Clerodendrum bungei: Türkiye’de Park ve Bahçeler Dışında Çok Sayıda Yeni Kaydı Tespit Edilen Bir Süs Bitkisi
Öz
Clerodendrum bungei (Lamiaceae) süs amaçlı kullanımlar için hem kasıtlı hem de kasıtsız olarak, doğal yayılış alanı olan Asya’da ve dünyanın ılıman ve tropikal bölgelerinde yayılış gösteren, yaprak döken bir çalıdır. Türkiye'deki park ve bahçelerde süs bitkisi olarak bildirilmesine rağmen, bu makalede C. bungei'nin Karadeniz Bölgesi’nde park ve bahçeler dışında 47 adeti yeni olmak üzere, toplam 55 kaydının bir listesi sunulmaktadır. Sunulan listede, Artvin'den 11, Rize'den 10, Trabzon'dan 8, Giresun'dan 14, Ordu'dan 3 ve Samsun'dan 1 yeni kayıt yer almaktadır. Türkiye'de bahçe ve parklar dışında yeni popülasyonların son 10 yılda hızla artması, türün yakın gelecekte bu bölgede istilacı yabancı bir tür haline geleceğini göstermektedir. Dolayısıyla doğal bitki türlerine üstünlük sağlayacağı ve habitat yapısını etkileyeceğinden, bu bölgedeki park ve bahçe dışındaki popülâsyonların yerel yönetici ve çiftçiler tarafından yakından takip edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Yabancı tür Doğallaşmış tür Karadeniz bölgesi Kismetağacı Yeni kayıt
Kaynakça
- Aslan, S, Şahin, B, Vural, M, (2009). On the Turkish Clerodendrum L. (Verbenaceae). BioDiCon 2(1), 10-13.
- Aslan, S. (2012). Clerodendrum L. Şu eserde: Güner A. Aslan, S., Ekim, T. Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
- Aslan, S. (2014) Clerodendrum L. (Editor) Akkemik, U. (2014). Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları II. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- CBD, (2010). Secretariat of the Convention on Biological Diversity. Year in Review 2009. Montreal, 42 pages.
- Coşkunçelebi, K. & Terzioğlu, S. (2022b). Contribution to the Alien Flora of Turkey: Impatiens glandulifera Royle (Balsaminaceae). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 25 (1) , 78-82 .
- Davis, P.H. (1965). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 1. Edinburgh University Press, Edinburgh, pp. 1-26.
- Davis, P.H. (1974). Distribution Patterns in Anatolia with Particular Reference to Endemism. In Davis, Harper and Hedge (eds.) Plant life of South-West Asia. Univ. Press, Aberdeen.
- Duman, H., & Güner, A. (1996). A new record for the Flora of Turkey. Turkish Journal of Botany 20(4), 383-385.
- Emiroğlu, O., Coşkunçelebi, K., Terzioğlu, S., Yoğurtçuoğlu, B., Yavuz, K., Ayaz, D., Çiçek, K., Kozbaş, A.İ. (2022). Türkiyedeki Karasal İstilacılar, DAI, pp 208.
- Gupta, S., Kumar, N., Verma, D., Bachheti, A., Arya, A.K., Joshi, K.K. & Bachheti, R.K. (2021). Impacts of invasive alien plant species on biodiversity in the regions of Western Himalayas, India: An overview. In: Biological Diversity: Current Status and Conservation Policies, Volume 1, Eds. Kumar., V., Kumar, S., Kamboj, N., Payum, T., Kumar, P. and Kumari, S. pp. 123-135.
- Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (2012). A Checklist of the Flora of Turkey (Vascular Plants), Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
- Işık, Ş., Eminağaoğlu, Ö. (2023). Artvin İli Hopa ve Kemalpaşa İlçelerinin Karadeniz’e Bakan Kuzey Yamaçlarının Florası. Turk Journal of Biod. 6(1), 21-461.
