Investigation of the Relationship Between Somatic Cell Count and Milk Amyloid A, Electrical Conductivity and pH in Cow Milk
Yıl 2021,
Cilt: 24 Sayı: 2, 457 - 463, 30.04.2021
Mürüvvet Düz
,
Yağmur Nil Doğan
,
İlkay Doğan
Öz
Mastitis is a great cost for the dairy industry in terms of production loss, breast damage and associated treatment costs. Somatic cell count (SCC) is widely used as an indicator of mastitis. In this study, it was aimed to compare biochemical indicators such as milk amyloid A (MAA), electrical conductivity (EC) and pH with SCC. A total of 50 cow milk was collected from cow milk producers in Afyon province. The collected milk is Group I (GI) below 200 thousand cells/ml according to SCC and Group II (GII) between 200-400 thousand cells mL-1 and those above 400 thousand cells mL-1 are Group III (GIII). is divided into groups. It was observed that the MAA values of the milk collected showed a significant difference compared to the SCC groups and the median values of MAA increased as the SCC values increased (p <0.05). However, it was found that pH and EC values did not show statistically significant difference according to SCC groups. As a result, it was determined that MAA test data sustained a higher relationship with SCC than EC and pH measurements. It is thought that the mixing of healthy milk with mastitis could be prevented by determining MAA in raw cow milk and might be a useful diagnostic indicator. Also, it can be considered that using MAA measurement as a quality indicator is important for milk quality.
Kaynakça
- Anitaş Ö, Göncü S, Koluman N 2017. Süt Keçiciliğinde Somatik Hücre Sayısının Önemi ve Süt Kalitesine Etkisi. Çukurova J Agric Food Sci 32(1): 35-42.
- Anonim 1992. Council Directive 92/46/EEC of 16 June 1992 Laying Down The Health Rules for The Production and Placing on The Market of Raw Milk, Heat-Treated Milk and Milk-Based Products. http://ec.europa.eu/food/fs/sfp/mr/mr03_ en.pdf.
- Anonim 2018. http://www.gidateknolojisi.com.tr/ haber/ 2012/12/cig-sut-aliminda-pH-olcumu [Erişim Tarihi:18.10.2018].
- Anonim 1981. International Dairy Fedaration, Laboratory Methods For Use in Mastitis Work. International Dairy Federation Document No: 132. Brussels, Belgium.
- Atasever S, Erdem H 2008. Süt Sığırlarında Mastitis ile Sütün Elektriksel İletkenliği Arasındaki İlişkiler. J of Fac of Agric OMU 23(2):131-136.
- Baştan A, Kaymaz M, Fındık M, Erünal N 1997. İneklerde Subklinik Mastitislerin Elektriksel İletkenlik, Somatik Hücre Sayısı ve California Mastitis Test ile Saptanması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fak Derg 44:1-6.
- Berglund I, Pettersson G, Östensson K, Svennersten-Sjaunja K 2004. Frequency Of Individual Udder Quarters with Elevated CMT in Cow’s Milk Samples with Low Somatic Cell Count. Vet Rec 155:213.
- Berry EA, Hillerton JE, Torgerson P 2005. Use Of Acute Phase Proteins in Bovine Milk. Pages 25–30 in Proc. British Mastitis Conference, Warwickshire, United Kingdom.
- Bochniarz M, Zdzisińska B, Wawron W, Szczubiał M, Dąbrowski R 2017. Milk and Serum IL-4, IL-6, IL-10, and Amyloid A Concentrations in Cows with Subclinical Mastitis Caused by Coagulase-Negative Staphylococci. J
Dairy Sci 100(12):9674-9680.
- Caraviello DZ 2004. Selection for Clinical Mastitis and Somatic Cell Count. The Babcock Institute University of Winconsin. Dairy Updates. Reproduction and Genetics No: 613.
http://babcock.wisc.edu/sites/default/files/documents/productdownload/du_613.en_.pdf
- Cecılıanı F, Ceron JJ, Eckersall PD, Sauerweın H 2012. Acute Phase Proteins in Ruminants. J Proteomics 75: 4207-4231.
- Ceylan B, Çimen M, Bakır K, Oduncu İ 2013. Farklı Mevsimlerden Elde Edilen İnek Sütlerinde pH Seviyelerinin Peynir Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi. Bilim ve Gençlik Dergisi 1(1): 7-12.
- Diler A, Baran A, 2014. Erzurum’un Hınıs İlçesi Çevresindeki Küçük Ölçekli İşletme Tank Sütlerinden Alınan Çiğ Süt Örneklerinin Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Alınteri 26 (B): 18-24.
