Morus nigra L. (Karadut) cv. ‘Ekşi Kara’ ‘nın Mikroçoğaltımı
Yıl 2022,
Cilt: 25 Sayı: 1, 49 - 56, 28.02.2022
Duygu Özelçi
,
Emel Yiğit
Öz
Bu araştırmada, önemli gen kaynaklarından karadutun (Morus nigra L.), doku kültürü yöntemi ile çoğaltılması için en uygun protokolün belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için en uygun eksplant alma zamanı, kültür başlatma ve sürgün çoğaltımı için en iyi 6-Benzilaminopürin (BAP) konsantrasyonu ve köklenmeyi sağlamak için en elverişli Indol-3-Bütirik Asit (IBA) konsantrasyonu araştırılmıştır. Kültür başlatmak için Haziran ayının uygun zaman olduğu, besi ortamına 0.75 mg L-1 BAP ilavesinin en iyi sonuç verdiği ve sürgün çoğaltımı için 1 mg L-1 BAP’ın öne çıktığı saptanmıştır. 1.5 mg L-1 IBA uygulamasında %95 köklenme başarısı elde edilmiştir. Eksplantın alınmasından aklimatizasyonun tamamlaması arasında geçen süre 20-25 hafta sürmüştür. Geliştirilen mikroçoğaltım protokolü ile sürdürülebilir, hızlı ve ekonomik çoğaltım yapılabileceği kanıtlanmıştır.
Destekleyen Kurum
nönü Üniversitesi BAP ve Kayısı Araştırma Enstitüsü
Proje Numarası
FDK-2017-682
Teşekkür
Bu araştırma Duygu ÖZELÇİ’nin doktora tezinin bir bölümüdür. Araştırmayı maddi olarak destekleyen İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje birimine (Proje No FDK-2017-682), Laboratuvar imkanları ve örneklerin temininin sağlamasındaki katkılarından dolayı Kayısı Araştırma Enstitüsü’ne teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Anonim 2010. Tarımsal yapı (üretim, fiyat, değer). T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstütüsü.
- Ahalya, BN 2020. Varietal response for in vitro shoot development in mulberry (Morus spp.). Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 9(4): 1405-1407.
- Ayfer M, Gülşen Y, Kantarcı M 1986. Ayaş dutunun çelikle çoğaltımı üzerine bir araştırma. Ank. Ü. Ziraat Fak. Yıllığı, 35: 289-297.
- Balakrishnan V, Ram Latha M, Ravindran KC, Philip Robinson J 2009. Clonal propagation of Morus alba L. through nodal and axillary bud explants. Botany Research International, 2 (1): 42-49.
- Benedetta C, Germana P, Germana MA 2007. In vitro response of two Sicilian genotypes of Morus (L.) through axillary bud culture. Caryologia, 60(1-2): 178-181.
- Bhau BS, Wakhlu AK 2003. Rapid micropropagation of five cultivars of mulberry. Biologia Plantarum, 46 (3):349-355.
- Bhojwani SS, Razdan MK 1996. Plant tissue culture: Theory and practice, a revised edition. Elsevier: Amsterdam, S. 1–766.
- Channuntapipat C, Wirthensohn M, Ramesh SA, Battle I, Arus P, Sedgly M, Collins G 2003. Identification of incompatibility in genotypes of almond (Prunus dulcis) using specific primers based on the intrones of the s-alleles. Plant Breed., 122: 164- 168.
- Dagman FHA 2019. Bazı meyve anaçlarının klasik doku kültürü ve yeni nesil geçici daldırma biyoreaktör sistemi ile mikroçoğaltımı. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 62 sy.
- Datta RK 2002. Mulberry cultivation and utilization in India. Mulberry for animal production. FAO animal production and health paper, 147: 45-62.
- Ďurkovič J, Kaňuchová A., Kačík F, Solár R, Lengyelová A 2012. Genotype-and age-dependent patterns of lignin and cellulose in regenerants derived from 80-year-old trees of black mulberry (Morus nigra L.). Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC): 108(3): 359-370.
- Gogoi G, Borua PK, Al-Khayri JM 2017. Improved micropropagation and in vitro fruiting of Morus indica L.(K-2 cultivar). Journal of Genetic Engineering and Biotechnology, 15(1): 249-256.
- Gökdere S 2019. In vitro sürgün ucu yöntemiyle erik (Prunus domestica l.) anacinin klonal çoğaltimi. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyomühendislik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 56 sy.
