Hatay İli Zeytin Bahçesinde Ağaç Sarıkurdu, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae)’nın Mücadelesinde Çiftleşmeyi Engelleme Tekniğinin Etkinliği
Yıl 2022,
, 668 - 676, 31.08.2022
Adalet Hazir
,
Gülay Kaçar
,
Murat Ölçülü
Pınar Arıdıcı Kara
,
Naim Öztürk
Öz
Ağaç sarıkurdu, Zeuzera pyrina L. 1761 (Lepidoptera: Cossidae) larvaları, ana gövdede, kalın ve ince dallarda galeriler açarak konukçu bitkinin ölümüne neden olabilmektedir. Çiftleşmeyi engelleme yöntemi, kimyasal mücadeleye alternatif bir mücadele yöntemidir ve zararlı türün eşeysel feromonunun bahçeye yerleştirilmesiyle uygulanır. Bu çalışma, zeytin bahçelerinde Z. pyrina mücadelesinde ‘Çiftleşmeyi Engelleme (ÇE) tekniğinin etkinliğini belirlemeyi amaçlamıştır. Bu amaçla 2015 ve 2016 yıllarında Hatay ili Hassa ilçesinde bir zeytin bahçesinde Z. pyrina’nın Isonet-Z feromon yayıcıları hektara 360 adet olarak uygulanmıştır. İlaçsız bir bahçe kontrol olarak seçilmiştir. Feromon yayıcıları, her iki yılda da mayıs ayı ilk yarısında ağaçlara asılmıştır. Çiftleşmeyi engelleme tekniğinin etkinliğini değerlendirmek için; uygulamalı ve uygulamasız parsellerde gövde ve dallarda larva zararından kaynaklı özsuyu akıntısı ile larva beslenme pisliği görülen veya canlı larva bulunan ağaç sayısı belirlenmiştir. Ağaç sayısı üzerinden hesaplanan bulaşıklık oranlarının 2015 ve 2016 yıllarında sırasıyla ÇE parselinde %6 ve %10; kontrol parselinde %27 ve %22 olduğu ortaya konmuştur. Ön sayım ile kıyaslandığında, bulaşıklık oranlarında ilk yıl %90, ikinci yıl %84,37 lik bir azalma tespit edilmiştir. Buna göre ÇE metodunun yüzde etkisi yıllara göre sırasıyla %77,0 ve %54,6 olarak hesaplanmıştır.
Destekleyen Kurum
T.C.Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Adana Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü
Proje Numarası
TAGEM-BS-13/08-06/01-15
Kaynakça
- Abdel-Kawy AGM, El-Bishry MH, El-Kifi TAH 1992. Controlling the Leopard Moth Borer, Zeuzera pyrina by Three Entomopathogenic Nematode Species in the Field. Faculty of Agriculture Bulletin, Univ. of Cairo 43(2): 769-780.
- Anonim, 2008. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Cilt 4, Ankara, 388 s.
- Anonim, 2012a, Şeftalide Doğu meyvegüvesi [Cydia molesta (Busck) (Lepidoptera: Tortricidae) ve Şeftali Güvesi [Anarsia lineatella Zell. (Lepidoptera: Gelechiidae)] Çiftleşmeyi Engelleme Tekniği Standart Deneme Metodu. https://www. tagem.gov.tr
- Anonim, 2012b. Meyve Zararlıları Standart İlaç Deneme Metotları, Ağaç sarıkurdu [Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae)] Standart İlaç Deneme Metodu, https://www. tagem.gov.tr
- Audemard H 1987. Perspectives et Problems de La Lutte Par Confusion. Proc. of A Conference Held, 8-12
September 1986. The Landes–Lehr–und Forschungsanstalt für Landwirtschaft, Wein–und Garteinbau,
Neustadt an der Weinstda Be: Mating Disruption, Behaviour of Moths and Molecules. Bull. Srop 3: 3-4.
- Audemard H, Sauphanor B, Armand E 1997. Confusion Sexuelle des Males de Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) en Vergers de Pommiers. IOBC/ WPRS Bull 20(1): 101-106.
- Avidov Z, Harpaz I 1969. Plant Pests of Israel. Israel Universities Press, Jerusalem, 549 p.
