Araştırma Makalesi
Trakya Bölgesi’nde Bazı Buğday Çeşitlerinin Fusarium spp. İzolatlarına Karşı Dayanıklılığın Tespit Edilmesi
Öz
Trakya bölgesinde yetiştirilen buğday çeşitlerinde
kök ve kök boğazı hastalıkları yaygın olarak görülmektedir. Bu çalışmada,
Trakya Bölgesi’nde buğdayın kök ve kök boğazından elde edilen 40 Fusarium spp. izolatının
patojenisitesinin belirlenmesi ve bölgede yaygın olarak kullanılan ekmeklik
çeşitlerin (Gelibolu, Golia, Esperia, Krasunya, Nina, Sagittario ve Sana) fide
döneminde etmene karşı duyarlılığının belirlenmesi amaçlanmıştır. İzolatların
toprağa inokulasyonu yoluyla yapılan patojenisite testlerinde, hastalığa karşı
hassas olduğu bilinen iki çeşit (Flamura 85 ve Pehlivan) kullanılmıştır. Test
edilen Fusarium spp. izolatları %
0’dan % 100’e değişen oranlarda hastalık şiddeti oluşturmuşlardır. İzolatlar
arasında, 14 numaralı izolat her iki çeşitte % 100 enfeksiyon oluşturmuş ve en
patojen izolat olarak belirlenmiştir. Her iki çeşitte % 40’ın üzerinde hastalık
şiddeti gösteren 6 izolat dayanıklılık testleri için seçilmiş ve ayrıca tür
teşhisleri yapılmıştır. Çıkış öncesi ölüm ve hastalık şiddeti dikkate alınarak
fide döneminde yapılan dayanıklılık testleri sonucunda Golia en hassas çeşit
olarak tespit edilmiştir. Çıkış öncesi ölüm ve fidede hastalık şiddeti
sırasıyla Gelibolu ve Esperia çeşitlerinde en düşük oranlarda olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aktaş H, Tunalı B, Bostancıoğlu E, Bayram E 1996. Sakarya yöresinde buğday kök ve kök boğazı çürüklüğüne neden olan hastalık etmenlerinin belirlenmesi ve bu etmenlerin buğday yetiştirme teknikleri ile ilişkileri üzerine araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 36 (3-4): 151-167.
- Akgül DS, Erkılıç A 2016. Effect of wheat cultivars, fertilizers, fungicides on Fusarium foot rot disease of wheat. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40: 101-108.
- Araz A, Bayram EM, Babaroğlu EN 2009. Sakarya ilinde bazı buğday çeşitlerinde kök ve kök boğazı hastalıklarına neden olan etmenlerin belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 49 (1): 31-43.
- Araz A, Uğuz N, Güler P 2010. Fusarium türlerinin izolasyonu ve patojenitelerinin belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(1): 1-5.
- Arıcı ŞE, Arap Ü, Yatağan FB 2013. Isparta ve Burdur illeri buğday ekim alanlarındaki kök ve kök boğazı fungal hastalık etmenlerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17(2): 26-30.
- Arslan Ü, Baykal N 2002. Kök ve kök boğazı fungal patojenlerine karşı buğday çeşitlerinin reaksiyonları ve tohum koruyucu fungisitlerin Fusarium culmorum (W. G. Sm.) Sacc’a Etkisi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16: 69-76.
- Backhouse D, Abubakar AA, Burgess LW, Dennis JI, Hollaway GJ, Wildermuth GB, Wallwork H,Henrj FJ 2004. Survey of Fusarium species associated with crown rot of wheat and barley in eastern Australia. Australasian Plant Pathology, 33: 255-261.
- Bateman GL, Murray L 2001. Seasonal variations in populations Fusarium species in wheat field soil. Applied Soil Ecology, 18: 117-128.
- Beccari G, Covarelli L, Nicholson P2011. Infection processes and soft wheat response to root rot and crown rot caused by Fusarium culmorum. Plant Pathology, 60: 671–84.
- Cook RJ 1968. Fusarium root and foot rot of cereals in the Pacific Northwest. Phytopathology, 58: 1-126.
- Cook RJ 1986. Wheat management systems in the Pacific Northwest. Plant Disease, 70: 894-898.
- Demirci F 2003. Bazı buğday çeşitlerinin önemli kök ve kök boğazı hastalık etmenleri (Fusarium spp. Bipolaris sorokiniana) ’ne karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 9 (4): 450-466.
- Finci S 1979. Buğdayın kök ve kök boğazı hastalıkları ve korunma çareleri. Tarım ve Ormancılık Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Çiftçi Broşürü No:21, s:15.
- Hashem M, Moharam AM, Zailed AA, Saleh FEM 2010. Efficacy of essential oils in the control of cumin root rot disease caused by Fusarium spp. Crop Protection, 29: 1111-1117.
- Hekimhan H, Bağcı SA, Nicol J, Tunalı B 2005. Kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalığı etmenlerinin bazı kışlık hububat verimleri üzerine etkileri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri, 5-9 Eylül 2005, Antalya.
- Hekimhan H, Bağcı SA, Aktaş H, Nicol JM, Aydoğdu M, Akbudak A 2007. Bazı Fungusitlerin Selçuk-97 ve Seri-82 Buğdaylarının verimleri ile kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalık şiddeti üzerine etkisi. Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 27-29 Ağustos 2007, Isparta.
- Hekimhan H 2010. Trakya Bölgesi’nde buğdaylarda kök ve kök boğazı çürüklüğüne neden olan fungal etmenler ve patojenisitelerini etkileyen bazı faktörler üzerine araştırmalar. Selçuk Ün. Fen Bil. Ens. Bitki Koruma ABD Doktora Tezi, 132 s.
- Hekimhan H, Boyraz N 2011. Bazı ekmeklik buğday çeşitlerindeki Fusarium culmorum kök boğazı çürüklüğü mücadelesinde avirülent Fusarium oxysporum'un biyo etkililiğinin belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25 (3): 35-41.
- Hill JP, Fernveez JA, McShane MS 1983. Fungi associated with common root rot of winter wheat in Colorado and Wyoming. Plant Disease, 67: 795-797.
- Karadeniz İ 2014. Konya Ereğli ilçesi ve civarında tahıllarda kök ve kök boğazı çürüklüğünün yaygınlığı ve nedensel etmenlerin belirlenmesi. ÇÜ. Fen Bil. Ens. Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 76 s
- Kılınç AT, Yorgancılar A, Şahin E, Yıldırım AF, Erginbaş G, Nicol JM, Bolat N, Yorgancılar Ö 2008. Buğdayda kök ve kök boğazı çürüklüğü etmenine (Fusarium culmorum) karşı dayanıklılık kaynaklarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, Bildirileri, 2-5 Haziran 302-308, Konya, Türkiye.
- Mathieson JT, Rush GM, Bordovsky D, Clark LE, Jones OR 1990. Effects of tillage on common root rot of wheat in texas. Plant Disease, 74: 1006-1008.
- Muratçavuşoğlu N, Hancıoğlu, Ö 1995. Ankara ili buğday ekim alanlarında kök ve kök boğazı hastalıklarına neden olan Fusarium türlerinin tespiti üzerine araştırmalar. VII: Türkiye Fitopatoloji Kongresi Bildirileri, 26-29 Eylül 1995, Adana.
- Parry DW, Jenkinson P, Mcleod V 1995. Fusarium earblight (scab) in small grain cereals-a review. Plant Pathology, 44: 207-238.
- Scherm B, Balmas V, Spanu F, Pani G, Delogu G, Pasquali M, Migheli Q 2013. Fusarium culmorum: Causal agent of foot and root rot and head blight on wheat. Molecular Plant Pathology, 14(4): 323–341.
- Smiley RW, Patterson LM 1996. Pathogenic fungi associated with Fusarium foot rot of winter wheat in the semiarid Pacific Northwest. Plant Disease, 80: 944-949.
- Townsend G-K. Heuberger JW 1943. Methods for Estimating Losses Caused by Diseases in Fungicide Experiments Plant Diasease Report 27:340-343.
- Tunalı B, Nicol J, Hodson D, Uçkun Z, Büyük O, Erdurmuş D, Hekimhan H, Aktaş H, Akbudak MA, Bağcı SA 2008. Root and crown rot fungi associated with spring, facultative winter wheat in Turkey. Plant Diseases, 92 (9): 1299-1306.
- TÜİK 2017. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer), Ankara.
- Uçkun Z, Yıldız M 2004. İzmir, Aydın ve Denizli illeri buğday alanlarındaki kök ve kök boğazı hastalıklarının yoğunluğunun ve etmenlerinin belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 44 (1-4): 79-92.
- Uyanık E 2008. Adana yöresi buğday ekilişlerinde kök hastalıkları nedenlerinin araştırılması. ÇÜ. Fen Bil. Ens. Bitki Koruma ABD, Yüksek Lisans Tezi. 60 s.
- Wiese, MV 1987. Compendium of wheat diseases. American Phytopatholocigal Society, St. Paul MN, 53-55.
- Wildermuth GB, McNamara RB 1994. Testing wheat seedlings forresistance to crown rot caused by Fusarium graminearum Group 1. Plant Disease, 78: 949-953.
- Windels CE, Holen C 1989. Association of Bipolaris sorokiniana, Fusarium graminearum group 2, and F. culmorum on spring wheath differing in severity of comonroot Rot. Plant Disease, 73: 953-956.
- Wisniewska H, Chelkowski J 1998. Evaluation of susceptibility to Fusarium sedlingsblight in winter wheat cultivars, using digital image analysis. Review of Plant Pathology, 77 (1): 334.
- Wojciechowski S, Chelkowski J, Ponitka A, Slusarkıewicz-Jarzına A 1997. Evaluation of Spring and winter wheat reaction to Fusarium culmorum and Fusarium avenaceum. Journal of Phytopathology, 145: 99-103.
Yıl 2019,
, 498 - 505, 31.08.2019
Öz
Root and foot-rot diseases are common on wheat cultivars cultivated in
the Trakya Region. The objectives of this study were to determine the
pathogenicities of 40 Fusarium spp.
isolates obtained from root and foot parts of wheat in Trakya Region and to find
out the sensitivities of commonly cultivated wheat cultivars (Gelibolu, Golia, Esperia, Krasunya, Nina,
Sagittario and Sana), to the pathogen at seedling stage. Two cultivars
(Flamura-85 and Pehlivan) known as sensitive to the disease were used in the
pathogenicity tests by soil inoculation of the isolates. The tested Fusarium spp. isolates caused disease
severity ranging from 0% to 100%. Among them, the isolate14 sustained the
highest infection of 100% in both cultivars and was detected as the most pathogenic
isolate. Six isolates showing disease severity of >40% on both cultivars
were selected for resistance tests and also were identified. Golia was found as
the most sensitive cultivar in resistance tests based on pre-emergence
damping-off and disease severity on seedling. Pre-emergence damping-off and
disease severity in seedling were at the lowest in the cultivars of Gelibolu
and Esperia, respectively.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aktaş H, Tunalı B, Bostancıoğlu E, Bayram E 1996. Sakarya yöresinde buğday kök ve kök boğazı çürüklüğüne neden olan hastalık etmenlerinin belirlenmesi ve bu etmenlerin buğday yetiştirme teknikleri ile ilişkileri üzerine araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 36 (3-4): 151-167.
- Akgül DS, Erkılıç A 2016. Effect of wheat cultivars, fertilizers, fungicides on Fusarium foot rot disease of wheat. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40: 101-108.
- Araz A, Bayram EM, Babaroğlu EN 2009. Sakarya ilinde bazı buğday çeşitlerinde kök ve kök boğazı hastalıklarına neden olan etmenlerin belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 49 (1): 31-43.
- Araz A, Uğuz N, Güler P 2010. Fusarium türlerinin izolasyonu ve patojenitelerinin belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(1): 1-5.
- Arıcı ŞE, Arap Ü, Yatağan FB 2013. Isparta ve Burdur illeri buğday ekim alanlarındaki kök ve kök boğazı fungal hastalık etmenlerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17(2): 26-30.
- Arslan Ü, Baykal N 2002. Kök ve kök boğazı fungal patojenlerine karşı buğday çeşitlerinin reaksiyonları ve tohum koruyucu fungisitlerin Fusarium culmorum (W. G. Sm.) Sacc’a Etkisi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16: 69-76.
- Backhouse D, Abubakar AA, Burgess LW, Dennis JI, Hollaway GJ, Wildermuth GB, Wallwork H,Henrj FJ 2004. Survey of Fusarium species associated with crown rot of wheat and barley in eastern Australia. Australasian Plant Pathology, 33: 255-261.
- Bateman GL, Murray L 2001. Seasonal variations in populations Fusarium species in wheat field soil. Applied Soil Ecology, 18: 117-128.
- Beccari G, Covarelli L, Nicholson P2011. Infection processes and soft wheat response to root rot and crown rot caused by Fusarium culmorum. Plant Pathology, 60: 671–84.
- Cook RJ 1968. Fusarium root and foot rot of cereals in the Pacific Northwest. Phytopathology, 58: 1-126.
- Cook RJ 1986. Wheat management systems in the Pacific Northwest. Plant Disease, 70: 894-898.
- Demirci F 2003. Bazı buğday çeşitlerinin önemli kök ve kök boğazı hastalık etmenleri (Fusarium spp. Bipolaris sorokiniana) ’ne karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 9 (4): 450-466.
- Finci S 1979. Buğdayın kök ve kök boğazı hastalıkları ve korunma çareleri. Tarım ve Ormancılık Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Çiftçi Broşürü No:21, s:15.
- Hashem M, Moharam AM, Zailed AA, Saleh FEM 2010. Efficacy of essential oils in the control of cumin root rot disease caused by Fusarium spp. Crop Protection, 29: 1111-1117.
- Hekimhan H, Bağcı SA, Nicol J, Tunalı B 2005. Kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalığı etmenlerinin bazı kışlık hububat verimleri üzerine etkileri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri, 5-9 Eylül 2005, Antalya.
- Hekimhan H, Bağcı SA, Aktaş H, Nicol JM, Aydoğdu M, Akbudak A 2007. Bazı Fungusitlerin Selçuk-97 ve Seri-82 Buğdaylarının verimleri ile kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalık şiddeti üzerine etkisi. Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 27-29 Ağustos 2007, Isparta.
- Hekimhan H 2010. Trakya Bölgesi’nde buğdaylarda kök ve kök boğazı çürüklüğüne neden olan fungal etmenler ve patojenisitelerini etkileyen bazı faktörler üzerine araştırmalar. Selçuk Ün. Fen Bil. Ens. Bitki Koruma ABD Doktora Tezi, 132 s.
- Hekimhan H, Boyraz N 2011. Bazı ekmeklik buğday çeşitlerindeki Fusarium culmorum kök boğazı çürüklüğü mücadelesinde avirülent Fusarium oxysporum'un biyo etkililiğinin belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25 (3): 35-41.
- Hill JP, Fernveez JA, McShane MS 1983. Fungi associated with common root rot of winter wheat in Colorado and Wyoming. Plant Disease, 67: 795-797.
- Karadeniz İ 2014. Konya Ereğli ilçesi ve civarında tahıllarda kök ve kök boğazı çürüklüğünün yaygınlığı ve nedensel etmenlerin belirlenmesi. ÇÜ. Fen Bil. Ens. Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 76 s
- Kılınç AT, Yorgancılar A, Şahin E, Yıldırım AF, Erginbaş G, Nicol JM, Bolat N, Yorgancılar Ö 2008. Buğdayda kök ve kök boğazı çürüklüğü etmenine (Fusarium culmorum) karşı dayanıklılık kaynaklarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, Bildirileri, 2-5 Haziran 302-308, Konya, Türkiye.
- Mathieson JT, Rush GM, Bordovsky D, Clark LE, Jones OR 1990. Effects of tillage on common root rot of wheat in texas. Plant Disease, 74: 1006-1008.
- Muratçavuşoğlu N, Hancıoğlu, Ö 1995. Ankara ili buğday ekim alanlarında kök ve kök boğazı hastalıklarına neden olan Fusarium türlerinin tespiti üzerine araştırmalar. VII: Türkiye Fitopatoloji Kongresi Bildirileri, 26-29 Eylül 1995, Adana.
- Parry DW, Jenkinson P, Mcleod V 1995. Fusarium earblight (scab) in small grain cereals-a review. Plant Pathology, 44: 207-238.
- Scherm B, Balmas V, Spanu F, Pani G, Delogu G, Pasquali M, Migheli Q 2013. Fusarium culmorum: Causal agent of foot and root rot and head blight on wheat. Molecular Plant Pathology, 14(4): 323–341.
- Smiley RW, Patterson LM 1996. Pathogenic fungi associated with Fusarium foot rot of winter wheat in the semiarid Pacific Northwest. Plant Disease, 80: 944-949.
- Townsend G-K. Heuberger JW 1943. Methods for Estimating Losses Caused by Diseases in Fungicide Experiments Plant Diasease Report 27:340-343.
- Tunalı B, Nicol J, Hodson D, Uçkun Z, Büyük O, Erdurmuş D, Hekimhan H, Aktaş H, Akbudak MA, Bağcı SA 2008. Root and crown rot fungi associated with spring, facultative winter wheat in Turkey. Plant Diseases, 92 (9): 1299-1306.
- TÜİK 2017. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer), Ankara.
- Uçkun Z, Yıldız M 2004. İzmir, Aydın ve Denizli illeri buğday alanlarındaki kök ve kök boğazı hastalıklarının yoğunluğunun ve etmenlerinin belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 44 (1-4): 79-92.
- Uyanık E 2008. Adana yöresi buğday ekilişlerinde kök hastalıkları nedenlerinin araştırılması. ÇÜ. Fen Bil. Ens. Bitki Koruma ABD, Yüksek Lisans Tezi. 60 s.
- Wiese, MV 1987. Compendium of wheat diseases. American Phytopatholocigal Society, St. Paul MN, 53-55.
- Wildermuth GB, McNamara RB 1994. Testing wheat seedlings forresistance to crown rot caused by Fusarium graminearum Group 1. Plant Disease, 78: 949-953.
- Windels CE, Holen C 1989. Association of Bipolaris sorokiniana, Fusarium graminearum group 2, and F. culmorum on spring wheath differing in severity of comonroot Rot. Plant Disease, 73: 953-956.
- Wisniewska H, Chelkowski J 1998. Evaluation of susceptibility to Fusarium sedlingsblight in winter wheat cultivars, using digital image analysis. Review of Plant Pathology, 77 (1): 334.
- Wojciechowski S, Chelkowski J, Ponitka A, Slusarkıewicz-Jarzına A 1997. Evaluation of Spring and winter wheat reaction to Fusarium culmorum and Fusarium avenaceum. Journal of Phytopathology, 145: 99-103.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Aralık 2018 |
| Kabul Tarihi | 15 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |
Cited By
Effect of fungicides on spike characteristics in winter wheat inoculated withFusarium culmorum
Food Additives & Contaminants: Part A
https://doi.org/10.1080/19440049.2022.2052971
Identification of Genetic Resistance to the Crown and Root Rot Caused by Fusarium culmorum and Cereal Cyst Nematode (Heterodera filipjevi) in the Turkish Cereal Varieties
Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.24180/ijaws.1065918
Fusarium Başak Yanıklığının Buğday Kalite Parametreleri Üzerine Etkisi: Enfekteli Başaklara Fungisit Uygulamaları Sonrasındaki Değişim
Journal of the Institute of Science and Technology
https://doi.org/10.21597/jist.1027025
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi