Ayçiçek Yağı Tüketimine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi; Çorum İli Örneği

Güngör Karakaş

doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.648490

Araştırma Makalesi

Ayçiçek Yağı Tüketimine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi; Çorum İli Örneği

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 5, 1301 - 1307, 31.10.2020

Güngör Karakaş

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.648490

Cited By: 3

Öz

Ayçiçek yağının yenilebilir bitkisel yağlar içerisinde payı Türkiye’de yaklaşık olarak %70’tir. Bu çalışmanın amacı Çorum ilinde kişi başı ayçiçek yağı tüketim miktarını ve ayçiçek yağı tüketiminde etkili olan faktörleri belirlemektir. Bu amaca ulaşmak için Çorum ilinde 391 tüketici ile anket yapılmıştır. Kişi başı ayçiçek yağı tüketim miktarı ile değişkenler arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek için ki kare analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, yıllık kişi başı ayçiçek yağı tüketim miktarı ortalama 12.08 litre olarak hesaplanmıştır. Yapılan ki kare analizi sonucuna göre, ayçiçeği yağ tüketim miktarı ile cinsiyet, eğitim, markaya dikkat etme, fiyatı takip etme, hane halkı genişliği ve gelir arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ayçiçek yağı , Çorum , Tüketim

Kaynakça

Bihter O, Arıoglu H, Güllüoğlu L, Cemal K, Bakal H 2017. Dünya ve Türkiye’de Yağlı Tohum ve Ham Yağ Üretimine Bir Bakış. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20 (Özel Sayı): 149-153.
BYSD 2016. Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi, Ayçiçeğinin Stratejik Ürün Kapsamina Alinmasina Ilişkin Araştirma Raporu, Erişim Tarihi, 30.10.2019, https://www.Bysd.Org.Tr/Uploads/ Raporlar/Aycicegi.Pdf
Gül V, Öztürk E, Polat T 2016. The Importance of Sunflower to Overcome Deficiency of Vegetable Oil in Turkey. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 30 (1): 70-76.
Gündüz O, Esengün K 2010. Ailelerin Bitkisel Yağ Tüketimleri Üzerine Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (19): 67-72.
Husin H 2012. Turkey Oils&Fats Overview. Regional Workshop, Middle East&Africa. Malaysian Palm Oil Council Regional Office, Turkey. Erişim Tarihi,12.11.2019, http://www.mpoc.org.my/upload/ RWMEAP5_Haznita_POTSKL2012.pdf.
Kolsarıcı Ö, Kaya M, Göksoy A, Arıoğlu H, Kulan EG, Day S 2015. Yağlı Tohum Üretiminde Yeni Arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII Teknik Kongresi, 12-16 Ocak 2015 Ankara,ss. 413-414.
Konyalı S 2017. Sunflower Production And Agricultural Policies In Turkey. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 6(4): 11-19.
Kücükkömürler S, Uluksar FÖ 2018. Türk Mutfak Kültüründe Zeytinyağı Kullanımı: Muğla Örneği. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 6(2):194-212.
Notarnicola B, Tassielli G, Renzulli P A, Castellani V, Sala S 2017. Environmental impacts of food consumption in Europe. Journal of Cleaner Production, 140 (2): 753-765. doi: https://doi.org/ 10.1016/j.jclepro.2016.06.080
Oktay D 2010. Ege Bölgesinde Zeytinyağı Tüketiminin Artırılmasında Arz Zinciri Yönetiminin Olası Katkıları Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Izmir, Türkiye.6.
On Birinci Kalkınma Planı 2019. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanliği Strateji ve Bütçe Başkanliği, On Birinci Kalkinma Plani (2019-2023), Tarım Sektörü Hedefleri, Sayfa 97.
Öztürk F, Yalçın M, Dıraman H 2009. An Overview On The Olive Oil Economy Of Turkey. Electron J Food Technol, 12: 37-53.
OECD/FAO 2015. Agricultural Outlook, Vegetable Oil Projections: Consumption, Per Capita Food Use, OECD Agriculture Statistics (Database). Doi: Dx.Doi.Org/10.1787/Agr-Outl-Data-En, Retrieved in November, 01, 2019 from www.oecd-ilibrary.org%2fvegetable-oil-projections-consump tion-per-capita-food-use_5jrzxx44226l.xls%3 fite mid%3d%252fcontent%252fcompon ent%252 fagr _outlook-2015-table132-en%26mimetype %3dvnd. ms-excel& usg=aovvaw2yjacdweenymne3z0wubxi
Sali G, Corsi S, Mazzocchi C, Wascher D, Eupen, V, Zasada I 2014. FoodMetres Analysis of food demand and supply in the Metropolitan Region. Working paper,Retrieved in October, 12, 2011 http://www. foodmetres.eu/wp-content/uploads/ 2014 / 05/D2.1-Analysis-of-food-demand-and-supply.pdf.
Saruhan ŞC, Özdemirci A 2011. Bilim, Felsefe ve Metodoloji, Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
Sever M 1994.’Türkiye ve AT’da Yağlı Tohum Üretimiyle Bitkisel Yağ Sektörünün Karşılaştırılması ve İthalatımızın Sektör Üzerindeki Etkileri’ , Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara.
Şahin K, Gül A 1997. Adana Ili Kentsel Alanda Ailelerin Süt ve Süt Mamulleri Alım ve Tüketim Davranışları. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(4):59-68.
Şahin K, Andiç S, Koç Ş 2001. Van İli Kentsel Alanda Ailelerin Otlu Peynir ve Süt Ürünleri Alım ve Tüketim Davranışları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2):67-73.
Tarım Bakanlığı 2019a. Atil Tarim Arazilerinin Üretime Kazandirilmasi ile Arazi Bankaciliği Kurumsal Altyapi Oluşturma Bölge ve Merkez Çaliştaylari Sonuç ve Değerlendirme Raporu, Erişim Tarihi, 30.10.2019, https://www. tarimorman.gov.tr/trgm/link/42/atil-tarim-arazileri nin-uretime-kazandirilmasi-ile-arazi-bankaciligi-kurumsal-altyapi-olusturma-bolge-ve-merkez-calistaylari-sonuc-ve-degerlendirme-raporu.
Tarım Bakanlığı 2019b. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Tarım Ürünleri Piyasası, Ayçiçeği, Ocak 2019 :02, Erişim Tarihi 10.03.2020 https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20Tarım%20Ürünleri%20Piyasaları/2019-Ocak%20Tarım%20Ürünleri%20Raporu/2019-Ocak%20Ayçiçeği.pdf
Tarım Bakanlığı 2019c. Tarım Orman Bakanlığı, Bitkisel Üretim Destekleri. Erişim Tarihi, 30.10.2019, https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/ 1352/2018-Yilinda-Yapilacak-Tarimsal-Destekler-Belirlendi.
Tiryaki GY, Akbay C 2005.Türkiye’de Ailelerin Sosyo-Ekonomik Gruplar İtibariyle Zeytinyağı Tüketimi, Zeytinyağı ve Pirina Yağı Sempozyum ve Sergisi, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası 50. Yıl Etkinliği, 10-12 Kasım, İzmir, s.381-391
TUIK 2019. İllere Göre İhracat, 2002-2019Raporu, Erişimi Tarihi 26.10.2019, http://tuik.gov.tr/pretablo.do?alt_id=1046.
Top Taşkaya B, Uçum İ 2012. Türkiye’de bitkisel yağ açığı. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Ankara, 14(2): 1-8.
TOBB 2020. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Biga Ticaret Borsası Yıllık Bülteni ve Nazilli Ticaret Borsası Yıllık Borsa Bülteni, Erişim 08.03.2020. https://www.tobb.org.tr/Sayfalar/AnaSayfa.php
USDA, 2019. United States Department of Agriculture Foreign Agricultural Service, Erişim 07.01.2020, https://www.fas.usda.gov/data/oilseeds-world-markets-and-trade
Yalçınkaya O 1999. Van İli Erciş İlçesinde Hayvansal Gıda Tüketim Yapısı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van, Türkiye. 54.
Yaşar O 2004. Türk Bitkisel Yağ Sanayii ve Sorunları. Doğu Coğrafya Dergisi, 9(12): 275-292
Yücecan S, Şenel E, Koç S, Şahin Y, Damarlı E, Özavar Ş 2000.III. Uluslararası Beslenme ve Diyetetik Kongresi 12-15 Nisan Panel: 21. Yüzyılın Başlarında Dünya’da Besin Teknolojisindeki Değişmeler ve Türkiye’ye Yansıması. Beslenme ve Diyet Dergisi, 29(2), 42-61.
Yurdakul O, Emeksiz F, Koç AA, Hanta B 1997. Balcalı Süt Ürünlerinin Imajının Ölçülmesi (Tüketici Değerlendirmesi). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(3): 39-48.
Yüzbaşı N, Erkuş A, Sezgin E 1999. Keçiören Şefkat Mahallesinde Çeşitli Gelir Gruplarındaki Ailelerde Süt ve Süt Ürünleri Tüketimi. Gıda,24 (1): 59-67.