- Darwish AA, Said S, Abdel-Kawy AM, Attia AM 1998. Biological Control of İnsects with İnsect Parasitic
Nematodes. Annals of Agricultural Science, Moshtohor 36(1): 603-618.
- Demirsoy A 1992. Yaşamın Temel Kuralları (Entomoloji). Hacettepe Üniv. Fen Fak. Biyoloji Böl. Cilt 2, Kısım 2, Ankara. 941 s.
- Deseã KV, Docci R 1985. Microbiological Control Against Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae). Piante 8(2): 285-291.
- Duran JM, Alvarado M, González MI, Jiménez N, Sánchez A, Serrano A 2004. Control of Zeuzera pyriiw L. (Lepidoptera, Cossidae) in Olive by Mating Disruption. Bol. San. Veg. Plagas 30: 451-462.
- Garcia F, Haro YA 1986. Cultivo en el Laboratorio en una Dieta Artificial del Taladro de la Madera, Zeuzera pyrina L. (Lepióptera cossidae.). Bol. San. Veg. Plagas 12: 281-289.
- Gatwick J 1992. Crop Pests in the UK. (Collected Edition of MAFF Leaflets, London, UK: Ed. Chapman & Hall) 126–127.
- Guario A, Marinuzzi V, Bari G 2002. Preliminary Results of Field Control of Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera, Cossidae) in Apulıa ISHS Acta Horticulturae 586: IV International Symposium on Olive Growing.
- Güven E, Çetiner T 1998. Alar Uygulamasının Zeytinde Meyve Dökümü ve Meyve Kalitesi Üzerine Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1: 2428.
- Haniotakis GE, Koutroubas A, Sachinoglou A, Lahlou A 1999. Studies on the Response of the Leopard Moth, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) to Pheromones in Apple Orchards. IOBC WPRS Bulletin, 22(9): 105-113.
- Hashem MY, Badawy HM, Abdallah MD 1993. Assessment of On-Farm Losses in Apple Trees Caused by the Leopard Moth Borer Zeuzera pyrina L. (Cossidae: Lepidoptera). Zeitschrift fur Angewandte Zoologie 80(3): 325-332.
- Hegazi EM, Khafagi WE 2005. Varietal Sensitivity of Olive Trees to the Leopard Moth, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae). Bulletin OILB/SROP 28(9): 121-131.
- Hegazi E, Khafagi WE, Konstantopoulou M, Raptopoulos D, Tawfik H, El-Aziz GMA, El-Rahman SMA. Atwa A, Aggamy E, Showeil S 2009. Efficient Mass-trapping Method as an Alternative Tactic for Suppressing Populations of Leopard Moth (Lepidoptera: Cossidae). Annals of the Entomological Society of America 102(5): 809-818.
- Hegazi EM, Khafagi WE, Konstantopoulou MA, Schlyter F, Raptopoulos D, Shweil S, El-Rahman SA, Atwa A, Ali SE, Tawfik H 2010. Suppression of Leopard Moth (Lepidoptera: Cossidae) Populations in Olive Trees in Egypt through Mating Disruption. Journal of Economic Entomology 103(5): 1621-1627.
- Ismail II, Abou-Zeid NA, Abdallah FF 1992. Population Dynamics of the Leopard Moth, Zeuzera pyrina L., and its Control on Olive Trees in Egypt. Zeitschrift für Pflanzenkrankheiten und Pflanzenschutz 99(5): 519-524.
- İyriboz N 1968. Zeytin Zararlıları ve Hastalıkları. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, İzmir, s. 112.
- Kaçar G, Ulusoy MR 2010. Doğu Akdeniz Bölgesi Zeytin Ağaçlarında Zararlı Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) Üzerine Gözlemler. Alatarım, 9: 1.
- Kanat M, Sütyemez M 2002. Kahramanmaraş Yöresinde Ceviz Ağaçlarında Zeuzera pyrina (L.) (Lepidoptera, Cossidae)’nın Zararı, Biyolojisi Üzerine Gözlemler ve Mücadele Yöntemlerinin Araştırılması. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 5(1): 47-55.
- Katlabi HSY 1992. Flying Period of Leopard Moth Adults (Zeuzera pyrina L.) in Olive Trees in Syria. Olivae 41: 32-36.
- Khattab AA, El-Sadany G, Helal HH, Sadany G 1978. The Abundance of the Leopard Moth Zeuzera pyrina L. in Giza Area as İndicated by Catches in a Light Trap (Lepidoptera, Cossidae). Agricultural-Research-Review 56(1): 65-70.
- Kutinkova H, Andreev R, Arnaoudov V 2006. The Leopard Moth Borer, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) - İmportant Pest in Bulgaria. Journal of Plant Protection Research 46(2): 111-115.
- Mondera A, Prıore V 1994. Damage by Zeuzera pyrina on Young Olive Trees. Informatore Fitopatologico 44(7-8): 31-32.
- Nashnosh IM, Baraka MM, Ismai W, Maayuf M 1993. Laboratory Evaluation of Natural and Commercial Preparations of Entomopathogenic Fungi and Bacteria on the Leopard Moth, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae). Arab. J. Plant Protection 11(2): 73-76.
- Nizamlıoğlu K, Gökmen N 1964. Türkiye’de Zeytine Zarar Veren Böcekler. Yenilik Basımevi, İstanbul, 167 s.
- Ovsyannikova EI, Grichanov IY 2020. Pests, Zeuzera pyrina Wood Leopard Moth. http://www.agroatlas. ru/ en/content/pests/Zeuzera_pyrina/index.html
- Öksüz E 1998. Ülkemizde Zeytin Hasat Mekanizasyon Düzeyi, Hasat Edilebilirlik Kriterleri ve Maliyetinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 45 s.
- Özbek H, Güçlü Ş, Hayat R, Yıldırım E 1995. Meyve Bağ ve Bazı Süs Bitkileri Zararlıları. Atatürk Üniversitesi, Yay. No: 792, Erzurum, 242 s.
- Öztop A, Keçeci M, Tekşam İ, Ünlü A 2016. Antalya İli Nar Bahçelerinde Ağaç Sarıkurdu [Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae)]’nun Mücadele Metotları Üzerine Araştırmalar. Derim 33(1): 57-68.
- Öztürk N, Hazır A, Ulusoy MR 2010. Mut (Mersin) ilçesinde kayısıda zarar yapan Şeftali güvesi, Anarsia lineatella Zeller, 1839 (Lepidoptera: Gelechiidae)’ya karşı çiftleşmeyi engelleme tekniğinin etkinliği. Türk. Entomol. Der., 34 (3): 337-350.
- Pasqualini E, Natale D 1999. Zeuzera pyrina and Cossus cossus (Lepidoptera, Cossidae) Control by Pheromones: Four Years Advances in Italy. IOBC/WPRS Bulletin 22(9): 115-124.
- Patanita MI 2006. Control İntegrado del Taladro Amarillo (Zeuzera pyrina L.) en Nogales de Alentego (Portugal).Universidad de Cordoba, Ph.D. Dissertation, Spain.
- Patanita MI, Vargas-Osuna E 2009. Use of Mating Disruption for Zeuzera pyrina Control. IOBC/WPRS Bulletin 41: 45-51.
- Sarto I Monteys, V 2001. Control of Leopard Moth, Zeuzera pyrina L., in Apple Orchards in NE Spain: Mating Disruption Technique. Bulletin OILB/SROP 24(5): 173-178.
- Sewify GH, Saharaf El-Dini AAA 1993. Susceptibility of the Larvae of Leopard Moth, Zeuzera pyrina L. to İnfection with the Entomopathogenic Fungus Metarhizium anisopliae (Metsch.). Bulletin of the Entomological Society of Egypt 71: 185-193.
- Toros S 1988. Park ve Süs Bitkileri Zararlıları. Peyzaj Mimarlığı Derneği Yayınları, Ankara, 112 s.
- TUİK 2020. Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://www.tuik.gov.tr
- Tzanakakis ME 2003. Seasonal Development and Dormancy of Insects and Mites Feeding on Olive: a Review. Netherlands Journal of Zoology 52(2-4): 87-224.
- Ulaş M., 2001. Çukurova Bölgesinde Yaygın Bazı Sofralık ve Yağlık Zeytin Çeşitlerinin Morfolojik, Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 106 s.
