Öz
Bu çalışmanın amacı Siyah Alaca süt sığırlarında mevcut süt verimi kayıtlarından yararlanarak ileriki dönem süt veriminin daha az hataya sahip uygun modellerle tahmin edilmesi ve ‘‘Laktasyon eğrisi tahmininde kullanılacak olan Zaman serileri metodu, klasik metotlardan daha güvenilir sonuçlar vermekte midir?’’ sorusuna yanıt aramak amaçlanmıştır. Bu amaçla laktasyon eğrisi tahmininde Brody, Wood, Cobby & Le Du ve zaman serisi modelleri kullanılmıştır. Araştırma materyali 2009-2011 yıllarında Burdur ilinde yürütülmüş projeden derlenen 80 adet siyah alaca ineğe ait 305 günlük 4 laktasyon kaydından elde edilen verilerden sağlanmıştır. Laktasyon eğrisi modellerinde zaman serisi metodu Wood modeline göre süt verimini gerçek verim değerlerine daha yakın tahmin etmiştir. Bütün laktasyonlarda zaman serisi model artıkları arasında birinci dereceden ardışık bir ilişki olmadığı, artıklarının rasgele dağıldığı, modelin artıklarının birbirinden bağımsız ve homojen olduğu ve modelin süt verimi tahminine uygun olduğu görülmüştür. Zaman serisi metodunun laktasyon eğrisi modellemede kullanılan geleneksel yöntemlere iyi bir alternatif olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Süt sığırcılığı Wood Model ARIMA Zaman serileri Matematiksel model
Destekleyen Kurum
TUBİTAK
Proje Numarası
2211-C
Teşekkür
Tez çalışması 2211-C yurtiçi öncelikli alanlar doktora burs programı ile TÜBİTAK’tan maddi destek almıştır.
Kaynakça
- Akdi Y 2010. Zaman Serileri Analizi (Birim Kökler ve Kointegrasyon). Gazi Kitabevi, 2. Baskı, Ankara, 393 sy.
- Anonim 2017 Hayvancılık Sektör Raporu, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, https://www.tigem. gov.tr/ (Erişim tarihi :10.11. 2018)
- Bangar YC, Verma MR 2017. Non-linear Modelling to Describe Lactation Curve in Gir Crossbred Cows. Journal of Animal Science and Technology 59(3): 1-7.
- Box GE, Jenkins GM, Reinsel GC, Ljung GM 2015. Time Series Analysis: Forecasting And Control. John Wiley Sons, 5th Edition, Hoboken, 712 pp.
- Bozkurt H 2013. Zaman Serileri Analizi. Ekin Kitapevi Yayınları, İstanbul, 261 sy.
- Brody S, Turner CW, Ragsdale AC 1924. The Relation Between The Initial Rise and The Subsequent Decline of Milk Secretion Following Parturition. The Journal of General Physiology 6(5): 541.
- Castillo-Gallegos E 2018. Characterization of The Lactation Curve of F1 Holstein-Zebu Cows. Ecosistemas y Recursos Agropecuarios 5(14): 335-343.
- Chaudhari D, Tingre A 2013. Forecasting of Milk Production in India: An Application of ARIMA Model. Indian J Dairy Science 66: 72-78.
- Cobby J, Le Du Y 1978. On Fitting Curves to Lactation Data. Animal Science, 26(2): 127-133.
- Çağlar T 2007. Talep Tahmininde Kullanılan Yöntemler ve Fens Teli Üretimi Yapan Bir İşletmede Uygulanması. Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 117 sy.
- Deluyker H, Shumway R, Wecker W, Azari A, Weaver L 1990. Modeling Daily Milk Yield in Holstein Cows Using Time Series Analysis. Journal of Dairy Science 73(2): 539-548.
- Duque NP, Casellas J, Quijano JH, Casals R, Such X 2018. Fitting Lactation Curves in a Colombian Holstein Herd Using Nonlinear Models. Revista Facultad Nacional de Agronomía Medellín 71(2): 8459-8468.