Determination of Factors Affecting Sunflower Oil Consumption; the Case of Çorum Province

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 5, 1301 - 1307, 31.10.2020

Güngör Karakaş

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.648490

Cited By: 3

Öz

The share of sunflower oil in edible vegetable oils is approximately 70% in Turkey. The aim of this study was to determine the amount of sunflower oil consumption per capita and the factors affecting sunflower oil consumption in Çorum province. In order to achieve this aim, a survey was conducted with 391 consumers in the study area. The data obtained from the survey was analyzed via Chi square analysis method to determine whether there was a significant difference between per capita sunflower oil consumption and the variables. Based on the results, average sunflower oil consumption per capita was calculated as 12.08 liters/year. The chi-square analysis indicated that there was also a significant difference between the amount of sunflower oil consumption and gender, education, attention to brand, price follow-up, number of households and income.

Anahtar Kelimeler

Sunflower oil , Çorum , Consumption

Kaynakça

Bihter O, Arıoglu H, Güllüoğlu L, Cemal K, Bakal H 2017. Dünya ve Türkiye’de Yağlı Tohum ve Ham Yağ Üretimine Bir Bakış. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20 (Özel Sayı): 149-153.
BYSD 2016. Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi, Ayçiçeğinin Stratejik Ürün Kapsamina Alinmasina Ilişkin Araştirma Raporu, Erişim Tarihi, 30.10.2019, https://www.Bysd.Org.Tr/Uploads/ Raporlar/Aycicegi.Pdf
Gül V, Öztürk E, Polat T 2016. The Importance of Sunflower to Overcome Deficiency of Vegetable Oil in Turkey. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 30 (1): 70-76.
Gündüz O, Esengün K 2010. Ailelerin Bitkisel Yağ Tüketimleri Üzerine Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (19): 67-72.
Husin H 2012. Turkey Oils&Fats Overview. Regional Workshop, Middle East&Africa. Malaysian Palm Oil Council Regional Office, Turkey. Erişim Tarihi,12.11.2019, http://www.mpoc.org.my/upload/ RWMEAP5_Haznita_POTSKL2012.pdf.
Kolsarıcı Ö, Kaya M, Göksoy A, Arıoğlu H, Kulan EG, Day S 2015. Yağlı Tohum Üretiminde Yeni Arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII Teknik Kongresi, 12-16 Ocak 2015 Ankara,ss. 413-414.
Konyalı S 2017. Sunflower Production And Agricultural Policies In Turkey. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 6(4): 11-19.
Kücükkömürler S, Uluksar FÖ 2018. Türk Mutfak Kültüründe Zeytinyağı Kullanımı: Muğla Örneği. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 6(2):194-212.
Notarnicola B, Tassielli G, Renzulli P A, Castellani V, Sala S 2017. Environmental impacts of food consumption in Europe. Journal of Cleaner Production, 140 (2): 753-765. doi: https://doi.org/ 10.1016/j.jclepro.2016.06.080
Oktay D 2010. Ege Bölgesinde Zeytinyağı Tüketiminin Artırılmasında Arz Zinciri Yönetiminin Olası Katkıları Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Izmir, Türkiye.6.
On Birinci Kalkınma Planı 2019. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanliği Strateji ve Bütçe Başkanliği, On Birinci Kalkinma Plani (2019-2023), Tarım Sektörü Hedefleri, Sayfa 97.
Öztürk F, Yalçın M, Dıraman H 2009. An Overview On The Olive Oil Economy Of Turkey. Electron J Food Technol, 12: 37-53.
OECD/FAO 2015. Agricultural Outlook, Vegetable Oil Projections: Consumption, Per Capita Food Use, OECD Agriculture Statistics (Database). Doi: Dx.Doi.Org/10.1787/Agr-Outl-Data-En, Retrieved in November, 01, 2019 from www.oecd-ilibrary.org%2fvegetable-oil-projections-consump tion-per-capita-food-use_5jrzxx44226l.xls%3 fite mid%3d%252fcontent%252fcompon ent%252 fagr _outlook-2015-table132-en%26mimetype %3dvnd. ms-excel& usg=aovvaw2yjacdweenymne3z0wubxi
Sali G, Corsi S, Mazzocchi C, Wascher D, Eupen, V, Zasada I 2014. FoodMetres Analysis of food demand and supply in the Metropolitan Region. Working paper,Retrieved in October, 12, 2011 http://www. foodmetres.eu/wp-content/uploads/ 2014 / 05/D2.1-Analysis-of-food-demand-and-supply.pdf.
Saruhan ŞC, Özdemirci A 2011. Bilim, Felsefe ve Metodoloji, Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
Sever M 1994.’Türkiye ve AT’da Yağlı Tohum Üretimiyle Bitkisel Yağ Sektörünün Karşılaştırılması ve İthalatımızın Sektör Üzerindeki Etkileri’ , Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara.
Şahin K, Gül A 1997. Adana Ili Kentsel Alanda Ailelerin Süt ve Süt Mamulleri Alım ve Tüketim Davranışları. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(4):59-68.
Şahin K, Andiç S, Koç Ş 2001. Van İli Kentsel Alanda Ailelerin Otlu Peynir ve Süt Ürünleri Alım ve Tüketim Davranışları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2):67-73.
Tarım Bakanlığı 2019a. Atil Tarim Arazilerinin Üretime Kazandirilmasi ile Arazi Bankaciliği Kurumsal Altyapi Oluşturma Bölge ve Merkez Çaliştaylari Sonuç ve Değerlendirme Raporu, Erişim Tarihi, 30.10.2019, https://www. tarimorman.gov.tr/trgm/link/42/atil-tarim-arazileri nin-uretime-kazandirilmasi-ile-arazi-bankaciligi-kurumsal-altyapi-olusturma-bolge-ve-merkez-calistaylari-sonuc-ve-degerlendirme-raporu.
Tarım Bakanlığı 2019b. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Tarım Ürünleri Piyasası, Ayçiçeği, Ocak 2019 :02, Erişim Tarihi 10.03.2020 https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20Tarım%20Ürünleri%20Piyasaları/2019-Ocak%20Tarım%20Ürünleri%20Raporu/2019-Ocak%20Ayçiçeği.pdf
Tarım Bakanlığı 2019c. Tarım Orman Bakanlığı, Bitkisel Üretim Destekleri. Erişim Tarihi, 30.10.2019, https://www.tarimorman.gov.tr/Haber/ 1352/2018-Yilinda-Yapilacak-Tarimsal-Destekler-Belirlendi.
Tiryaki GY, Akbay C 2005.Türkiye’de Ailelerin Sosyo-Ekonomik Gruplar İtibariyle Zeytinyağı Tüketimi, Zeytinyağı ve Pirina Yağı Sempozyum ve Sergisi, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası 50. Yıl Etkinliği, 10-12 Kasım, İzmir, s.381-391
TUIK 2019. İllere Göre İhracat, 2002-2019Raporu, Erişimi Tarihi 26.10.2019, http://tuik.gov.tr/pretablo.do?alt_id=1046.
Top Taşkaya B, Uçum İ 2012. Türkiye’de bitkisel yağ açığı. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Ankara, 14(2): 1-8.
TOBB 2020. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Biga Ticaret Borsası Yıllık Bülteni ve Nazilli Ticaret Borsası Yıllık Borsa Bülteni, Erişim 08.03.2020. https://www.tobb.org.tr/Sayfalar/AnaSayfa.php
USDA, 2019. United States Department of Agriculture Foreign Agricultural Service, Erişim 07.01.2020, https://www.fas.usda.gov/data/oilseeds-world-markets-and-trade
Yalçınkaya O 1999. Van İli Erciş İlçesinde Hayvansal Gıda Tüketim Yapısı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van, Türkiye. 54.
Yaşar O 2004. Türk Bitkisel Yağ Sanayii ve Sorunları. Doğu Coğrafya Dergisi, 9(12): 275-292
Yücecan S, Şenel E, Koç S, Şahin Y, Damarlı E, Özavar Ş 2000.III. Uluslararası Beslenme ve Diyetetik Kongresi 12-15 Nisan Panel: 21. Yüzyılın Başlarında Dünya’da Besin Teknolojisindeki Değişmeler ve Türkiye’ye Yansıması. Beslenme ve Diyet Dergisi, 29(2), 42-61.
Yurdakul O, Emeksiz F, Koç AA, Hanta B 1997. Balcalı Süt Ürünlerinin Imajının Ölçülmesi (Tüketici Değerlendirmesi). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(3): 39-48.
Yüzbaşı N, Erkuş A, Sezgin E 1999. Keçiören Şefkat Mahallesinde Çeşitli Gelir Gruplarındaki Ailelerde Süt ve Süt Ürünleri Tüketimi. Gıda,24 (1): 59-67.

Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri
Bölüm	ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar	Güngör Karakaş 0000-0001-5236-2407
Yayımlanma Tarihi	31 Ekim 2020
Gönderilme Tarihi	19 Kasım 2019
Kabul Tarihi	9 Nisan 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020 Cilt: 23 Sayı: 5

Kaynak Göster

APA	Karakaş, G. (2020). Ayçiçek Yağı Tüketimine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi; Çorum İli Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(5), 1301-1307. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.648490