- Ulaşlı B, Cengiz FC 2016. Determination of Distribution Area and Infestation Ratio of Leopard Moth, Zeuzera pyrina (Lepidoptera:Cossidae) in Olive Orchards in Hatay Province. Journal of Agricultural Faculty of Mustafa Kemal University 21(2):149-156
- Yayla A, Kelten M, Davarcı T, Salman A 1995. Antalya İli Zeytinliklerindeki Zararlılara Karşı Biyolojik Mücadele Olanaklarının Araştırılması. Bitki Koruma Bülteni 35: 1-2.
Efficacy of Mating Disruption Technique for Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) Control in Olive Orchard in Hatay
Yıl 2022,
, 668 - 676, 31.08.2022
Adalet Hazir
,
Gülay Kaçar
,
Murat Ölçülü
Pınar Arıdıcı Kara
,
Naim Öztürk
Öz
The larvae of Leopard moth, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) may cause death of the host tree by boring galleries into the main stem, thick and thin branches. Mating disruption method is an alternative to chemical control and it is implemented by applying sex pheromones of the pest in the orchard. This study aimed to determine the efficacy of mating distruption (MD) technique for Z. pyrina management in olive orchards. Isonet-Z pheromone dispensers were deployed in an olive orchard at the Hassa district of Hatay province with 360 dispensers per ha dosage in 2015 and 2016. An untreated orchard was selected as a control orchard. Dispensers were hung in the first half of May in both years. To assess the efficacy of MD method, number of trees with sap flowing or having live larvae on stem and branches were determined in both experimental and control orchards. The infestation rates calculated over the infested tree numbers were 6% and 10% in the MD orchard in 2015 and 2016, respectively; while it was 27% and 22% in the control orchard. Compared to the pre-count, a 90% reduction in contamination rates in the first year and an 84.37% decrease in the second year was detected. Accordingly, the percentage effect of the MD method was calculated as 77% and 54.6%, respectively, by years.
Proje Numarası
TAGEM-BS-13/08-06/01-15
Kaynakça
- Abdel-Kawy AGM, El-Bishry MH, El-Kifi TAH 1992. Controlling the Leopard Moth Borer, Zeuzera pyrina by Three Entomopathogenic Nematode Species in the Field. Faculty of Agriculture Bulletin, Univ. of Cairo 43(2): 769-780.
- Anonim, 2008. T. C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Cilt 4, Ankara, 388 s.
- Anonim, 2012a, Şeftalide Doğu meyvegüvesi [Cydia molesta (Busck) (Lepidoptera: Tortricidae) ve Şeftali Güvesi [Anarsia lineatella Zell. (Lepidoptera: Gelechiidae)] Çiftleşmeyi Engelleme Tekniği Standart Deneme Metodu. https://www. tagem.gov.tr
- Anonim, 2012b. Meyve Zararlıları Standart İlaç Deneme Metotları, Ağaç sarıkurdu [Zeuzera pyrina L. (Lep.: Cossidae)] Standart İlaç Deneme Metodu, https://www. tagem.gov.tr
- Audemard H 1987. Perspectives et Problems de La Lutte Par Confusion. Proc. of A Conference Held, 8-12
September 1986. The Landes–Lehr–und Forschungsanstalt für Landwirtschaft, Wein–und Garteinbau,
Neustadt an der Weinstda Be: Mating Disruption, Behaviour of Moths and Molecules. Bull. Srop 3: 3-4.
- Audemard H, Sauphanor B, Armand E 1997. Confusion Sexuelle des Males de Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) en Vergers de Pommiers. IOBC/ WPRS Bull 20(1): 101-106.
- Avidov Z, Harpaz I 1969. Plant Pests of Israel. Israel Universities Press, Jerusalem, 549 p.
- Darwish AA, Said S, Abdel-Kawy AM, Attia AM 1998. Biological Control of İnsects with İnsect Parasitic
Nematodes. Annals of Agricultural Science, Moshtohor 36(1): 603-618.
- Demirsoy A 1992. Yaşamın Temel Kuralları (Entomoloji). Hacettepe Üniv. Fen Fak. Biyoloji Böl. Cilt 2, Kısım 2, Ankara. 941 s.
- Deseã KV, Docci R 1985. Microbiological Control Against Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae). Piante 8(2): 285-291.
- Duran JM, Alvarado M, González MI, Jiménez N, Sánchez A, Serrano A 2004. Control of Zeuzera pyriiw L. (Lepidoptera, Cossidae) in Olive by Mating Disruption. Bol. San. Veg. Plagas 30: 451-462.
- Garcia F, Haro YA 1986. Cultivo en el Laboratorio en una Dieta Artificial del Taladro de la Madera, Zeuzera pyrina L. (Lepióptera cossidae.). Bol. San. Veg. Plagas 12: 281-289.
- Gatwick J 1992. Crop Pests in the UK. (Collected Edition of MAFF Leaflets, London, UK: Ed. Chapman & Hall) 126–127.
- Guario A, Marinuzzi V, Bari G 2002. Preliminary Results of Field Control of Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera, Cossidae) in Apulıa ISHS Acta Horticulturae 586: IV International Symposium on Olive Growing.
- Güven E, Çetiner T 1998. Alar Uygulamasının Zeytinde Meyve Dökümü ve Meyve Kalitesi Üzerine Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1: 2428.
- Haniotakis GE, Koutroubas A, Sachinoglou A, Lahlou A 1999. Studies on the Response of the Leopard Moth, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) to Pheromones in Apple Orchards. IOBC WPRS Bulletin, 22(9): 105-113.
- Hashem MY, Badawy HM, Abdallah MD 1993. Assessment of On-Farm Losses in Apple Trees Caused by the Leopard Moth Borer Zeuzera pyrina L. (Cossidae: Lepidoptera). Zeitschrift fur Angewandte Zoologie 80(3): 325-332.
- Hegazi EM, Khafagi WE 2005. Varietal Sensitivity of Olive Trees to the Leopard Moth, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae). Bulletin OILB/SROP 28(9): 121-131.
- Hegazi E, Khafagi WE, Konstantopoulou M, Raptopoulos D, Tawfik H, El-Aziz GMA, El-Rahman SMA. Atwa A, Aggamy E, Showeil S 2009. Efficient Mass-trapping Method as an Alternative Tactic for Suppressing Populations of Leopard Moth (Lepidoptera: Cossidae). Annals of the Entomological Society of America 102(5): 809-818.
- Hegazi EM, Khafagi WE, Konstantopoulou MA, Schlyter F, Raptopoulos D, Shweil S, El-Rahman SA, Atwa A, Ali SE, Tawfik H 2010. Suppression of Leopard Moth (Lepidoptera: Cossidae) Populations in Olive Trees in Egypt through Mating Disruption. Journal of Economic Entomology 103(5): 1621-1627.
- Ismail II, Abou-Zeid NA, Abdallah FF 1992. Population Dynamics of the Leopard Moth, Zeuzera pyrina L., and its Control on Olive Trees in Egypt. Zeitschrift für Pflanzenkrankheiten und Pflanzenschutz 99(5): 519-524.
- İyriboz N 1968. Zeytin Zararlıları ve Hastalıkları. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, İzmir, s. 112.
- Kaçar G, Ulusoy MR 2010. Doğu Akdeniz Bölgesi Zeytin Ağaçlarında Zararlı Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) Üzerine Gözlemler. Alatarım, 9: 1.
- Kanat M, Sütyemez M 2002. Kahramanmaraş Yöresinde Ceviz Ağaçlarında Zeuzera pyrina (L.) (Lepidoptera, Cossidae)’nın Zararı, Biyolojisi Üzerine Gözlemler ve Mücadele Yöntemlerinin Araştırılması. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 5(1): 47-55.
- Katlabi HSY 1992. Flying Period of Leopard Moth Adults (Zeuzera pyrina L.) in Olive Trees in Syria. Olivae 41: 32-36.
- Khattab AA, El-Sadany G, Helal HH, Sadany G 1978. The Abundance of the Leopard Moth Zeuzera pyrina L. in Giza Area as İndicated by Catches in a Light Trap (Lepidoptera, Cossidae). Agricultural-Research-Review 56(1): 65-70.
- Kutinkova H, Andreev R, Arnaoudov V 2006. The Leopard Moth Borer, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) - İmportant Pest in Bulgaria. Journal of Plant Protection Research 46(2): 111-115.
- Mondera A, Prıore V 1994. Damage by Zeuzera pyrina on Young Olive Trees. Informatore Fitopatologico 44(7-8): 31-32.
- Nashnosh IM, Baraka MM, Ismai W, Maayuf M 1993. Laboratory Evaluation of Natural and Commercial Preparations of Entomopathogenic Fungi and Bacteria on the Leopard Moth, Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae). Arab. J. Plant Protection 11(2): 73-76.
- Nizamlıoğlu K, Gökmen N 1964. Türkiye’de Zeytine Zarar Veren Böcekler. Yenilik Basımevi, İstanbul, 167 s.
- Ovsyannikova EI, Grichanov IY 2020. Pests, Zeuzera pyrina Wood Leopard Moth. http://www.agroatlas. ru/ en/content/pests/Zeuzera_pyrina/index.html
- Öksüz E 1998. Ülkemizde Zeytin Hasat Mekanizasyon Düzeyi, Hasat Edilebilirlik Kriterleri ve Maliyetinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 45 s.
- Özbek H, Güçlü Ş, Hayat R, Yıldırım E 1995. Meyve Bağ ve Bazı Süs Bitkileri Zararlıları. Atatürk Üniversitesi, Yay. No: 792, Erzurum, 242 s.
- Öztop A, Keçeci M, Tekşam İ, Ünlü A 2016. Antalya İli Nar Bahçelerinde Ağaç Sarıkurdu [Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae)]’nun Mücadele Metotları Üzerine Araştırmalar. Derim 33(1): 57-68.
- Öztürk N, Hazır A, Ulusoy MR 2010. Mut (Mersin) ilçesinde kayısıda zarar yapan Şeftali güvesi, Anarsia lineatella Zeller, 1839 (Lepidoptera: Gelechiidae)’ya karşı çiftleşmeyi engelleme tekniğinin etkinliği. Türk. Entomol. Der., 34 (3): 337-350.
- Pasqualini E, Natale D 1999. Zeuzera pyrina and Cossus cossus (Lepidoptera, Cossidae) Control by Pheromones: Four Years Advances in Italy. IOBC/WPRS Bulletin 22(9): 115-124.
- Patanita MI 2006. Control İntegrado del Taladro Amarillo (Zeuzera pyrina L.) en Nogales de Alentego (Portugal).Universidad de Cordoba, Ph.D. Dissertation, Spain.
- Patanita MI, Vargas-Osuna E 2009. Use of Mating Disruption for Zeuzera pyrina Control. IOBC/WPRS Bulletin 41: 45-51.
- Sarto I Monteys, V 2001. Control of Leopard Moth, Zeuzera pyrina L., in Apple Orchards in NE Spain: Mating Disruption Technique. Bulletin OILB/SROP 24(5): 173-178.
- Sewify GH, Saharaf El-Dini AAA 1993. Susceptibility of the Larvae of Leopard Moth, Zeuzera pyrina L. to İnfection with the Entomopathogenic Fungus Metarhizium anisopliae (Metsch.). Bulletin of the Entomological Society of Egypt 71: 185-193.
- Toros S 1988. Park ve Süs Bitkileri Zararlıları. Peyzaj Mimarlığı Derneği Yayınları, Ankara, 112 s.
- TUİK 2020. Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://www.tuik.gov.tr
- Tzanakakis ME 2003. Seasonal Development and Dormancy of Insects and Mites Feeding on Olive: a Review. Netherlands Journal of Zoology 52(2-4): 87-224.
- Ulaş M., 2001. Çukurova Bölgesinde Yaygın Bazı Sofralık ve Yağlık Zeytin Çeşitlerinin Morfolojik, Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 106 s.
- Ulaşlı B, Cengiz FC 2016. Determination of Distribution Area and Infestation Ratio of Leopard Moth, Zeuzera pyrina (Lepidoptera:Cossidae) in Olive Orchards in Hatay Province. Journal of Agricultural Faculty of Mustafa Kemal University 21(2):149-156
- Yayla A, Kelten M, Davarcı T, Salman A 1995. Antalya İli Zeytinliklerindeki Zararlılara Karşı Biyolojik Mücadele Olanaklarının Araştırılması. Bitki Koruma Bülteni 35: 1-2.