- Duru Ö 2007. Zaman Serileri Analizinde ARIMA Modelleri ve Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 103 sy.
- France J, Kebreab E 2008. Mathematical Modelling in Animal Nutrition. CAB International, Oxfordshire Cambridge, UK, 640 sy.
- Göktaş Ö 2005. Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Beşir Kitabevi, İstanbul, 161 sy.
- Kadılar C 2005. SPSS Uygulamalı Zaman Serileri Analizine Giriş. Ankara, 299 sy.
- Keskin I, Boztepe S 2011. Siyah Alaca Sığırlarda Kismi Süt Verimlerinden Yararlanılarak 305 Günlük Süt Veriminin Tahmini. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty 8(1): 1-7.
- Keskin İ, Tozluca A 2004. Süt Sığırlarında Laktasyon Eğrilerinin Farklı Matematik Modellerle Belirlenmesi Ve Kontrol Aralığının Tespiti. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi 18(34): 11-19.
- Macciotta NPP, Cappio-Borlino A, Pulina G 2000. Time Series Autoregressive Integrated Moving Average Modeling of Test-Day Milk Yields of Dairy Ewes. Journal of Dairy Science 83(5): 1094-1103.
- Macciotta NPP, Vicario D, Pulina G, Cappio-Borlino A 2002. Test Day and Lactation Yield Predictions in Italian Simmental Cows by ARMA Methods. Journal of Dairy Science 85(11): 3107-3114.
- Murat H, Sakarya E 2012. Orta Anadolu Bölgesi Damızlık Sığır Yetiştirici Birliklerine Bağlı Süt Sığırcılık İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 83(1): 5-14.
- Neter J, Wasserman W,Kutner MH 1990. Applied Linear Statistical Models. Homewood, 3rd ed. IL: Irwin, 673 pp.
- Orhan H, Kaygısız A 2002. Siyah Alaca Sığırlarda Farklı Laktasyon Eğrisi Modellerinin Karşılaştırılması. Hayvansal Üretim 43(1): 94-99.
- Rekik B, Gara AB, Hamouda MB, Hammami H 2003. Fitting Lactation Curves of Dairy Cattle in Different Types Of Herds in Tunisia. Livestock Production Science 83: 309-315.
- Sankar T, Prabakaran R 2012. Forecasting Milk Production in Tamilnadu. International Multidisciplinary Research Journal 2(10): 10-15.
- SAS (2002) SAS Institute. In:9.1 ed. for Windows. SAS/STAT user’s guide. Cary, NC, USA.
- Schwarz G 1978. Estimating The Dimension of a Model. The Annals of Statistics 6: 461-464.
- Sevürtekin M, Nargeleçekenler M 2010. Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı. Nobel Yayınları, 3. Baskı, Ankara, 592 sy.
- SPSS 2013. IBM SPSS Statistics 21.0 for Windows. Armonk, NY.
- Teke EÇ, Firat MZ, Yardibi F 2020. A Comprehensive Review of Lactation Curves in Dairy Cattle. (Visional Studies in Agricultural and Aquatic Science, Akademisyen Kitabevi, TURKEY: Ed. Yücel B, Tolon MT) 19-41.
- Torhizi ME, Mashhadi MH, Farhangfar H 2019. Different Aspects of Lactation Persistency in Dairy Cows. Indian Journal of Animal Sciences 89(6): 607-614.
- Ural DA, Koskan O 2014. The Estimation of Lactation Curve Parameters From Test Day Milk Yield in Holstein-Friesian Cows in Bozdogan Province in Turkey. Res J Agric Environ Manag 3(2): 145-150.
- Wade K, Quaas R, Van Vleck LD 1993. Estimation of The Parameters Involved in a First-Order Autoregressive Process For Contemporary Groups. Journal of Dairy Science 76(10): 3033-3040.
- Wei WWS 2006. Time Series Analysis, Univariate and Multivariate Methods. Addison Wesley Publishing Company.
- Wood P 1967. Algebraic Model of The Lactation Curve in Cattle. Nature 216(5111): 164-165.
- Yıldız D 2009. Zaman Serileri Analizi Ve Yapay Sinir Ağları İle Tahmin: Yabancı Portföy Yatırımları Üzerine Uygulama. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 216 sy.
Öz
The aim of this study was to estimate the future milk yield with suitable models sustaining fewer errors by using the existing milk yield records in Holstein dairy cattle and to find the answer for the question of "does the Time series method used in the estimation of the lactation curve give more reliable results than the classical methods?" For this purpose, Brody, Wood, Cobby & Le Du and time series models were used for estimating the lactation curve. The research data was obtained from 4 lactation records of 305 days of 80 black dairy cattle compiled from the project conducted in Burdur province between 2009-2011. In the model of lactation curves, the time series method predicted that the milk yield was closer to the actual yield values than the gamma model. In all lactations, it was seen that there were no consecutive relations among the time series model residues, that the residues were randomly distributed, the residues of the model were independent and homogenous, and that the model was suitable for milk production. It can be concluded that the time series method was a good alternative to the traditional methods used in modeling of lactation curve.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
2211-C
Kaynakça
- Akdi Y 2010. Zaman Serileri Analizi (Birim Kökler ve Kointegrasyon). Gazi Kitabevi, 2. Baskı, Ankara, 393 sy.
- Anonim 2017 Hayvancılık Sektör Raporu, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, https://www.tigem. gov.tr/ (Erişim tarihi :10.11. 2018)
- Bangar YC, Verma MR 2017. Non-linear Modelling to Describe Lactation Curve in Gir Crossbred Cows. Journal of Animal Science and Technology 59(3): 1-7.
- Box GE, Jenkins GM, Reinsel GC, Ljung GM 2015. Time Series Analysis: Forecasting And Control. John Wiley Sons, 5th Edition, Hoboken, 712 pp.
- Bozkurt H 2013. Zaman Serileri Analizi. Ekin Kitapevi Yayınları, İstanbul, 261 sy.
- Brody S, Turner CW, Ragsdale AC 1924. The Relation Between The Initial Rise and The Subsequent Decline of Milk Secretion Following Parturition. The Journal of General Physiology 6(5): 541.
- Castillo-Gallegos E 2018. Characterization of The Lactation Curve of F1 Holstein-Zebu Cows. Ecosistemas y Recursos Agropecuarios 5(14): 335-343.
- Chaudhari D, Tingre A 2013. Forecasting of Milk Production in India: An Application of ARIMA Model. Indian J Dairy Science 66: 72-78.
- Cobby J, Le Du Y 1978. On Fitting Curves to Lactation Data. Animal Science, 26(2): 127-133.
- Çağlar T 2007. Talep Tahmininde Kullanılan Yöntemler ve Fens Teli Üretimi Yapan Bir İşletmede Uygulanması. Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 117 sy.
- Deluyker H, Shumway R, Wecker W, Azari A, Weaver L 1990. Modeling Daily Milk Yield in Holstein Cows Using Time Series Analysis. Journal of Dairy Science 73(2): 539-548.
- Duque NP, Casellas J, Quijano JH, Casals R, Such X 2018. Fitting Lactation Curves in a Colombian Holstein Herd Using Nonlinear Models. Revista Facultad Nacional de Agronomía Medellín 71(2): 8459-8468.
- Duru Ö 2007. Zaman Serileri Analizinde ARIMA Modelleri ve Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 103 sy.
- France J, Kebreab E 2008. Mathematical Modelling in Animal Nutrition. CAB International, Oxfordshire Cambridge, UK, 640 sy.
- Göktaş Ö 2005. Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Beşir Kitabevi, İstanbul, 161 sy.
- Kadılar C 2005. SPSS Uygulamalı Zaman Serileri Analizine Giriş. Ankara, 299 sy.
