Öz
This study was carried out in order to determine whether there was any relationship between udder sagging and milk yield of Kilis goats, which were raised by farmers in the Polateli district of Kilis. For this purpose, of the 73 Kilis goats udder upper height (UUH), udder length up to the teat (ULT), udder cistern depth (UCD), udder depth (UD), distance between teats (DBT), udder bottom height (UBH), and teat height (TH), daily milk yields (DMY) of determined goats were determined. The mean squares of these udder measurements were determined as 47.66±0.36 cm, 23.99±0.36 cm, 21.35±0.58 cm, 15.53±0.47 cm, 21.59±0.57 cm, 26.31±0.59 cm and 23.67±0.60 cm, respectively. The daily milk yield was calculated as 687.09±32.37 g. It was determined that the age of the goat was effective only on UUH, while the type of birth affected both UUH and UD features. A correlation analysis was performed to determine the relationship between udder measurements and daily milk yield. It was found to have positive, moderately strong, and significant correlations between DMY and UCD and UD, but it was found to have negative corelations between DMY and UBH and TH. The regression coefficients between DMY and UCD and UD were 32.79±5.63 and 40.31±6.69, respectively; the regression coefficients between DMY and UBH and TH were -24.56±6.36 and -25.91±6.14, respectively. It seemed that the goats with very low UD and UCD had very low milk yields, while the goats with low UBH and TH had more milk yields. Therefore, caution should be exercised as the culling of goats whose udders is near the ground may decrease milk yield.
Anahtar Kelimeler
Kilis goat Udder traits Udder sagging Milk yield Phenotypic correletions
Kaynakça
- Abu-Samra, M.T., Elsanousi, S.M, Abdalla, M.A., Gameel, A.A., Abdelaziz, M., Abbas, B., lbrahim, K. E. E., & ldrıs, S.O. (1988). Studies on gangrenous mastitis in goats, Cornell Vet , 78, 281-300.
- Akbaş, A.A., Elmaz, Ö., Sarı, M., & Saatcı, M., (2019), Assesment of Some Udder and Teat Traits of Honamlı Goats in Terms of Dairy Characters, J Res Vet Med. : 38 (2), 57-64
- Aktaş, Z.M., Kaygısız, A., & Baş, S. (2012). Kahramanmaraş yetiştirici şartlarında Türk Saanen keçilerinin süt verim özellikleri, bazı meme ölçüleri ve SHS arasındaki ilişkiler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi; 15(4), 7-17.
- Atay, O., Gökdal, Ö., Özuğur, A. K., & Eren, V. (2011). Yetiştirici koşullarında Kıl keçilerin meme özellikleri ile süt verim özellikleri arasındaki ilişkiler. 7. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, 14-16.
- Atay, O., & Gökdal, Ö., (2016). Some production traits and phenotypic relationships between udder and production traits of Hair goats. Indian Journal of Animal Research, 50(OF), 983-988., DOI: 10.18805/ijar.9634, (Kontrol No: 2974616).
- Capote, J., Argüello, A., Castro, N., López, J. L., & Caja, G. (2006). Correlations between udder morphology, milk yield, and milking ability with different milking frequencies in dairy goats. Journal of Dairy Science, 89(6), 2076-2079.
- Cedden, F., Kor, A., & Keskin, S. (2002). Laktasyonun Geç Döneminde Keçi Sütünde Somatik Hücre Sayımı; Yağ, Süt Verimi ve Bazı Meme Özellikleri İle Olan İlişkileri. Yüzünüu Yıl Üni. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.). 12(2), 63-67.
- Doğruer, G., Sarıbay, M.K., Ergün, Y., & Aslantaş, Ö. (2010). Treatment of subclinical mastitis in Damascus goats during lactation. Small Rum. Res., 90, 153-155.
- East, N E, Bimie, E. F., &Farver, T B. (1978). Risk factors associated with mastitis in dairy goats. Am. J. Vet Res. 48(5), 776-779
- Elmaz, Ö., Çolak, M., Akbaş, A.A., Korkmaz Ağaoğlu, Ö., & Saatçı,M. (2016). The determination of some morphological traits and phenotypic correlations of Turkish Hair goat (Kıl keçisi) breed reared in extensive conditions in Turkey, Eurasian J Vet Sci, 32(2), 94-100
- Engindeniz, S., & Uçar, K. (2014). Süt Keçisi Yetiştiriciliğinin Ekonomik Yönleri ve Yatırım Özellikleri, GTHB Türktarım Dergisi, 219, 78-83.
