Bazı Yem Bezelyesi (Pisum sativum ssp. arvense L.) Çeşitlerinin Farklı Ekim Zamanlarındaki Tohum Verimi ve Verim Öğelerine Olan Etkileri
Öz
Bu araştırma Iğdır Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğüne ait araştırma alanında 2 (iki) yıl süreyle (2018-2019 ve 2019-2020) tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Altı farklı ekim zamanı (Mart ayı başında, Mart ayı sonunda, Nisan ayı başında, Ekim ayı sonu, Kasım ayı başı ve Kasım ayı sonu)’nda, 4 farklı yem bezelyesi (Kirazlı, GAP Pembesi, Özkaynak ve Taşkent) çeşidinin tohum verimi ve bazı verim unsurları belirlenmiştir. Araştırmada yem bezelyesi’nin olgunlaşma süresi (OS), bitkide bakla sayısı (BBS), baklada tane sayısı (BTS), biyolojik verim (BV), tohum verimi (TV), saman verimi (SV), hasat indeksi (HI), bin tane ağırlığı (BTA) belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, araştırmanın ikinci yılındaki BBS, BTS, SV, TV ve BV değerleri birinci yıla göre daha yüksek olmuştur. Yem bezelyesinde yüksek biyolojik, tohum ve saman veriminin alınabilmesi için tohum ekimlerinin Mart ayı başında yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Tohum ve saman verimleri bakımından Kirazlı çeşidinin daha iyi olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak bölge şartlarında Kirazlı çeşidinin seçilmesi ve bu çeşidin Mart ayı başında ekilmesi durumunda daha yüksek biyolojik, tohum ve saman veriminin elde edileceği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi
Proje Numarası
2019-FBE-A26
Teşekkür
Bu araştırma 2019-FBE-A26 nolu proje olarak Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenerek yürütülmüştür.
Kaynakça
- Açıkgöz, E., 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, No: 182.
- Açıkgöz, E., Üstün, A., Gül, İ., Anlarsal, A. E., Tekeli, A. S., Nizam, İ., Avcıoğlu, R., Geren, H., Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Yücel, C., Avcı, M., Acar, Z., Ayan, İ., Uzun, A., Bilgili, U., Sincik M., Yavuz, M., 2007. Yem bezelyesi (Pisum sativum L.)’nde genotip x çevre ilişkileri ve kuru madde ile tohum veriminde stabilite analizleri, Türkiye 7.Tarla Bitkileri Kong., Erzurum, s: 79-82.
- Alan, Ö., Geren, H., 2012. Bezelyede (Pisum sativum L.) farklı ekim zamanlarının tane verimi ve diğer bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49: 127-134.
- Anonim., 2001. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı (Baklagil Yem Bitkileri). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müd., Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Ankara,
- Anonim, 2015. Çayır, mera ve yem bitkileri, yeşil alan çim bitkileri ve yemeklik tane baklagiller çeşit tescil raporları. Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, Ankara.
- Anonim., 2020. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü.
- Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R., Karadağ, Y., 2009. Yembitkileri Baklagil Yembitkileri Cilt II, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, s: 440-445, İzmir.
- Çaçan, E., Kaplan, M., Kökten, K., Tutar, H., 2018. Evaluation of Some Forage Pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) Lines and Cultivars in Terms of Seed Yield and Straw Quality. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi, 8(2): 275-284.
- Çakmakçı, S., Çeçen, S., Aydınoğlu, B., 1999. Antalya’da Sonbahar Ekimlerinde Bazı Tek Yıllık Baklagil Yem Bitkilerinin Tane ve Kes Verimleri Yönünden Ekim Nöbetine Girebilme Olanakları. Turkish. Journal of Agriculture and Forestry, 23 (ek sayı 3): 679-684.
- Ceyhan, E., Önder, M.,. 2001. Bezelye (Pisum sativum L.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının tane verimi ile bazı agronomik karakterler üzerine etkileri, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 15(25):159-172.
- Demirci, G., Ünver, S., 2005. Ankara koşullarında bezelyede (Pisum Sativum L.) farklı ekim zamanlarının verim ve verim ögelerine etkileri,” Anadolu Dergisi, 15 (1): 49-60.
- Ekiz, H., 1983. Türkiye’de yetiştirilen bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) çeşitlerinin önemli morfolojik biyolojik ve tarımsal karakterleri üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Erzurum.