- Keskin I, Boztepe S 2011. Siyah Alaca Sığırlarda Kismi Süt Verimlerinden Yararlanılarak 305 Günlük Süt Veriminin Tahmini. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty 8(1): 1-7.
- Keskin İ, Tozluca A 2004. Süt Sığırlarında Laktasyon Eğrilerinin Farklı Matematik Modellerle Belirlenmesi Ve Kontrol Aralığının Tespiti. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi 18(34): 11-19.
- Macciotta NPP, Cappio-Borlino A, Pulina G 2000. Time Series Autoregressive Integrated Moving Average Modeling of Test-Day Milk Yields of Dairy Ewes. Journal of Dairy Science 83(5): 1094-1103.
- Macciotta NPP, Vicario D, Pulina G, Cappio-Borlino A 2002. Test Day and Lactation Yield Predictions in Italian Simmental Cows by ARMA Methods. Journal of Dairy Science 85(11): 3107-3114.
- Murat H, Sakarya E 2012. Orta Anadolu Bölgesi Damızlık Sığır Yetiştirici Birliklerine Bağlı Süt Sığırcılık İşletmelerinin Ekonomik Analizi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 83(1): 5-14.
- Neter J, Wasserman W,Kutner MH 1990. Applied Linear Statistical Models. Homewood, 3rd ed. IL: Irwin, 673 pp.
- Orhan H, Kaygısız A 2002. Siyah Alaca Sığırlarda Farklı Laktasyon Eğrisi Modellerinin Karşılaştırılması. Hayvansal Üretim 43(1): 94-99.
- Rekik B, Gara AB, Hamouda MB, Hammami H 2003. Fitting Lactation Curves of Dairy Cattle in Different Types Of Herds in Tunisia. Livestock Production Science 83: 309-315.
- Sankar T, Prabakaran R 2012. Forecasting Milk Production in Tamilnadu. International Multidisciplinary Research Journal 2(10): 10-15.
- SAS (2002) SAS Institute. In:9.1 ed. for Windows. SAS/STAT user’s guide. Cary, NC, USA.
- Schwarz G 1978. Estimating The Dimension of a Model. The Annals of Statistics 6: 461-464.
- Sevürtekin M, Nargeleçekenler M 2010. Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı. Nobel Yayınları, 3. Baskı, Ankara, 592 sy.
- SPSS 2013. IBM SPSS Statistics 21.0 for Windows. Armonk, NY.
- Teke EÇ, Firat MZ, Yardibi F 2020. A Comprehensive Review of Lactation Curves in Dairy Cattle. (Visional Studies in Agricultural and Aquatic Science, Akademisyen Kitabevi, TURKEY: Ed. Yücel B, Tolon MT) 19-41.
- Torhizi ME, Mashhadi MH, Farhangfar H 2019. Different Aspects of Lactation Persistency in Dairy Cows. Indian Journal of Animal Sciences 89(6): 607-614.
- Ural DA, Koskan O 2014. The Estimation of Lactation Curve Parameters From Test Day Milk Yield in Holstein-Friesian Cows in Bozdogan Province in Turkey. Res J Agric Environ Manag 3(2): 145-150.
- Wade K, Quaas R, Van Vleck LD 1993. Estimation of The Parameters Involved in a First-Order Autoregressive Process For Contemporary Groups. Journal of Dairy Science 76(10): 3033-3040.
- Wei WWS 2006. Time Series Analysis, Univariate and Multivariate Methods. Addison Wesley Publishing Company.
- Wood P 1967. Algebraic Model of The Lactation Curve in Cattle. Nature 216(5111): 164-165.
- Yıldız D 2009. Zaman Serileri Analizi Ve Yapay Sinir Ağları İle Tahmin: Yabancı Portföy Yatırımları Üzerine Uygulama. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 216 sy.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 2211-C |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Temmuz 2020 |
| Kabul Tarihi | 1 Ekim 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.