- Doğan YN, Düz M, Doğan İ, Gürler Z 2020. Manda Sütlerindeki Somatik Hücre Sayısının Bazı Patojenler, Biyokimyasal Parametreler ve Süt Amiloid A ile İlişkisi. KSÜ Tarım ve Doa Derg 23 (51): 379-1385
- Eckersall PD, Young FJ, Nolan AM, Knight CH, McComb C, Waterston M M, Hogarth CJ, Scott EM, Fitzpatrick JL 2006. Acute Phase Proteins in Bovine Milk in An Experimental Model of Staphylococcus Aureus Subclinical
Mastitis. J Dairy Sci 89:1488–1501.
- Ferrero FJ, Grillo G, Pérez MA, Antón JC, Campo JC 2002. Design of A Low Cost Mastitis Detector in Cows by Measuring Electrical Conductivity of Milk. IEEE Instrumentation and Measurement Technology Conference. 21-23 Anchorage, AK.,USA.
- Gerardi G, Bernardini D, Elia CA, Ferrari V, Iob L, Segato S 2009. Use of Serum Amyloid A and Milk Amyloid A in The Diagnosis of Subclinical Mastitis in Dairy Cows. J Dairy Res 76:411–417.
- Göncü S, Yeşil Mİ 2018. Relationship Between Some Traıts Used as Mastıtıs Indıcators in Holstein Cows milk 10th International Animal Science Conferance 1:5-10.
- Grönlund U, Waller KP, Sandgren CH 2003. Are Milk Haptoglobin and Serum Amyloid A İndicators of Sub-Clinical Mastitis. Fourth Europan Colloquim on Acute Phase Proteins, Segova, Spain.
- Haghkhah M, Nazifi S, Ghaderian Jahromi A 2010. Evaluation of Milk Haptoglobin And Amyloid A in High Producing Dairy Cattle with Clinical and Subclinical Mastitis in Shiraz. Comp Clin Pathol 19:547–552
- Harmon RJ 2001. Somatic Cell Counts: A Primer. 40th Annual Meeting, National Mastitis Council, Reno, NV. USA, pp: 3-9.
- Homan EJ, Wattiaux MA 2009. Laktasyon ve Sağım (Editör: Önal AG, Musal B) Bobcock Uluslararsı Süt Sığırcılığı Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü, Wisconsin Üniversitesi Medison, Wisconsin, ABD.
- Jaeger S, Virchow F, Torgerson PR, Bischoff M, Biner B, Hartnack S, Rüegg S R 2017.Test Characteristics of Milk Amyloid A ELISA, Somatic Cell Count, and Bacteriological Culture for Detection of İntramammary Pathogens
That Cause Subclinical Mastitis. J Dairy Sci 100(9):7419‐7426.
- Kaygısız A, Karnak İ 2012. Kahramanmaraş'ta Süt Sığırı İşlemelerinden Toplanan Çiğ Süt Örneklerinin Somatik Hücre Sayısının AB Normları ve Subklinik Mastitis Bakımından Değerlendirilmesi. KSÜ Doga Bilimleri Derg 15(3): 9 – 15.
- Kirk JH 2005. The Effect of Poor Quality Raw Milk on Finished Products. Extension Veterinarian School of Veterinary Medicine University of California Davis Tulare, CA. http:// cesacramento.ucdavis.
edu.Dairy/main.pdf [Erişim: 05.2005]
- Kovac G, Tothova C, Nagy O, Seidel H 2011. Milk Amyloid A and Selected Serum Proteins in Cows Suffering From Mastitis. Acta Vet Brno 80: 3–9.
- Kovačević-Filipović M, Ilić V, Vujčić Z, Dojnov B, Stevanov-Pavlović M, Mijačević Z, Božić T 2012. Serum Amyloid A Isoforms in Serum and Milk From Cows with Staphylococcus Aureus Subclinical Mastitis. Vet Immunol Immunop. 145(1-2):120-8.
- Kumar P, Sharma A, Sindhu N, Deora A 2014. Acute Phase Proteins as Indicators of Inflammation in Streptococcal and Staphylococcal Mastitis in Buffaloes. Haryana Vet 53: 46-49.
- Metin M 2003. Süt Teknolojisi, Sütün Bileşimi ve İşlenmesi, 3. Baskı. E.Ü. Müh Fakültesi Yayınları İzmir.
