Öz
Sert
kabuklu meyveler grubunda üretim değeri yüksek olan badem, diyet ürünü olarak
beslenmede önemli bir yere sahiptir. Ekolojiye uyum sağlayan çeşitlerde,
düzenli kültürel uygulamalar sayesinde istenilen verim ve kaliteye ulaşmak
mümkün olabilmektedir. Tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülen bu
çalışmada, Demirci/Manisa ekolojisinde yetiştirilen Nonpareil, Ferragnes,
Ferrastar ve Texas badem çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özellikleri (meyve
ağırlığı ve boyutları, kabuk kalınlığı, çift iç oranı ve renk) ile verimin
ortaya konması amaçlanmıştır. İncelenen çeşitlerde çiçeklenme Martın ikinci
yarısında olurken, hasat Ağustos-Eylül döneminde yapılmıştır. Kabuklu ve iç badem
boyutları, renk parametreleri, çift iç oranı ve verim çeşitlere göre önemli farklılıklar
göstermiştir. Buna göre, Ferrastar çeşidinde kabuklu meyve ağırlığı (4.14 g) ve
kabuk kalınlığı (3.21 mm) yüksek, Nonpareil çeşidinde düşük bulunmuştur (1.95 g
ve 1.79 mm). En yüksek çift iç oranı ve verim sırasıyla Texas ve Ferragnes
çeşitlerinde saptanmıştır. Çeşitler, bölge ekolojisine uyum sağlamış olup
Nonpareil çeşidi ön plana çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler
Teşekkür
Çalışmanın yürütülmesine olanak sağlayan Sayın Mehmet SEYMAN ve Sayın Murat NACAROĞLU’na sonsuz teşekkürler.
Kaynakça
- Ak BE, Parlakcı H 2018. Fruit Set, Yield and Some Quality Traıts of Different Foreign Almond Cultivars Grown Sanlıurfa Province. Proceedings of the IX International Agricultural Symposium, Agrosym.
- Akçalı E, Uzun A 2016. Erciyes Dağı Eteklerinden Seçilen Badem (Prunus amygdalus L.) Tiplerinde Bazı Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerin Belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi 5(2):63-68.
- Akçay ME, Tosun İ 2005. Bazı Geç Çiçek Açan Yabancı Badem Çeşitlerinin Yalova Ekolojik Koşullarındaki Gelişme ve Verim Davranışları. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 36 (1):1-5.
- Aslan R 2015. Bazı Yabancı Kökenli Badem Çeşitlerinin Şanlıurfa Koşullarında Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 71 s.
- Anonim 2018. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel üretim istatistikleri.
- Anonymous 2018. Food & Agriculture Organization of the united nations (fao)
- Çelik F, Balta MF 2011. Kernel Fatty Acid Composition of Turkish Almond (Prunus dulcis) Genotypes: A Regional Comparison. Journal of Food, Agriculture & Environment, 9(1): 171-174.
- Dokuzoğuz M, Gülcan R 1973. Ege Bölgesi Bademlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı ve Seçilmiş Tiplerin Adaptasyonu Üzerine Araştırmalar. Kesin rapor. TOAG TÜBİTAK, No:22.
- Erdal E 2013. Kestanelerde (Castanea sativa Mill.) Hasat Öncesi ve Sonrası Dönemlerde Meyve Kalite Özelliklerinin Değişimi Üzerine Bir Araştırma. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 67 s.
- Erdoğan V 2016. Hazine ve Bozuk Orman Arazilerinde Badem ve Ceviz Bahçesi Tesisleri. Bahçe Özel Sayı: VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri - Cilt I: Meyvecilik. 242-247s.
- Hanine H, Zinelabidine LH, Kodad O, Hssaini H, Haddioui A, Ennahli S 2016. Pomological, Phenotypical Diversity and Biochemical Characterization of Fortheen Almond Morphotypes from Morocco. Options Méditerranéennes, A, no. 119,– XVI GREMPA Meeting on Almonds and Pistachio
- Imani A, Shamili M 2018. Almond Nut Weight Assessment by Stepwise Regression and Path Analysis. International Journal of Fruit Science, 18 (3): 338–343.
- Kaşka N, Küden A, Küden AB 1994. Almond Production in Southerast Anatolia. Acta Hort: 373: 253-258. Kaşka, N., Küden, A.B., Küden, A., 1998. Performances of some local and foreign almond cultivars in South East Anatolia. Advanced Course. Production and Economics of Nut Corps. 18-29 May 1998, 1-5s, Adana.
- Kaşka N, Küden AB, Küden A 1998. Performances of Some Local and Foreign Almond Cultivars in South East Anatolia. X GREMPA Seminar, Options Méditerranéennes, 33: 181-183
- Küden AB, Küden A 2000. Badem Yetiştiriciliği. TÜBİTAK - TARP Yayınları. Ankara, 18s.
- Küden BA, Küden A, Bayazit S, Çömlekçioğlu S, İmrak B, Rehber Dikkaya Y 2014. Badem Yetiştiriciliği. TAGEP Proje No:5.2.3.1. Şeftali, Nektarin, Badem ve Elma Çeşit Adaptasyonu Projesi (KKTC–Güzelyurt ve Türkmenköy Ekolojik Koşullarında Bazı Şeftali, Nektarin, Badem ve Elma Çeşitlerinin Meyve Verim ve Kalitesinin Saptanması). Okman Matbaası. Adana. 17s.
- Lopes A, Matos A, Guine R 2016. Evaluation of Morphological and Physical Characteristics of Hazelnut Varieties. Millenium, -Journal of Education, Technologies, and Health 2(1): 13-24.
- Mcguire RG 1992. Reporting of Objective Color Measurements. Hortscience 27: 1254-1255.
- Melhaouia R, Addia M, Houmya N, Abida M, Mihamoua A, Serghini-Caida H, Sindicb M, Elamrania A 2018. Pomological Characterization of Main Almond Cultivars from the North Eastern Morocco. International Journal of Fruit Science. 1-10. DOI: 10.1080/15538362.2018.1552232
- Milatovic D, Zec G, Durovic D, Boskov D 2017. Phenology of Flowering and Pomological Traits f Almond Cultivars in the Region of Belgrade. Pomologia Croatica. Vol 21: 181-190.
- Oğuz Hİ, Erdoğan Bayram S, Eroğul D 2011. Gap Üst Bölgesinde Kurak Koşullarda Yetiştirilen Standart Badem (Prunus amygdalus Batsch.) Çeşitlerinde Biyokimyasal ve Yağ Asitleri Kompozisyonlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. GAP VI. Tarım Kongresi, 09–12 Mayıs.
- Şen SM, Karadeniz T 2015. The Nutritional Value of Walnut. Journal of Hygienic Engineering and Design, 11: 68-71.
- Şimsek M 2016. Chemical, Mineral and Fatty Acid Compositions of Various Types of Walnut (Juglans regia L.) in Turkey. Bulgarian Chemical Communication, 48: 66-70.
- Valverde M, Madrid R, Garcia AL 2006. Effect of the Irrigation Regime, Type of Fertilization, and Culture Year on the Physical Properties of Almond (cv. Guara). Journal of Food Engineering 76: 584–593.
Öz
Almonds,
a hard-shelled nut fruit species, have an important role in nutrition as a
dietary product. Optimum yield and quality can be achieved through regular
cultural practices and preferring ecologically fitted varieties. This study was
conducted as a randomized block design in Demirci/Manisa ecologic conditions.
Aim of this study was to reveal phenological and pomological characteristics
(fruit weight and size, shell thickness, double kernel ratio and color) and
yield of Nonpareil, Ferragnes, Ferrastar and Texas almond varieties. Almond
varieties were bloomed in the second half of March, while the fruits were
harvested in August-September period. Fruit and kernel dimensions, color
parameters, double kernel ratio and yields showed significant differences among
varieties. Accordingly, the fruit weight (4.14 g) and the shell thickness (3.21
mm) were high in the Ferrastar cultivar, whereas these values were low in the
Nonpareil variety (1.95 g and 1.79 mm). The highest double kernel ratio and
yield were determined in Texas and Ferragnes cultivars, respectively.
Varieties, in general, had adapted to the ecology of the region. However,
Nonpareil variety has come to the fore.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ak BE, Parlakcı H 2018. Fruit Set, Yield and Some Quality Traıts of Different Foreign Almond Cultivars Grown Sanlıurfa Province. Proceedings of the IX International Agricultural Symposium, Agrosym.
- Akçalı E, Uzun A 2016. Erciyes Dağı Eteklerinden Seçilen Badem (Prunus amygdalus L.) Tiplerinde Bazı Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerin Belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi 5(2):63-68.
- Akçay ME, Tosun İ 2005. Bazı Geç Çiçek Açan Yabancı Badem Çeşitlerinin Yalova Ekolojik Koşullarındaki Gelişme ve Verim Davranışları. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 36 (1):1-5.
- Aslan R 2015. Bazı Yabancı Kökenli Badem Çeşitlerinin Şanlıurfa Koşullarında Fenolojik ve Pomolojik Özellikleri. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 71 s.
- Anonim 2018. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel üretim istatistikleri.
- Anonymous 2018. Food & Agriculture Organization of the united nations (fao)
- Çelik F, Balta MF 2011. Kernel Fatty Acid Composition of Turkish Almond (Prunus dulcis) Genotypes: A Regional Comparison. Journal of Food, Agriculture & Environment, 9(1): 171-174.
- Dokuzoğuz M, Gülcan R 1973. Ege Bölgesi Bademlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı ve Seçilmiş Tiplerin Adaptasyonu Üzerine Araştırmalar. Kesin rapor. TOAG TÜBİTAK, No:22.
- Erdal E 2013. Kestanelerde (Castanea sativa Mill.) Hasat Öncesi ve Sonrası Dönemlerde Meyve Kalite Özelliklerinin Değişimi Üzerine Bir Araştırma. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 67 s.
- Erdoğan V 2016. Hazine ve Bozuk Orman Arazilerinde Badem ve Ceviz Bahçesi Tesisleri. Bahçe Özel Sayı: VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri - Cilt I: Meyvecilik. 242-247s.
- Hanine H, Zinelabidine LH, Kodad O, Hssaini H, Haddioui A, Ennahli S 2016. Pomological, Phenotypical Diversity and Biochemical Characterization of Fortheen Almond Morphotypes from Morocco. Options Méditerranéennes, A, no. 119,– XVI GREMPA Meeting on Almonds and Pistachio
- Imani A, Shamili M 2018. Almond Nut Weight Assessment by Stepwise Regression and Path Analysis. International Journal of Fruit Science, 18 (3): 338–343.
- Kaşka N, Küden A, Küden AB 1994. Almond Production in Southerast Anatolia. Acta Hort: 373: 253-258. Kaşka, N., Küden, A.B., Küden, A., 1998. Performances of some local and foreign almond cultivars in South East Anatolia. Advanced Course. Production and Economics of Nut Corps. 18-29 May 1998, 1-5s, Adana.
- Kaşka N, Küden AB, Küden A 1998. Performances of Some Local and Foreign Almond Cultivars in South East Anatolia. X GREMPA Seminar, Options Méditerranéennes, 33: 181-183
- Küden AB, Küden A 2000. Badem Yetiştiriciliği. TÜBİTAK - TARP Yayınları. Ankara, 18s.
- Küden BA, Küden A, Bayazit S, Çömlekçioğlu S, İmrak B, Rehber Dikkaya Y 2014. Badem Yetiştiriciliği. TAGEP Proje No:5.2.3.1. Şeftali, Nektarin, Badem ve Elma Çeşit Adaptasyonu Projesi (KKTC–Güzelyurt ve Türkmenköy Ekolojik Koşullarında Bazı Şeftali, Nektarin, Badem ve Elma Çeşitlerinin Meyve Verim ve Kalitesinin Saptanması). Okman Matbaası. Adana. 17s.
- Lopes A, Matos A, Guine R 2016. Evaluation of Morphological and Physical Characteristics of Hazelnut Varieties. Millenium, -Journal of Education, Technologies, and Health 2(1): 13-24.
- Mcguire RG 1992. Reporting of Objective Color Measurements. Hortscience 27: 1254-1255.
- Melhaouia R, Addia M, Houmya N, Abida M, Mihamoua A, Serghini-Caida H, Sindicb M, Elamrania A 2018. Pomological Characterization of Main Almond Cultivars from the North Eastern Morocco. International Journal of Fruit Science. 1-10. DOI: 10.1080/15538362.2018.1552232
- Milatovic D, Zec G, Durovic D, Boskov D 2017. Phenology of Flowering and Pomological Traits f Almond Cultivars in the Region of Belgrade. Pomologia Croatica. Vol 21: 181-190.
- Oğuz Hİ, Erdoğan Bayram S, Eroğul D 2011. Gap Üst Bölgesinde Kurak Koşullarda Yetiştirilen Standart Badem (Prunus amygdalus Batsch.) Çeşitlerinde Biyokimyasal ve Yağ Asitleri Kompozisyonlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. GAP VI. Tarım Kongresi, 09–12 Mayıs.
- Şen SM, Karadeniz T 2015. The Nutritional Value of Walnut. Journal of Hygienic Engineering and Design, 11: 68-71.
- Şimsek M 2016. Chemical, Mineral and Fatty Acid Compositions of Various Types of Walnut (Juglans regia L.) in Turkey. Bulgarian Chemical Communication, 48: 66-70.
- Valverde M, Madrid R, Garcia AL 2006. Effect of the Irrigation Regime, Type of Fertilization, and Culture Year on the Physical Properties of Almond (cv. Guara). Journal of Food Engineering 76: 584–593.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Şubat 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Mayıs 2019 |
| Kabul Tarihi | 22 Ağustos 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |
Cited By
Bazı Badem Çeşitlerinin Adaptasyon Performansları Üzerine Yürütülen Çalışmaların Karşılaştırılması
Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.21597/jist.699283
BADEM YETİŞTİRİCİLİĞİNDE ORGANİK MADDE KULLANIM POTANSİYELİ: YARASA GUANOSU
Bahçe
Nihal ACARSOY BİLGİN
https://doi.org/10.53471/bahce.971153
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.