- Erdoğan, İ., & Batu. A. (1980). Keçi mastitislerinin teşhisinde C. M. T. ve bakteriyolojik yoklamalar ile somatik hücre sayımı yöntemlerinin karşılaştırılması üzerinde araştırma Pendik Vet. Mikrobıyol. Enst Derg. 12 (2), 5- 16.
- Erol, H., Özdemir, P., Odabaş, Ö., Şenyüz, H.H., Ünal, N., & Behrem, S. (2017). Enstitü ve Yetiştirici Elinde Korunan Ankara Keçilerinde Çeşitli Verim Özelliklerinin Araştırılması, Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 57 (1), 1-12
- Kaya, S.O. (2005). Akkecilerde Somatik Hucre Sayılarının Saptanması, Bazı Verim ve Meme Ozellikleri ile İlişkileri. (Tez no: 17001). [YüksekLisans Tezi, Ankara Univ. Fen Bilimleri Enstitusu, Zootekni Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez merkezi.
- Kaymakçı, M., & Dellal, G. (2006). Türkiye ve Dünya Keçi Yetiştiriciliği, Keçi Yetiştiriciliği, Editör; Kaymakçı, M., İzmir DKKYB yayınları: 2, İzmir.
- Kaymakçı, M., & Engindeniz S. (2010). Türkiye’de Keçi Yetiştiriciliği: Sorunlar ve Çözümler. Ulusal Keçicilik Kongresi 24-26 Haziran 2010, Bildiriler Kitabı, Çanakkale, 1-25.
- Kaymakçı, M. & T. Taşkın. (2006). Türkiye süt keçisi geliştirme yolları. TAYEK/TUYAP Hayvancılık Grubu Bilgi Alışveriş Toplantısı, 25-27 Nisan, 2006, Menemen, İzmir.
- Keskin, S., Kor, A., Karaca S., & Mirtagioglu, H. (2005). A Study of Relationships Between Milk Yield and Some Udder Traits by Using of Path Analysis in Akkeci Goats. J.Anim. Vet. Adv., 4, 547-550.
- Keskin S., Kor A., & Karaca, S. (2007). Use of Factor Analysis Scores in Multiple Linear Regression Model For Determining Relationships Between Milk Yield and Some Udder Traits In Goats. Journal of Applied Animal Research, 31, 185-188
- Kıran, D., & Koluman, N. (2018). Melez Sütçü Tip Keçilerde Meme ve Memebaşı Morfolojisinin Süt Verimi ve Hijyeni Üzerine Etkileri, Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 36(3), 37-48
- Kızılay, E. (1983). Beyaz Alman × Malta Keçilerde Meme Özellikleri ve Süt Verimiyle İlişkiler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Araştırma Kitabı. İzmir
- Kor, A., Keskin, S., Karaca, S., & Arslan, S. (2004). Akkeçi'lerde Yaş ve Laktasyon Sırasının Bazı Meme Özelliklerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 105-111.
- Lewter, M.M., Mullowney, P.C., Baldwin, E.V. & Walker, R.D. (1984) Mastitis in goats Compendium on continuing education. 6(7), 417-425
- SPSS 2013. IBM SPSS Statistics 21.0 for Windows. Armonk, NY.
- Şimşek, Ü.G., Bayraktar, M., & Gürses, M. (2006). Çiftlik koşullarında Kıl keçilerine ait bazı verim özelliklerinin araştırılması. FÜ Sağlık Bil Derg, 20(3), 221-227.
- Tilki, H.Y., & Keskin, M. (2021), Relationships between different body characteristics and milk yield traits in Kilis goats, Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 26 (2), 272-277.
- TÜİK. (2021). Hayvancılık istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr.
- Upadhyay, D., Patel, B.H.M., Kerketta, S., Kaswan, S., Sahu, S., Bhushan, B., & Dutt, T. (2014). Study on Udder Morphology and Its Relatıonship with Production Parameters in Local Goats of Rohilkhand Region of India, Indian J. Anim. Res., 48 (6), 615-619.
- Ural, D.A. (2014). Aydın’da Yetiştirilen Maltız x Saanen Melez Keçilere Ait Bazı Meme Ölçüleri ile Süt Verimi Arasındaki İlişkilerin Araştırılması, Animal Health Prod and Hyg 3(1), 258 - 263.
Öz
Bu çalışma; Kilis keçilerinin süt verimi ile meme sarkıklığı arasında herhangi bir ilişki olup olmadığının belirlenmesi için yapılmıştır. Çalışma, Kilis’in Polateli ilçesinde bir işletmede yetiştirilen 73 baş Kilis keçisi üzerinde yürütülmüştür. Bu amaçla keçilerden Meme Üst Yüksekliği (MÜY), Sarnıç Derinliği (SD), Meme Derinliği (MD), Meme Başları Arası Mesafe (MBAM), Meme Alt Yüksekliği (MAY) ve Meme Başı Yüksekliği (MBY) gibi bazı meme ölçüleri alınmış ve keçilerin bir günlük süt verimleri (GSV) tespit edilmiştir. Bu meme ölçülerine ait en küçük kareler ortalamaları sırasıyla; 47.66±0.36 cm, 21.35±0.58 cm, 15.53±0.47 cm, 21.59±0.57 cm, 26.31±0.59 cm ve 23.67±0.60 cm olarak belirlenmiştir. GSV ise 687.09±32.37 g olarak hesaplanmıştır. Keçinin yaşı bu özelliklerden sadece MÜY üzerine etkiliyken, doğum tipinin ise MÜY ve MD özelliklerini etkilediği belirlenmiştir (P<0.05). Meme ölçüleri ve bunların günlük süt verimi ile ilişkilerini ortaya koymak amacıyla yapılan korelasyon analizi neticesinde GSV ile SD ve MD arasında pozitif yönlü, GSV ile MAY ve MBY arasında ise negatif yönlü, orta kuvvette ve önemli düzeyde korelasyonlar tespit edilmiştir. GSV ile SD ve MD arasındaki regresyon katsayıları sırasıyla 32.79±5.63 ve 40.31±6.69; GSV ile MAY ve MBY arasındaki regresyon katsayıları ise sırasıyla -24.56±6.36 ve -25.91±6.14 olarak hesaplanmıştır. MD ve SD çok az olan hayvanları düşük verimli, MAY ve MBY az olan hayvanların ise çok yüksek verimli olduğu görülmüştür. Bu yüzden, memesi yere yakın olan hayvanların ayıklanması süt verimini azaltabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Kilis keçisi Meme özellikleri Meme sarkıklığı Süt verimi Fenotipik ilişkiler
Kaynakça
- Abu-Samra, M.T., Elsanousi, S.M, Abdalla, M.A., Gameel, A.A., Abdelaziz, M., Abbas, B., lbrahim, K. E. E., & ldrıs, S.O. (1988). Studies on gangrenous mastitis in goats, Cornell Vet , 78, 281-300.
- Akbaş, A.A., Elmaz, Ö., Sarı, M., & Saatcı, M., (2019), Assesment of Some Udder and Teat Traits of Honamlı Goats in Terms of Dairy Characters, J Res Vet Med. : 38 (2), 57-64
- Aktaş, Z.M., Kaygısız, A., & Baş, S. (2012). Kahramanmaraş yetiştirici şartlarında Türk Saanen keçilerinin süt verim özellikleri, bazı meme ölçüleri ve SHS arasındaki ilişkiler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi; 15(4), 7-17.
- Atay, O., Gökdal, Ö., Özuğur, A. K., & Eren, V. (2011). Yetiştirici koşullarında Kıl keçilerin meme özellikleri ile süt verim özellikleri arasındaki ilişkiler. 7. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, 14-16.
- Atay, O., & Gökdal, Ö., (2016). Some production traits and phenotypic relationships between udder and production traits of Hair goats. Indian Journal of Animal Research, 50(OF), 983-988., DOI: 10.18805/ijar.9634, (Kontrol No: 2974616).
- Capote, J., Argüello, A., Castro, N., López, J. L., & Caja, G. (2006). Correlations between udder morphology, milk yield, and milking ability with different milking frequencies in dairy goats. Journal of Dairy Science, 89(6), 2076-2079.
- Cedden, F., Kor, A., & Keskin, S. (2002). Laktasyonun Geç Döneminde Keçi Sütünde Somatik Hücre Sayımı; Yağ, Süt Verimi ve Bazı Meme Özellikleri İle Olan İlişkileri. Yüzünüu Yıl Üni. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.). 12(2), 63-67.
- Doğruer, G., Sarıbay, M.K., Ergün, Y., & Aslantaş, Ö. (2010). Treatment of subclinical mastitis in Damascus goats during lactation. Small Rum. Res., 90, 153-155.
- East, N E, Bimie, E. F., &Farver, T B. (1978). Risk factors associated with mastitis in dairy goats. Am. J. Vet Res. 48(5), 776-779
- Elmaz, Ö., Çolak, M., Akbaş, A.A., Korkmaz Ağaoğlu, Ö., & Saatçı,M. (2016). The determination of some morphological traits and phenotypic correlations of Turkish Hair goat (Kıl keçisi) breed reared in extensive conditions in Turkey, Eurasian J Vet Sci, 32(2), 94-100
- Engindeniz, S., & Uçar, K. (2014). Süt Keçisi Yetiştiriciliğinin Ekonomik Yönleri ve Yatırım Özellikleri, GTHB Türktarım Dergisi, 219, 78-83.