- Karaer, F., Terzioğlu, S., Kutbay, H.G. (2020). A New Genus Record for the Flora of Turkey: Reynoutria (Polygonaceae). KSU Journal of Agric Nat. 23 (3), 606-610.
- Kasmaei, Z.A., Shafighi, T., Jaliseh, S.A. (2022) The Extract Analysis and Antibacterial Survey of Different Parts of Gilan Native Clerodendrum bungei on Clinical Isolates. Journal of Medicinal Plants and By-Products Special Issue, 17-27.
- Lu, X.X., Hu, N.N., Du, Y.S., Almaz, B., Zhang, X., Du, S.S. (2021). Chemical compositions and repellent activity of Clerodendrum bungei Steud. essential oil against three stored product insects. DARU Journal of Pharmaceutical Sciences 29, 469–475.
- McGeoch, M.A., Butchart, S.H.M., Spear, D., Marais, E., Kleynhans, E.J., Symes, A., Chanson, J., Hoffmann, M. (2010). Global indicators of biological invasion: species numbers, biodiversity impact and policy responses. Divers. Distrib. 16, 95–108.
- Moldenke, H.N. (1985). Notes on the genus Clerodendrum (Verbenaceae). Phytologia 57, 303-310, 334-365, 386-404; 58: 329-359.
- Olmstead, R.G., Bremer, B., Scott, K.M., Palmer, J.D. (1993). A parsimony analysis of the Asteridae sensu lato based on rbcL sequences. Ann. Missouri Bot. Gard. 80, 700–722.
- Rueda, R.M. (1993). The Genus Clerodendrum (Verbenaceae) in Mesoamerica, Annals of the Missouri Botanical Garden, 80 (4), 870–890.
- Seydioğlu, A.M. ve Kaya, Z. (2016). Aydınpınar Şelalesi ve Çevresi’nin Florası. [Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Botaniği Anabilim Dalı.] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Shen, S., Qian, J., Ren, J. (2010). Ethnoveterinary plant remedies used by Nu people in NW Yunnan of China. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 6, 1-10.
- Terias, 2022. Addressing of Invasive Alien Species Threats in Terrestrial Areas and Inland Waters in Turkey (TERIAS). DAI Global Austria GmbH & Co KG.
- Terzioğlu, S., & Anşin, R. (1999). A contribution to exotic plants of Turkey: Sicyos angulatus L. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23(3), 359-362.
- Terzioğlu, S. & Coşkunçelebi, K. (2017) Rhus chinensis var. chinensis (Anacardiaceae): a new alien record for the flora of Türkiye. Phytologia Balcanica 23(2), 167-170.
- Terzioğlu, S. & Coşkuncelebi, K. (2022). A New Alien Species for The Flora of Türkiye: Spiraea japonica (Rosaceae). Kastamonu University Journal of Forestry 22 (2), 161-166.
- Terzioğlu, S., Coşkunçelebi, K., & Başkent, E. Z. (2014). İtdolanbacı (Sicyos angulatus L.) Tür Mücadele Eylem Planı (20152017). TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı DKMP Genel Müdürlüğü, Ankara, 25.
- Wagstaff, S.J., Hickerson, L., Spangler, R., Reeves, P.A., Olmstead, R.G. (1998). Phylogeny in Labiatae s.l., inferred from cpDNA sequences. Pl. Syst. Evol. 209, 265–274.
- Wearn, J.A., Mabberley, D.J. (2011). Clerodendrum confusion―redefinition of, and new perspectives for, a large Labiate genus. Gardens’ Bulletin Singapore 63(1 & 2), 119–124.
- Wilcove, D.S., Rothstein, D., Dubow, J., Phillips, A., Losos, E . (1998). Quantifying Threats to Imperiled Species in the United States. Bioscience, 48(8), 607-615.
- Wilson, R.L., Hoch. W.A. (2009). Identification of Sterile, Noninvasive Cultivars of Japanese Spirea. Hortscience 44(7), 2031-2034.
- Wu, Z.Y., Raven, P.H. (1994). Flora of China, (Verbenaceae - Solanaceae). Science Press, Beijing and Missouri Botanical Garden Press, St. Louis. 17, 34.
Clerodendrum bungei an Ornamental Plant with Several New Records Outside of Parks and Gardens in Türkiye
Öz
Clerodendrum bungei (Lamiaceae) is a deciduous shrub that occurs both within its native Asian range and beyond to temperate and tropical regions around the world as a result of both unintentional and intentional introductions for ornamental uses. Although it was listed as an ornamental plant in parks and gardens of Türkiye, this paper presents a list of 55 records including 47 new records of C. bungei outside parks and gardens of Black Sea Region. The new list includes 11 records from Artvin, 10 from Rize, 8 from Trabzon, 14 from Giresun, 3 from Ordu, and 1 from Samsun. The rapid increase in the number of new localities outside gardens and parks of Türkiye in the last 10 years shows that the species will become an invasive alien species in this region shortly. So, it will outcompete native plant species and impact habitat values, thus it is important to closely monitor the populations outside parks and gardens in this region and should take the necessary precautions for local farmers and administrations.
Anahtar Kelimeler
Allien species New records Black Sea Region Kismetağacı Naturalised species
Kaynakça
- Aslan, S, Şahin, B, Vural, M, (2009). On the Turkish Clerodendrum L. (Verbenaceae). BioDiCon 2(1), 10-13.
- Aslan, S. (2012). Clerodendrum L. Şu eserde: Güner A. Aslan, S., Ekim, T. Vural, M. & Babaç, M.T. (edlr). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
- Aslan, S. (2014) Clerodendrum L. (Editor) Akkemik, U. (2014). Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları II. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- CBD, (2010). Secretariat of the Convention on Biological Diversity. Year in Review 2009. Montreal, 42 pages.
- Coşkunçelebi, K. & Terzioğlu, S. (2022b). Contribution to the Alien Flora of Turkey: Impatiens glandulifera Royle (Balsaminaceae). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 25 (1) , 78-82 .
- Davis, P.H. (1965). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 1. Edinburgh University Press, Edinburgh, pp. 1-26.
- Davis, P.H. (1974). Distribution Patterns in Anatolia with Particular Reference to Endemism. In Davis, Harper and Hedge (eds.) Plant life of South-West Asia. Univ. Press, Aberdeen.
- Duman, H., & Güner, A. (1996). A new record for the Flora of Turkey. Turkish Journal of Botany 20(4), 383-385.
- Emiroğlu, O., Coşkunçelebi, K., Terzioğlu, S., Yoğurtçuoğlu, B., Yavuz, K., Ayaz, D., Çiçek, K., Kozbaş, A.İ. (2022). Türkiyedeki Karasal İstilacılar, DAI, pp 208.
- Gupta, S., Kumar, N., Verma, D., Bachheti, A., Arya, A.K., Joshi, K.K. & Bachheti, R.K. (2021). Impacts of invasive alien plant species on biodiversity in the regions of Western Himalayas, India: An overview. In: Biological Diversity: Current Status and Conservation Policies, Volume 1, Eds. Kumar., V., Kumar, S., Kamboj, N., Payum, T., Kumar, P. and Kumari, S. pp. 123-135.
- Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (2012). A Checklist of the Flora of Turkey (Vascular Plants), Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
- Işık, Ş., Eminağaoğlu, Ö. (2023). Artvin İli Hopa ve Kemalpaşa İlçelerinin Karadeniz’e Bakan Kuzey Yamaçlarının Florası. Turk Journal of Biod. 6(1), 21-461.
- Karaer, F., Terzioğlu, S., Kutbay, H.G. (2020). A New Genus Record for the Flora of Turkey: Reynoutria (Polygonaceae). KSU Journal of Agric Nat. 23 (3), 606-610.
- Kasmaei, Z.A., Shafighi, T., Jaliseh, S.A. (2022) The Extract Analysis and Antibacterial Survey of Different Parts of Gilan Native Clerodendrum bungei on Clinical Isolates. Journal of Medicinal Plants and By-Products Special Issue, 17-27.
- Lu, X.X., Hu, N.N., Du, Y.S., Almaz, B., Zhang, X., Du, S.S. (2021). Chemical compositions and repellent activity of Clerodendrum bungei Steud. essential oil against three stored product insects. DARU Journal of Pharmaceutical Sciences 29, 469–475.
- McGeoch, M.A., Butchart, S.H.M., Spear, D., Marais, E., Kleynhans, E.J., Symes, A., Chanson, J., Hoffmann, M. (2010). Global indicators of biological invasion: species numbers, biodiversity impact and policy responses. Divers. Distrib. 16, 95–108.
- Moldenke, H.N. (1985). Notes on the genus Clerodendrum (Verbenaceae). Phytologia 57, 303-310, 334-365, 386-404; 58: 329-359.
- Olmstead, R.G., Bremer, B., Scott, K.M., Palmer, J.D. (1993). A parsimony analysis of the Asteridae sensu lato based on rbcL sequences. Ann. Missouri Bot. Gard. 80, 700–722.
- Rueda, R.M. (1993). The Genus Clerodendrum (Verbenaceae) in Mesoamerica, Annals of the Missouri Botanical Garden, 80 (4), 870–890.
- Seydioğlu, A.M. ve Kaya, Z. (2016). Aydınpınar Şelalesi ve Çevresi’nin Florası. [Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Botaniği Anabilim Dalı.] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Shen, S., Qian, J., Ren, J. (2010). Ethnoveterinary plant remedies used by Nu people in NW Yunnan of China. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 6, 1-10.
- Terias, 2022. Addressing of Invasive Alien Species Threats in Terrestrial Areas and Inland Waters in Turkey (TERIAS). DAI Global Austria GmbH & Co KG.
- Terzioğlu, S., & Anşin, R. (1999). A contribution to exotic plants of Turkey: Sicyos angulatus L. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 23(3), 359-362.
- Terzioğlu, S. & Coşkunçelebi, K. (2017) Rhus chinensis var. chinensis (Anacardiaceae): a new alien record for the flora of Türkiye. Phytologia Balcanica 23(2), 167-170.
- Terzioğlu, S. & Coşkuncelebi, K. (2022). A New Alien Species for The Flora of Türkiye: Spiraea japonica (Rosaceae). Kastamonu University Journal of Forestry 22 (2), 161-166.
- Terzioğlu, S., Coşkunçelebi, K., & Başkent, E. Z. (2014). İtdolanbacı (Sicyos angulatus L.) Tür Mücadele Eylem Planı (20152017). TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı DKMP Genel Müdürlüğü, Ankara, 25.
- Wagstaff, S.J., Hickerson, L., Spangler, R., Reeves, P.A., Olmstead, R.G. (1998). Phylogeny in Labiatae s.l., inferred from cpDNA sequences. Pl. Syst. Evol. 209, 265–274.
- Wearn, J.A., Mabberley, D.J. (2011). Clerodendrum confusion―redefinition of, and new perspectives for, a large Labiate genus. Gardens’ Bulletin Singapore 63(1 & 2), 119–124.
- Wilcove, D.S., Rothstein, D., Dubow, J., Phillips, A., Losos, E . (1998). Quantifying Threats to Imperiled Species in the United States. Bioscience, 48(8), 607-615.
- Wilson, R.L., Hoch. W.A. (2009). Identification of Sterile, Noninvasive Cultivars of Japanese Spirea. Hortscience 44(7), 2031-2034.
- Wu, Z.Y., Raven, P.H. (1994). Flora of China, (Verbenaceae - Solanaceae). Science Press, Beijing and Missouri Botanical Garden Press, St. Louis. 17, 34.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Bitki Bilimi (Diğer) |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 2 Temmuz 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Eylül 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Ekim 2023 |
| Kabul Tarihi | 26 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.