U. B. I. 2008. Climate of Turkey. Turkish State meteorological service report. https://www.mgm.gov. tr/FILES/genel/makale/13_turkiye_iklimi.pdf (Erişim Tarihi: 01.07.2023)
  • WHO, 2017. Urban Green Space: A Brief for Action. https://apps.who.int/iris/handle/10665/344116 (Erişim Tarihi: 27.08.2023)
  • Wolch, J. R., Byrne, J. and Newell, J. P. 2014. Urban green space, public health, and environmental justice: the challenge of making cities ‘just green enough’. Landscape and Urban Planning, 125: 234-244.
  • Yenice, M. S. 2012. Kentsel yeşil alanlar için mekânsal yeterlilik ve erişebilirlik analizi; Burdur Örneği, Türkiye. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 13: 41-47.
  • Yılmaz, S. and Mumcu, S. 2016. Urban green areas and design principles. “Alınmıştır: Environmental Sustainability and Landscape Management. (ed) Efe, R., Cürebal, İ., Gad, A. and Tóth, B., Sofia: St.Kliment Ohridski University Press Sofia, 100-119.
  • Yücesu, Ö., Korkut, A. and Kiper, T. 2017. Kırklareli kent merkezinin açık ve yeşil alanların analizi ve bir sistem önerisi. ARTiUM, 5(2): 22-37.
  • Yüksek, İ. and Esen, Y. 2023. İzmir İli, Çiğli İlçesi’nin mevcut ve imar uygulama planındaki açık yeşil alan yeterliliğinin irdelenmesi. Düzce Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, 11: 264-275.
  • Zhou, X. and Parves Rana, M. 2012. Social benefits of urban green space: A conceptual framework of valuation and accessibility measurements. Management of Environmental Quality, 23(2): 173-189.
Toplam 37 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Ziraat Mühendisliği (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Melda Açmaz Özden 0000-0003-3872-4867

Emre Özelkan 0000-0002-2031-1610

Yayımlanma Tarihi 13 Ekim 2023
Gönderilme Tarihi 2 Eylül 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 10 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Açmaz Özden, M., & Özelkan, E. (2023). Analysis of Çanakkale City Center Active Green Area Potential in GIS Platform. Türk Tarım Ve Doğa Bilimleri Dergisi, 10(4), 1051-1063. https://doi.org/10.30910/turkjans.1354453
 Kapak Resmi İndir