Sulama Performansının Değerlendirilmesi: Kırıkhan Sulama Birliği Örneği

Mehmet Gençoğlu; Hasan Değirmenci

doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.495353

Araştırma Makalesi

Sulama Performansının Değerlendirilmesi: Kırıkhan Sulama Birliği Örneği

Yıl 2019, , 436 - 443, 30.06.2019

Mehmet Gençoğlu Hasan Değirmenci

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.495353

Cited By: 9

Öz

Bu
çalışmada; Devlet Su İşleri tarafından inşa edilen ve Kırıkhan Sulama Birliğine
devredilen sulama alanının performansı, su kullanım etkinliği, mali yeterlilik
ve üretim etkinliği göstergeleri ile değerlendirilmiştir. Değerlendirmede;
2008-2013 yıllarına ilişkin Kırıkhan sulama birliği verileri kullanılmıştır.
Çalışmada elde edilen sonuçlara göre; 2008 ve 2013 yıllarında sırasıyla birim sulama alanına
dağıtılan sulama suyu miktarı 3735 m³ ha^-1 ve 16651 m³ ha^-1, birim sulanan alana
dağıtılan toplam sulama suyu miktarı 5496 m³ ha^-1 ve 13684 m³ ha^-1, yıllık su temini
oranı 0.70 ve 1.42’dir. Mali yeterlilik oranı en düşük 2008 yılında %57,5 en
yüksek 2010 yılında %108,3, birim sulama alanına düşen işletme bakım yönetim
masrafları en düşük 2010 yılında 81.52 $ ha^-1 en yüksek ise 2009 yılında
141.96 $ ha^-1, çalışan her
bir personele düşen toplam yıllık masraf en düşük 2012 yılında 10055.19 $ kişi^-1
en yüksek ise 2013 yılında 20183.23 $
kişi^-1 ve su ücreti
toplama performansı ise %34,42-92,08 oranında gerçekleşmiştir. Birim
sulama alanına karşılık elde edilen gelir 528-4247 $ ha^-1; sulanan
birim alana karşılık elde edilen gelir 770-3719 $ ha^-1; şebekeye alınan birim sulama suyuna karşılık elde
edilen gelir 0.009-0.041 $ m^-3 ve sulama oranı ise %33-89 arasında
gerçekleşmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sulama, Sulama birliği, Sulama şebekesi, Sulama performansı

