Öz
Bazı
aspir çeşitlerinde verim, verim unsurları ve yağ içeriğinin tespit edilmesi
amacıyla yapılan bu çalışma, 2017-2018 ekim sezonunda kışlık olarak Hatay
Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi uygulama alanında yürütülmüştür.
Araştırma, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 yinelemeli olarak
kurulmuştur. Denemede materyal olarak 8 aspir çeşidi (Olas, Asol, Linas,
Zirkon, Göktürk, Balcı, Dinçer, Olein) kullanılmıştır. Yapılan istatistiki
analiz sonucunda incelenen özelliklerin farklı seviyelerde önemli olduğu; tohum
verimi (262.78 kg da-1), ham yağ oranı (%38.49) ve ham yağ verimi
(101.17 kg da-1) değerleri bakımından Asol çeşidinin, bitki başına
tabla sayısı (16.20 adet) ve bin tane ağırlığı (45.56 g) bakımından Dinçer
çeşidinin, ilk dal yüksekliği (115.90 cm) ve bitki boyu (163.67 cm) bakımından
Linas çeşidinin üstün olduğu belirlenmiştir. Tablada tohum sayısı (23.70 adet)
bakımından Göktürk üstün olurken, Balcı çeşidinde bitki başına dal sayısı (8.50
adet) fazla olduğu halde tohum ve ham yağ veriminin düşük olduğu tespit
edilmiştir. Araştırma sonuçları Hatay koşullarında Asol çeşidinin başarı ile
yetiştirilebileceğini göstermiştir.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
HMKÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü
Proje Numarası
Proje No: 17.YL.001
Teşekkür
Yazarlar, çeşitlerin temininde yardımlarını esirgemeyen Dr. Metin BABAOĞLU’na, araştırmamızı maddi olarak destekleyen HMKÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü’ne (Proje No: 17.YL.001) teşekkürü bir borç bilirler. Bu çalışma, Mühyedin ATAN’ın yüksek lisans tezinin bir bölümünden türetilmiştir.
Kaynakça
- Abel GH 1975. Growth and Yield of Safflower in Three Temperature Regimes. Agronomy Journal, 67:639-642.
- Adalı M, Öztürk Ö 2016. Konya Koşullarında Bazı Aspir Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Selçuk Tar Bil Der, 3(2): 233-237.
- Aydın O 2012. Aspirde (Carthamus tinctorius L.) farklı ekim sıklıklarının verim ve kalite üzerine etkisi. SÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 41 s.
- Anonymous 2019. FAOSTAT. http://www.fao.org/ faostat/en (Erişim tarihi: 05.03.2019).
- Baydar H, Kara N 2010. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’in Büyüme ve Gelişme Dönemlerinde Vejetatif ve Genaratif Organlarda Kuru Madde Birikimi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(2): 148-155.
- Coşkun Y 2014. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’in Kışlık ve Yazlık Ekim Olanakları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(4): 462-468.
- Çamaş N, Ayan AK, Çırak C 2005. Relationships Between Seed Yield and Some Characters of Safflower (Carthamus tinctorius L.) Cultivars Grown in the Middle Black Sea Conditions. VIth International Safflower Conference, 6-10 June, İstanbul.
- Dalgıç H 2011. Farklı bitki sıklığı ve yabancı ot mücadelesi uygulamalarının aspirde verim ve kaliteye etkisi. SÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 50 s.
- Engels, J 1996. Safflower (Carthamus tinctorius L.). International Plant Genetic Resources Institute. ISBN 92-9043-297-7
- Francois LE, Bernstein L 1964. Salt Tolerance of Safflower. Agron. J., 56(1): 38-40.
- Hatipoğlu H, Arslan H, Karakuş M, Köse A 2012. Şanlıurfa Koşullarında Farklı Aspir Çeşitlerinin (Carthamus tinctorius L.) Uygun Ekim Zamanlarının Belirlenmesi. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1): 1-16.
- Karabaş H 2013. Ülkemiz Islahçı Çeşitlerinden Remzibey- 05 Aspir (Carthamus tinctorius L.) Tohumlarından Üretilen Biyodizelin Yakıt Özelliklerinin İncelenmesi. UÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(1): 9-17.
- Karaca K 2017. Kurak koşullarda farklı azot ve fosfor dozlarının aspirde (Carthamus tinctorius L. ) verim ve verim öğelerine etkisi. Kırşehir Üniv. Fen Bil. Ens. Tarla Bit. ABD, Yüksek Lisans Tezi, 104 s.
- Keleş R, Öztürk Ö 2012. Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Aspir Çeşitlerinde Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 112-117.
- Kızıl S, Şakar D 1997. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Uygun Ekim Zamanının Saptanması Üzerine Bir Çalışma. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi: 634-636, Samsun.
- Kızıl S 2002. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Uygun Ekim Zamanının Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Anadolu, J. of AARI, 12(1):37-50.
- Koç H, Keleş R, Ülker R, Gümüşçü G, Ercan B, Göçmen Akçacık A, Güneş A, Özdemir F, Özer E, Uludağ E 2010. Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının verim, verim öğeleri ve kalite özellikleri ile bu özellikler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi 2: 1–7
- Moghaddasi MS, Omidi AH 2009. Aspirin Yerel ve Dışarıdan Gelen Varyetelerin Genotipleri, Sınırlı Sulama’da, Verim ve Verim Öğelerinin Araştırılması. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 129-131, Hatay.
- Nagaraj G, Devi GN, Srinivas CVS 2001. Safflower Petals and Their Chemical Composition. Proc. V. International Safflower Conference, 23-27 July, USA.
- Onat B, Arıoğlu H, Güllüoğlu L, Kurt C, Bakal H 2017. Dünya ve Türkiye’de Yağlı Tohum ve Ham Yağ Üretimine Bir Bakış. KSÜ Doğa Bil. Derg., 20(Özel Sayı):149-153.
- Öztürk Ö 1994. Konya Ekolojik şartlarında Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinde verim ve verim unsurlarının tespiti. SÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 69 s.
- Öztürk Ö, Ada R, Akınerdem F 2009. Bazı Aspir Çeşitlerinin Sulu Ve Kuru Koşullarda Verim Ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 23(50):16-27.
- Paşa C 2008. Kışlık ve Yazlık Ekimin Aspir (Carthamus tinctorius) Bitkisinin Verimi ve Bitkisel Özeliklerine Etkisi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 76 s.
- Uysal N, Baydar H, Erbaş S 2006. Isparta Popülasyonundan Geliştirilen Aspir (Carthamus tinctorius L.) Hatlarının Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1):52-63.
- Weiss EA 2000. Safflower. In: Oilseed Crops, Blackwell Sci. Ltd., Victoria, Australia, 93-129 pp.
- Yıldırım B, Tunçtürk M, Dede Ö, Okut N 2005. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Farklı Azot ve Fosfor Dozlarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2):113-117.
Determination Of Yield, Yield Components And Oil Content Of Different Safflower Varieties Grown Under Hatay Conditions
Öz
This study was conducted to
determine yield and yield components and oil content of some safflower
varieties during winter season of 2017-2018, in Hatay Mustafa Kemal University
Research Field. The experimental design was a randomized block design with
three replications. Eight safflower varieties (Olas, Asol, Linas, Zirkon,
Göktürk, Balcı, Dincer, Olein) were used as plant material. The result of this
study showed that the investigated plant parameters were significant among the
tested safflower varieties. According to the results; seed yield (262.78 kg da-1),
crude oil content (38.49%) and crude oil yield (101.17 kg da-1) were
greater in Asol variety, number of heads per plant (16.20 pieces) and 1000 seed
weight (45.56 g) were greater in Dinçer variety, first branch height (115.90
cm) and plant height (163.67 cm) were greater in Linas variety. Göktürk was a superior
variety in terms of number of seeds provided per head (23.70 pieces). Although
the number of branches per plant (8.50 pieces) was greater in Balci variety,
seed and crude oil yield were lower in the same variety. The results indicated that
safflower variety Asol can be successfully cultivated in Hatay conditions.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
Proje No: 17.YL.001
Kaynakça
- Abel GH 1975. Growth and Yield of Safflower in Three Temperature Regimes. Agronomy Journal, 67:639-642.
- Adalı M, Öztürk Ö 2016. Konya Koşullarında Bazı Aspir Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Selçuk Tar Bil Der, 3(2): 233-237.
- Aydın O 2012. Aspirde (Carthamus tinctorius L.) farklı ekim sıklıklarının verim ve kalite üzerine etkisi. SÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 41 s.
- Anonymous 2019. FAOSTAT. http://www.fao.org/ faostat/en (Erişim tarihi: 05.03.2019).
- Baydar H, Kara N 2010. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’in Büyüme ve Gelişme Dönemlerinde Vejetatif ve Genaratif Organlarda Kuru Madde Birikimi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(2): 148-155.
- Coşkun Y 2014. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’in Kışlık ve Yazlık Ekim Olanakları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(4): 462-468.
- Çamaş N, Ayan AK, Çırak C 2005. Relationships Between Seed Yield and Some Characters of Safflower (Carthamus tinctorius L.) Cultivars Grown in the Middle Black Sea Conditions. VIth International Safflower Conference, 6-10 June, İstanbul.
- Dalgıç H 2011. Farklı bitki sıklığı ve yabancı ot mücadelesi uygulamalarının aspirde verim ve kaliteye etkisi. SÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 50 s.
- Engels, J 1996. Safflower (Carthamus tinctorius L.). International Plant Genetic Resources Institute. ISBN 92-9043-297-7
- Francois LE, Bernstein L 1964. Salt Tolerance of Safflower. Agron. J., 56(1): 38-40.
- Hatipoğlu H, Arslan H, Karakuş M, Köse A 2012. Şanlıurfa Koşullarında Farklı Aspir Çeşitlerinin (Carthamus tinctorius L.) Uygun Ekim Zamanlarının Belirlenmesi. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1): 1-16.
- Karabaş H 2013. Ülkemiz Islahçı Çeşitlerinden Remzibey- 05 Aspir (Carthamus tinctorius L.) Tohumlarından Üretilen Biyodizelin Yakıt Özelliklerinin İncelenmesi. UÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(1): 9-17.
- Karaca K 2017. Kurak koşullarda farklı azot ve fosfor dozlarının aspirde (Carthamus tinctorius L. ) verim ve verim öğelerine etkisi. Kırşehir Üniv. Fen Bil. Ens. Tarla Bit. ABD, Yüksek Lisans Tezi, 104 s.
- Keleş R, Öztürk Ö 2012. Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Aspir Çeşitlerinde Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 112-117.
- Kızıl S, Şakar D 1997. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Uygun Ekim Zamanının Saptanması Üzerine Bir Çalışma. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi: 634-636, Samsun.
- Kızıl S 2002. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Uygun Ekim Zamanının Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Anadolu, J. of AARI, 12(1):37-50.
- Koç H, Keleş R, Ülker R, Gümüşçü G, Ercan B, Göçmen Akçacık A, Güneş A, Özdemir F, Özer E, Uludağ E 2010. Bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının verim, verim öğeleri ve kalite özellikleri ile bu özellikler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi 2: 1–7
- Moghaddasi MS, Omidi AH 2009. Aspirin Yerel ve Dışarıdan Gelen Varyetelerin Genotipleri, Sınırlı Sulama’da, Verim ve Verim Öğelerinin Araştırılması. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 129-131, Hatay.
- Nagaraj G, Devi GN, Srinivas CVS 2001. Safflower Petals and Their Chemical Composition. Proc. V. International Safflower Conference, 23-27 July, USA.
- Onat B, Arıoğlu H, Güllüoğlu L, Kurt C, Bakal H 2017. Dünya ve Türkiye’de Yağlı Tohum ve Ham Yağ Üretimine Bir Bakış. KSÜ Doğa Bil. Derg., 20(Özel Sayı):149-153.
- Öztürk Ö 1994. Konya Ekolojik şartlarında Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinde verim ve verim unsurlarının tespiti. SÜ Fen Bil. Ens., Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 69 s.
- Öztürk Ö, Ada R, Akınerdem F 2009. Bazı Aspir Çeşitlerinin Sulu Ve Kuru Koşullarda Verim Ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 23(50):16-27.
- Paşa C 2008. Kışlık ve Yazlık Ekimin Aspir (Carthamus tinctorius) Bitkisinin Verimi ve Bitkisel Özeliklerine Etkisi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 76 s.
- Uysal N, Baydar H, Erbaş S 2006. Isparta Popülasyonundan Geliştirilen Aspir (Carthamus tinctorius L.) Hatlarının Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1):52-63.
- Weiss EA 2000. Safflower. In: Oilseed Crops, Blackwell Sci. Ltd., Victoria, Australia, 93-129 pp.
- Yıldırım B, Tunçtürk M, Dede Ö, Okut N 2005. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Farklı Azot ve Fosfor Dozlarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2):113-117.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | Proje No: 17.YL.001 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ekim 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Mart 2019 |
| Kabul Tarihi | 9 Mayıs 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 22 Sayı: 5 |
Cited By
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.