- Kadıoğlu, S., Tan, M., 2018. Erzurum Şartlarında Bazı Yem Bezelyesi Hat ve Çeşitlerinin Tohum Verimleri ile Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49 (2): 143-149,
- Kavut, Y.T., Çelen, A.E., 2017. Kimi Yembezelyesi Çeşitlerinde (Pisum arvense L.) Sıra Arası Mesafelerinin Tohum Verimi ile Bazı Verim Özelliklerine Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54 (1):79-83.
- Önder, M., Ceyhan, E 2001. Orta Anadolu şartlarında farklı ekim zamanlarında ekilen bezelye (Pisum sativum L.) çeşitlerinde tane verimi ile bazı morfolojik özellikler arasındaki ilişkiler, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 15(25):173-183.
- Özkan, U., Demirbağ, N.Ş., 2016. Türkiye’de Kaliteli Kaba Yem kaynaklarının Mevcut Durumu. Türkiye Bilimsel Derlemeler Dergisi, 9(1):23-27.
- Özköse, A., 2017. Farklı ekim derinliklerinin yem bezelyesinin verim ve bazı verim özellikleri üzerine etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 21(6): 1188-1200.
- Sayar, M.S., Anlarsal, A.E., 2008. Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L.) hat ve çeşitlerinin verim ve verim öğelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, 17 (4): 78-88.
- Sayar, M.S., Anlarsal, A.E., Açıkgöz, E., Başbağ, M., Gül, İ., 2009. Diyarbakır koşullarında bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L.) hatlarının verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim 2009, Hatay.
- Tan, M., Koc, A., Dumlu Gul, Z., 2012. Morphological characteristics and seed yield of East Anatolian local forage pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) ecotypes. Turkish Journal of Field Crops, 17(1): 24-30.
- Timurağaoğlu, K.A., Genç, A., Altınok, S., 2004.Ankara koşullarında yem bezelyesi hatlarında yem ve tane verimleri. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4): 457-461.
- TÜİK., 2018. Türkiye İstatistik Kurumu Resmi Web Sitesi.
- Uzun, A., Gün, H., Açıkgöz, E., 2012. Farklı gelişme dönemlerinde biçilen bazı yem bezelyesi (Pisum sativum L.) çeşitlerinin ot, tohum ve ham protein verimlerinin belirlenmesi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1): 27-38.
- Yıldız, N., Bircan, H., 1991. Araştırma ve deneme Metodları. Atatürk Üniversitesi yayınları no:697, Ziraat Fakültesi No:305, Ders kitapları serisi no:57, s:243.
Effects on Yield Components and Seed Yield of Some Feed Pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) Varieties at Different Sowing Times
Öz
This research was conducted in Agricultural Application and Research Center, Iğdır University, 2018-2019 and 2019-2020, as a randomized complete block design in split plots with three replications. Seed yield and some other yield components of four different feed peas (Kirazlı, GAP Pembesi, Özkaynak and Taşkent) cultivar were determined in 6 different sowing times (early March, late March, early April, late October, early November and end of November). In the research, the maturation time of the feed pea (MT), the number of pods per plant (PN), the number of seeds per pod (SN), biological yield (BY), seed yield (SEY), straw yield (SY), harvest index (HI), thousand grain weight (TGW) were determined. Results indicated that, the BBS, BTS, SV, TV and BV values in the second year of the study were higher than the first year. It was concluded that seed sowing should be done at the beginning of March in order to obtain high biological, seed and straw yield in feed peas. It was determined that Kirazlı variety was better in terms of seed and hay yields. As a result, it was determined that in the case of selecting the Kirazlı variety, the higher biological, seed and straw yield could be obtained by sowing it in early March under the region conditions.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
2019-FBE-A26
Kaynakça
- Açıkgöz, E., 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, No: 182.
- Açıkgöz, E., Üstün, A., Gül, İ., Anlarsal, A. E., Tekeli, A. S., Nizam, İ., Avcıoğlu, R., Geren, H., Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Yücel, C., Avcı, M., Acar, Z., Ayan, İ., Uzun, A., Bilgili, U., Sincik M., Yavuz, M., 2007. Yem bezelyesi (Pisum sativum L.)’nde genotip x çevre ilişkileri ve kuru madde ile tohum veriminde stabilite analizleri, Türkiye 7.Tarla Bitkileri Kong., Erzurum, s: 79-82.
- Alan, Ö., Geren, H., 2012. Bezelyede (Pisum sativum L.) farklı ekim zamanlarının tane verimi ve diğer bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49: 127-134.
- Anonim., 2001. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı (Baklagil Yem Bitkileri). T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müd., Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Ankara,
- Anonim, 2015. Çayır, mera ve yem bitkileri, yeşil alan çim bitkileri ve yemeklik tane baklagiller çeşit tescil raporları. Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, Ankara.