- Gökmen H 1973. Kapalı tohumlular. Şark Matbaası. Ankara, 1, 186-190.
- Güneş M, Çekiç Ç 2011. Effects of various rootstocks, budding times and techniques on budding success of black mulberry. Propagation of Ornamental Plants, 11(1): 44-46.
- Habib A, Ali MR, Amin MN, Rahman MM 2003. Clonal propagation of white mulberry (Morus alba L.) using in vitro technique. Journal of Biological Sciences 3 (12): 1181-1187.
- Hartman HT, Kester DE 1975. Plant propagation principles and practices, 3rd ed. Prentice-Hall. INC. U.S.A.
- Hatipoğlu R 2018. Bitki biyoteknolojisi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 190. Ders kitapları yayon no: A-58.
- Kalkışım Ö, Turan A, Azeri FN, Özdeş D 2013. Kara dut (Morus nigra L.) bitkisinin in vitro çoğaltimi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(2): 77-84.
- Karadeniz T, Şişman T 2004. Beyaz dut ve karadutun meyve özellikleri ve çelikle çoğaltılması. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu Kitabı, Trabzon, S: 428 - 432.
- Koyuncu F, Şenel E 2003. Rooting of black mulberry (Morus nigra L.) hardwood cuttings. J. Fruit Ornam. Plant Res., 11: 53-57.
- Koyuncu F, Vural E, Çelik M 2004. Kara dut (Morus nigra L.) çeliklerinin köklendirilmesi üzerine araştırmalar. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu Kitabı, s: 424-427, Trabzon.
- Nas MN, Read PE 2004. Hypothesis for the development of a defined tissue culture medium of higher plants and micropropagation of hazelnuts. Sci. Hortic. 101: 189-200.
- Özkan Y, Arslan A 1996. Kara dut’un (Morus nigra L.) odun ve yeşil çelikle çoğaltılması üzerine araştırmalar. GOP Ü. Ziraat Fak. Dergisi, 13(1): 15-27.
- Özkul M 2014. Urmu dutunun ( Morus nigra L.) in vitro mikroçoğaltımı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 67 sy.
- Pattnaik SK, Chand PK 1997. Rapid clonal propagation of three mulberries, Morus cathayana Hemsl., M. lhou Koiz. and M. serrata Roxb., through in vitro culture of apical shoot buds and nodal explants from mature trees.
Plant Cell Rep. 16: 503-508.
- Rugini E, Verma DC 1983. Micropropagation of a difficult-to-propagate almond (Prunus amygdalus, Batsch) cultivar. Plant Sci. Lett. 28: 273–281.
- Stewart N 2016. Bitki biyoteknolojisi ve genetik İlkeler, teknikler ve uygulamalar (Çev. H.A. Öktem, M.Yücel). Nobel Akademik Yayıncılık. (orijinal yayın tarihi 2008).
- Suttie JM 2002. Morus alba L. (http://www.fao.org/WAICENT/FAOINFO/AGRI CULT /AGP/agpc/doc/GBASE /data/pf000542.htm).
- Şengül E 2012. Karadutun (Morus nigra L.) in vitro çoğaltımı. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 60 sy.
- Tabachnik L, Kester DE 1977. Shoot culture for almond and almond–peach hybrid clones in vitro. HortScience 12: 545–547.
- Ünal A, Özçağıran R, Hepaksoy S 1992. Karadut ve mordut çeşitlerinde odun çeliklerinin köklenmesi üzerinde bir araştirma. Türkiye, İzmir, I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13- 16 Ekim 1992, Cilt 1, 267-270.
- Vijayan K, Tikader A, Weiguo Z, Nair CV, Ercisli S, Tsou CH 2011. Morus. In wild crop relatives: genomic and breeding resources (pp. 75-95). Springer, Berlin, Heidelberg.
- Vijayan K, Srivastava PP, Raju PJ, Saratchandra B 2012. Breeding for higher productivity in mulberry, Czech J. Genet. Plant Breed. 48:147-156.
- Vural U, Dumanoğlu H, Erdoğan V 2008. Effect of grafting/budding techniques and time on propagation of black mulberry (Morus nigra L.) in cold temperate zones. Propagation of Ornamental Plants, 8(2): 55-58.
- Yadav U, Lal M, Jaiswal VS 1990. Micropropagation of Morus nigra L. from shoot tip and nodal explants of mature trees. Scientia Horticulturae, 44(1-2): 61-67.
