Öz
This study investigates the survival and growth characteristics of Bafra lambs born and reared under steppe climate conditions. The survival, growth and certain body measurements of 179 head of Bafra lambs were observed. Least Squares Method was applied for the analysis of growth and body measurements, and Chi square test was used for the analysis of survival rates. The survival rates of the lambs on days 30 and 90 were 96.65% and 90.50%, respectively. Birth type and sex had no significant effect on survival rates (P>0.05). The live weights of the lambs on days birth, 30, 60 and 90th were 3.58±0.541, 8.10±0.127, 12.71±0.223 and 18.08±0.326 kg, respectively. Among the environmental factors affecting the live weights of the lambs, the effect of sex was not significant (P>0.05), while the effect of birth type was highly significant (P=0.000) up until day 60, but decreased thereafter. Furthermore, the effect of birth type on live weight was not significant (P>0,05) in single lambs on day 60 and 90th, even though the live weights were numerically high. The pre-weaning (average 71 day) withers height, chest depth, body length, chest girth, cannon bone circumference and tail circumference of the lambs were 47.86±0.615, 18.52±0.246, 45.68±0.840; 56.47±0.881, 6.50±0.075, and 12.01±0.502 cm, respectively. The effect of birth type and sex on these body measurements were not significant (P>0.05). It was concluded that the growth and survival characteristics of Bafra lambs reared under the steppe conditions were at a satisfactory level.
Anahtar Kelimeler
Bafra lamb Adaptation Capability Growth Survival Rate Steppe Climate Conditions
Teşekkür
The authors wish to thank the General Directorate of Agricultural Enterprises, Republic of Turkey Ministry of Agriculture and Forestry, and Yüksel Akçay, the manager of the Gozlu Agricultural Enterprise.
Kaynakça
- Akçapınar, H. (1978). Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık kuzularının farklı kesim ağırlıklarında besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. [Associate Professor Thesis, Ankra University Graduate School of Health Sciences, 78 pp, Ankara].
- Akçapınar, H. (2000). Sheep Breeding (Koyun yetiştiriciliği). Second edition, Ismat Pess, Ankara.
- Akçapınar. H. & Özbeyaz, C. (1999). Fundementals of animal breeding (Hayvan yetiştiriciliği temel bilgileri). Kariyer Pess, Ankara.
- Akçapınar, H. & Ünal N. (2011). Bafra sheep (13-16 Ekim 2011). In: Proocedings of Samsun Symposium, Samsun, Turkey. 111, 143-148.
- Akçapınar, H., Ünal, N., & Atasoy, F. (2005). The effect of early age mating on some production traits of Bafra (Chios x Karaya B1) sheep. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 29: 531-536.
- Akçapınar, H., Ünal, N., Atasoy, F., Özbeyaz, C., & Aytaç, M. (2002). Karayaka ve Bafra (Sakız х Karayaka G1) koyunlarının lalahan hayvancılık araştırma enstitüsü sartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 42(1), 11-24.
- Güngör, İ. & Akçapınar, H. (2013). Bafra genotipinin Ankara şartlarinda verim özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 53(2), 59-73.
- Işik, S. A. & Aksoy, A. R. (2015a). The growth traits of Bafra sheep (Chios x Karayaka B1) at Kazim Karabekir Agriculture centre. Van Veterinary Journal, 26(2), 93-99.
- Işik, S. A. & Aksoy, A. R. (2015b). The reproduction and livability traits of Bafra sheep (Chios x Karayaka B1) at Kazım Karabekir Agriculture centre. Van Veterinary Journal, 26(2), 59-63.
- SPSS, (2005). IBM SPSS Statistics 14.01, No: 9869264 for Windows. Armonk, NY.
- TURKSTAT, (2020). Tür ve ırklarına göre küçükbaş hayvan sayıları. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/ GetKategori?p=tarim-111&dil=1, Accessed 11.7.220
- Ünal, N. (2002). Akkaraman ve Sakız x Akkaraman F1 Kuzularda yasama gücü, Büyüme ve bazı vücut ölçüleri. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 26: 109-116.
- Ünal, N., Atasoy, F., Akçapınar, H., & Erdoğan, M. (2003). Karayaka ve Bafra (Sakız x Karayaka G1) koyunlarda döl verimi, kuzularda yasama gücü ve büyüme. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 27: 265-272.
- Yerlikaya, Z. & Ulutaş, Z. (2019). Niğde ili Elmalı köyünde yetiştirilen Bafra koyunlarının büyüme ve üreme performansı (Tez no 593771). [Master's Thesis, Niğde Ömer Halisdemir University Graduate School of Natural and Applied Sciences, 44 pp, Niğde]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Öz
Bu çalışma, karasal iklim koşullarında Bafra kuzularda yaşama gücü ve büyüme özelliklerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada 179 baş Bafra kuzunun büyümenin çeşitli dönemlerinde yaşama gücü, büyüme özellikleri ve bazı vücut ölçüleri incelenmiştir. Büyüme ve vücut ölçülerinin analizinde En Küçük Kareler, yaşama gücünün analizinde Ki-Kare yöntemlerinden yararlanılmıştır. Kuzuların 30. ve 90. gün yaşama gücü sırasıyla %96.65 ve 90.50 olmuştur. Yaşama gücüne doğum tipi ve cinsiyetin etkisinin önemsiz (P>0.05) olduğu belirlenmiştir. Kuzuların doğum, 30., 60. ve 90. gün canlı ağırlıkları yönünden en küçük kareler ortalamaları sırasıyla 3.58±0.541, 8.10±0.127, 12.71±0.223 ve 18.08±0.326 kg olarak bulunmuştur. Kuzu canlı ağırlıklarına incelenen çevre faktörlerinden cinsiyetin etkisin önemsiz (P>0.05), doğum tipinin etkisinin ise 60. güne kadar yüksek düzeyde önemli olduğu (P= 0.000), 60. günde ve sütten kesim döneminde (90. gün) ise tek doğanlarda canlı ağırlıklar rakamsal olarak yüksek olsa da doğum tipinin canlı ağırlığa etkisinin önemsiz (P>0.05) olduğu hesaplanmıştır. Kuzularda sütten kesim öncesi (ortalama 71. gün) cidago yüksekliği, göğüs derinliği, vücut uzunluğu, göğüs çevresi, incik çevresi ve kuyruk çevresi ölçüleri sırasıyla 47.86±0.615, 18.52±0.246, 45.68±0.840, 56.47±0.881, 6.50±0.075, ve 12.01±0.502 cm olmuştur. İncelenen bu vücut ölçülerine doğum tipi ve cinsiyetin etkisi önemli (P>0.05) olmamıştır. Sonuç olarak karasal iklim koşullarında yetiştirilen Bafra kuzuların büyüme ve yasama gücü özelliklerinin iyi düzeyde olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Bafra kuzu Uyum Kabiliyeti Büyüme Yaşama Gücü Step İklim Koşulları Adaptation Capability Survival Rate Steppe Climate Conditions
Kaynakça
- Akçapınar, H. (1978). Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık kuzularının farklı kesim ağırlıklarında besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. [Associate Professor Thesis, Ankra University Graduate School of Health Sciences, 78 pp, Ankara].
- Akçapınar, H. (2000). Sheep Breeding (Koyun yetiştiriciliği). Second edition, Ismat Pess, Ankara.
- Akçapınar. H. & Özbeyaz, C. (1999). Fundementals of animal breeding (Hayvan yetiştiriciliği temel bilgileri). Kariyer Pess, Ankara.
- Akçapınar, H. & Ünal N. (2011). Bafra sheep (13-16 Ekim 2011). In: Proocedings of Samsun Symposium, Samsun, Turkey. 111, 143-148.
- Akçapınar, H., Ünal, N., & Atasoy, F. (2005). The effect of early age mating on some production traits of Bafra (Chios x Karaya B1) sheep. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 29: 531-536.
- Akçapınar, H., Ünal, N., Atasoy, F., Özbeyaz, C., & Aytaç, M. (2002). Karayaka ve Bafra (Sakız х Karayaka G1) koyunlarının lalahan hayvancılık araştırma enstitüsü sartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 42(1), 11-24.
- Güngör, İ. & Akçapınar, H. (2013). Bafra genotipinin Ankara şartlarinda verim özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 53(2), 59-73.
- Işik, S. A. & Aksoy, A. R. (2015a). The growth traits of Bafra sheep (Chios x Karayaka B1) at Kazim Karabekir Agriculture centre. Van Veterinary Journal, 26(2), 93-99.
- Işik, S. A. & Aksoy, A. R. (2015b). The reproduction and livability traits of Bafra sheep (Chios x Karayaka B1) at Kazım Karabekir Agriculture centre. Van Veterinary Journal, 26(2), 59-63.
- SPSS, (2005). IBM SPSS Statistics 14.01, No: 9869264 for Windows. Armonk, NY.
- TURKSTAT, (2020). Tür ve ırklarına göre küçükbaş hayvan sayıları. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/ GetKategori?p=tarim-111&dil=1, Accessed 11.7.220
- Ünal, N. (2002). Akkaraman ve Sakız x Akkaraman F1 Kuzularda yasama gücü, Büyüme ve bazı vücut ölçüleri. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 26: 109-116.
- Ünal, N., Atasoy, F., Akçapınar, H., & Erdoğan, M. (2003). Karayaka ve Bafra (Sakız x Karayaka G1) koyunlarda döl verimi, kuzularda yasama gücü ve büyüme. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 27: 265-272.
- Yerlikaya, Z. & Ulutaş, Z. (2019). Niğde ili Elmalı köyünde yetiştirilen Bafra koyunlarının büyüme ve üreme performansı (Tez no 593771). [Master's Thesis, Niğde Ömer Halisdemir University Graduate School of Natural and Applied Sciences, 44 pp, Niğde]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Şubat 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Ocak 2022 |
| Kabul Tarihi | 18 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.