Kaynakça

Abernethy CL 1986. Performance measurement in canal water management: a discussion. London, UK: ODI. 25p. (ODI/IIMI Irrigation Management Network 86/2d)
Akçay S 2016. Aydın İli Sulama Kooperatiflerinde Su Sağlama Oranlarının Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi,13(2) :135-143
Akkuzu E, Pamuk Mengü G 2012. Aşağı Gediz Havzası Sulama Birliklerinde Karşılaştırmalı Performans Göstergeleri İle Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49 (2): 149-158.
Alcon F, Bastida PAG, Garcia MS, Alvarez VM, Gorriz BM., Baille A. 2017. Explaining the Performance of Irrigation Communities in a Waterscarce Region. Irrig Sci., 35:193–203.
Arslan F, Değirmenci H 2018. Sulama Şebekelerinin işletme-bakım ve yönetim modernizasyonunda RAP-MASSCOTE yaklaşımı: Kahramanmaraş Sol Sahil Sulama şebekesi örneği. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49(1): 45-51
Bareng JLR, Balderama OF, Alejo LA 2015. Analysis of Irrigation Systems Employing Comparative Performance Indicators: A Benchmark Study for National Irrigation and Communal Irrigation Systems in Cagayan River Basin. Journal of Agricultural Science and Technology A, 5: 325-335.
Bekişoğlu Ş 1994, Türkiye’deki Sulama Sistemlerinin Mevcut Durumu, İşletme ve Bakım Sorunları. Su ve Toprak Kaynaklarının Geliştirilmesi Konferans Bildirgeleri. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü, 2, 579-586.
Beyribey M 1997. Devlet Sulama Şebekelerinde Sistem Performansının Değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 1480, Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler. 813. Ankara, 88s.
Büyükcangaz H, Değirmenci H, Kartal S 2018. Bursa Bölgesi Sulama Şebekelerinin İstatistiksel Yöntemlerle Değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 5(4): 501–508.
Cin S, Çakmak B 2017. Assessment of Irrigation Performance in Başören Irrigation Cooperative Area of Beypazarı, Ankara. JAFAG, 34(2): 10-19.
Corcoles JI, Juan JA, Ortega JF, Tarjuelo JM, Moreno MA 2010. Management evaluation of Water Users Associations using benchmarking techniques. Agricultural Water Management 98(1): 1-11.
Çakmak B 2002a. Ceylanpınar İkicırcıp Sulama Birliği’nde Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. Harran Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1-2):1-9.
Çakmak B 2002b. Kızılırmak Havzası Sulama Birliklerinde Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 5(2): 130-141.
Değirmenci H, Tanrıverdi Ç, Arslan F 2017. Aşağı Seyhan Ovası Sulama Birliklerinin Kümeleme Analizi ile Karşılaştırılması. KSÜ Doğa Bil. Derg., 20(4): 326-333.
Djumaboev K, Hamidov A, Anarbekov O, Gafurov Z, Tussupova K 2017. Impact of Institutional Change on Irrigation Management: A Case Study from Southern Uzbekistan. Water 9(6): 419.
El-Agha DE, Molden D, Ghanem AM 2011. Performance assessment of irrigation water management in old lands of the Nile delta of Egypt. Irrigation and Drainage Systems, 25(4): 215-236.
Eliçabuk C, Topak R 2017. Gevrekli Sulama Birliği’nde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Selçuk Tar. Bi.l Der., 3(2): 191-199.
Garcia-Bolanos M, Borgia C, Poblador N, Dia M, Seyid OMV, Mateos L 2011. Performance assessment of small irrigation schemes along the Mauritanian banks of the Senegal River. Agricultural Water Management, 98(7): 1141–1152.
Kalender MA, Topak R 2017. Irrigation Performance of Ilgın Plain Irrigation Association. Selcuk J. Agr. Food Sci., 31(2): 59-67.
Kapan E 2010. Asartepe Sulama Birliğinde Sulama Performansının Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 47 s.
Kuşcu H, Bölüktepe FE, Demir AO 2009. Performance assessment for irrigation water management: A case study in the Karacabey irrigation scheme in Turkey African Journal of Agricultural Research, 4(2): 124-132.
Levine G 1982. Relative Water Supply: An Explanatory Variable for Irrigation System. Technical Report No:6, Cornell University, Ithaca, New York, USA.
Malano H, Burton M, Makin I 2004. Benchmarking Performance in the Irrigation and Drainage Sector: A Tool for Change. Irrigation and Drainage Irrig. and Drain., 53(2): 119-133.
Meinzen-Dick R 1995. Timeliness of Irrigation. Irrigation and Drainage System, 9: 371-387.
Molden DJ, Gates TK 1990. Performance Measures for Evaluation of Irrigation-Water-Delivery Systems. Journal of Irrigation and Drainage Engineering 116(6): 804-823.
Molden DJ, Sakthivadivel R, Perry CJ, Fraiture CD, Kloezen WH 1998. Indicators for Comparing Performance of Irrigated Agricultural Systems. IWMI, Research Report 20, Colombo, 26 p.
Nalbantoğlu G, Çakmak B 2007. Akıncı Sulama Birliğinde Sulama Performansının Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 13(3): 213-223.
Phadnis SS, Kulsreshtha M 2011.Benchmarking as a Tool For Improvement of System Performance: Case of Samrat Ashok Sagar Irrigation Project, Madhya Pradesh, Indıa. Journal of Environmental Research and Development, 5(4): 984-996.
Plusquellec HL, McPhail K, Polti C 1990. Review of Irrigation SystemI with Respect to Initial Objectives. Irrigation and Drainage Systems, 4(4): 313–327.
Uçar Y 2011. Performance assessment irrigation schemes according to comparative indicators: A case study of Isparta, Turkey. European Journal of Scientific Research, 52(1): 82-90.
Vermillion DL 2000. Guide to Monitoring and Evaluation of Irrigation Management Transfer, International Network on Participatory Irrigation Management (INPIM), USA.
Vermillion DL, Sagardoy JA 1999. Transfer of Irrigation Management Services: Guideline, FAO Irrigation and Drainage Paper 58, FAO, IWMI and GTZ, Rome.
Yercan M, Dorsan F, Ul M A 2004. Comparative Analysis of Performance Criteria in Irrigation Schemes: A Case Study of Gediz River Basin in Turkey. Agricultural Water Management, 66: 259-266.

Assessment of Irrigation Performance: A Case Study of Kırıkhan Irrigation Association

Yıl 2019, , 436 - 443, 30.06.2019

Mehmet Gençoğlu Hasan Değirmenci

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.495353

Cited By: 9

Öz

In this study; an irrigation project built by DSI (State Hydraulic
Works) and transferred to Kırıkhan Water Users’ Association (WUA) was chosen as
a material to assess irrigation performance including water use, financial and
production efficiency indicators. Data between 2008 and 2013, obtained from the
WUA, was used. As a result of study; per unit irrigation water supplied to
users per unit irrigated area was 3735 m³ ha^-1 and 16651
m³ ha^-1, per unit irrigation water supplied to users per
unit command area was 5496 m³ ha^-1 and 13684 m³
ha^-1, relative water supply was 0.70 and 1.42 in 2008 and 2013,
respectively. The lowest (57.5%) and the highest (108.3%) value
of financial efficiency were found in 2008 and 2010, respectively. Operation,
maintenance and management cost per unit command area was the lowest (81.52 $
ha^-1) in 2010 and the highest (141.96 $ ha^-1) in 2009.
Cost per person was lowest (10055.19 $ person^-1) in 2012 and the
highest (20183.23 $ person^-1) in 2013. Water charge collection
performance was changed from 34.42% to 92.08% during the study years. Output
per unit command area ranged between 528-4247 $ ha^-1 , output per
unit irrigated area was 770-3 719 $ ha^-1, output per unit water
consumed was 0.009-0.041 $ m^-3 and irrigation ratio changed between
33-89%.