- Anonim., 2020. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü.
- Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R., Karadağ, Y., 2009. Yembitkileri Baklagil Yembitkileri Cilt II, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, s: 440-445, İzmir.
- Çaçan, E., Kaplan, M., Kökten, K., Tutar, H., 2018. Evaluation of Some Forage Pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) Lines and Cultivars in Terms of Seed Yield and Straw Quality. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi, 8(2): 275-284.
- Çakmakçı, S., Çeçen, S., Aydınoğlu, B., 1999. Antalya’da Sonbahar Ekimlerinde Bazı Tek Yıllık Baklagil Yem Bitkilerinin Tane ve Kes Verimleri Yönünden Ekim Nöbetine Girebilme Olanakları. Turkish. Journal of Agriculture and Forestry, 23 (ek sayı 3): 679-684.
- Ceyhan, E., Önder, M.,. 2001. Bezelye (Pisum sativum L.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının tane verimi ile bazı agronomik karakterler üzerine etkileri, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 15(25):159-172.
- Demirci, G., Ünver, S., 2005. Ankara koşullarında bezelyede (Pisum Sativum L.) farklı ekim zamanlarının verim ve verim ögelerine etkileri,” Anadolu Dergisi, 15 (1): 49-60.
- Ekiz, H., 1983. Türkiye’de yetiştirilen bazı burçak (Vicia ervilia (L.) Willd.) çeşitlerinin önemli morfolojik biyolojik ve tarımsal karakterleri üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Erzurum.
- Kadıoğlu, S., Tan, M., 2018. Erzurum Şartlarında Bazı Yem Bezelyesi Hat ve Çeşitlerinin Tohum Verimleri ile Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49 (2): 143-149,
- Kavut, Y.T., Çelen, A.E., 2017. Kimi Yembezelyesi Çeşitlerinde (Pisum arvense L.) Sıra Arası Mesafelerinin Tohum Verimi ile Bazı Verim Özelliklerine Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54 (1):79-83.
- Önder, M., Ceyhan, E 2001. Orta Anadolu şartlarında farklı ekim zamanlarında ekilen bezelye (Pisum sativum L.) çeşitlerinde tane verimi ile bazı morfolojik özellikler arasındaki ilişkiler, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 15(25):173-183.
- Özkan, U., Demirbağ, N.Ş., 2016. Türkiye’de Kaliteli Kaba Yem kaynaklarının Mevcut Durumu. Türkiye Bilimsel Derlemeler Dergisi, 9(1):23-27.
- Özköse, A., 2017. Farklı ekim derinliklerinin yem bezelyesinin verim ve bazı verim özellikleri üzerine etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 21(6): 1188-1200.
- Sayar, M.S., Anlarsal, A.E., 2008. Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L.) hat ve çeşitlerinin verim ve verim öğelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, 17 (4): 78-88.
- Sayar, M.S., Anlarsal, A.E., Açıkgöz, E., Başbağ, M., Gül, İ., 2009. Diyarbakır koşullarında bazı yem bezelyesi (Pisum arvense L.) hatlarının verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim 2009, Hatay.
- Tan, M., Koc, A., Dumlu Gul, Z., 2012. Morphological characteristics and seed yield of East Anatolian local forage pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) ecotypes. Turkish Journal of Field Crops, 17(1): 24-30.
- Timurağaoğlu, K.A., Genç, A., Altınok, S., 2004.Ankara koşullarında yem bezelyesi hatlarında yem ve tane verimleri. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4): 457-461.
- TÜİK., 2018. Türkiye İstatistik Kurumu Resmi Web Sitesi.
- Uzun, A., Gün, H., Açıkgöz, E., 2012. Farklı gelişme dönemlerinde biçilen bazı yem bezelyesi (Pisum sativum L.) çeşitlerinin ot, tohum ve ham protein verimlerinin belirlenmesi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1): 27-38.
- Yıldız, N., Bircan, H., 1991. Araştırma ve deneme Metodları. Atatürk Üniversitesi yayınları no:697, Ziraat Fakültesi No:305, Ders kitapları serisi no:57, s:243.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 2019-FBE-A26 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Ocak 2021 |
| Kabul Tarihi | 19 Nisan 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021Cilt: 24 Sayı: 6 |
Kaynak Göster
Cited By
Katı Faz Fermantasyonunun Çayır Otu Besin Madde İçeriği ve Anti-Metanojenik Özelliklerine Etkisi
Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.24180/ijaws.1242317
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.