- Molenaar AJ, Harris DP, Rajan GH, Pearson ML, Callaghan MR, Sommer L, Farr VC, Oden KE, Miles MC, Petrova, RS, Good LL, Singh K, McLaren RD, Prosser CG, Kim KS, Wieliczko RJ, Dines MH, Johannessen KM, Grigor MR, Davis SR, Stelwagen K 2009. The Acute-Phase Protein Serum Amyloid A3 Is Expressed in the Bovine Mammary Gland and Plays A Role in Host Defence. Biomarkers 14:26–37.
- Nielen M, Deluyker H, Schukken YH, Brand A 1992. Electrical Conductivity of Milk: Measurement, Modifiers, and Meta Analysis of Mastitis Detection Performance. J Dairy Sci 75: 606-614.
- Nielsen BH, Jacobsen S, Anderson P H, Niewold TA, Heegaard PM 2004. Acute Phase Protein Concentrations in Serum and Milk From Healthy Cows, Cows with Clinical Mastitis and Cows with Extramammary İnflammatory
Conditions. Vet Rec 154:361–365.
- Norberg E 2005. Electrical Conductivity of Milk as A Phenotypic and Genetic Indicator of Bovine Mastitis: A review. Livest Prod Sci 96: 129-139.
- Özenç E, Vural MR, Şeker E, Uçar M 2008. An Evaluation of Subclinical Mastitis During Lactation in Anatolian Buffaloes. Turk J Vet Anim Sci 32: 359-368.
- Petersen HH, Nielsen JP, Heegaard PM 2004. Application of Acute Phase Protein Measurements in Veterinary Clinical Chemistry. Vet Res 35 (15099494): 163-187
- Pyörälä S, Hovinen M, Simojoki H, Fitzpatrick J, Eckersall P D, Orro T 2011. Acute Phase Proteins in Milk in Naturally Acquired Bovine Mastitis Caused by Different Pathogens. Vet Rec 168:535
- Raynal-Ljutovac K, Pirisi A, De Cremoux R, Gonzalo C 2007. Somatic Cells of Goat and Milk: Analytical, Sanitary, Productive and Technological Aspects, Small Rumin.Res 68:1, 126-144.
- Rice DN, Bodman GR 1997. The Somatic Cell Count and Milk Quality. http://www.ianr.unl.edu/ pubs/dairy/g506.htm
- Safi S, Khoshvaghti A, Jafarzadeh SR, Bolourchi M, Nowrouzian I 2009. Acute Phase Proteins in the Diagnosis of Bovine Subclinical Mastitis. Vet Clin Pathol 38: 471-476.
- Špauskas V, Klimiene I, Matusevičius A 2006. A Comparison of Indirect Methods for Diagnosis of Subclinical Mastitis in Lactating Dairy Cows. Vet Arhiv 76 2 : 101- 109.
- Suojala LT Orro, H Järvinen, J Saatsi, and S Pyörälä 2008. Acute Phase Response in Two Consecutive Experimentally Induced E. Coli Intramammary İnfections in Dairy Cows. Acta Vet Scand 50:18–28.
- Tekinşen C, Atasever M, Keleş A, Tekinşen KK 2002. Süt, Yoğurt, Tereyağı, Peynir Üretim ve Kontrol, Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya.
- Timurkan H 2014. İneklerde California Mastitis Testi ve Sütün Elektrik İletkenliğinin Karşılaştırılması. F Ü Sağlık Bil Dergisi 28(3): 135-136.
- Tuncer K 2015. TR71 Bölgesindeki Süt Sığırı İşletmelerinden Toplanan Çiğ Sütlerin Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir, s.64.
- Whelehan CJ, Meade KG, Eckersall PD, Young FJ, O'farrelly C 2011. Experimental Staphylococcus Aureus Infection of the Mammary Gland Induces Region-Specific Changes in Innate Immune Gene Expression. Vet Immunol Immunop 140: 181-189.
- Wong NP 1988. Physical Properties of Milk. Fundamentals of Dairy Chemistry. 3rd ed. N. P. Wong, ed. Van Nostrand Reinhold Co, New York, NY.409 P.
- Yavuz S, Kaygısız A 2015. Siyah Alaca Sığırlarda Bazı Meme ve Vücut Ölçüleri ile Somatik Hücre Sayıları Arasındaki İlişkiler. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 18: (3) 9-18.
İnek Sütlerinde Somatik Hücre Sayısı ile Süt Amiloid A, Elektriksel İletkenlik ve pH Arasındaki İlişkiler
Yıl 2021,
Cilt: 24 Sayı: 2, 457 - 463, 30.04.2021
Mürüvvet Düz
,
Yağmur Nil Doğan
,
İlkay Doğan
Öz
Mastitis, üretim kaybı, meme hasarı ve buna bağlı tedavi maliyetleri açısından süt endüstrisi için büyük bir maliyettir. Somatik hücre sayısı (SHS), mastitin bir göstergesi olarak yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada inek sütlerinde süt amiloid A (SAA), elektriksel iletkenlik (Eİ) ve pH gibi biyokimyasal göstergelerin SHS ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Afyon ili inek sütü üreticilerinden toplamda 50 adet inek sütü toplanmıştır. Toplanan sütler SHS’na göre 200 bin hücre mL-1 altında olan Grup I (GI) ve 200-400 bin hücre mL-1 arasında olan Grup II (GII) ve 400 bin hücre/mL üstünde olanlar ise Grup III (GIII) olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Toplanan sütlerin SHS gruplarına göre SAA değerlerinin istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği ve SHS değerleri arttıkça SAA medyan değerlerinin de arttığı gözlenmiştir (p<0.05). Buna karşın SHS gruplarına göre pH ve Eİ değerlerinin istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Sonuç olarak SAA test verilerinin Eİ ve pH ölçümlerine göre SHS ile ilişkisinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Çiğ inek sütünde SAA'nın belirlenmesiyle sağlıklı ve mastitisli sütün karışmasının önüne geçilebileceği ve yararlı bir tanı göstergesi olabileceği düşünülmektedir. Aynı zamanda SAA ölçümünün kalite indikatörü olarak kullanılması da süt kalitesi için önemlidir.
Kaynakça
- Anitaş Ö, Göncü S, Koluman N 2017. Süt Keçiciliğinde Somatik Hücre Sayısının Önemi ve Süt Kalitesine Etkisi. Çukurova J Agric Food Sci 32(1): 35-42.
- Anonim 1992. Council Directive 92/46/EEC of 16 June 1992 Laying Down The Health Rules for The Production and Placing on The Market of Raw Milk, Heat-Treated Milk and Milk-Based Products. http://ec.europa.eu/food/fs/sfp/mr/mr03_ en.pdf.
- Anonim 2018. http://www.gidateknolojisi.com.tr/ haber/ 2012/12/cig-sut-aliminda-pH-olcumu [Erişim Tarihi:18.10.2018].
- Anonim 1981. International Dairy Fedaration, Laboratory Methods For Use in Mastitis Work. International Dairy Federation Document No: 132. Brussels, Belgium.
- Atasever S, Erdem H 2008. Süt Sığırlarında Mastitis ile Sütün Elektriksel İletkenliği Arasındaki İlişkiler. J of Fac of Agric OMU 23(2):131-136.
- Baştan A, Kaymaz M, Fındık M, Erünal N 1997. İneklerde Subklinik Mastitislerin Elektriksel İletkenlik, Somatik Hücre Sayısı ve California Mastitis Test ile Saptanması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fak Derg 44:1-6.
- Berglund I, Pettersson G, Östensson K, Svennersten-Sjaunja K 2004. Frequency Of Individual Udder Quarters with Elevated CMT in Cow’s Milk Samples with Low Somatic Cell Count. Vet Rec 155:213.
- Berry EA, Hillerton JE, Torgerson P 2005. Use Of Acute Phase Proteins in Bovine Milk. Pages 25–30 in Proc. British Mastitis Conference, Warwickshire, United Kingdom.
- Bochniarz M, Zdzisińska B, Wawron W, Szczubiał M, Dąbrowski R 2017. Milk and Serum IL-4, IL-6, IL-10, and Amyloid A Concentrations in Cows with Subclinical Mastitis Caused by Coagulase-Negative Staphylococci. J
Dairy Sci 100(12):9674-9680.
- Caraviello DZ 2004. Selection for Clinical Mastitis and Somatic Cell Count. The Babcock Institute University of Winconsin. Dairy Updates. Reproduction and Genetics No: 613.
http://babcock.wisc.edu/sites/default/files/documents/productdownload/du_613.en_.pdf
- Cecılıanı F, Ceron JJ, Eckersall PD, Sauerweın H 2012. Acute Phase Proteins in Ruminants. J Proteomics 75: 4207-4231.
- Ceylan B, Çimen M, Bakır K, Oduncu İ 2013. Farklı Mevsimlerden Elde Edilen İnek Sütlerinde pH Seviyelerinin Peynir Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi. Bilim ve Gençlik Dergisi 1(1): 7-12.
- Diler A, Baran A, 2014. Erzurum’un Hınıs İlçesi Çevresindeki Küçük Ölçekli İşletme Tank Sütlerinden Alınan Çiğ Süt Örneklerinin Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Alınteri 26 (B): 18-24.
- Doğan YN, Düz M, Doğan İ, Gürler Z 2020. Manda Sütlerindeki Somatik Hücre Sayısının Bazı Patojenler, Biyokimyasal Parametreler ve Süt Amiloid A ile İlişkisi. KSÜ Tarım ve Doa Derg 23 (51): 379-1385
- Eckersall PD, Young FJ, Nolan AM, Knight CH, McComb C, Waterston M M, Hogarth CJ, Scott EM, Fitzpatrick JL 2006. Acute Phase Proteins in Bovine Milk in An Experimental Model of Staphylococcus Aureus Subclinical
Mastitis. J Dairy Sci 89:1488–1501.
- Ferrero FJ, Grillo G, Pérez MA, Antón JC, Campo JC 2002. Design of A Low Cost Mastitis Detector in Cows by Measuring Electrical Conductivity of Milk. IEEE Instrumentation and Measurement Technology Conference. 21-23 Anchorage, AK.,USA.
- Gerardi G, Bernardini D, Elia CA, Ferrari V, Iob L, Segato S 2009. Use of Serum Amyloid A and Milk Amyloid A in The Diagnosis of Subclinical Mastitis in Dairy Cows. J Dairy Res 76:411–417.
- Göncü S, Yeşil Mİ 2018. Relationship Between Some Traıts Used as Mastıtıs Indıcators in Holstein Cows milk 10th International Animal Science Conferance 1:5-10.
- Grönlund U, Waller KP, Sandgren CH 2003. Are Milk Haptoglobin and Serum Amyloid A İndicators of Sub-Clinical Mastitis. Fourth Europan Colloquim on Acute Phase Proteins, Segova, Spain.
- Haghkhah M, Nazifi S, Ghaderian Jahromi A 2010. Evaluation of Milk Haptoglobin And Amyloid A in High Producing Dairy Cattle with Clinical and Subclinical Mastitis in Shiraz. Comp Clin Pathol 19:547–552
- Harmon RJ 2001. Somatic Cell Counts: A Primer. 40th Annual Meeting, National Mastitis Council, Reno, NV. USA, pp: 3-9.
- Homan EJ, Wattiaux MA 2009. Laktasyon ve Sağım (Editör: Önal AG, Musal B) Bobcock Uluslararsı Süt Sığırcılığı Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü, Wisconsin Üniversitesi Medison, Wisconsin, ABD.
- Jaeger S, Virchow F, Torgerson PR, Bischoff M, Biner B, Hartnack S, Rüegg S R 2017.Test Characteristics of Milk Amyloid A ELISA, Somatic Cell Count, and Bacteriological Culture for Detection of İntramammary Pathogens
That Cause Subclinical Mastitis. J Dairy Sci 100(9):7419‐7426.
- Kaygısız A, Karnak İ 2012. Kahramanmaraş'ta Süt Sığırı İşlemelerinden Toplanan Çiğ Süt Örneklerinin Somatik Hücre Sayısının AB Normları ve Subklinik Mastitis Bakımından Değerlendirilmesi. KSÜ Doga Bilimleri Derg 15(3): 9 – 15.
- Kirk JH 2005. The Effect of Poor Quality Raw Milk on Finished Products. Extension Veterinarian School of Veterinary Medicine University of California Davis Tulare, CA. http:// cesacramento.ucdavis.
edu.Dairy/main.pdf [Erişim: 05.2005]
- Kovac G, Tothova C, Nagy O, Seidel H 2011. Milk Amyloid A and Selected Serum Proteins in Cows Suffering From Mastitis. Acta Vet Brno 80: 3–9.
- Kovačević-Filipović M, Ilić V, Vujčić Z, Dojnov B, Stevanov-Pavlović M, Mijačević Z, Božić T 2012. Serum Amyloid A Isoforms in Serum and Milk From Cows with Staphylococcus Aureus Subclinical Mastitis. Vet Immunol Immunop. 145(1-2):120-8.
- Kumar P, Sharma A, Sindhu N, Deora A 2014. Acute Phase Proteins as Indicators of Inflammation in Streptococcal and Staphylococcal Mastitis in Buffaloes. Haryana Vet 53: 46-49.
- Metin M 2003. Süt Teknolojisi, Sütün Bileşimi ve İşlenmesi, 3. Baskı. E.Ü. Müh Fakültesi Yayınları İzmir.
- Molenaar AJ, Harris DP, Rajan GH, Pearson ML, Callaghan MR, Sommer L, Farr VC, Oden KE, Miles MC, Petrova, RS, Good LL, Singh K, McLaren RD, Prosser CG, Kim KS, Wieliczko RJ, Dines MH, Johannessen KM, Grigor MR, Davis SR, Stelwagen K 2009. The Acute-Phase Protein Serum Amyloid A3 Is Expressed in the Bovine Mammary Gland and Plays A Role in Host Defence. Biomarkers 14:26–37.
- Nielen M, Deluyker H, Schukken YH, Brand A 1992. Electrical Conductivity of Milk: Measurement, Modifiers, and Meta Analysis of Mastitis Detection Performance. J Dairy Sci 75: 606-614.
- Nielsen BH, Jacobsen S, Anderson P H, Niewold TA, Heegaard PM 2004. Acute Phase Protein Concentrations in Serum and Milk From Healthy Cows, Cows with Clinical Mastitis and Cows with Extramammary İnflammatory
Conditions. Vet Rec 154:361–365.
- Norberg E 2005. Electrical Conductivity of Milk as A Phenotypic and Genetic Indicator of Bovine Mastitis: A review. Livest Prod Sci 96: 129-139.
- Özenç E, Vural MR, Şeker E, Uçar M 2008. An Evaluation of Subclinical Mastitis During Lactation in Anatolian Buffaloes. Turk J Vet Anim Sci 32: 359-368.
- Petersen HH, Nielsen JP, Heegaard PM 2004. Application of Acute Phase Protein Measurements in Veterinary Clinical Chemistry. Vet Res 35 (15099494): 163-187
- Pyörälä S, Hovinen M, Simojoki H, Fitzpatrick J, Eckersall P D, Orro T 2011. Acute Phase Proteins in Milk in Naturally Acquired Bovine Mastitis Caused by Different Pathogens. Vet Rec 168:535
- Raynal-Ljutovac K, Pirisi A, De Cremoux R, Gonzalo C 2007. Somatic Cells of Goat and Milk: Analytical, Sanitary, Productive and Technological Aspects, Small Rumin.Res 68:1, 126-144.
- Rice DN, Bodman GR 1997. The Somatic Cell Count and Milk Quality. http://www.ianr.unl.edu/ pubs/dairy/g506.htm
- Safi S, Khoshvaghti A, Jafarzadeh SR, Bolourchi M, Nowrouzian I 2009. Acute Phase Proteins in the Diagnosis of Bovine Subclinical Mastitis. Vet Clin Pathol 38: 471-476.
- Špauskas V, Klimiene I, Matusevičius A 2006. A Comparison of Indirect Methods for Diagnosis of Subclinical Mastitis in Lactating Dairy Cows. Vet Arhiv 76 2 : 101- 109.
- Suojala LT Orro, H Järvinen, J Saatsi, and S Pyörälä 2008. Acute Phase Response in Two Consecutive Experimentally Induced E. Coli Intramammary İnfections in Dairy Cows. Acta Vet Scand 50:18–28.
- Tekinşen C, Atasever M, Keleş A, Tekinşen KK 2002. Süt, Yoğurt, Tereyağı, Peynir Üretim ve Kontrol, Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya.
- Timurkan H 2014. İneklerde California Mastitis Testi ve Sütün Elektrik İletkenliğinin Karşılaştırılması. F Ü Sağlık Bil Dergisi 28(3): 135-136.
- Tuncer K 2015. TR71 Bölgesindeki Süt Sığırı İşletmelerinden Toplanan Çiğ Sütlerin Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir, s.64.
- Whelehan CJ, Meade KG, Eckersall PD, Young FJ, O'farrelly C 2011. Experimental Staphylococcus Aureus Infection of the Mammary Gland Induces Region-Specific Changes in Innate Immune Gene Expression. Vet Immunol Immunop 140: 181-189.
- Wong NP 1988. Physical Properties of Milk. Fundamentals of Dairy Chemistry. 3rd ed. N. P. Wong, ed. Van Nostrand Reinhold Co, New York, NY.409 P.
- Yavuz S, Kaygısız A 2015. Siyah Alaca Sığırlarda Bazı Meme ve Vücut Ölçüleri ile Somatik Hücre Sayıları Arasındaki İlişkiler. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 18: (3) 9-18.