Araştırma Makalesi
Yıl 2019,
, 631 - 640, 31.08.2019
Öz
Sarıkum Gölü Tabiatı Koruma
Alanı, Orta Karadeniz Bölgesi’nde sukuşları için önemli bir konaklama alanıdır.
Özellikle kış aylarında iç bölgelerdeki tatlı suların donması sonucunda çok
sayıda kuş türü kıyısal sulak alanları kışı geçirmek için kullanmaktadır. Bu çalışmada
Sarıkum Gölü’nde kışlayan sukuşu türlerini belirlemek ve Sarıkum Gölü’nün
sukuşları açısından önemini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu çalışma 1993 –
2018 yılları arasında toplam 17 yıl doğrudan gözlem yoluyla, nokta sayım
yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen Kış Ortası Sukuşu Sayım sonuçları
değerlendirilerek hazırlanmıştır. Bu çalışmaya göre alanda şu ana kadar 10
takım, 14 aileye ait 56 kışlayan sukuşu türü tespit edilmiştir. Alanda tespit
edilen sukuşlarından 6’sı IUCN kriterlerine göre küresel ölçekte nesli tehlike
altında türlerdir. Alanda bir yılda en fazla 38 sukuşu türü ve en fazla 18.112
sukuşu sayılmış olup, en baskın türlerin sırasıyla Anas platyrhynchos, Anas crecca, Aythya fuligula, Fulica atra ve Aythya ferina olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akarsu F, Balkız Ö 2010. Türkiye Kış Ortası Sukuşu Sayımları 2008-2009-2010. Doğa Derneği, Ankara, Türkiye, s. 155.
- Anonim 1993. Results of the International Waterfowl Census Turkey 1993. Doğal Hayatı Koruma Derneği, Bird and Wetland Section Report No: 7, İstanbul, 28 s.
- Anonim 1999. Türkiye Sulak Alanları Kış Ortası Sukuşu Sayımları 1999. Biyolojik Çeşitlilik Programı Rapor No: 9. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul.
- Anonim 2015. TC. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 26 s.
- Anonim 2016. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 32 s.
- Anonim 2017. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 38 s.
- Anonim 2018. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 34 s.
- Barış S 2000. Kuşların Otoyolu. Yeşil Atlas, (3): 81-83.
- Arslangündoğdu Z 2006. İstanbul Boğazı kış ortası sukuşu sayımı, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, (56): 41-147.
- Arslangündoğdu Z 2009. Sakarya Havzası sulak alanlarında aralık ayı su kuşu sayımı, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, (59): 1-14.
- Barış S 2013. Türkiye Kuş Faunası (Kuş Halkalama Temel Eğitimi Ders Notları. Orman ve Su İşleri Bakanlığı) 113-129.
- Beaman M, Madge S 2010. The Handbook of Bird Identification for Europe and the Western Palearctic. Christopher Helm Publishers, London.
- Bibby CJ, Burgess ND, Hill DA, Mustoe SH 2000. Bird Census Techniques (2nd ed.). London: Elsevier Academic Press. 302s.
- BirdLife International 2018. Species factsheet: Aythya ferina. http://www.birdlife.org (Erişim tarihi: 27/12/2018).
- Butchart SHM, Scharlemann JPW, Evans MI, Quader S, Aricò S 2012. Protecting important sites for biodiversity contributes to meeting global conservation targets. PLoS ONE, 7(3): e32529.
- Delany S, Scott D (Ed). 2008. Waterbird Population Estimates - Fifth Edition. Wetlands International, Wageningen, the Netherlands, 28 s.
- Eken G, Bozdoğan M, İsfendiyaroğlu S, Kılıç DT, Lise Y (edt.), 2006. Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları. Doğa Derneği, Ankara, Türkiye.
- Erciyas Yavuz K, Kartal E 2012. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2011. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, Samsun, 45 s.
- Erciyas Yavuz K, İsfendiyaroğlu S 2013. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2012. Doğa Derneği, Ankara, 40 s.
- Erciyas Yavuz K, Boyla KA 2013. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2013, 41 s.
- Erciyas Yavuz K 2016. Samsun, Sinop, Amasya, Ordu ve Tokat illeri Doğal Sit Alanlarının Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi, Sarıkum Gölü raporu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
- Gill F, Donsker D (Eds). 2018. IOC World Bird List (v8.2). doi : 10.14344/IOC.ML.8.2.
- Green AJ, Fox AD, Hilton G, Hughes B, Yarar M, Salathé T 1996. Threats to Burdur Lake ecosystem Turkey and its waterbirds, particularly the White-headed Duck Oxyura leucocephala. Biological Conservation, 76: 241-252.
- Karahan F 2010. Sinop Kuşları. T.C. Sinop Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Yayını, Şimal Ajans, Sinop.
- Kılıç DT, Eken G 2004. Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları 2004 Güncellemesi. Ankara, Doğa Derneği.
- Pavón-Jordán D, Clausen P, Dagys M, Devos K, Encarnaçao V, Fox AD, Frost T, Gaudard C, Hornman M, Keller V, Langendoen T, Ławicki Ł, Lewis LJ, Lorentsen SH, Luigujoe L, Meissner W, Molina P, Musil P, Musilova Z, Nilsson L, Paquet JY, Ridzon J, Stipniece A, Teufelbauer N, Wahl J, Zenatello M, Lehikoinen A 2018. Habitat- and species-mediated short- and long-term distributional changes in waterbird abundance linked to variation in European winter weather. Diversity and Distributions, DOI: 10.1111/ddi.12855
- Potvin DA, Välimäki K, Lehikoinen A 2016. Differences in shifts of wintering and breeding ranges lead to changing migration distances in European birds. Journal of Avian Biology, 47: 619–628. https://doi.org/10.1111/jav.00941
- Santangeli A, Lehikoinen A 2017. Are winter and breeding bird communities able to track rapid climate change? Lessons from the high North. Diversity and Distribution, 23: 308–316. https://doi.org/10.1111/ddi.12529
- Tapan DŞ 2008. Türkiye’deki Ramsar Alanları Değerlendirme Raporu WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İstanbul, 34 s.
- Tatar B, Yıldırım G, Yurttaş H, Onmuş O, Sağlam Ö, Usta T, Ulaşoğlu U 2015. Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2014. TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 256 s.
- Welch G, Welch H 1998. Results of a survey of wintering waterbirds along the Turkish Black Sea coast—16 January to 7 February 1997. Turna, 1, 16-23.
- Wetlands International 2012. Waterbird Population Estimates, Fifth Edition. Summary Report. Wetlands International, Wageningen, The Netherlands, 28.
- Wetlands, 2018. International Waterbird Census, https://www.wetlands.org/our-approach/healthy-wetland-nature/international-waterbird-census/# read-more. (Erişim tarihi: 02.03.2019)
- TRAKUŞ, 2018. Türkiye Kuş Türleri Listesi, Türkiye'nin Anonim Kuşları. http://www.trakus.org /kods_bird/uye/?fsx=turkiyenin_kuslari. (Erişim Tarihi: 22.12.2018).
- Yarar M, Magnin G, Tireli Aİ 1996. Türkiye Sulakalanları Kış Ortası Sukuşu Sayımı 1996. Doğal Hayatı Koruma Derneği, Kuş ve Sulakalanlar Bölümü Raporu No.9, İstanbul.
- Yılmaz C 2005. Sarıkum Gölü Ekosistemi (Sinop). Türkiye Kuvaterner Sempozyumu V, 02-03 Haziran 2005, Bildiriler Kitabı, (Editörler: O. Tüysüz - M. K. Erturaç), İstanbul Teknik Üniversitesi, Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü Yayını, 219–226, İstanbul.
Yıl 2019,
, 631 - 640, 31.08.2019
Öz
Sarıkum Lake Wildlife Protected Area is an
important stopover site for waterbirds in Central Black Sea Region.
Particularly, as a result of freezing fresh water in inland, many bird species
use coastal wetlands to spend the winter. The aim of this study was to
determine the wintering waterbird species at Sarıkum Lake and to evaluate the
importance of Sarıkum Lake for waterbirds. In this study a 17 years data
obtained by point counts from the mid-winter waterbird census between the years
1993 and 2018 was evaluated. According to this study, 56 wintering waterbird
species belonging to 14 families and 10 orders, have been determined so far.
Six of these species listed as globally threatened according to the IUCN
criteria. A maximum of 38 waterbird species and a maximum of 18,112 individuals
were counted in a specific year. The most dominant species were Anas platyrhynchos, Anas crecca, Aythya fuligula,
Fulica atra and Aythya ferina, respectively.
Kaynakça
- Akarsu F, Balkız Ö 2010. Türkiye Kış Ortası Sukuşu Sayımları 2008-2009-2010. Doğa Derneği, Ankara, Türkiye, s. 155.
- Anonim 1993. Results of the International Waterfowl Census Turkey 1993. Doğal Hayatı Koruma Derneği, Bird and Wetland Section Report No: 7, İstanbul, 28 s.
- Anonim 1999. Türkiye Sulak Alanları Kış Ortası Sukuşu Sayımları 1999. Biyolojik Çeşitlilik Programı Rapor No: 9. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul.
- Anonim 2015. TC. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 26 s.
- Anonim 2016. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 32 s.
- Anonim 2017. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 38 s.
- Anonim 2018. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 34 s.
- Barış S 2000. Kuşların Otoyolu. Yeşil Atlas, (3): 81-83.
- Arslangündoğdu Z 2006. İstanbul Boğazı kış ortası sukuşu sayımı, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, (56): 41-147.
- Arslangündoğdu Z 2009. Sakarya Havzası sulak alanlarında aralık ayı su kuşu sayımı, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, (59): 1-14.
- Barış S 2013. Türkiye Kuş Faunası (Kuş Halkalama Temel Eğitimi Ders Notları. Orman ve Su İşleri Bakanlığı) 113-129.
- Beaman M, Madge S 2010. The Handbook of Bird Identification for Europe and the Western Palearctic. Christopher Helm Publishers, London.
- Bibby CJ, Burgess ND, Hill DA, Mustoe SH 2000. Bird Census Techniques (2nd ed.). London: Elsevier Academic Press. 302s.
- BirdLife International 2018. Species factsheet: Aythya ferina. http://www.birdlife.org (Erişim tarihi: 27/12/2018).
- Butchart SHM, Scharlemann JPW, Evans MI, Quader S, Aricò S 2012. Protecting important sites for biodiversity contributes to meeting global conservation targets. PLoS ONE, 7(3): e32529.
- Delany S, Scott D (Ed). 2008. Waterbird Population Estimates - Fifth Edition. Wetlands International, Wageningen, the Netherlands, 28 s.
- Eken G, Bozdoğan M, İsfendiyaroğlu S, Kılıç DT, Lise Y (edt.), 2006. Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları. Doğa Derneği, Ankara, Türkiye.
- Erciyas Yavuz K, Kartal E 2012. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2011. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, Samsun, 45 s.
- Erciyas Yavuz K, İsfendiyaroğlu S 2013. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2012. Doğa Derneği, Ankara, 40 s.
- Erciyas Yavuz K, Boyla KA 2013. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2013, 41 s.
- Erciyas Yavuz K 2016. Samsun, Sinop, Amasya, Ordu ve Tokat illeri Doğal Sit Alanlarının Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi, Sarıkum Gölü raporu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
- Gill F, Donsker D (Eds). 2018. IOC World Bird List (v8.2). doi : 10.14344/IOC.ML.8.2.
- Green AJ, Fox AD, Hilton G, Hughes B, Yarar M, Salathé T 1996. Threats to Burdur Lake ecosystem Turkey and its waterbirds, particularly the White-headed Duck Oxyura leucocephala. Biological Conservation, 76: 241-252.
- Karahan F 2010. Sinop Kuşları. T.C. Sinop Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Yayını, Şimal Ajans, Sinop.
- Kılıç DT, Eken G 2004. Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları 2004 Güncellemesi. Ankara, Doğa Derneği.
- Pavón-Jordán D, Clausen P, Dagys M, Devos K, Encarnaçao V, Fox AD, Frost T, Gaudard C, Hornman M, Keller V, Langendoen T, Ławicki Ł, Lewis LJ, Lorentsen SH, Luigujoe L, Meissner W, Molina P, Musil P, Musilova Z, Nilsson L, Paquet JY, Ridzon J, Stipniece A, Teufelbauer N, Wahl J, Zenatello M, Lehikoinen A 2018. Habitat- and species-mediated short- and long-term distributional changes in waterbird abundance linked to variation in European winter weather. Diversity and Distributions, DOI: 10.1111/ddi.12855
- Potvin DA, Välimäki K, Lehikoinen A 2016. Differences in shifts of wintering and breeding ranges lead to changing migration distances in European birds. Journal of Avian Biology, 47: 619–628. https://doi.org/10.1111/jav.00941
- Santangeli A, Lehikoinen A 2017. Are winter and breeding bird communities able to track rapid climate change? Lessons from the high North. Diversity and Distribution, 23: 308–316. https://doi.org/10.1111/ddi.12529
- Tapan DŞ 2008. Türkiye’deki Ramsar Alanları Değerlendirme Raporu WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İstanbul, 34 s.
- Tatar B, Yıldırım G, Yurttaş H, Onmuş O, Sağlam Ö, Usta T, Ulaşoğlu U 2015. Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2014. TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı, Ankara, 256 s.
- Welch G, Welch H 1998. Results of a survey of wintering waterbirds along the Turkish Black Sea coast—16 January to 7 February 1997. Turna, 1, 16-23.
- Wetlands International 2012. Waterbird Population Estimates, Fifth Edition. Summary Report. Wetlands International, Wageningen, The Netherlands, 28.
- Wetlands, 2018. International Waterbird Census, https://www.wetlands.org/our-approach/healthy-wetland-nature/international-waterbird-census/# read-more. (Erişim tarihi: 02.03.2019)
- TRAKUŞ, 2018. Türkiye Kuş Türleri Listesi, Türkiye'nin Anonim Kuşları. http://www.trakus.org /kods_bird/uye/?fsx=turkiyenin_kuslari. (Erişim Tarihi: 22.12.2018).
- Yarar M, Magnin G, Tireli Aİ 1996. Türkiye Sulakalanları Kış Ortası Sukuşu Sayımı 1996. Doğal Hayatı Koruma Derneği, Kuş ve Sulakalanlar Bölümü Raporu No.9, İstanbul.
- Yılmaz C 2005. Sarıkum Gölü Ekosistemi (Sinop). Türkiye Kuvaterner Sempozyumu V, 02-03 Haziran 2005, Bildiriler Kitabı, (Editörler: O. Tüysüz - M. K. Erturaç), İstanbul Teknik Üniversitesi, Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü Yayını, 219–226, İstanbul.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 31 Aralık 2018 |
| Kabul Tarihi | 8 Mart 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |
Cited By
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi