Türkiye’de Sığır Eti Üretimi ve Dış Ticaretinde Son 25 Yıllık Tarımsal Politikaların ve Uygulamaların Değerlendirilmesi
Öz
Gelişmiş
toplumların beslenme biçimleri incelendiğinde hayvansal protein tüketiminin
gelişmemiş toplumlara göre oldukça fazla olduğu görülmektedir. Yeterli miktarda
protein tüketebilmek beslenme anlamında bir gelişmişlik göstergesidir.
Ulusların yeterli miktarda protein alımı içeren beslenme düzenlerine sahip
olması ise bu alandaki tarımsal politikalar ve bu politikaların uygulamaları
ile doğrudan ilişkilidir. Türkiye’de kişi başına hayvansal protein tüketimi
gelişmiş ülkelerin oldukça gerisinde kalmaktadır. Bunun temel sebebi ise
kırmızı et üretim ve dış ticaret politikalarının doğru belirlenememesi veya
uygulanamamasıdır. Kırmızı et üreticisi ve tüketicisi bu aksaklıklardan
doğrudan etkilenmektedir. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı Türkiye’nin son 25
yıllık döneminde sığır eti üretim ve dış ticaretinde belirlenen ve uygulanan
politikaların irdelenmesidir. Çalışmada resmi raporlar ve akademik
çalışmalardan alınan veriler derlenmiştir. Sığır eti üretimi yıllar itibari ile
incelendiğinde mevcut tüketim düzeyinde yeterli görülmektedir. Fakat Türkiye’de
kırmızı et tüketimi gelişmiş ülkelerin gerisindedir. Buna göre daha yüksek bir
tüketim düzeyi için mevcut sığır üretiminin de yetersiz kaldığı görülmektedir. Dış ticaret verileri incelendiğinde, 2010
yılında başlayan sığır eti ithalatın uzun vadede tüketici fiyatlarında düşüşün
aksine fiyat düzeyinde artışa sebep olduğu görülmüştür. Artan girdi maliyetleri
ve ithalat yerli sığır yetiştiricilerinin önünde duran en büyük engellerdir.
Buna göre; Türkiye’nin sığır eti ihtiyacının karşılanması yerli üreticiyi
destekleyecek politikaların güçlendirilmesi yolu ile yapılmalıdır. Et Balık
Kurumu et işleme kapasitesini nüfusun ihtiyacını karşılayacak şekilde
genişletmeli ve tekrar piyasa üzerinde aktif rol oynar hale getirilmelidir.
Kaynakça
- Abay C, Olhan E, Uysal Y, Yavuz F, Türekul B 2005. Türkiye’de Tarım Politikalarındaki Değişim, Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Ankara, www.zmo.org.tr.
- Aksoy A 2007. AB’de Sığır ve Dana Eti Ortak Piyasa Düzeni ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(1):97-103.
- Anonim 1998. Resmi Gazete, 25 Şubat 2017, Sayı:23419, Ankara.
- Anonim 2000. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2001-2005, Ankara.
- Anonim 2004. Avrupa Toplulukları Komisyonu, Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesi Hakkında 2004 Yılı Düzenli Raporu, Ankara.
- Anonim 2006. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2007-2012, Ankara.
- Anonim 2008. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ekonomik Göstergelerle Türkiye’de Tarım 2008, Ankara.
- Anonim 2010a. Resmi Gazete, 22 Aralık 2020, Sayı: 27793, Ankara.
- Anonim 2010b. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sığır Besiciliği, Ankara.
- Anonim 2013a. Ankara Ticaret Borsası, www.ankaratb.org.tr (Erişim tarihi: 22.08.2017).
- Anonim 2013b. Resmi Gazete, 8 Haziran 2013, Sayı: 28671, Ankara.
- Anonim 2013c. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2014-2018, Ankara.
- Anonim 2014. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE), Süt ve Süt Ürünleri Durum Tahmin Raporu 2014, Yayın no: 233, Ankara.
- Anonim 2015. Resmi Gazete, 30 Ekim 2015, Sayı:29517, Ankara.