- Erdoğan, İ., & Batu. A. (1980). Keçi mastitislerinin teşhisinde C. M. T. ve bakteriyolojik yoklamalar ile somatik hücre sayımı yöntemlerinin karşılaştırılması üzerinde araştırma Pendik Vet. Mikrobıyol. Enst Derg. 12 (2), 5- 16.
- Erol, H., Özdemir, P., Odabaş, Ö., Şenyüz, H.H., Ünal, N., & Behrem, S. (2017). Enstitü ve Yetiştirici Elinde Korunan Ankara Keçilerinde Çeşitli Verim Özelliklerinin Araştırılması, Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 57 (1), 1-12
- Kaya, S.O. (2005). Akkecilerde Somatik Hucre Sayılarının Saptanması, Bazı Verim ve Meme Ozellikleri ile İlişkileri. (Tez no: 17001). [YüksekLisans Tezi, Ankara Univ. Fen Bilimleri Enstitusu, Zootekni Anabilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez merkezi.
- Kaymakçı, M., & Dellal, G. (2006). Türkiye ve Dünya Keçi Yetiştiriciliği, Keçi Yetiştiriciliği, Editör; Kaymakçı, M., İzmir DKKYB yayınları: 2, İzmir.
- Kaymakçı, M., & Engindeniz S. (2010). Türkiye’de Keçi Yetiştiriciliği: Sorunlar ve Çözümler. Ulusal Keçicilik Kongresi 24-26 Haziran 2010, Bildiriler Kitabı, Çanakkale, 1-25.
- Kaymakçı, M. & T. Taşkın. (2006). Türkiye süt keçisi geliştirme yolları. TAYEK/TUYAP Hayvancılık Grubu Bilgi Alışveriş Toplantısı, 25-27 Nisan, 2006, Menemen, İzmir.
- Keskin, S., Kor, A., Karaca S., & Mirtagioglu, H. (2005). A Study of Relationships Between Milk Yield and Some Udder Traits by Using of Path Analysis in Akkeci Goats. J.Anim. Vet. Adv., 4, 547-550.
- Keskin S., Kor A., & Karaca, S. (2007). Use of Factor Analysis Scores in Multiple Linear Regression Model For Determining Relationships Between Milk Yield and Some Udder Traits In Goats. Journal of Applied Animal Research, 31, 185-188
- Kıran, D., & Koluman, N. (2018). Melez Sütçü Tip Keçilerde Meme ve Memebaşı Morfolojisinin Süt Verimi ve Hijyeni Üzerine Etkileri, Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 36(3), 37-48
- Kızılay, E. (1983). Beyaz Alman × Malta Keçilerde Meme Özellikleri ve Süt Verimiyle İlişkiler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Araştırma Kitabı. İzmir
- Kor, A., Keskin, S., Karaca, S., & Arslan, S. (2004). Akkeçi'lerde Yaş ve Laktasyon Sırasının Bazı Meme Özelliklerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 105-111.
- Lewter, M.M., Mullowney, P.C., Baldwin, E.V. & Walker, R.D. (1984) Mastitis in goats Compendium on continuing education. 6(7), 417-425
- SPSS 2013. IBM SPSS Statistics 21.0 for Windows. Armonk, NY.
- Şimşek, Ü.G., Bayraktar, M., & Gürses, M. (2006). Çiftlik koşullarında Kıl keçilerine ait bazı verim özelliklerinin araştırılması. FÜ Sağlık Bil Derg, 20(3), 221-227.
- Tilki, H.Y., & Keskin, M. (2021), Relationships between different body characteristics and milk yield traits in Kilis goats, Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 26 (2), 272-277.
- TÜİK. (2021). Hayvancılık istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr.
- Upadhyay, D., Patel, B.H.M., Kerketta, S., Kaswan, S., Sahu, S., Bhushan, B., & Dutt, T. (2014). Study on Udder Morphology and Its Relatıonship with Production Parameters in Local Goats of Rohilkhand Region of India, Indian J. Anim. Res., 48 (6), 615-619.
- Ural, D.A. (2014). Aydın’da Yetiştirilen Maltız x Saanen Melez Keçilere Ait Bazı Meme Ölçüleri ile Süt Verimi Arasındaki İlişkilerin Araştırılması, Animal Health Prod and Hyg 3(1), 258 - 263.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 10 Nisan 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Temmuz 2022 |
| Kabul Tarihi | 6 Ekim 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 26 Sayı: 3 |
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.