Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Sarıkeçili Yörüklerinde Keçi Hastalıkları ve Tedavilerine İlişkin Folklorik Uygulamalar

Yıl 2025, Cilt: 28 Sayı: 6, 1627 - 1641

Emine Merve Danış , Esra Çelik , Aşkın Yaşar

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1700665

Öz

Sarıkeçili Yörükleri, konar-göçer yaşam tarzının Anadolu’daki önemli temsilcileri olarak bilinir. Keçiler bu insanların yaşamında önemli bir yere sahiptir ve keçilerde görülen hastalıkların tedavisine yönelik çeşitli folklorik uygulamalar bulunmaktadır. Çalışmanın amacı, Sarıkeçili Yörükleri arasında keçilerin hastalıkları ve tedavilerine ilişkin folklorik veriler ile literatüre katkı sağlamak ve hayvan refahı sorunlarını tespit etmektir. Çalışma, Sarıkeçili Yörükleri tarafından yayla olarak kullanılan bölgelerden biri olan Taşkent’te (Konya) gerçekleştirildi. Materyal, Yörükler ile yüz yüze görüşmeler yoluyla elde edilen folklorik bilgilerden oluştu. Verilerin analizinde betimsel ve içerik analizi yöntemleri kullanıldı. Kırık ve çıkık, yaralanmalar, apse, agalaksiya, şap hastalığı, enterotoksemi, ishal, rumen timpanisi, zehirlenmeler ve iç parazitler tedavilerine ilişkin folklorik veriler elde edildi. Bu çalışma ile Sarıkeçili Yörüklerinin hayvan hastalıklarının tedavisinde kullandıkları ilaçların ve kullanım şekillerinin kayıt altına alınmasının somut olmayan kültürel mirasın korunması açısından önemli olduğu ve bu folklorik verilerin hayvan refahı ile ilgili sorunların tespiti için gerekli ve kritik olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Folklor Hayvan refahı Keçi hastalıkları Sarıkeçili Yörükleri Veteriner hekimliği folkloru

Kaynakça

  • Akdu, U., & Akdu, S. (2025). Geleneksel yörük düğünlerinin somut olmayan kültürel miras kapsamında değerlendirilmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 9(1), 325-342. https://doi.org/10.32572/ guntad.1553635
  • Aksoy, H. (2012). Göçebelikten yerleşikliğe geçiş sürecinde sosyo-kültürel bağlamda Sarıkeçili yörükleri. (Tez no 317782). [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Aksoy, H. (2019). Sarıkeçili Yörüklerinde hayvancılıkla ilgili geleneksel inanç ve uygulamalar. 8. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, İzmir, Türkiye, 21-24 Kasım 2011, ss. 269-281.
  • Ali, M., & Abbasi, B. H. (2013). Production of commercially important secondary metabolites and antioxidant activity in cell suspension cultures of Artemisia absinthium L. Industrial Crops and Products, 49, 400-406. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2013.05.033
  • Alptekin, M. (2019). Mersin folklorunda püse (kara hekim) ile ilgili tespitler. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 323-336.
  • Alsaleh, A. N., Aziz, I. M., Aljowaie, R. M., Alshalan, R. M., Alkubaisi, N. A., & Aboul-Soud, M. A. (2024). In vitro evaluation, chemical profiling, and in silico ADMET prediction of the pharmacological activities of Artemisia absinthium root extract. Pharmaceuticals, 17(12), 1646. https://doi.org/10.3390/ph17121646
  • Alves, R. R. N., da Silva Vieira, W. L., & Santana, G. G. (2008). Reptiles used in traditional folk medicine: conservation implications. Biodiversity and Conservation, 17, 2037-2049. https://doi.org/10.1007/s10531-007-9305-0
  • Alves, R. R. N., & Rosa, I. L. (2005). Why study the use of animal products in traditional medicines?. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 1, 1-5.
  • Anyınam, C. (1995). Ecology and ethnomedicine: Exploring links between current environmental crisis and indigenous medical practices. Social Science & Medicine, 40(3), 321-329.
  • Arnold, W. P. (1997). Tar. Clinics in Dermatology, 15(5), 739-744.
  • Aslan, K., Kelle, K., Yilmaz, M. A., Erden Kopar, E., & Gulcin, I. (2024). Investigation of Cuckoo‐Pint’s (Arum maculatum) phytochemistry, in vitro antioxidant potential, enzyme inhibition, and antimicrobial activity. ChemistrySelect, 9(37), e202403588. https://doi.org/10.1002/slct.202403588
  • Avcı, A., & Özen, R. (2016). Kara hekim: Katran’ın Antalya veteriner hekimliği folklorunda hayvan hastalıklarının tedavisinde kullanımı. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 30(1), 39-44.
  • Aydın, S., & Üstün, F. (2007). Tanenler 1 kimyasal yapıları, farmakolojik etkileri, analiz yöntemleri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 33(1), 21-31.
  • Bağcı, Y., & Keskin, L. (2022). An Ethnobotanical field survey in the Kadınhanı district of Konya in Turkey. KSU Journal of Agriculture and Nature, 25(2), 312-336. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.865880
  • Băieş, M. H., Cotuţiu, V. D., Spînu, M., Mathe, A., Cozma-Petruț, A., Bolboacǎ, S. D., Engberg, R. M., Collin, A., & Cozma, V. (2024). In vivo assessment of the antiparasitic effects of Allium sativum L. and Artemisia absinthium L. against gastrointestinal parasites in swine from low-input farms. BMC Veterinary Research, 20(1), 126. https://doi.org/10.1186/s12917-024-03983-3
  • Baldwin, A., & Booth, B. W. (2022). Biomedical applications of tannic acid. Journal of Biomaterials Applications, 36(8), 1503-1523. https://doi.org/10.1177/08853282211058099
  • Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
  • Bartha, S. G., Quave, C. L., Balogh, L., & Papp, N. (2015). Ethnoveterinary practices of covasna county, transylvania, Romania. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 11, 1-22. http://doi.org/10.1186/s13002-015-0020-8
  • Batiha, G. E. S., Olatunde, A., El-Mleeh, A., Hetta, H. F., Al-Rejaie, S., Alghamdi, S., & Rivero-Perez, N. (2020). Bioactive compounds, pharmacological actions, and pharmacokinetics of wormwood (Artemisia absinthium). Antibiotics, 9(6), 353. https://doi.org/10.3390/antibiotics9060353
  • Baytop, T. (1999). Türkiye’de bitkiler ile tedavi. (İlaveli 2. Baskı). Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 153 sy.
  • Bazın, M. (1994). Orta Toros yörüklerinden Sarıkeçili aşireti. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Dergisi, 3, 323-350.
  • Bozyel, M. E., Merdamert Bozyel, E., Canlı, K., & Altuner, E. M. (2019). Anticancer uses of medicinal plants in Turkish traditional medicine. KSU Journal of Agriculture and Nature, 22(Suppl. 2), 465-484. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.550334
  • Büyükşahin, F. (2017). Kültür-çevre bağlamında geleneksel ekolojik bilginin korunmasının önemi: Sarıkeçili yörükler örneği (Tez no 459764). [Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Büyükşahin, F., & Güneş, G. (2016). Geleneksel ekolojik bilginin önemi: Sarıkeçili yörükler örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e-Dergisi, 1-21. https://www.researchgate.net/publication/311913261_ GELENEKSEL_EKOLOJIK_BILGININ_ONEMI_SARIKECILI_YORUKLER_ORNEGI_The_Importance_of_Traditional_Ecological_Knowledge_The_Case_of_Sarikecili_Yoruks
  • Chakole, R., Zade, S., & Charde, M. (2011). Antioxidant and anti-inflammatory activity of ethanolic extract of Beta vulgaris Linn. roots. International Journal of Biomedical and Advance Research, 2(4), 124-130.
  • Cruz-Estupiñan, S. E., Higuera-Piedrahita, R. I., Bulla-Castañeda, D. M., Ballesteros-Ricaurte, J. A., & Pulido-Medellin, M. O. (2025). Artemisia, a promising tool for integrated parasite control. Journal of Parasitology Research, 2025(1), 9987439. https://doi.org/10.1155/japr/9987439
  • Çavuş Alan, S., Erol, A., & Özen, R. (2021). Adıyaman ilinde hayvan hastalıklarının tedavilerine ilişkin folklorik uygulamalar. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 92(2), 159-172. https://doi.org/10.33188/vetheder.890468
  • Çavuş Alan, S., & Özen, R. (2021). Medicinal plants used in wound treatment in veterinary folklore in Turkey: A literature review. Kafkas Universitesi Veteriner Fakultesi Dergisi, 27(5), 663-673. https://doi.org/10.9775/kvfd.2021.26113
  • Davidović, V., Joksimović-Todorović, M., Maksimović, Z., Hristov, S., Stanković, B., & Relić, R. (2011). A review of plants used in ethnoveterinary medicine. Macedonian Journal of Animal Science, 1(2), 377-382. https://doi.org/10.54865/mjas112377d
  • De Smet, P. A. (1991). Is there any danger in using traditional remedies?. Journal of Ethnopharmacology, 32(1-3), 43-50.
  • Dinçer, F. (1967). Türk folklorunda veteriner hekimliği üzerine araştırmalar. [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı].
  • Doğanay, S. (1982). Afyon folklorunda veteriner hekimlik araştırma ve incelemeleri. II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri. Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, 131-151 sy.
  • Dölek, İ. (2013). Konar-göçer Türk topluluklarında halk inançlarının incelenmesi: Sarıkeçililer örneği (Tez no 498737). [Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Duran, A. (1998). Akseki (Antalya) ilçesindeki bazı bitkilerin yerel adları ve etnobotanik özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 5(1), 77-92.
  • Elagbar, Z. A., Shakya, A. K., Barhoumi, L. M., & Al-Jaber, H. I. (2020). Phytochemical diversity and pharmacological properties of Rhus coriaria. Chemistry & Biodiversity, 17(4), Article e1900561. https://doi.org/10.1002/cbdv.201900561
  • Erarslan, Z. B., & Kültür, Ş. (2019). Ethnoveterinary medicine in Turkey: a comprehensive review. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 43(5), 55-582. https://doi.org/10.3906/vet-1904-8
  • Ergene, B., & Karaaslan, M. (2023). Food, medicine or a poisonous plant: Arum maculatum L. Journal of Research in Pharmacy, 27(2), 493-507. http://dx.doi.org/10.29228/jrp.332
  • Ersoy, C. (2021). Konar-Göçer folkloru: Mersin’de yaşayan Tırtar yörükleri örneği (Tez no 660809). [Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyati Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Eryılmaz, M., & Akın, A. (2008). Dezenfeksiyon ve antisepsi. Eczacılık Ankara Fakültesi Dergisi, 37(4), 311-331.
  • Farahmandfar, R., Esmaeilzadeh Kenari, R., Asnaashari, M., Shahrampour, D., & Bakhshandeh, T. (2019). Bioactive compounds, antioxidant and antimicrobial activities of Arum maculatum leaves extracts as affected by various solvents and extraction methods. Food Science & Nutrition, 7(2), 465-475. https://doi.org/10.1002/fsn3.815
  • Gökırmaklı, Ç., Budak, H. N., & Güzel-Seydim, Z. B. (2019). Antimicrobial effect of vinegar. TURKJANS, 7(10), 1635-1640. https://doi.org/10.24925/turjaf.v7i10.1635-1640.2708
  • Horiyama, K., Emoto, T., Haraguchi, T., Uebanso, T., Naito, Y., Gyobu, T., Knaemoto, K., Inobe J., Sano A., Akutagawa M., & Takahashi, A. (2021). Bowel sound-based features to investigate the effect of coffee and soda on gastrointestinal motility. Biomedical Signal Processing and Control, 66, 102425. https://doi.org/10.1016/ j.bspc.2021.102425
  • Horzumlu, A. H. T. (2017). Yörük kültürünü tanıtmak: Dernekleşme faaliyetleri ve yörük şenlikleri. Türkiyat Mecmuası, 27(2), 239-255. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370071
  • İflazoğlu, Y. (2023). Geleneğin yeniden keşfi bağlamında halk baytarlığı: Hatay örneği (Tez no 807801). [Doktora Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyati Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Joseph, G., Koltaib, H., Ronc, E. Z., Azzamd, N., Hazane, H., Raskinf, I., Mengeritskya, G., Mazuzb, M., Shalevb, N., Biranc, D., Poulevf, A., & Fridlendervd, B. (2023). Rhus coriaria L.(sumac) leaves harbour robust antimicrobial activity. Journal of Herbal Medicine, 41, 100729. https://doi.org/10.1016/j.hermed.2023.100729
  • Kaptan, Ş. T. (2004). Oğuzlardan Osmanlı’lara Diyarbakır’da yörük kültürü. I. Uluslararası Oğuzlardan Osmanlıya Diyarbakır Sempozyumu Bildirileri, Diyarbakır Valiliği Yayınları, Diyarbakır, 665-686 sy.
  • Karaca, S., Kulac, M., & Kucuker, H., (2005). Phytodermatitis caused by Ceratocephalus falcatus (Ranunculacea). European Journal of Dermatology, 15(5), 404-405.
  • Karadal, F., & Yıldırım, Y. (2012). Balın kalite nitelikleri, beslenme ve sağlık açısından önemi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 9(3), 197-209.
  • Karasu, M. (2020). Ordu-Giresun yöresinde halk veteriner hekimliği üzerine araştırma (Tez no 655768). [Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Karataş, İ. (2021). Rubia tinctorum L.(Kökboya) bitkisinin in vitro kök kültürlerinde hormon ve eksplant kaynaklarının sekonder metabolit üretimi ve antioksidan aktivitelerine etkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(5), 939-947. http://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.861997
  • Kardaş, C. (2019). Muş’ta halk veterinerliği ve geleneksel tedavi yöntemleri. 1. Baskı. Ankara, Ürün yayınları. Kareem, E. H., & Khamees, A. H. (2024). Comparative study on phytochemical profile and cytotoxic effect for phenolic content of Arum maculatum family (Araceae). Frontiers in Health Informatics, 13(6), 134-153.
  • Kayhan, B., & Karakaş, R. (2023). Halk baytarlığı: Malatya’nın Arguvan ilçesinin Parçikan köyü örneği. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 11(30), 115-145. https://doi.org/10.31126/akrajournal.1243639
  • Kırmızı, Ö. (2015). Erdemli halk kültürü araştırması (Tez no 393849). [Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Kurum, U. (2008). Düziçi’nde halk hekimliği (Tez no 220101). [Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilimdalı Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Kurt, M. (2024). In vitro Antimicrobial Activity, Antioxidant Activity and Synergistic/Antagonistic Effect of Arum maculatum L. in Mersin Province, Turkey. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 27(2), 261-272. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1225076
  • Kutlu, M. (1987), Şavaklı Türkmenlerde göçer hayvancılık. Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara. 3-114 sy.
  • Kutlu, M. (2024). SOKÜM Sözleşmesinin 20. yılında unutulan bir mirası hatırlamak: Yörük kültürü/yaylacılık ve Sarıkeçili yörükler. 10. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi. Ankara, Türkiye, 11-14 Aralık 2023, ss. 1-10.
  • Masiga, W. N., & Munyua, S. J. M. (2005). Global perspectives on animal welfare: Africa. Revue Scientifique Et Technique - Office İnternational Des Épizooties, 24(2), 579-587.
  • Morvaridi, M., Jafarirad, S., Seyedian, S. S., Alavinejad, P., & Cheraghian, B. (2020). The effects of extra virgin olive oil and canola oil on inflammatory markers and gastrointestinal symptoms in patients with ulcerative colitis. European Journal of Clinical Nutrition, 74(6), 891-899. https://doi.org/10.1038/s41430-019-0549-z
  • Murandu, M., Webber, M. A., Simms, M. H., & Dealey, C. (2011). Use of granulated sugar therapy in the management of sloughy or necrotic wounds: a pilot study. Journal of Wound Care, 20(5), 206-216.
  • Ninich, O., Et-Tahir, A., Kettani, K., Ghanmi, M., Aoujdad, J., El Antry, S., Ouajdi, M., & Satrani, B. (2022). Plant sources, techniques of production, and uses of tar: A review. Journal of Ethnopharmacology, 285, 114889. https://doi.org/10.1016/j.jep.2021.114889
  • Özen, R. (2021). Diyarbakır yöresinde hayvan hastalıkları ve yetiştiriciliğinde kullanılan bitkiler. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14(1), 18-26. https://doi.org/10.47027/duvetfd.861833
  • Özen, R., & Doğan, G. (2017). Elazığ yöresinde veteriner hekimliği folklorunda kullanılan bitkisel ilaç ham maddeleri. Lokman Hekim Dergisi, 7(3), 166-177.
  • Özer, Y. (2023). Geleneksel kültür ve folklorun korunması tavsiye kararı: Hazırlık ve etkinlik süreci. Milli Folklor, 18(140), 16-26. https://doi.org/10.58242/millifolklor.1279655
  • Öztaş, F., & Öztaş, H. (2024). Medical properites and usage of Astragalus Sp. Traditional Medicine, 5(2), 1-9. https://doi.org/10.35702/Trad.10025
  • Pannerchelvan, S., Rios-Solis, L., Wasoh, H., Sobri, M. Z. M., Faizal Wong, F. W., Mohamed, M. S., Mohamad, R., & Halim, M. (2024). Functional yogurt: A comprehensive review of its nutritional composition and health benefits. Food & Function, 15, 10927-10955. https://doi.org/10.1039/D4FO03671A.
  • Peterson, M. E., & Talcott, P. A. (2012). Small animal toxicology. 3rd edition, Saunders, USA, p. 374.
  • Rafique, S., Hassan, S. M., Mughal, S. S., Hassan, S. K., Shabbir, N., Perveiz, S., Mushtaq M., & Farman, M. (2020). Biological attributes of lemon: A review. Journal of Addiction Medicine and Therapeutic Science, 6(1), 30-34. https://dx.doi.org/10.17352/2455-3484.000034
  • Raju, K. P., Goel, K., Anandhi, D., Pandit, V. R., Surendar, R., & Sasikumar, M. (2018). Wild tuber poisoning: Arum maculatum:–A rare case report. International Journal of Critical Illness and Injury Science, 8(2), 111-114. https://doi.org/10.4103/IJCIIS.IJCIIS_9_18
  • Roelofzen, J. H., Aben, K. K., Van Der Valk, P. G., Van Houtum, J. L., van de Kerkhof, P. C., & Kiemeney, L. A. (2007). Coal tar in dermatology. Journal of Dermatological Treatment, 18(6), 329-334. https://doi.org/ 10.1080/09546630701496347
  • Saltan, F. Z., & Ünder, D. (2019). Sumak ve önemli biyolojik etkileri. Çukurova Tarım Gıda Bilimleri Dergisi, 34(1), 69-78.
  • Seyirci, M. (2000). Batı Akdeniz Bölgesi yörükleri. Der Yayınları.
  • Sharangi, A. B. (2009). Medicinal and therapeutic potentialities of tea (Camellia sinensis L.)–A review. Food Research International, 42(5-6), 529-535.
  • Sharifi-Rad, J., Herrera-Bravo, J., Semwal, P., Painuli, S., Badoni, H., Ezzat, S. M., Farid, M. M., Merghany, R. M., Aborehab, N. M., Salem, M. A., Sen, S., Acharya, K., Lapava, N., Martorell, M., Tynybekov, B., Calina, D., & Cho, W. C. (2022). Artemisia spp.: an update on its chemical composition, pharmacological and toxicological profiles. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2022(1), 5628601. https://doi.org/10.1155/2022/5628601
  • Shen, D., Song, H., Zou, T., Raza, A., Li, P., Li, K., & Xiong, J. (2022). Reduction of sodium chloride: A review. Journal of the Science of Food and Agriculture, 102(10), 3931-3939. https://doi.org/10.1002/jsfa.11859
  • Sinmez, Ç. Ç. (2011). Bozlak kültüründe folklorik veteriner hekimliği ve hayvancılık üzerine araştırma (Tez no 281485). [Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Sinmez, Ç. Ç., & Yaşar, A. (2016). Konya bölümü folklorik veteriner hekimliğinde ruminantlarda doğum bilgisi ve jinekoloji. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 22(3), 409-415. https://doi.org/10.9775/ kvfd.2015.14853
  • Sinmez, Ç. Ç., & Yaşar, A. (2017). Organik hayvansal üretimde bitkisel drogların kullanılması: Orta Anadolu Bölgesi halk veteriner hekimliği örneği. TURJAF, 5(13), 1690-1695. https://doi.org/10.24925/turjaf.v5i13.1690-1695.1536
  • Soumia, B. (2018). Eryngium campestre L.: Polyphenolic and flavonoid compounds; Applications to health and disease. Polyphenols: Mechanisms of Action in Human Health and Disease, 69-79. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-813006-3.00007-6
  • Sucu, İ. (1991). Halk hekimliğinde kullanılan anorganik ilaçlar. FABAD Journal of Pharmaceutical Sciences, 16, 139-145.
  • Szopa, A., Pajor, J., Pajor, J., Klin, P., Rzepiela, A., Elansary, H. O., Al-Mana, F. A., Mattar, M. A., & Ekiert, H. (2020). Artemisia absinthium L.-Importance in the history of medicine, the latest advances in phytochemistry and therapeutical, cosmetological and culinary uses. Plants, 9(9), 1063. https://doi.org/10.3390/plants9091063
  • Şengün, İ. Y., & Kılıç, G. (2019). Farklı sirke çeşitlerinin mikroflorası, biyoaktif bileşenleri ve sağlık üzerine etkileri. Akademik Gıda, 17(1), 89-101. https://doi.org/10.24323/akademik-gida.544831
  • Takci, H. A. M., Turkmen, F.U., Sari, M. (2020). Effect of cedar (Cedrus Libani A. Rich) tar on bacterial growth. The Journal of Microbiology, Biotechnology and Food Sciences, 9(4), 805-808. https://doi.org/10.15414/jmbfs.2020.9.4.805-808
  • Tian, Y., Ding, B., Ma, Z. R., Yang, J. T., Ding, G. T., & Liu, H. N. (2023). Study on physicochemical properties, fatty acids, texture, antioxidant and antibacterial activities of ghee from different regions. Journal of Dairy Science, 106(11), 7419-7431.
  • UNESCO. (2025). UNESCO somut olmayan kültürel miras listeleri. Erişim tarihi: 16.07.2025, Erişim adresi: https://www.unesco.org.tr/Pages/126/123/UNESCO-Somut-Olmayan-K%C3%BClt%C3%BCrel-Miras-Listeleri
  • UNESCO Turkish National Commission. (2025). Somut olmayan kültürel miras ihtisas komitesi. Erişim tarihi: 16.07.2025, Erişim adresi: https://www.unesco.org.tr/Pages/324/19
  • Uysal, Y. (2008). Gazipaşa’da folklor ve halk edebiyatı ürünleri (Tez no 219243). [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Uzun, E., Sariyar, G., Adsersen, A., Karakoc, B., Ötük, G., Oktayoglu, E., & Pirildar, S. (2004). Traditional medicine in Sakarya province (Turkey) and antimicrobial activities of selected species. Journal of Ethnopharmacology, 95(2-3), 287-296. https://doi.org/10.1016/j.jep.2004.07.013
  • Wanzala, W., Zessin, K. H., Kyule, N. M., Baumann, M. P. O., Mathia, E., & Hassanali, A. (2005). Ethnoveterinary medicine: a critical review of its evolution, perception, understanding and the way forward. Livestock Research for Rural Development, 17 (11), 1-27.
  • Yaşar, A., Sinmez, Ç. Ç., Aslım, G. (2015). İç Anadolu Bölgesi Konya bölümü folklorunda ruminantların paraziter hastalıkları ve tedavi yöntemleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 21(1), 1-7. https://doi.org/ 10.9775/kvfd.2014.11159
  • Yerlikaya, H. (2002). Elazığ ve çevresinde hayvan hastalıklarında halk hekimliği üzerine araştırmalar. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 8(2), 131-138.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 12. Baskı. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz, Y. (2012). Tarihî sosyal ve kültürel yönleriyle Türkiye’deki Honamlı yörükleri (Tez no 356805). [Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Yiğit, A. (2007). Sumak’ın antimikrobiyel özelliği üzerine bir araştırma (Tez no 202331). [Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Yiğit, A., Sinmez, Ç. Ç., & Yaşar, A. (2015). Veteriner hekimliği uygulamalarında “kan akıtma/alma” üzerine bir araştırma. Lokman Hekim Dergisi, 5(3), 90-98.
  • Yüksel, E. (2012). Aşağı Fırat Havzasında veteriner hekimliği folkloru üzerine araştırmalar (Tez no 316682). [Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.

Folkloric Practices Regarding Goat Diseases and Treatments Among Sarıkeçili Nomads

Yıl 2025, Cilt: 28 Sayı: 6, 1627 - 1641

Emine Merve Danış , Esra Çelik , Aşkın Yaşar

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1700665

Öz

Sarıkeçili nomads are known as important representatives of the nomadic lifestyle in Anatolia. Goats have an important place in these people’s lives, and there are various folkloric practices for treating diseases observed in goats. The study aimed to contribute to the literature with folkloric data regarding the diseases and treatments of goats among Sarıkeçili nomads and to identify animal welfare problems. The research was conducted in Taşkent (Konya), one of the regions used as plateaus by Sarıkeçili nomads. The material consisted of folkloric information obtained through face-to-face interviews with nomads. Descriptive and content analysis methods were used in the analysis of the data. Folkloric data on treatments for fractures and dislocations, injuries, abscesses, agalactia, stomatitis aphthous epizootica, enterotoxemia, diarrhea, rumen tympany, poisoning, and internal parasites were obtained. With this study, it can be argued that recording the medications used by Sarıkeçili nomads in the treatment of animal diseases and their usage patterns is important for the protection of intangible cultural heritage, and these folkloric data are necessary and critical for identifying problems related to animal welfare.

Anahtar Kelimeler

Sarıkeçili nomads Animal Welfare Folklore Goat Diseases Folkloric Veterinary Medicine

Etik Beyan

This study was approved by the Selçuk University Faculty of Veterinary Medicine, Experimental Animal Production and Research Center Ethics Committee (Approval no: 2025/82, Date: 07.05.2025).

Kaynakça

  • Akdu, U., & Akdu, S. (2025). Geleneksel yörük düğünlerinin somut olmayan kültürel miras kapsamında değerlendirilmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 9(1), 325-342. https://doi.org/10.32572/ guntad.1553635
  • Aksoy, H. (2012). Göçebelikten yerleşikliğe geçiş sürecinde sosyo-kültürel bağlamda Sarıkeçili yörükleri. (Tez no 317782). [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Aksoy, H. (2019). Sarıkeçili Yörüklerinde hayvancılıkla ilgili geleneksel inanç ve uygulamalar. 8. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, İzmir, Türkiye, 21-24 Kasım 2011, ss. 269-281.
  • Ali, M., & Abbasi, B. H. (2013). Production of commercially important secondary metabolites and antioxidant activity in cell suspension cultures of Artemisia absinthium L. Industrial Crops and Products, 49, 400-406. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2013.05.033
  • Alptekin, M. (2019). Mersin folklorunda püse (kara hekim) ile ilgili tespitler. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 323-336.
  • Alsaleh, A. N., Aziz, I. M., Aljowaie, R. M., Alshalan, R. M., Alkubaisi, N. A., & Aboul-Soud, M. A. (2024). In vitro evaluation, chemical profiling, and in silico ADMET prediction of the pharmacological activities of Artemisia absinthium root extract. Pharmaceuticals, 17(12), 1646. https://doi.org/10.3390/ph17121646
  • Alves, R. R. N., da Silva Vieira, W. L., & Santana, G. G. (2008). Reptiles used in traditional folk medicine: conservation implications. Biodiversity and Conservation, 17, 2037-2049. https://doi.org/10.1007/s10531-007-9305-0
  • Alves, R. R. N., & Rosa, I. L. (2005). Why study the use of animal products in traditional medicines?. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 1, 1-5.
  • Anyınam, C. (1995). Ecology and ethnomedicine: Exploring links between current environmental crisis and indigenous medical practices. Social Science & Medicine, 40(3), 321-329.
  • Arnold, W. P. (1997). Tar. Clinics in Dermatology, 15(5), 739-744.
  • Aslan, K., Kelle, K., Yilmaz, M. A., Erden Kopar, E., & Gulcin, I. (2024). Investigation of Cuckoo‐Pint’s (Arum maculatum) phytochemistry, in vitro antioxidant potential, enzyme inhibition, and antimicrobial activity. ChemistrySelect, 9(37), e202403588. https://doi.org/10.1002/slct.202403588
  • Avcı, A., & Özen, R. (2016). Kara hekim: Katran’ın Antalya veteriner hekimliği folklorunda hayvan hastalıklarının tedavisinde kullanımı. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 30(1), 39-44.
  • Aydın, S., & Üstün, F. (2007). Tanenler 1 kimyasal yapıları, farmakolojik etkileri, analiz yöntemleri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 33(1), 21-31.
  • Bağcı, Y., & Keskin, L. (2022). An Ethnobotanical field survey in the Kadınhanı district of Konya in Turkey. KSU Journal of Agriculture and Nature, 25(2), 312-336. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.865880
  • Băieş, M. H., Cotuţiu, V. D., Spînu, M., Mathe, A., Cozma-Petruț, A., Bolboacǎ, S. D., Engberg, R. M., Collin, A., & Cozma, V. (2024). In vivo assessment of the antiparasitic effects of Allium sativum L. and Artemisia absinthium L. against gastrointestinal parasites in swine from low-input farms. BMC Veterinary Research, 20(1), 126. https://doi.org/10.1186/s12917-024-03983-3
  • Baldwin, A., & Booth, B. W. (2022). Biomedical applications of tannic acid. Journal of Biomaterials Applications, 36(8), 1503-1523. https://doi.org/10.1177/08853282211058099
  • Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
  • Bartha, S. G., Quave, C. L., Balogh, L., & Papp, N. (2015). Ethnoveterinary practices of covasna county, transylvania, Romania. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 11, 1-22. http://doi.org/10.1186/s13002-015-0020-8
  • Batiha, G. E. S., Olatunde, A., El-Mleeh, A., Hetta, H. F., Al-Rejaie, S., Alghamdi, S., & Rivero-Perez, N. (2020). Bioactive compounds, pharmacological actions, and pharmacokinetics of wormwood (Artemisia absinthium). Antibiotics, 9(6), 353. https://doi.org/10.3390/antibiotics9060353
  • Baytop, T. (1999). Türkiye’de bitkiler ile tedavi. (İlaveli 2. Baskı). Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 153 sy.
  • Bazın, M. (1994). Orta Toros yörüklerinden Sarıkeçili aşireti. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Dergisi, 3, 323-350.
  • Bozyel, M. E., Merdamert Bozyel, E., Canlı, K., & Altuner, E. M. (2019). Anticancer uses of medicinal plants in Turkish traditional medicine. KSU Journal of Agriculture and Nature, 22(Suppl. 2), 465-484. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.550334
  • Büyükşahin, F. (2017). Kültür-çevre bağlamında geleneksel ekolojik bilginin korunmasının önemi: Sarıkeçili yörükler örneği (Tez no 459764). [Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Büyükşahin, F., & Güneş, G. (2016). Geleneksel ekolojik bilginin önemi: Sarıkeçili yörükler örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e-Dergisi, 1-21. https://www.researchgate.net/publication/311913261_ GELENEKSEL_EKOLOJIK_BILGININ_ONEMI_SARIKECILI_YORUKLER_ORNEGI_The_Importance_of_Traditional_Ecological_Knowledge_The_Case_of_Sarikecili_Yoruks
  • Chakole, R., Zade, S., & Charde, M. (2011). Antioxidant and anti-inflammatory activity of ethanolic extract of Beta vulgaris Linn. roots. International Journal of Biomedical and Advance Research, 2(4), 124-130.
  • Cruz-Estupiñan, S. E., Higuera-Piedrahita, R. I., Bulla-Castañeda, D. M., Ballesteros-Ricaurte, J. A., & Pulido-Medellin, M. O. (2025). Artemisia, a promising tool for integrated parasite control. Journal of Parasitology Research, 2025(1), 9987439. https://doi.org/10.1155/japr/9987439
  • Çavuş Alan, S., Erol, A., & Özen, R. (2021). Adıyaman ilinde hayvan hastalıklarının tedavilerine ilişkin folklorik uygulamalar. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 92(2), 159-172. https://doi.org/10.33188/vetheder.890468
  • Çavuş Alan, S., & Özen, R. (2021). Medicinal plants used in wound treatment in veterinary folklore in Turkey: A literature review. Kafkas Universitesi Veteriner Fakultesi Dergisi, 27(5), 663-673. https://doi.org/10.9775/kvfd.2021.26113
  • Davidović, V., Joksimović-Todorović, M., Maksimović, Z., Hristov, S., Stanković, B., & Relić, R. (2011). A review of plants used in ethnoveterinary medicine. Macedonian Journal of Animal Science, 1(2), 377-382. https://doi.org/10.54865/mjas112377d
  • De Smet, P. A. (1991). Is there any danger in using traditional remedies?. Journal of Ethnopharmacology, 32(1-3), 43-50.
  • Dinçer, F. (1967). Türk folklorunda veteriner hekimliği üzerine araştırmalar. [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı].
  • Doğanay, S. (1982). Afyon folklorunda veteriner hekimlik araştırma ve incelemeleri. II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri. Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara, 131-151 sy.
  • Dölek, İ. (2013). Konar-göçer Türk topluluklarında halk inançlarının incelenmesi: Sarıkeçililer örneği (Tez no 498737). [Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Duran, A. (1998). Akseki (Antalya) ilçesindeki bazı bitkilerin yerel adları ve etnobotanik özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 5(1), 77-92.
  • Elagbar, Z. A., Shakya, A. K., Barhoumi, L. M., & Al-Jaber, H. I. (2020). Phytochemical diversity and pharmacological properties of Rhus coriaria. Chemistry & Biodiversity, 17(4), Article e1900561. https://doi.org/10.1002/cbdv.201900561
  • Erarslan, Z. B., & Kültür, Ş. (2019). Ethnoveterinary medicine in Turkey: a comprehensive review. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 43(5), 55-582. https://doi.org/10.3906/vet-1904-8
  • Ergene, B., & Karaaslan, M. (2023). Food, medicine or a poisonous plant: Arum maculatum L. Journal of Research in Pharmacy, 27(2), 493-507. http://dx.doi.org/10.29228/jrp.332
  • Ersoy, C. (2021). Konar-Göçer folkloru: Mersin’de yaşayan Tırtar yörükleri örneği (Tez no 660809). [Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyati Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Eryılmaz, M., & Akın, A. (2008). Dezenfeksiyon ve antisepsi. Eczacılık Ankara Fakültesi Dergisi, 37(4), 311-331.
  • Farahmandfar, R., Esmaeilzadeh Kenari, R., Asnaashari, M., Shahrampour, D., & Bakhshandeh, T. (2019). Bioactive compounds, antioxidant and antimicrobial activities of Arum maculatum leaves extracts as affected by various solvents and extraction methods. Food Science & Nutrition, 7(2), 465-475. https://doi.org/10.1002/fsn3.815
  • Gökırmaklı, Ç., Budak, H. N., & Güzel-Seydim, Z. B. (2019). Antimicrobial effect of vinegar. TURKJANS, 7(10), 1635-1640. https://doi.org/10.24925/turjaf.v7i10.1635-1640.2708
  • Horiyama, K., Emoto, T., Haraguchi, T., Uebanso, T., Naito, Y., Gyobu, T., Knaemoto, K., Inobe J., Sano A., Akutagawa M., & Takahashi, A. (2021). Bowel sound-based features to investigate the effect of coffee and soda on gastrointestinal motility. Biomedical Signal Processing and Control, 66, 102425. https://doi.org/10.1016/ j.bspc.2021.102425
  • Horzumlu, A. H. T. (2017). Yörük kültürünü tanıtmak: Dernekleşme faaliyetleri ve yörük şenlikleri. Türkiyat Mecmuası, 27(2), 239-255. https://doi.org/10.18345/iuturkiyat.370071
  • İflazoğlu, Y. (2023). Geleneğin yeniden keşfi bağlamında halk baytarlığı: Hatay örneği (Tez no 807801). [Doktora Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyati Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Joseph, G., Koltaib, H., Ronc, E. Z., Azzamd, N., Hazane, H., Raskinf, I., Mengeritskya, G., Mazuzb, M., Shalevb, N., Biranc, D., Poulevf, A., & Fridlendervd, B. (2023). Rhus coriaria L.(sumac) leaves harbour robust antimicrobial activity. Journal of Herbal Medicine, 41, 100729. https://doi.org/10.1016/j.hermed.2023.100729
  • Kaptan, Ş. T. (2004). Oğuzlardan Osmanlı’lara Diyarbakır’da yörük kültürü. I. Uluslararası Oğuzlardan Osmanlıya Diyarbakır Sempozyumu Bildirileri, Diyarbakır Valiliği Yayınları, Diyarbakır, 665-686 sy.
  • Karaca, S., Kulac, M., & Kucuker, H., (2005). Phytodermatitis caused by Ceratocephalus falcatus (Ranunculacea). European Journal of Dermatology, 15(5), 404-405.
  • Karadal, F., & Yıldırım, Y. (2012). Balın kalite nitelikleri, beslenme ve sağlık açısından önemi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 9(3), 197-209.
  • Karasu, M. (2020). Ordu-Giresun yöresinde halk veteriner hekimliği üzerine araştırma (Tez no 655768). [Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Karataş, İ. (2021). Rubia tinctorum L.(Kökboya) bitkisinin in vitro kök kültürlerinde hormon ve eksplant kaynaklarının sekonder metabolit üretimi ve antioksidan aktivitelerine etkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(5), 939-947. http://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.861997
  • Kardaş, C. (2019). Muş’ta halk veterinerliği ve geleneksel tedavi yöntemleri. 1. Baskı. Ankara, Ürün yayınları. Kareem, E. H., & Khamees, A. H. (2024). Comparative study on phytochemical profile and cytotoxic effect for phenolic content of Arum maculatum family (Araceae). Frontiers in Health Informatics, 13(6), 134-153.
  • Kayhan, B., & Karakaş, R. (2023). Halk baytarlığı: Malatya’nın Arguvan ilçesinin Parçikan köyü örneği. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 11(30), 115-145. https://doi.org/10.31126/akrajournal.1243639
  • Kırmızı, Ö. (2015). Erdemli halk kültürü araştırması (Tez no 393849). [Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Kurum, U. (2008). Düziçi’nde halk hekimliği (Tez no 220101). [Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilimdalı Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Kurt, M. (2024). In vitro Antimicrobial Activity, Antioxidant Activity and Synergistic/Antagonistic Effect of Arum maculatum L. in Mersin Province, Turkey. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 27(2), 261-272. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1225076
  • Kutlu, M. (1987), Şavaklı Türkmenlerde göçer hayvancılık. Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, Ankara. 3-114 sy.
  • Kutlu, M. (2024). SOKÜM Sözleşmesinin 20. yılında unutulan bir mirası hatırlamak: Yörük kültürü/yaylacılık ve Sarıkeçili yörükler. 10. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi. Ankara, Türkiye, 11-14 Aralık 2023, ss. 1-10.
  • Masiga, W. N., & Munyua, S. J. M. (2005). Global perspectives on animal welfare: Africa. Revue Scientifique Et Technique - Office İnternational Des Épizooties, 24(2), 579-587.
  • Morvaridi, M., Jafarirad, S., Seyedian, S. S., Alavinejad, P., & Cheraghian, B. (2020). The effects of extra virgin olive oil and canola oil on inflammatory markers and gastrointestinal symptoms in patients with ulcerative colitis. European Journal of Clinical Nutrition, 74(6), 891-899. https://doi.org/10.1038/s41430-019-0549-z
  • Murandu, M., Webber, M. A., Simms, M. H., & Dealey, C. (2011). Use of granulated sugar therapy in the management of sloughy or necrotic wounds: a pilot study. Journal of Wound Care, 20(5), 206-216.
  • Ninich, O., Et-Tahir, A., Kettani, K., Ghanmi, M., Aoujdad, J., El Antry, S., Ouajdi, M., & Satrani, B. (2022). Plant sources, techniques of production, and uses of tar: A review. Journal of Ethnopharmacology, 285, 114889. https://doi.org/10.1016/j.jep.2021.114889
  • Özen, R. (2021). Diyarbakır yöresinde hayvan hastalıkları ve yetiştiriciliğinde kullanılan bitkiler. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14(1), 18-26. https://doi.org/10.47027/duvetfd.861833
  • Özen, R., & Doğan, G. (2017). Elazığ yöresinde veteriner hekimliği folklorunda kullanılan bitkisel ilaç ham maddeleri. Lokman Hekim Dergisi, 7(3), 166-177.
  • Özer, Y. (2023). Geleneksel kültür ve folklorun korunması tavsiye kararı: Hazırlık ve etkinlik süreci. Milli Folklor, 18(140), 16-26. https://doi.org/10.58242/millifolklor.1279655
  • Öztaş, F., & Öztaş, H. (2024). Medical properites and usage of Astragalus Sp. Traditional Medicine, 5(2), 1-9. https://doi.org/10.35702/Trad.10025
  • Pannerchelvan, S., Rios-Solis, L., Wasoh, H., Sobri, M. Z. M., Faizal Wong, F. W., Mohamed, M. S., Mohamad, R., & Halim, M. (2024). Functional yogurt: A comprehensive review of its nutritional composition and health benefits. Food & Function, 15, 10927-10955. https://doi.org/10.1039/D4FO03671A.
  • Peterson, M. E., & Talcott, P. A. (2012). Small animal toxicology. 3rd edition, Saunders, USA, p. 374.
  • Rafique, S., Hassan, S. M., Mughal, S. S., Hassan, S. K., Shabbir, N., Perveiz, S., Mushtaq M., & Farman, M. (2020). Biological attributes of lemon: A review. Journal of Addiction Medicine and Therapeutic Science, 6(1), 30-34. https://dx.doi.org/10.17352/2455-3484.000034
  • Raju, K. P., Goel, K., Anandhi, D., Pandit, V. R., Surendar, R., & Sasikumar, M. (2018). Wild tuber poisoning: Arum maculatum:–A rare case report. International Journal of Critical Illness and Injury Science, 8(2), 111-114. https://doi.org/10.4103/IJCIIS.IJCIIS_9_18
  • Roelofzen, J. H., Aben, K. K., Van Der Valk, P. G., Van Houtum, J. L., van de Kerkhof, P. C., & Kiemeney, L. A. (2007). Coal tar in dermatology. Journal of Dermatological Treatment, 18(6), 329-334. https://doi.org/ 10.1080/09546630701496347
  • Saltan, F. Z., & Ünder, D. (2019). Sumak ve önemli biyolojik etkileri. Çukurova Tarım Gıda Bilimleri Dergisi, 34(1), 69-78.
  • Seyirci, M. (2000). Batı Akdeniz Bölgesi yörükleri. Der Yayınları.
  • Sharangi, A. B. (2009). Medicinal and therapeutic potentialities of tea (Camellia sinensis L.)–A review. Food Research International, 42(5-6), 529-535.
  • Sharifi-Rad, J., Herrera-Bravo, J., Semwal, P., Painuli, S., Badoni, H., Ezzat, S. M., Farid, M. M., Merghany, R. M., Aborehab, N. M., Salem, M. A., Sen, S., Acharya, K., Lapava, N., Martorell, M., Tynybekov, B., Calina, D., & Cho, W. C. (2022). Artemisia spp.: an update on its chemical composition, pharmacological and toxicological profiles. Oxidative Medicine and Cellular Longevity, 2022(1), 5628601. https://doi.org/10.1155/2022/5628601
  • Shen, D., Song, H., Zou, T., Raza, A., Li, P., Li, K., & Xiong, J. (2022). Reduction of sodium chloride: A review. Journal of the Science of Food and Agriculture, 102(10), 3931-3939. https://doi.org/10.1002/jsfa.11859
  • Sinmez, Ç. Ç. (2011). Bozlak kültüründe folklorik veteriner hekimliği ve hayvancılık üzerine araştırma (Tez no 281485). [Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Sinmez, Ç. Ç., & Yaşar, A. (2016). Konya bölümü folklorik veteriner hekimliğinde ruminantlarda doğum bilgisi ve jinekoloji. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 22(3), 409-415. https://doi.org/10.9775/ kvfd.2015.14853
  • Sinmez, Ç. Ç., & Yaşar, A. (2017). Organik hayvansal üretimde bitkisel drogların kullanılması: Orta Anadolu Bölgesi halk veteriner hekimliği örneği. TURJAF, 5(13), 1690-1695. https://doi.org/10.24925/turjaf.v5i13.1690-1695.1536
  • Soumia, B. (2018). Eryngium campestre L.: Polyphenolic and flavonoid compounds; Applications to health and disease. Polyphenols: Mechanisms of Action in Human Health and Disease, 69-79. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-813006-3.00007-6
  • Sucu, İ. (1991). Halk hekimliğinde kullanılan anorganik ilaçlar. FABAD Journal of Pharmaceutical Sciences, 16, 139-145.
  • Szopa, A., Pajor, J., Pajor, J., Klin, P., Rzepiela, A., Elansary, H. O., Al-Mana, F. A., Mattar, M. A., & Ekiert, H. (2020). Artemisia absinthium L.-Importance in the history of medicine, the latest advances in phytochemistry and therapeutical, cosmetological and culinary uses. Plants, 9(9), 1063. https://doi.org/10.3390/plants9091063
  • Şengün, İ. Y., & Kılıç, G. (2019). Farklı sirke çeşitlerinin mikroflorası, biyoaktif bileşenleri ve sağlık üzerine etkileri. Akademik Gıda, 17(1), 89-101. https://doi.org/10.24323/akademik-gida.544831
  • Takci, H. A. M., Turkmen, F.U., Sari, M. (2020). Effect of cedar (Cedrus Libani A. Rich) tar on bacterial growth. The Journal of Microbiology, Biotechnology and Food Sciences, 9(4), 805-808. https://doi.org/10.15414/jmbfs.2020.9.4.805-808
  • Tian, Y., Ding, B., Ma, Z. R., Yang, J. T., Ding, G. T., & Liu, H. N. (2023). Study on physicochemical properties, fatty acids, texture, antioxidant and antibacterial activities of ghee from different regions. Journal of Dairy Science, 106(11), 7419-7431.
  • UNESCO. (2025). UNESCO somut olmayan kültürel miras listeleri. Erişim tarihi: 16.07.2025, Erişim adresi: https://www.unesco.org.tr/Pages/126/123/UNESCO-Somut-Olmayan-K%C3%BClt%C3%BCrel-Miras-Listeleri
  • UNESCO Turkish National Commission. (2025). Somut olmayan kültürel miras ihtisas komitesi. Erişim tarihi: 16.07.2025, Erişim adresi: https://www.unesco.org.tr/Pages/324/19
  • Uysal, Y. (2008). Gazipaşa’da folklor ve halk edebiyatı ürünleri (Tez no 219243). [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Uzun, E., Sariyar, G., Adsersen, A., Karakoc, B., Ötük, G., Oktayoglu, E., & Pirildar, S. (2004). Traditional medicine in Sakarya province (Turkey) and antimicrobial activities of selected species. Journal of Ethnopharmacology, 95(2-3), 287-296. https://doi.org/10.1016/j.jep.2004.07.013
  • Wanzala, W., Zessin, K. H., Kyule, N. M., Baumann, M. P. O., Mathia, E., & Hassanali, A. (2005). Ethnoveterinary medicine: a critical review of its evolution, perception, understanding and the way forward. Livestock Research for Rural Development, 17 (11), 1-27.
  • Yaşar, A., Sinmez, Ç. Ç., Aslım, G. (2015). İç Anadolu Bölgesi Konya bölümü folklorunda ruminantların paraziter hastalıkları ve tedavi yöntemleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 21(1), 1-7. https://doi.org/ 10.9775/kvfd.2014.11159
  • Yerlikaya, H. (2002). Elazığ ve çevresinde hayvan hastalıklarında halk hekimliği üzerine araştırmalar. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 8(2), 131-138.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 12. Baskı. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz, Y. (2012). Tarihî sosyal ve kültürel yönleriyle Türkiye’deki Honamlı yörükleri (Tez no 356805). [Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Yiğit, A. (2007). Sumak’ın antimikrobiyel özelliği üzerine bir araştırma (Tez no 202331). [Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Yiğit, A., Sinmez, Ç. Ç., & Yaşar, A. (2015). Veteriner hekimliği uygulamalarında “kan akıtma/alma” üzerine bir araştırma. Lokman Hekim Dergisi, 5(3), 90-98.
  • Yüksel, E. (2012). Aşağı Fırat Havzasında veteriner hekimliği folkloru üzerine araştırmalar (Tez no 316682). [Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Toplam 96 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Hayvan Refahı
Bölüm ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar

Emine Merve Danış 0000-0003-0296-4391

Esra Çelik 0000-0002-7836-6171

Aşkın Yaşar 0000-0001-8641-6207

Erken Görünüm Tarihi 14 Ağustos 2025
Yayımlanma Tarihi 5 Eylül 2025
Gönderilme Tarihi 16 Mayıs 2025
Kabul Tarihi 26 Temmuz 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 28 Sayı: 6

Kaynak Göster

APA Danış, E. M., Çelik, E., & Yaşar, A. (2025). Folkloric Practices Regarding Goat Diseases and Treatments Among Sarıkeçili Nomads. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 28(6), 1627-1641. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1700665
 Kapak Resmi İndir

21082



2022-JIF = 0.500

2022-JCI = 0.170

Uluslararası Hakemli Dergi (International Peer Reviewed Journal)

       Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)

      Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)


88x31.png 

Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

                 


Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi
e-ISSN: 2619-9149