- Yıldız K, Yılmaz H 1999. In vitro kültüre alınan karadut (Morus nigra L.) eksplantlarında farklı hormon ve dozlarının sürgün oluşumuna etkileri üzerinde bir araştırma. 11. Kükem-Biyoteknoloji Kongresi Özel Sayısı, 23 (2): 211-216.
- Zaki M, Kaloo ZA, Sofi MS 2011. Micropropagation of Morus nigra L. from nodal segments with axillary buds. World Journal of Agricultural Sciences, 7(4): 496-503.
Micropropagation of the Morus nigra L. (Black Mulberry) cv. ‘Ekşi Kara’
Yıl 2022,
Cilt: 25 Sayı: 1, 49 - 56, 28.02.2022
Duygu Özelçi
,
Emel Yiğit
Öz
In this study, it was aimed to determine the most suitable protocol for the propagate of black mulberry (Morus nigra L.), one of the important gene resources of in country, by tissue culture method. For this, the most suitable explant taking time, the best concentration of 6-Benzylaminopurine (BAP) for culture initiation and the shoot propagation and the best Indole-3-Butyric Acid (IBA) concentration to achieve rooting was investigated. It was determined that June is the right time for culture initiation, 0.75 mg L-1 BAP addition to the nutrient medium gives the best results and 1 mg L-1 BAP comes into prominence for shoot propagation. Overall, 95% rooting success was achieved in 1.5 1 mg L-1 IBA application. The period between the receipt of the explant and the completion of acclimatization lasted 20-25 weeks. It has been proved that sustainable, fast and economical propagation can be made with the developed micropropagation protocol.
Proje Numarası
FDK-2017-682
Kaynakça
- Anonim 2010. Tarımsal yapı (üretim, fiyat, değer). T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstütüsü.
- Ahalya, BN 2020. Varietal response for in vitro shoot development in mulberry (Morus spp.). Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 9(4): 1405-1407.
- Ayfer M, Gülşen Y, Kantarcı M 1986. Ayaş dutunun çelikle çoğaltımı üzerine bir araştırma. Ank. Ü. Ziraat Fak. Yıllığı, 35: 289-297.
- Balakrishnan V, Ram Latha M, Ravindran KC, Philip Robinson J 2009. Clonal propagation of Morus alba L. through nodal and axillary bud explants. Botany Research International, 2 (1): 42-49.
- Benedetta C, Germana P, Germana MA 2007. In vitro response of two Sicilian genotypes of Morus (L.) through axillary bud culture. Caryologia, 60(1-2): 178-181.
- Bhau BS, Wakhlu AK 2003. Rapid micropropagation of five cultivars of mulberry. Biologia Plantarum, 46 (3):349-355.
- Bhojwani SS, Razdan MK 1996. Plant tissue culture: Theory and practice, a revised edition. Elsevier: Amsterdam, S. 1–766.
- Channuntapipat C, Wirthensohn M, Ramesh SA, Battle I, Arus P, Sedgly M, Collins G 2003. Identification of incompatibility in genotypes of almond (Prunus dulcis) using specific primers based on the intrones of the s-alleles. Plant Breed., 122: 164- 168.
- Dagman FHA 2019. Bazı meyve anaçlarının klasik doku kültürü ve yeni nesil geçici daldırma biyoreaktör sistemi ile mikroçoğaltımı. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 62 sy.
- Datta RK 2002. Mulberry cultivation and utilization in India. Mulberry for animal production. FAO animal production and health paper, 147: 45-62.
- Ďurkovič J, Kaňuchová A., Kačík F, Solár R, Lengyelová A 2012. Genotype-and age-dependent patterns of lignin and cellulose in regenerants derived from 80-year-old trees of black mulberry (Morus nigra L.). Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC): 108(3): 359-370.
- Gogoi G, Borua PK, Al-Khayri JM 2017. Improved micropropagation and in vitro fruiting of Morus indica L.(K-2 cultivar). Journal of Genetic Engineering and Biotechnology, 15(1): 249-256.
- Gökdere S 2019. In vitro sürgün ucu yöntemiyle erik (Prunus domestica l.) anacinin klonal çoğaltimi. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyomühendislik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 56 sy.
- Gökmen H 1973. Kapalı tohumlular. Şark Matbaası. Ankara, 1, 186-190.
- Güneş M, Çekiç Ç 2011. Effects of various rootstocks, budding times and techniques on budding success of black mulberry. Propagation of Ornamental Plants, 11(1): 44-46.
- Habib A, Ali MR, Amin MN, Rahman MM 2003. Clonal propagation of white mulberry (Morus alba L.) using in vitro technique. Journal of Biological Sciences 3 (12): 1181-1187.
