Orta Kızılırmak Vadisi’nde Üretici Şartlarında Yerel Kuru Fasulye Popülasyonlarının Doğal Kaynak Ekonomisi Açısından Genel Değerlendirilmesi

Mustafa Kan; Ömer Sözen; Arzu Kan; Ufuk Karadavut; Mehmet Yağmur

doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.500621

Araştırma Makalesi

General Evaluation of Dry Bean Landraces in Farmers’ Field in Terms of Natural Resource Economics in The Middle Kızılırmak Valley of Turkey

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 3, 389 - 398, 30.06.2019

Mustafa Kan , Ömer Sözen , Arzu Kan , Ufuk Karadavut , Mehmet Yağmur

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.500621

Cited By: 2

Öz

Albeit it is not the
homeland of dry beans, Turkey is an important country by having its micro-gene
centers, genetic diversity and food culture. This research was conducted in
Middle Kızılırmak Valley where we have important place for dry bean production.
In the study, 140 dry bean landrace (DBL) producers interviewed face to face for
fulfilling the questionnaire forms. The producers divided into 2 groups as home
garden type producers (HGP) and field type producers (FP). In this study, the
general characteristics of DBL producers and produced DBL, and the reasons for
choosing these populations were determined. In addition, the producers
'perspectives in terms of economic (economic aspect of rural development) and
genetic resources (natural resources) have been investigated. As a result, 2-year production periods of the DBL producers in the
research area were evaluated and it was found that there was a contraction in
the dry bean landrace production area (about 50%). It has been determined that
small farmers play an important role in the conservation, and they are more
sensitive in the protection of genetic resources. We need to have more studies
and policies that include conservation and sustainability with economically better
potentials.

Anahtar Kelimeler

Genetic resources , Rural development , Landraces , Production strategy

Kaynakça

Abbott WS 1925. A Method of Computing the Effectiveness of an Insecticide. Journal of Economic Entomology, 18: 265-267.
Altıkat A, Turan T, Ekmekyapar Torun F 2009. Türkiye’de Pestisit Kullanımı ve Çevreye Olan Etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40 (2): 87-92.
Avcı M 2005. Çeşitlilik ve Endemizm Açısından Türkiye’nin Bitki Örtüsü. Coğrafya Dergisi, 13: 27-55.
Aydın Ç, Mammadov R 2017. İnsektisit Aktivite Gösteren Bitkisel Sekonder Metabolitler ve Etki Mekanizması. Marmara Pharmaceutical Journal, 21: 30-37.
Bhaduri N, Ram S, Patil BD 1985. Evaluation of Some Plant Extract as Protectants Against Pulse Beetle, Callosobruchus maculatus F. Infesting Cowpea Seeds. Journal of Entomological Research, 9 (2): 183-187.
Bouayad N, Rharrabe K, Ghailani N, Jbilou R, Castañera P, Ortego F 2013. Insecticidal Effects of Moroccan Plant Extracts on Development, Energy Reserves and Enzymatic Activities of Plodia interpunctella. Spanish Journal of Agricultural Research, 11(1): 189-198.
Bulut E, Göçmen H 2000. Pests and Their Natural Enemies on Greenhouse Vegetables in Antalya. Integrated Control in Protected Crops Mediterranean Climate. IOBC/WPRS Bulletin, 23(1): 33–37.
Çetin H, Elma F 2017. Bazı Bitki Ekstraktlarının Börülce Tohum Böceği [Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Chrysomelidae)] Erginlerine Etkileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 21(4): 404-411.
Dabrowsky ZT, Seredynska U 2007. Characterisation of the Two-spotted Spider Mite (Tetranychus urticae Koch: Tetranychidae) Responses to Aqueous Extracts from Selected Plant Species. Journal of Plant Protection Research, 47 (2): 114–123.
Dağlı F, Tunç I 2001. Dicofol Resistance in Tetranychus cinnabarinus Resistance and Stability of Resistance in Populations from Antalya Turkey. Pest Management Science, 57: 609–614.
Erdoğan P, Saltan G, Sever B 2010. Acı Biber (Capsicum annum L.) Ekstraktının iki noktalı kırmızıörümcek, Tetranychus urticae Koch (Arachnida: Tetranychidae)’ye Akarisit Etkisi. Bitki Koruma Bülteni, (50): 35-43.
Erdoğan P, Yıldırım A, Sever B 2012. Investigations on the Effects of Five Different Plant Extracts on the Two-Spotted Mite Tetranychus urticae Koch (Arachnida: Tetranychidae). Psyche, 1-5.
Güneş H, Oktay M, Çelebi F, Tül B 2014. Screening of Antimicrobial and Anticancer Potentials of Some Plant Extracts from Mugla Provience. Journal of Applied Biological Sciences, 8 (2): 16-21.
Hayouni EA, Abedrabba M, Bouix M, Hamdi M 2007. The Effects of Solvents and Extraction Method on the Phenolic Contents and Biological Activities In Vitro of Tunisian Quercus coccifera L. and Juniperus phoenicea L. Fruit Extracts. Food Chemistry, 105: 1126–1134.
Johnson JA, Wofford PL, Whitehand LC 1992. Effect of Diet and Temperature on Development Rates, Survival, and Reproduction of the Indianmeal Moth (Lepidoptera: Pyralidae). J. Econ. Entomol. 85: 561-566.
Kamaraj C, Abdul Rahuman A, Bagavan A 2008. Screening for Antifeedant and Larvicidal Activity of Plant Extracts Against Helicoverpa armigera (Hübner), Sylepta derogata (F.) and Anopheles stephensi (Liston). Parasitol Research, 103: 1361–1368.
Karakaş M 2017. Use of Aromatic Plant Extracts as Bio-insecticides for the Control of Stored-Product Insect, Sitophilus granarius. International Journal of Entomology Research, 2 (1): 27-29.
Louise KM, Habiba K, Sidonie FT, Tchuenguem Fohouo FN 2018. Management of Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae) Using Methanol Extracts of Carica papaya, Carissa edulis, Securidaca longepedonculata and Vinca rosea and Impact of Insect Pollinators on Cowpea Types in the Far-North Region of Cameroon. Journal of Entomology and Zoology Studies, 6(2): 1017-1027.
Nansen C, Phillips, TW, Parajulee MN, FranquiRivera RA 2004. Comparison of Direct and Indirect Sampling Procedures Plodia interpunctella in a Corn Storage Facility. J. Stored Prod. Res., 40: 151-168.
Öncüer C 2000.Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntem ve İlaçları. Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları, 333 Sy.
Shiberu T, Getu A 2017. Effects of Crude Extracts of Medicinal Plants in the Management of Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) Under Laboratory and Glasshouse Conditions in Ethiopia. Journal of Entomology and Nematology, 9(2): 9-13.
Şenol FZ, Şekeroğlu N, Gezici S, Kılıç E, Erdoğan Orhan İ 2018. Neuroprotective Potential of the Fruit (Acorn) from Quercus coccifera L.. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 42: 82-87.
Şöhretoğlu D, Kuruüzüm-Uz A, Simon A, Patócs T, Dékány M 2014. New Secondary Metabolites from Quercus coccifera L.. Records Natural Products, 8(4): 323-329.
Taş MN, Uysal M, Çetin H 2015. Bazı Bitki Ekstraktlarının Callosobruchus maculatus (F.) (Col.: Bruchidae)’ e Olan Kontak Toksisiteleri, Bitki Koruma Bülteni, 55(3): 195-205.
Tiryaki O, Canhilal R, Horuz S 2012. Tarım İlaçları Kullanımı ve Riskleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(2): 154-169.
Tavares WS, Cruz I, Petacci F, Assis Júnior SL, Sousa Freitas S, Zanuncio JC, Serrão JE 2009. Potential Use of Asteraceae Extracts to Control Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) and Selectivity to Their Parasitoids Trichogramma pretiosum (Hymenoptera: Trichogrammatidae) and Telenomus remus (Hymenoptera: Scelionidae). Industrial Crops and Products, 30: 384–388.
Yanar D, Düzdemir O 2012. Bazı Bitki Ekstraktlarının ve Bitkisel Preparatların Fasulye Tohum Böceğine (Acanthoscelides obtectus (Say.)) Olan Etkisi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6 (1): 36-40.
Yaşar S, Beram A, Güler G 2017. Kermes Meşesi (Quercus coccifera L.) Odunu Fenolik Ekstraktifleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1 (Özel Sayı) : 73-78.
Yıldırım E 2008. Tarımsal Zararlılarla Mücadele Yöntemleri ve Kullanılan İlaçlar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak. Yayınları, Yayın No:219, Erzurum, 350s.
Zhang Y, Dıng W, Zhao Z, Wu Jing, Fan Yu-hu 2008. Studies on Acaricidal Bioactivities of Artemisia annua L. Extracts Against Tetranychus cinnabarinus Boisd (Acari: Tetranychidae). Agricultural Sciences in China, 7(5): 577-584

Orta Kızılırmak Vadisi’nde Üretici Şartlarında Yerel Kuru Fasulye Popülasyonlarının Doğal Kaynak Ekonomisi Açısından Genel Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 3, 389 - 398, 30.06.2019

Mustafa Kan , Ömer Sözen , Arzu Kan , Ufuk Karadavut , Mehmet Yağmur

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.500621

Cited By: 2

Öz

Ana vatanı olmadığı halde
kuru fasulye için mikro gen merkezlerine sahip olan Türkiye, hem genetik
çeşitlilik hem de yemek kültürü açısından önemli bir ülkedir. Araştırmada
Türkiye’de kuru fasulye için önemli bir yere sahip olan Orta Kızılırmak
Vadisi’nde yerel kuru fasulye popülasyonları (YKFP) üretimi yapan 140 üretici
ile yüz yüze görüşülerek anket soru formları doldurulmuştur. Üreticiler tarla
tipi üretim (TTÜ) yapan ve bahçe tipi üretim (BTÜ) yapanlar olarak iki gruba
ayrılmıştır. Bu çalışma ile YKFP üreticilerinin bu popülasyonları tercih
nedenleri ve üretmiş oldukları YKFP’nin genel karakteristikleri ortaya
konulmuştur. Ayrıca üreticilerin bu tür yerel ürünlere ekonomik (kırsal
kalkınmanın ekonomik boyutu) ve genetik kaynak (doğal kaynak) açısından bakış
açıları araştırılmıştır. Sonuç olarak, araştırma bölgesinde üreticilerin iki
yıllık üretim dönemleri değerlendirilmiş ve yerel kuru fasulye ekim alanında
daralmanın olduğu (yaklaşık %50) tespit edilmiştir. Yerel popülasyonların ve genetik
kaynakların korunmasında küçük çiftçilerin önemli rol oynadığı ve daha hassas
oldukları ve bu değerlerin korunmasında ve sürdürülebilir kullanımında ekonomik
potansiyeli göz önüne alan çalışmalara ve politikalara ihtiyaç olduğu
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Genetik kaynaklar , kırsal kalkınma , yerel popülasyon , üretim stratejisi

Kaynakça

Abbott WS 1925. A Method of Computing the Effectiveness of an Insecticide. Journal of Economic Entomology, 18: 265-267.
Altıkat A, Turan T, Ekmekyapar Torun F 2009. Türkiye’de Pestisit Kullanımı ve Çevreye Olan Etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40 (2): 87-92.
Avcı M 2005. Çeşitlilik ve Endemizm Açısından Türkiye’nin Bitki Örtüsü. Coğrafya Dergisi, 13: 27-55.
Aydın Ç, Mammadov R 2017. İnsektisit Aktivite Gösteren Bitkisel Sekonder Metabolitler ve Etki Mekanizması. Marmara Pharmaceutical Journal, 21: 30-37.
Bhaduri N, Ram S, Patil BD 1985. Evaluation of Some Plant Extract as Protectants Against Pulse Beetle, Callosobruchus maculatus F. Infesting Cowpea Seeds. Journal of Entomological Research, 9 (2): 183-187.
Bouayad N, Rharrabe K, Ghailani N, Jbilou R, Castañera P, Ortego F 2013. Insecticidal Effects of Moroccan Plant Extracts on Development, Energy Reserves and Enzymatic Activities of Plodia interpunctella. Spanish Journal of Agricultural Research, 11(1): 189-198.
Bulut E, Göçmen H 2000. Pests and Their Natural Enemies on Greenhouse Vegetables in Antalya. Integrated Control in Protected Crops Mediterranean Climate. IOBC/WPRS Bulletin, 23(1): 33–37.
Çetin H, Elma F 2017. Bazı Bitki Ekstraktlarının Börülce Tohum Böceği [Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Chrysomelidae)] Erginlerine Etkileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 21(4): 404-411.
Dabrowsky ZT, Seredynska U 2007. Characterisation of the Two-spotted Spider Mite (Tetranychus urticae Koch: Tetranychidae) Responses to Aqueous Extracts from Selected Plant Species. Journal of Plant Protection Research, 47 (2): 114–123.
Dağlı F, Tunç I 2001. Dicofol Resistance in Tetranychus cinnabarinus Resistance and Stability of Resistance in Populations from Antalya Turkey. Pest Management Science, 57: 609–614.
Erdoğan P, Saltan G, Sever B 2010. Acı Biber (Capsicum annum L.) Ekstraktının iki noktalı kırmızıörümcek, Tetranychus urticae Koch (Arachnida: Tetranychidae)’ye Akarisit Etkisi. Bitki Koruma Bülteni, (50): 35-43.
Erdoğan P, Yıldırım A, Sever B 2012. Investigations on the Effects of Five Different Plant Extracts on the Two-Spotted Mite Tetranychus urticae Koch (Arachnida: Tetranychidae). Psyche, 1-5.
Güneş H, Oktay M, Çelebi F, Tül B 2014. Screening of Antimicrobial and Anticancer Potentials of Some Plant Extracts from Mugla Provience. Journal of Applied Biological Sciences, 8 (2): 16-21.
Hayouni EA, Abedrabba M, Bouix M, Hamdi M 2007. The Effects of Solvents and Extraction Method on the Phenolic Contents and Biological Activities In Vitro of Tunisian Quercus coccifera L. and Juniperus phoenicea L. Fruit Extracts. Food Chemistry, 105: 1126–1134.
Johnson JA, Wofford PL, Whitehand LC 1992. Effect of Diet and Temperature on Development Rates, Survival, and Reproduction of the Indianmeal Moth (Lepidoptera: Pyralidae). J. Econ. Entomol. 85: 561-566.
Kamaraj C, Abdul Rahuman A, Bagavan A 2008. Screening for Antifeedant and Larvicidal Activity of Plant Extracts Against Helicoverpa armigera (Hübner), Sylepta derogata (F.) and Anopheles stephensi (Liston). Parasitol Research, 103: 1361–1368.
Karakaş M 2017. Use of Aromatic Plant Extracts as Bio-insecticides for the Control of Stored-Product Insect, Sitophilus granarius. International Journal of Entomology Research, 2 (1): 27-29.
Louise KM, Habiba K, Sidonie FT, Tchuenguem Fohouo FN 2018. Management of Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae) Using Methanol Extracts of Carica papaya, Carissa edulis, Securidaca longepedonculata and Vinca rosea and Impact of Insect Pollinators on Cowpea Types in the Far-North Region of Cameroon. Journal of Entomology and Zoology Studies, 6(2): 1017-1027.
Nansen C, Phillips, TW, Parajulee MN, FranquiRivera RA 2004. Comparison of Direct and Indirect Sampling Procedures Plodia interpunctella in a Corn Storage Facility. J. Stored Prod. Res., 40: 151-168.
Öncüer C 2000.Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntem ve İlaçları. Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları, 333 Sy.
Shiberu T, Getu A 2017. Effects of Crude Extracts of Medicinal Plants in the Management of Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) Under Laboratory and Glasshouse Conditions in Ethiopia. Journal of Entomology and Nematology, 9(2): 9-13.
Şenol FZ, Şekeroğlu N, Gezici S, Kılıç E, Erdoğan Orhan İ 2018. Neuroprotective Potential of the Fruit (Acorn) from Quercus coccifera L.. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 42: 82-87.
Şöhretoğlu D, Kuruüzüm-Uz A, Simon A, Patócs T, Dékány M 2014. New Secondary Metabolites from Quercus coccifera L.. Records Natural Products, 8(4): 323-329.
Taş MN, Uysal M, Çetin H 2015. Bazı Bitki Ekstraktlarının Callosobruchus maculatus (F.) (Col.: Bruchidae)’ e Olan Kontak Toksisiteleri, Bitki Koruma Bülteni, 55(3): 195-205.
Tiryaki O, Canhilal R, Horuz S 2012. Tarım İlaçları Kullanımı ve Riskleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(2): 154-169.
Tavares WS, Cruz I, Petacci F, Assis Júnior SL, Sousa Freitas S, Zanuncio JC, Serrão JE 2009. Potential Use of Asteraceae Extracts to Control Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) and Selectivity to Their Parasitoids Trichogramma pretiosum (Hymenoptera: Trichogrammatidae) and Telenomus remus (Hymenoptera: Scelionidae). Industrial Crops and Products, 30: 384–388.
Yanar D, Düzdemir O 2012. Bazı Bitki Ekstraktlarının ve Bitkisel Preparatların Fasulye Tohum Böceğine (Acanthoscelides obtectus (Say.)) Olan Etkisi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6 (1): 36-40.
Yaşar S, Beram A, Güler G 2017. Kermes Meşesi (Quercus coccifera L.) Odunu Fenolik Ekstraktifleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1 (Özel Sayı) : 73-78.
Yıldırım E 2008. Tarımsal Zararlılarla Mücadele Yöntemleri ve Kullanılan İlaçlar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak. Yayınları, Yayın No:219, Erzurum, 350s.
Zhang Y, Dıng W, Zhao Z, Wu Jing, Fan Yu-hu 2008. Studies on Acaricidal Bioactivities of Artemisia annua L. Extracts Against Tetranychus cinnabarinus Boisd (Acari: Tetranychidae). Agricultural Sciences in China, 7(5): 577-584

Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri
Bölüm	ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar	Mustafa Kan 0000-0001-9198-5906 Ömer Sözen 0000-0001-5528-7887 Arzu Kan 0000-0003-0788-6281 Ufuk Karadavut Mehmet Yağmur 0000-0002-0136-4637
Yayımlanma Tarihi	30 Haziran 2019
Gönderilme Tarihi	21 Aralık 2018
Kabul Tarihi	4 Şubat 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019 Cilt: 22 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA	Kan, M., Sözen, Ö., Kan, A., … Karadavut, U. (2019). Orta Kızılırmak Vadisi’nde Üretici Şartlarında Yerel Kuru Fasulye Popülasyonlarının Doğal Kaynak Ekonomisi Açısından Genel Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(3), 389-398. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.500621