- Anonim 2016. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE), Kırmızı Et Durum Tahmin Raporu 2016, Yayın no: 279, Ankara.
- Anonim 2017a. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 22.08.2017).
- Anonim 2017b. Food and Agriculture Organization (FAO), www.fao.org (Erişim tarihi: 20.03.2018).
- Anonim 2017c. Ulusal Süt Konseyi, www.ulusalsutkonseyi.org (Erişim tarihi: 21.03.2018)
- Anonim 2017d. Türkiye, Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği, www.setbir.org (Erişim tarihi: 22.03.2018).
- Anonim 2017e. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, www.mfa.gov.tr (Erişim tarihi: 02.05.2018).
- Anonim 2017f. Et ve Süt Kurumu, www.esk.gov.tr (Erişim tarihi: 02.05.2018).
- Dağdemir V, Birinci A, Atsan T 2003. Türkiye’de Kırmızı Et Pazarlaması, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, 34(4):361-366.
- Ercan U 2001. Krizden Krize Türkiye: 20 Kasım ve 2001 Şubat krizleri, Türkiye Ekonomi Birliği Raporu, No:2001/1.
- Ertuğrul E 2000. Et ve Et Ürünleri, Türkiye Kalkınma Bankası Sektörel Araştırmalar Raporu, Ankara.
- Gündüz O, Esengün K, Göktolga ZG 2006. Ailelerin Et Tüketimleri Üzerine Bir Araştırma: Tokat Örneği, Türkiye 7. Tarım Ekonomisi Kongresi, Antalya.
- Günlü A 2011. Çiğ Süt Pazarlanmasında Süt Sanayi İşletmelerinde Firma Yoğunlaşma Oranlarının Araştırılması: Burdur İli Örneği, Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(1):101-106.
- Gürer B, Ören N 2013. Türkiye’de Hayvansal Ürünlerde Gıda Güvencesinin Analizi, Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 29(3):124-133.
- Karakuş K 2011. Türkiye’nin Canlı Hayvan ve Kırmızı Et İthaline Genel Bakış, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1):75-79.
- Köse S 2002. 24 Ocak 1980 ve 5 Nisan 1994 İstikrar Programlarının Karşılaştırılması, Planlama Dergisi, 42:119-128.
- Lorcu F, Bolat BA 2012. Türkiye’de Kırmızı İthal Et. Hayvansal Üretim, 53(1):14-20.
- Narin M 2011. 1980’li Yıllardan Sonra Tarım Politikalarındaki Değişiklikler, Ekonomik Yaklaşım Kongresi: Türkiye’nin Dinamikleri: Politika Arayışları, 22-23 Aralık 2011, Ankara.
- Niyaz ÖC 2015. Türkiye’de Süt Sektöründe Gıda Güvencesinin Temel Paydaşlar Açısından Tüm Boyutları ile Değerlendirilmesi: TR22 Güney Marmara Bölgesi Örneği, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, Doktora Tezi, 264 s.
- Niyaz ÖC, İnan Hİ 2016. Türkiye’de Gıda Güvencesinin Mevcut Durumunun Değerlendirilmesi, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2):1-7.
- Özkaya T 2017. Kırmızı Et Neden Ulaşılmaz Oldu?, www.izmirtabip.org.tr (Erişim tarihi: 12.03.2017).
- Soyak A 2003. Türkiye’de İktisadi Planlama: DPT’ye İhtiyaç Var mı? , Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2):167-182.
- Şenol P, Yörür N 2006. Küreselleşme Sürecinde Kırsal Alanda Neo-liberal Politikalar ve Bütünsel Mekansal Stratejilerin Gerekliliği, 7. Tarım Ekonomisi Kongresi, ss.930-940.
- Tosun D, Demirbaş N 2012. Türkiye’de Kırmızı Et ve Et Ürünleri Sanayiinde Gıda Güvenliği Sorunları ve Öneriler, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1):93-101.
- Turhan Ş, Erdal B, Çetin B 2010. Türkiye’de Kırmızı Ette Fiyat Oluşumu ve Etkileyen Faktörler, Türkiye 9. Tarım Ekonomisi Kongresi. 1:387-395. Urfa/Türkiye.
- Yılmaz ML 2013. Küresel Finansal Krizin Altın Spot ve Future Piyasalara Etkisi Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Bilim Dalı, Konya.
Evaluation of Agricultural Policy and Practice Of Turkey Beef Meat Production and Foreign Trade in Last 25 Years
Öz
When nutritional forms of developed societies are
examined, it is seen that consumption of animal protein is considerably higher
than in undeveloped societies. Sufficient protein consumption is a developmental
sign in terms of nutrition. The fact that nations have sufficient nutritional
supplements for protein intake is directly related to the agricultural policies
and practices of these policies. Animal protein consumption per capita in
Turkey lags far behind the developed countries. The main reason for this is
that red meat production and foreign trade policies can not be correctly
determined or implemented. Red meat producers and consumers are directly
affected by these disruptions. Therefore, this study aimed to examine beef
production and foreign trade policies implemented in Turkey in the last
25-year. In the study, official reports and data from academic studies were
compiled. When the beef production is examined by years, current consumption level
looks sufficient. But, meat consumption in Turkey is lower than that of
developed countries. Accordingly, for a higher consumption level, the current
cattle production is also insufficient. When the foreign trade data are
analyzed, it is seen that the beef import started in 2010 has led to an
increase in the price level in contrast to the decline in consumer prices in
the long term. Increased input costs and imports are the major obstacles to
domestic cattle breeders. According to this; it should be made to meet the
needs of Turkey's beef with the way the strengthening of policies to support
domestic producers. The Meat Fish Authority should expand its meat processing
capacity to meet the needs of the population and to play an active role on the
market again.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abay C, Olhan E, Uysal Y, Yavuz F, Türekul B 2005. Türkiye’de Tarım Politikalarındaki Değişim, Türkiye Ziraat Mühendisliği 6. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Ankara, www.zmo.org.tr.
- Aksoy A 2007. AB’de Sığır ve Dana Eti Ortak Piyasa Düzeni ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(1):97-103.
- Anonim 1998. Resmi Gazete, 25 Şubat 2017, Sayı:23419, Ankara.
- Anonim 2000. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2001-2005, Ankara.
- Anonim 2004. Avrupa Toplulukları Komisyonu, Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesi Hakkında 2004 Yılı Düzenli Raporu, Ankara.
- Anonim 2006. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2007-2012, Ankara.
- Anonim 2008. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ekonomik Göstergelerle Türkiye’de Tarım 2008, Ankara.
- Anonim 2010a. Resmi Gazete, 22 Aralık 2020, Sayı: 27793, Ankara.
- Anonim 2010b. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sığır Besiciliği, Ankara.
- Anonim 2013a. Ankara Ticaret Borsası, www.ankaratb.org.tr (Erişim tarihi: 22.08.2017).
- Anonim 2013b. Resmi Gazete, 8 Haziran 2013, Sayı: 28671, Ankara.
- Anonim 2013c. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2014-2018, Ankara.
- Anonim 2014. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE), Süt ve Süt Ürünleri Durum Tahmin Raporu 2014, Yayın no: 233, Ankara.
- Anonim 2015. Resmi Gazete, 30 Ekim 2015, Sayı:29517, Ankara.
- Anonim 2016. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE), Kırmızı Et Durum Tahmin Raporu 2016, Yayın no: 279, Ankara.
- Anonim 2017a. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 22.08.2017).
- Anonim 2017b. Food and Agriculture Organization (FAO), www.fao.org (Erişim tarihi: 20.03.2018).
- Anonim 2017c. Ulusal Süt Konseyi, www.ulusalsutkonseyi.org (Erişim tarihi: 21.03.2018)
- Anonim 2017d. Türkiye, Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği, www.setbir.org (Erişim tarihi: 22.03.2018).
- Anonim 2017e. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, www.mfa.gov.tr (Erişim tarihi: 02.05.2018).
- Anonim 2017f. Et ve Süt Kurumu, www.esk.gov.tr (Erişim tarihi: 02.05.2018).
- Dağdemir V, Birinci A, Atsan T 2003. Türkiye’de Kırmızı Et Pazarlaması, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, 34(4):361-366.
- Ercan U 2001. Krizden Krize Türkiye: 20 Kasım ve 2001 Şubat krizleri, Türkiye Ekonomi Birliği Raporu, No:2001/1.
- Ertuğrul E 2000. Et ve Et Ürünleri, Türkiye Kalkınma Bankası Sektörel Araştırmalar Raporu, Ankara.
- Gündüz O, Esengün K, Göktolga ZG 2006. Ailelerin Et Tüketimleri Üzerine Bir Araştırma: Tokat Örneği, Türkiye 7. Tarım Ekonomisi Kongresi, Antalya.
- Günlü A 2011. Çiğ Süt Pazarlanmasında Süt Sanayi İşletmelerinde Firma Yoğunlaşma Oranlarının Araştırılması: Burdur İli Örneği, Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(1):101-106.
- Gürer B, Ören N 2013. Türkiye’de Hayvansal Ürünlerde Gıda Güvencesinin Analizi, Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 29(3):124-133.
- Karakuş K 2011. Türkiye’nin Canlı Hayvan ve Kırmızı Et İthaline Genel Bakış, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1):75-79.
- Köse S 2002. 24 Ocak 1980 ve 5 Nisan 1994 İstikrar Programlarının Karşılaştırılması, Planlama Dergisi, 42:119-128.
- Lorcu F, Bolat BA 2012. Türkiye’de Kırmızı İthal Et. Hayvansal Üretim, 53(1):14-20.
- Narin M 2011. 1980’li Yıllardan Sonra Tarım Politikalarındaki Değişiklikler, Ekonomik Yaklaşım Kongresi: Türkiye’nin Dinamikleri: Politika Arayışları, 22-23 Aralık 2011, Ankara.
- Niyaz ÖC 2015. Türkiye’de Süt Sektöründe Gıda Güvencesinin Temel Paydaşlar Açısından Tüm Boyutları ile Değerlendirilmesi: TR22 Güney Marmara Bölgesi Örneği, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, Doktora Tezi, 264 s.
- Niyaz ÖC, İnan Hİ 2016. Türkiye’de Gıda Güvencesinin Mevcut Durumunun Değerlendirilmesi, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2):1-7.
- Özkaya T 2017. Kırmızı Et Neden Ulaşılmaz Oldu?, www.izmirtabip.org.tr (Erişim tarihi: 12.03.2017).
- Soyak A 2003. Türkiye’de İktisadi Planlama: DPT’ye İhtiyaç Var mı? , Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2):167-182.
- Şenol P, Yörür N 2006. Küreselleşme Sürecinde Kırsal Alanda Neo-liberal Politikalar ve Bütünsel Mekansal Stratejilerin Gerekliliği, 7. Tarım Ekonomisi Kongresi, ss.930-940.
- Tosun D, Demirbaş N 2012. Türkiye’de Kırmızı Et ve Et Ürünleri Sanayiinde Gıda Güvenliği Sorunları ve Öneriler, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1):93-101.
- Turhan Ş, Erdal B, Çetin B 2010. Türkiye’de Kırmızı Ette Fiyat Oluşumu ve Etkileyen Faktörler, Türkiye 9. Tarım Ekonomisi Kongresi. 1:387-395. Urfa/Türkiye.
- Yılmaz ML 2013. Küresel Finansal Krizin Altın Spot ve Future Piyasalara Etkisi Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Bilim Dalı, Konya.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | DERLEME MAKALE (Review Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Ekim 2018 |
| Kabul Tarihi | 2 Ocak 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 |
Cited By
An Assessment of Beef Market in Turkey: Current Status and Future Prospects
Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.61513/tead.1176269
Türkiye’de Sığır Yetiştiricilerinin Irk Tercihleri ve Nedenleri
Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.24180/ijaws.1052823
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.