- Hartman HT, Kester DE 1975. Plant propagation principles and practices, 3rd ed. Prentice-Hall. INC. U.S.A.
- Hatipoğlu R 2018. Bitki biyoteknolojisi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 190. Ders kitapları yayon no: A-58.
- Kalkışım Ö, Turan A, Azeri FN, Özdeş D 2013. Kara dut (Morus nigra L.) bitkisinin in vitro çoğaltimi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(2): 77-84.
- Karadeniz T, Şişman T 2004. Beyaz dut ve karadutun meyve özellikleri ve çelikle çoğaltılması. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu Kitabı, Trabzon, S: 428 - 432.
- Koyuncu F, Şenel E 2003. Rooting of black mulberry (Morus nigra L.) hardwood cuttings. J. Fruit Ornam. Plant Res., 11: 53-57.
- Koyuncu F, Vural E, Çelik M 2004. Kara dut (Morus nigra L.) çeliklerinin köklendirilmesi üzerine araştırmalar. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu Kitabı, s: 424-427, Trabzon.
- Nas MN, Read PE 2004. Hypothesis for the development of a defined tissue culture medium of higher plants and micropropagation of hazelnuts. Sci. Hortic. 101: 189-200.
- Özkan Y, Arslan A 1996. Kara dut’un (Morus nigra L.) odun ve yeşil çelikle çoğaltılması üzerine araştırmalar. GOP Ü. Ziraat Fak. Dergisi, 13(1): 15-27.
- Özkul M 2014. Urmu dutunun ( Morus nigra L.) in vitro mikroçoğaltımı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 67 sy.
- Pattnaik SK, Chand PK 1997. Rapid clonal propagation of three mulberries, Morus cathayana Hemsl., M. lhou Koiz. and M. serrata Roxb., through in vitro culture of apical shoot buds and nodal explants from mature trees.
Plant Cell Rep. 16: 503-508.
- Rugini E, Verma DC 1983. Micropropagation of a difficult-to-propagate almond (Prunus amygdalus, Batsch) cultivar. Plant Sci. Lett. 28: 273–281.
- Stewart N 2016. Bitki biyoteknolojisi ve genetik İlkeler, teknikler ve uygulamalar (Çev. H.A. Öktem, M.Yücel). Nobel Akademik Yayıncılık. (orijinal yayın tarihi 2008).
- Suttie JM 2002. Morus alba L. (http://www.fao.org/WAICENT/FAOINFO/AGRI CULT /AGP/agpc/doc/GBASE /data/pf000542.htm).
- Şengül E 2012. Karadutun (Morus nigra L.) in vitro çoğaltımı. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 60 sy.
- Tabachnik L, Kester DE 1977. Shoot culture for almond and almond–peach hybrid clones in vitro. HortScience 12: 545–547.
- Ünal A, Özçağıran R, Hepaksoy S 1992. Karadut ve mordut çeşitlerinde odun çeliklerinin köklenmesi üzerinde bir araştirma. Türkiye, İzmir, I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13- 16 Ekim 1992, Cilt 1, 267-270.
- Vijayan K, Tikader A, Weiguo Z, Nair CV, Ercisli S, Tsou CH 2011. Morus. In wild crop relatives: genomic and breeding resources (pp. 75-95). Springer, Berlin, Heidelberg.
- Vijayan K, Srivastava PP, Raju PJ, Saratchandra B 2012. Breeding for higher productivity in mulberry, Czech J. Genet. Plant Breed. 48:147-156.
- Vural U, Dumanoğlu H, Erdoğan V 2008. Effect of grafting/budding techniques and time on propagation of black mulberry (Morus nigra L.) in cold temperate zones. Propagation of Ornamental Plants, 8(2): 55-58.
- Yadav U, Lal M, Jaiswal VS 1990. Micropropagation of Morus nigra L. from shoot tip and nodal explants of mature trees. Scientia Horticulturae, 44(1-2): 61-67.
- Yıldız K, Yılmaz H 1999. In vitro kültüre alınan karadut (Morus nigra L.) eksplantlarında farklı hormon ve dozlarının sürgün oluşumuna etkileri üzerinde bir araştırma. 11. Kükem-Biyoteknoloji Kongresi Özel Sayısı, 23 (2): 211-216.
- Zaki M, Kaloo ZA, Sofi MS 2011. Micropropagation of Morus nigra L. from nodal segments with axillary buds. World Journal of Agricultural Sciences, 7(4): 496-503.