Anahtar Kelimeler

Irrigation, Irrigation scheme, Water user association, Irrigation performance

Kaynakça

Abernethy CL 1986. Performance measurement in canal water management: a discussion. London, UK: ODI. 25p. (ODI/IIMI Irrigation Management Network 86/2d)
Akçay S 2016. Aydın İli Sulama Kooperatiflerinde Su Sağlama Oranlarının Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi,13(2) :135-143
Akkuzu E, Pamuk Mengü G 2012. Aşağı Gediz Havzası Sulama Birliklerinde Karşılaştırmalı Performans Göstergeleri İle Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49 (2): 149-158.
Alcon F, Bastida PAG, Garcia MS, Alvarez VM, Gorriz BM., Baille A. 2017. Explaining the Performance of Irrigation Communities in a Waterscarce Region. Irrig Sci., 35:193–203.
Arslan F, Değirmenci H 2018. Sulama Şebekelerinin işletme-bakım ve yönetim modernizasyonunda RAP-MASSCOTE yaklaşımı: Kahramanmaraş Sol Sahil Sulama şebekesi örneği. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 49(1): 45-51
Bareng JLR, Balderama OF, Alejo LA 2015. Analysis of Irrigation Systems Employing Comparative Performance Indicators: A Benchmark Study for National Irrigation and Communal Irrigation Systems in Cagayan River Basin. Journal of Agricultural Science and Technology A, 5: 325-335.
Bekişoğlu Ş 1994, Türkiye’deki Sulama Sistemlerinin Mevcut Durumu, İşletme ve Bakım Sorunları. Su ve Toprak Kaynaklarının Geliştirilmesi Konferans Bildirgeleri. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü, 2, 579-586.
Beyribey M 1997. Devlet Sulama Şebekelerinde Sistem Performansının Değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 1480, Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler. 813. Ankara, 88s.
Büyükcangaz H, Değirmenci H, Kartal S 2018. Bursa Bölgesi Sulama Şebekelerinin İstatistiksel Yöntemlerle Değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 5(4): 501–508.
Cin S, Çakmak B 2017. Assessment of Irrigation Performance in Başören Irrigation Cooperative Area of Beypazarı, Ankara. JAFAG, 34(2): 10-19.
Corcoles JI, Juan JA, Ortega JF, Tarjuelo JM, Moreno MA 2010. Management evaluation of Water Users Associations using benchmarking techniques. Agricultural Water Management 98(1): 1-11.
Çakmak B 2002a. Ceylanpınar İkicırcıp Sulama Birliği’nde Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. Harran Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1-2):1-9.
Çakmak B 2002b. Kızılırmak Havzası Sulama Birliklerinde Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 5(2): 130-141.
Değirmenci H, Tanrıverdi Ç, Arslan F 2017. Aşağı Seyhan Ovası Sulama Birliklerinin Kümeleme Analizi ile Karşılaştırılması. KSÜ Doğa Bil. Derg., 20(4): 326-333.
Djumaboev K, Hamidov A, Anarbekov O, Gafurov Z, Tussupova K 2017. Impact of Institutional Change on Irrigation Management: A Case Study from Southern Uzbekistan. Water 9(6): 419.
El-Agha DE, Molden D, Ghanem AM 2011. Performance assessment of irrigation water management in old lands of the Nile delta of Egypt. Irrigation and Drainage Systems, 25(4): 215-236.
Eliçabuk C, Topak R 2017. Gevrekli Sulama Birliği’nde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Selçuk Tar. Bi.l Der., 3(2): 191-199.
Garcia-Bolanos M, Borgia C, Poblador N, Dia M, Seyid OMV, Mateos L 2011. Performance assessment of small irrigation schemes along the Mauritanian banks of the Senegal River. Agricultural Water Management, 98(7): 1141–1152.
Kalender MA, Topak R 2017. Irrigation Performance of Ilgın Plain Irrigation Association. Selcuk J. Agr. Food Sci., 31(2): 59-67.
Kapan E 2010. Asartepe Sulama Birliğinde Sulama Performansının Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 47 s.
Kuşcu H, Bölüktepe FE, Demir AO 2009. Performance assessment for irrigation water management: A case study in the Karacabey irrigation scheme in Turkey African Journal of Agricultural Research, 4(2): 124-132.
Levine G 1982. Relative Water Supply: An Explanatory Variable for Irrigation System. Technical Report No:6, Cornell University, Ithaca, New York, USA.
Malano H, Burton M, Makin I 2004. Benchmarking Performance in the Irrigation and Drainage Sector: A Tool for Change. Irrigation and Drainage Irrig. and Drain., 53(2): 119-133.
Meinzen-Dick R 1995. Timeliness of Irrigation. Irrigation and Drainage System, 9: 371-387.
Molden DJ, Gates TK 1990. Performance Measures for Evaluation of Irrigation-Water-Delivery Systems. Journal of Irrigation and Drainage Engineering 116(6): 804-823.
Molden DJ, Sakthivadivel R, Perry CJ, Fraiture CD, Kloezen WH 1998. Indicators for Comparing Performance of Irrigated Agricultural Systems. IWMI, Research Report 20, Colombo, 26 p.
Nalbantoğlu G, Çakmak B 2007. Akıncı Sulama Birliğinde Sulama Performansının Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 13(3): 213-223.
Phadnis SS, Kulsreshtha M 2011.Benchmarking as a Tool For Improvement of System Performance: Case of Samrat Ashok Sagar Irrigation Project, Madhya Pradesh, Indıa. Journal of Environmental Research and Development, 5(4): 984-996.
Plusquellec HL, McPhail K, Polti C 1990. Review of Irrigation SystemI with Respect to Initial Objectives. Irrigation and Drainage Systems, 4(4): 313–327.
Uçar Y 2011. Performance assessment irrigation schemes according to comparative indicators: A case study of Isparta, Turkey. European Journal of Scientific Research, 52(1): 82-90.
Vermillion DL 2000. Guide to Monitoring and Evaluation of Irrigation Management Transfer, International Network on Participatory Irrigation Management (INPIM), USA.
Vermillion DL, Sagardoy JA 1999. Transfer of Irrigation Management Services: Guideline, FAO Irrigation and Drainage Paper 58, FAO, IWMI and GTZ, Rome.
Yercan M, Dorsan F, Ul M A 2004. Comparative Analysis of Performance Criteria in Irrigation Schemes: A Case Study of Gediz River Basin in Turkey. Agricultural Water Management, 66: 259-266.

Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar	Mehmet Gençoğlu 0000-0003-1824-2318 Hasan Değirmenci 0000-0002-6157-816X
Yayımlanma Tarihi	30 Haziran 2019
Gönderilme Tarihi	11 Aralık 2018
Kabul Tarihi	4 Şubat 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019

Kaynak Göster

APA	Gençoğlu, M., & Değirmenci, H. (2019). Sulama Performansının Değerlendirilmesi: Kırıkhan Sulama Birliği Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 22(3), 436-443. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.495353