Araştırma Makalesi
Yıl 2020,
Cilt: 23 Sayı: 6, 1518 - 1528, 31.12.2020
Öz
Çalışmada, menengiç meyve ve tohumlarının fiziksel, mekanik ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Menengiç meyveleri, Tokat ilindeki sadece bitkisel ürünlerin satıldığı bir marketten temin edilmiş, denemeler ise Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Biyosistem Mühendisliği Bölümü, Biyolojik Malzeme Laboratuvarında yürütülmüştür. Meyve ve tohumların hacim değerleri sırasıyla 0.08 cm3 ile 0.043 cm3, 100 adet meyve ağırlığı ve 1000 tohum ağırlığı 9.25 g ile 0.442 g, boşluk (porozite) oranları ise %51.33 ile %21.73 olarak bulunmuştur. Renk karakteristiklerinden Kroma ve hue açısı değerleri meyvede sırasıyla, 2.51 ve -1.17 tohumda ve 9.39 ve 0.75 değerleri olarak tespit edilmiştir. Meyveler için kırılma kuvveti değerleri Y- ve Z- eksenlerinde yükleme hızlarına göre artışlar gösterirken, tohumlarda ise X-, Y- ve Z- eksenlerinde azalışlar görülmüştür. Sürtünme katsayısı değerleri menengiç meyvesi için en yüksek 0.514 değeriyle kontrplak yüzeyde çıkarken, tohum için en düşük değer ise 0.314 ile laminant yüzeyde bulunmuştur. Kimyasal özelliklerden pH, titre edilebilir asitlik ve suda çözünebilir kuru madde miktarı, meyvede sırasıyla 5.70, 1.61 g 100 g-1 ve %3.14 olarak bulunurken, tohumlar için 6.49, 1.84 g 100 g-1 ve %3.60 olarak belirlenmiştir. Menengiç meyvesi ve tohumlarına ait fiziksel, mekanik ve kimyasal özellikleri, hasat sonrası üretim teknolojilerinde makine ve sistemlerin tasarım ve işletim aşamalarında dikkate alınabilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altuntaş, E., Naneli, İ. (2017). Beyaz ve siyah kinoa tohumlarının geometrik, hacimsel ve sürtünme özellikleri. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 6(1), 1-8. Altuntaş, E., Erdoğan, M. 2017. Yenibahar (Pimenta dioica L.) meyvesinin bazı fiziksel özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32, 316-320. Altuntaş, E., E. Özgöz, Ö.F. Taşer, 2005. Some physical properties of fenugreek (trigonella foenum-graceum l.) seeds, Journal of Food Engineering, 71, 37-43 (2005). Altuntas, E., Gercekcioglu, R. Kaya, C. (2010) 'Selected Mechanical and Geometric Properties of Different Almond Cultivars', International Journal of Food Properties, 13: 2, 282-293. Anonim,2020. https://tr.wikipedia.org/wiki/Menengi%C3%A7. Erişim tarihi: 04.04.2020. AOAC, 1984. Association of Official Analytical Chemists, 1984. Officials methods of analysis. 14th ed. Arlington, VA: Association of Official Analytical Chemists. Aydın ve Özcan (2002), Some physico-mechanic properties of terebinth (Pistacia terebinthus L.) fruits, Journal of Food Engineering 53 (2002) 97-101. Baytop, T., 1984. Türkiye'de Bitkiler ile Tedavi. İstanbul Üniv. Yay. No.3255. İstanbul. Baytop, T., 1994 Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yay. No. 578 Ankara(anonymouse) Baytop, T., Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi, Nobel Tıp Kitabevi, 324-325, 1999. Braga, G.C.; Couto, S.M.; Hara, T.; Neto, J.T.P.A. Mechanical Behaviour of Macadamia Nut under Compression Loading. J. Agric. Eng. Res. 1999, 72, 239–245. Gercheva, P., Zhivondov, A., Nacheva, L., Avanzato, D., Transsexual Forms of Pistachio (Pistacia Terebinthus L.) from BulgariaBiotechnological Approaches For Preservation, Multiplication and Inclusion in Selection Programs, Bulgarian Journal of Agricultural Science, 14 (5), 450, 2008. Gomez, K.A.; Gomez, A.A. 1984. Statistical Procedures for Agricultural Research (Ch. 4). In: K.A. Gomez And A.A. Gomez (Eds.), An International Rice Researches Institute Book, 2nd edn, Paper No 137-186. John Wiley & Sons, Singapore, Gül E.N., Özgöz E, Altuntaş, E. (2020). Domates Meyvelerinin Fiziksel, Mekanik ve Kimyasal Özelliklerine Olgunluk Dönemi ve Muhafaza Sürelerinin Etkileri. Turkish Journal of Agricultural Engineering Research (TURKAGER), 1(1): 12-28 Gülsoy, S., Özkan, G., Özkana, K., Gença, M. 2013. Menengiç (Pistacia terebinthus L. subsp. palaestina (Boiss.) Engler) meyvelerinin bazı fiziksel ve fizikokimyasal özellikleri üzerine ekolojik faktörlerin etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14: 15-23. Hashim, İ. F., Aşkın, M.A., Yıldırım, A.N. 2018. Bazı Uygulamaların Menengiç (Pistacia terebinthus L.) Tohumlarının Çimlenmesi ve Çıkışı Üzerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 13 (1):27-39. İkinci, A., Şimşek, M., Gülsoy, E. 2018. Çitlembik Bitkisinin Kimyasal Bileşimi ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(3): 21-30. 7 Kafkas, S., 1995. Preliminary studies on the selection of P. atlantica and P. khinjuk genotypes as rootstocks for Pistachio, MSc thesis Cuk. Univ., Adana. Karakaş, B., Certel, M., Menengiç (Pistacia terebinthus L.) Ağacı Meyvesinin (Çitlembik) Değerlendirilme Olanakları, Geleneksel Gıdalar Sempozyumu Van, 2004. Khazaei, J.; Rasekh, M.; Borghei, A.M. Physical and Mechanical Properties of Almond and Its Kernel Related to Cracking and Peeling. An ASAE Meeting Presentation, Paper No 026153, 2002. Kuru, C., Ozsabuncuoglu, I.H., 1990. Yabani Pistacia turlerinin asilanmasinda sorunlar ve cozum yollari. Turkiye 1. Antepfistigi Sempozyumu, 11– 12 Sept. 1990, Gaziantep-Turkey.,51–57. McGuire, R.G., 1992. Reporting of objective colour measurements. HortScience, 27 (12), 1254–1255. Mohsenin, N.N., 1980. Physical properties of plant and animal materials. Gordon and Breach Science Publishers, New York. Okatan, V., Gündoğdu, M., Çolak, A.M., 2017. Uşak’ta Yetişen Farklı Alıç (Crataegus spp.) Genotipi Meyvelerinin Bazı Kimyasal ve Pomolojik Karakterlerinin Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3): 39-44. Özcan, M., Characteristics of fruit and oil of terebinth (Pistacia terebinthus L) growing wild in Turkey, Journal of the Science of Food and Agriculture,1-4, 2004 Özcan, C., Semizotu, Isırgan ottu, Menengiç ve Kuşburnu gibi Tıbbi ve aromatik bitkilerde flavonollerin HPLC-MS ile tayini, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 139, 2009. Özuslu, E., Ġskender, E., Tel, A.Z., Ġlçim, A., Taxonomic situations of two subspecies of Pistacia (P. terebinthus sups. terebinthus and P. terebinthus subsp. palaestina) by morphological and area remarks, Biological Diversity and Conservation, 100-109, 2009. Sidar, H.,2011. Menengiç tohumlarından yağ eldesi: Sulu ekstraksiyona enzim ve yüzey aktif madde etkisi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,83pp. Suthar, S.H., & Das, S.K., (1996). Some physical properties of karingda [Citrus lanatus (thumb) mansf ] seeds. Journal of Agricultural Engineering Research, 65(1),15-22, doi: 0021.8634/jaer.1996.090015. Tarakçı, S., Beykoz Civarındaki Tıbbi Özellik Taşıyan Bitkiler Üzerine Araştırmalar, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 53, 2006. Taşer, Ö.F., E. Altuntaş, ve E. Özgöz, 2005. Physical properties of Hungarian and common vetch seeds, Journal of Applied Sciences. 5 (2): 323-326 (2005). Taşova Muhammed, Polatcı Hakan (2019). Çitlembik (Celtis Australis) meyvesinin bazı fiziko-mekanik parametrelerinin belirlenmesi. International Black Sea Coastline Countries Symposium-II, July, 20-22, 365-373, Samsun. Tekin, H., Arpacı, S., Atlı, H.S., Açar, Ġ., Karadağ, S., Yükçeken, Y., Yaman, A., Antepfıstığı Yetiştiriciliği, Antepfıstığı AraĢtırma Enstitüsü Gaziantep, 13, 34-35, 2001. Yavıç, A., Taylan, A., Balcı, H., Encu, T., 2016. Hakkâri İli Şemdinli Yöresi Alıç (Crataegus spp.) Meyvelerinin Biyokimyasal ve Pomolojik Özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26(4), 500-504. Yeşilada, E., Gisho, H., Sezik, E., Tubate, M., Fujite T, Tanaka, T., Takedu, Y., Takaishi, Y., 1995. Traditional Medicine in Turkey V. Folk Medicine in the inner Taurus Mountains. Journal of Ethnopharmacology 46, 133–152. Yılar, M., Altuntaş, E. (2017), Tek yıllık ve çok yıllık adaçayı (Salvia viridis L., Salvia cryptantha Montbret et Aucher) tohumlarının bazı fiziksel özelliklerinin belirlenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences, 30(2): 137-141. Yıldız, M., Altuntaş, E., 2015. Üvez meyvesinin bazı biyoteknik özelliklerinin belirlenmesi. 29. Ulusal Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, 2-5 Eylül 2015, 409-412, Diyarbakır.
Yıl 2020,
Cilt: 23 Sayı: 6, 1518 - 1528, 31.12.2020
Öz
In this study, the physical, mechanical, and chemical properties of terebinth fruits and seeds were determined. The fruits were obtained from a herbal market locating in Tokat, The experiments conducted in Tokat Gaziosmanpaşa University, Agriculture Faculty, Department of Biological Engineering, Biological Materials Laboratory. The volume of terebinth fruit and seeds were measured 0.08 cm3 and 0.043 cm3, 100 fruit weight and 1000 seed weight were determined as 9.25 g and 0.442 g, respectively. The porosity rates of fruit and seeds were found as 51.33% and 21.73%, respectively. The color characteristics such as chroma and hue angle of the fruits were found with 2.51 and -1.17 and for terebinth seeds chroma and hue angle were as 9.39 and 0.75, respectively. For terebinth fruits, the rupture force increased in Y- and Z- axes compared to the compression speeds, while for the seeds, the rupture force decreased in the X-, Y- and Z- axes. While the friction coefficient was found on the plywood surface with the highest value of 0.514 for the fruit, the lowest value for the seed was found as 0.314 on the laminate surface. Among the chemical properties, pH, titratable acidity and water-soluble solid content were found as 5.70, 1.61 g 100 g-1, 3.14%, respectively for fruit, while the values for seeds pH, titratable acidity and water soluble solid content was determined as 6.49, 1.84 g 100 g-1, 3.60%, respectively. The physical, mechanical, and chemical properties of the terebinth fruit and seeds can be taken into account during the design, and operation stages of machinery and systems used in post-harvest production technologies.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altuntaş, E., Naneli, İ. (2017). Beyaz ve siyah kinoa tohumlarının geometrik, hacimsel ve sürtünme özellikleri. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 6(1), 1-8. Altuntaş, E., Erdoğan, M. 2017. Yenibahar (Pimenta dioica L.) meyvesinin bazı fiziksel özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32, 316-320. Altuntaş, E., E. Özgöz, Ö.F. Taşer, 2005. Some physical properties of fenugreek (trigonella foenum-graceum l.) seeds, Journal of Food Engineering, 71, 37-43 (2005). Altuntas, E., Gercekcioglu, R. Kaya, C. (2010) 'Selected Mechanical and Geometric Properties of Different Almond Cultivars', International Journal of Food Properties, 13: 2, 282-293. Anonim,2020. https://tr.wikipedia.org/wiki/Menengi%C3%A7. Erişim tarihi: 04.04.2020. AOAC, 1984. Association of Official Analytical Chemists, 1984. Officials methods of analysis. 14th ed. Arlington, VA: Association of Official Analytical Chemists. Aydın ve Özcan (2002), Some physico-mechanic properties of terebinth (Pistacia terebinthus L.) fruits, Journal of Food Engineering 53 (2002) 97-101. Baytop, T., 1984. Türkiye'de Bitkiler ile Tedavi. İstanbul Üniv. Yay. No.3255. İstanbul. Baytop, T., 1994 Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yay. No. 578 Ankara(anonymouse) Baytop, T., Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi, Nobel Tıp Kitabevi, 324-325, 1999. Braga, G.C.; Couto, S.M.; Hara, T.; Neto, J.T.P.A. Mechanical Behaviour of Macadamia Nut under Compression Loading. J. Agric. Eng. Res. 1999, 72, 239–245. Gercheva, P., Zhivondov, A., Nacheva, L., Avanzato, D., Transsexual Forms of Pistachio (Pistacia Terebinthus L.) from BulgariaBiotechnological Approaches For Preservation, Multiplication and Inclusion in Selection Programs, Bulgarian Journal of Agricultural Science, 14 (5), 450, 2008. Gomez, K.A.; Gomez, A.A. 1984. Statistical Procedures for Agricultural Research (Ch. 4). In: K.A. Gomez And A.A. Gomez (Eds.), An International Rice Researches Institute Book, 2nd edn, Paper No 137-186. John Wiley & Sons, Singapore, Gül E.N., Özgöz E, Altuntaş, E. (2020). Domates Meyvelerinin Fiziksel, Mekanik ve Kimyasal Özelliklerine Olgunluk Dönemi ve Muhafaza Sürelerinin Etkileri. Turkish Journal of Agricultural Engineering Research (TURKAGER), 1(1): 12-28 Gülsoy, S., Özkan, G., Özkana, K., Gença, M. 2013. Menengiç (Pistacia terebinthus L. subsp. palaestina (Boiss.) Engler) meyvelerinin bazı fiziksel ve fizikokimyasal özellikleri üzerine ekolojik faktörlerin etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14: 15-23. Hashim, İ. F., Aşkın, M.A., Yıldırım, A.N. 2018. Bazı Uygulamaların Menengiç (Pistacia terebinthus L.) Tohumlarının Çimlenmesi ve Çıkışı Üzerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 13 (1):27-39. İkinci, A., Şimşek, M., Gülsoy, E. 2018. Çitlembik Bitkisinin Kimyasal Bileşimi ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(3): 21-30. 7 Kafkas, S., 1995. Preliminary studies on the selection of P. atlantica and P. khinjuk genotypes as rootstocks for Pistachio, MSc thesis Cuk. Univ., Adana. Karakaş, B., Certel, M., Menengiç (Pistacia terebinthus L.) Ağacı Meyvesinin (Çitlembik) Değerlendirilme Olanakları, Geleneksel Gıdalar Sempozyumu Van, 2004. Khazaei, J.; Rasekh, M.; Borghei, A.M. Physical and Mechanical Properties of Almond and Its Kernel Related to Cracking and Peeling. An ASAE Meeting Presentation, Paper No 026153, 2002. Kuru, C., Ozsabuncuoglu, I.H., 1990. Yabani Pistacia turlerinin asilanmasinda sorunlar ve cozum yollari. Turkiye 1. Antepfistigi Sempozyumu, 11– 12 Sept. 1990, Gaziantep-Turkey.,51–57. McGuire, R.G., 1992. Reporting of objective colour measurements. HortScience, 27 (12), 1254–1255. Mohsenin, N.N., 1980. Physical properties of plant and animal materials. Gordon and Breach Science Publishers, New York. Okatan, V., Gündoğdu, M., Çolak, A.M., 2017. Uşak’ta Yetişen Farklı Alıç (Crataegus spp.) Genotipi Meyvelerinin Bazı Kimyasal ve Pomolojik Karakterlerinin Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3): 39-44. Özcan, M., Characteristics of fruit and oil of terebinth (Pistacia terebinthus L) growing wild in Turkey, Journal of the Science of Food and Agriculture,1-4, 2004 Özcan, C., Semizotu, Isırgan ottu, Menengiç ve Kuşburnu gibi Tıbbi ve aromatik bitkilerde flavonollerin HPLC-MS ile tayini, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 139, 2009. Özuslu, E., Ġskender, E., Tel, A.Z., Ġlçim, A., Taxonomic situations of two subspecies of Pistacia (P. terebinthus sups. terebinthus and P. terebinthus subsp. palaestina) by morphological and area remarks, Biological Diversity and Conservation, 100-109, 2009. Sidar, H.,2011. Menengiç tohumlarından yağ eldesi: Sulu ekstraksiyona enzim ve yüzey aktif madde etkisi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,83pp. Suthar, S.H., & Das, S.K., (1996). Some physical properties of karingda [Citrus lanatus (thumb) mansf ] seeds. Journal of Agricultural Engineering Research, 65(1),15-22, doi: 0021.8634/jaer.1996.090015. Tarakçı, S., Beykoz Civarındaki Tıbbi Özellik Taşıyan Bitkiler Üzerine Araştırmalar, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 53, 2006. Taşer, Ö.F., E. Altuntaş, ve E. Özgöz, 2005. Physical properties of Hungarian and common vetch seeds, Journal of Applied Sciences. 5 (2): 323-326 (2005). Taşova Muhammed, Polatcı Hakan (2019). Çitlembik (Celtis Australis) meyvesinin bazı fiziko-mekanik parametrelerinin belirlenmesi. International Black Sea Coastline Countries Symposium-II, July, 20-22, 365-373, Samsun. Tekin, H., Arpacı, S., Atlı, H.S., Açar, Ġ., Karadağ, S., Yükçeken, Y., Yaman, A., Antepfıstığı Yetiştiriciliği, Antepfıstığı AraĢtırma Enstitüsü Gaziantep, 13, 34-35, 2001. Yavıç, A., Taylan, A., Balcı, H., Encu, T., 2016. Hakkâri İli Şemdinli Yöresi Alıç (Crataegus spp.) Meyvelerinin Biyokimyasal ve Pomolojik Özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26(4), 500-504. Yeşilada, E., Gisho, H., Sezik, E., Tubate, M., Fujite T, Tanaka, T., Takedu, Y., Takaishi, Y., 1995. Traditional Medicine in Turkey V. Folk Medicine in the inner Taurus Mountains. Journal of Ethnopharmacology 46, 133–152. Yılar, M., Altuntaş, E. (2017), Tek yıllık ve çok yıllık adaçayı (Salvia viridis L., Salvia cryptantha Montbret et Aucher) tohumlarının bazı fiziksel özelliklerinin belirlenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences, 30(2): 137-141. Yıldız, M., Altuntaş, E., 2015. Üvez meyvesinin bazı biyoteknik özelliklerinin belirlenmesi. 29. Ulusal Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, 2-5 Eylül 2015, 409-412, Diyarbakır.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 18 Nisan 2020 |
| Kabul Tarihi | 18 Haziran 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020Cilt: 23 Sayı: 6 |
Cited By
Farklı Yöntemlerle Kurutulan Muz Halkalarının Renk Analizi
Journal of Agriculture
https://doi.org/10.46876/ja.1233121
Some physical, chemical, and germination properties of Peganum harmala L. seeds
Journal of Food Process Engineering
https://doi.org/10.1111/jfpe.13967
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi