Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Iğdır ve Çevre İllerde Hububat Ekiliş Alanlarında Süne, Eurygaster spp. (Hemiptera: Scutelleridae)’nin Ergin Parazitoitleri ve Parazitleme Oranlarının Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: Ek Sayı 1, 137 - 142, 30.12.2022

Mustafa Açıkgöz , Celalettin Gözüaçık

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.999546

Öz

Bu çalışma, 2015-2016 yıllarında Ağrı, Erzurum, Iğdır, Kars ve Van illerinde hububat ekiliş alanlarında Süne, Eurygaster spp. (Hemiptera: Scutelleridae) erginlerinde elde edilen Tachinidae (Diptera) parazitoit türleri, bunların popülasyon içerisindeki dağılımları ve parazitlenme oranlarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma sonunda, Süne ergin parazitoitleri olarak; Elomya lateralis (Meigen), Ectophasia oblonga (Robineau-Desvoidy) ve Phasia subcoleopterata (Linnaeus) türleri belirlenmiştir. Parazitoit popülasyonu içerisindeki türlerin dağılımları ise %57’si E. lateralis, %23’ü P. subcoleopterata ve %20 oranıyla E. oblonga’nın olduğu saptanmıştır. Bu türlerden E. lateralis’in Ağrı ve Van illerinde, E. oblonga Iğdır ve Kars illerinde P. subcoleopterata ise Erzurum’da yaygın tür olduğu tespit edilmiştir. Kışlamış ergin Sünelerde 2015-2016 yıllarında toplam parazitlenme oranı Ağrı, Iğdır ve Van illeri hububat alanlarında sırasıyla %8.73, %1.2 ve %3.6, Erzurum ve Kars hububat ekiliş alanlarında 2016 yılında ise sırasıyla %2.5 ve %0.68 olarak belirlenmiştir. En yüksek parazitlenme %8.73 oranıyla Ağrı’da tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Süne Tachinidae (Diptera) Hububat Iğdır Çevre iller

Kaynakça

  • Amir Maafi M 1991. An Investigation for Identifying and Efficiency of Parasitoid Flies of Cereal Sunn pest (Eurygaster integriceps) in Karaj, Iran. M.Sc. thesis, Tehran university, Tehran, Iran
  • Atay T, Kara K 2014. Tachinids (Diptera: Tachinidae) Reared from Lepidopterous and Heteropterous Hosts from Some Localities in the Kelkit Valley (Amasya, Tokat, Sivas) of Turkey, Turkish Journal of Zoology, 38, 500-507.
  • Belyaeva TG 1975. The Effects of Prasitic Phasiine Files on the Sexual System of Males of the Noxious Pentatomid (Eurygaster integriceps). Abs. Rev. Appl. Ent., 65 (8): 1166.
  • Brown ES 1962. Notes on Parasites of Pentatomidae and Scutelleridae (Hemiptera) in Middle East Countries, with Observations on Biological Control. Bulletin of Entomological Research, London, 53 (2): 241-256
  • Çetin G, Hantaş C 2011. Güney Marmara Bölgesi’nde Saptanan Süne Türlerinin Ergin Parazitoitleri (Diptera: Tachinidae) ve Parazitlenme Oranları, Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş
  • Çolak AE 2004. Buğdayda farklı Süne (Eurygaster integriceps Put. ) (Heteroptera: Scutelleridae) Yoğunluklarının Verime ve Parazitoitlerinin Süne Popülasyonuna Etkisinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilimdalı, Yüksek Lisans Tezi, 58 s.
  • Dubina GP 1974. The golden Phasiine - a parasite of Eurygaster integriceps. Abs. Rev. Appl. Ent., 64 (10): 1768.
  • Duman M 2015. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Süne Eurygaster integriceps Puton (Hemiptera: Scutelleridae) Ergin Parazitoitlerinin Bazı Biyoekolojik Özellikleri ve Moleküler Karekterizasyonu ile Hasat Sonrasındaki Davranışları. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilimdalı, Doktora Tezi, 137 s.
  • Gözüaçık C, Kara K, Karaca V, Duman M, Mutlu Ç, Kadir M 2010. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Süne, Eurygaster integriceps Put. (Hem.: Scutelleridae)’nin Ergin Parazitoitleri ve Etkinlikleri, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1): 1-8.
  • Gözüaçık C, Yiğit A 2014. Süne, Eurygaster integriceps Put. Zararının Bazı Buğday Çeşitlerinde Kalite Özelliklerine Etkileri, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44 (2): 161-168.
  • Greiner S, Liljesthrom G 1992. Host peferences and special biological traits of Tachinid Flies. (Diptera: Tachinidae). Bull. Mens. Soc. Linn. Lyon. 60 (4): 128-141.
  • Gün G 2010. Adıyaman, Gaziantaep ve Hatay İllerinde Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Heteroptera: Scutelleridae) Ergin Parazitoitleri (Diptera: Tachinidae) ve Bazı Biyolojik Özellikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 62 s.
  • İslamoğlu M 2003. Gaziantep ve Kilis İllerinde Hububat Alanlarındaki Süne Ergin Parazitoitleri (Diptera, Tachinidae)’nin Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Heteroptera, Scutelleridae) Yumurta Verimine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Bölümü Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 89 s.
  • İslamoğlu M, Kornoşor S 2003. Gaziantep-Kilis İllerinde Kışlak ve Buğday Tarlalarındaki Süne Ergin Parazitoitleri (Diptera: Tachinidae) Üzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 43 (1-4), 99-110.
  • İslamoğlu M, Kornoşor S 2004. Gaziantep ve Kilis İllerinde Hububat Alanlarındaki Süne Ergin Parazitoitleri (Dip.: Tachinidae)’nin Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Het.: Scutelleridae) Yumurta Verimine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 44 (1-4): 37-46.
  • Keçeci M, Tekşam İ, Topuz E, Öztop A, 2007. Antalya ve Burdur İllerinde Süne (Eurygaster integricep Put.) (Het.: Scutelleridae)’nin Ergin Parazitoit (Dip.:Tachinidae) Türleri ve Parazitlenme Oranlarının Belirlenmesi. Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi 27-29 Ağustos 2007, Isparta
  • Kıvan M 1996. Tekirdağ İlinde Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera, Scutelleridae)’in Endoparazitleri ve Etkinlikleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 20: 211-216.
  • Lodos N 1961. Türkiye, Irak, İran ve Suriye’de Süne (Erygaster integriceps Put.) Problemi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ege Üniversitesi Matbası, No: 51, 115.
  • Memişoğlu H, Özer M 1994. Ankara İlinde Avrupa Sünesi (Eurygaster maura L., (Hemiptera: Scutelleridae)’nin Doğal Düşmanları ve Etkinlikleri. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi 25-28 Ocak 1994, İzmir
  • Öncüer C 1991. Türkiye Bitki Zararlısı Böceklerinin Parazit ve Pradatör Kataloğu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 55.
  • Öncüer C, Kıvan M 1995. Tekirdağ ve Çevresinde Eurygaster (Heteroptera: Scutelleridae) Türleri, Tanımları, Yayılışları ve Bunlardan Eurygaster integriceps Put.’in Biyolojisi ve Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 19 (4), 223-230.
  • Stavraki H G 1977. Pentatomidae Cereal Pests in Greece. Abs. Rev. Appl. Ent., 66 (10): 609).
  • Şimşek Z, Güllü M, Yaşarbaş M 1994. Akdeniz Bölgesi’nde Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin Doğal Düşmanları ve Etkinlikleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri 25-28 Ocak 1994, İzmir
  • Tschorsnig H P, Herting B 1994. Die Raupenfliegen (Diptera: Tachinidae) Mitteleuropas: Bestimmungstabellen und Angaben zur verbreitung und Ökologie dereinzellen Arten. Stutgarter Beitrage zur Naturkunde Serie A (Biologei). Nr. pp 506.170.
  • TUİK 2021. Bitkisel Ürün Denge Tabloları, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist. (Alınma Tarihi: 20.12.2021).
  • Yüksel M 1968. Güney ve Güneydoğu Anadolu’da Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin Yayılışı, Biyolojisi, Ekolojisi, Epidemiolojisi ve Zararı Üzerinde Araştırmalar. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları Teknik Bülten, Yeni desen Matbaa, Ankara, No: 46, 255 s.
  • Zwölfer W 1942. Anadolu’nun Zararlı Direnlerinin Tanınması Üzerinde Etüd II., Süne, (Eurygaster integriceps Put.)’nin Kendisinin Muhit Hayatının Faktörlere Karşı Olan Münasebetleri, Nebat Hastalıkları Serisi 10, Sayı: 543, Ankara, 66 s.

Determination of Adult Parasitoids of Sunn pest Eurygaster spp. (Hemiptera: Scutelleridae) and their Parasitization Rates in Cereal Cultivation Areas in Iğdır and Neighboring Provinces

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: Ek Sayı 1, 137 - 142, 30.12.2022

Mustafa Açıkgöz , Celalettin Gözüaçık

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.999546

Öz

This study was conducted to determine parasitoid species identified from adults of Sunn pest Eurygaster spp. (Hemiptera: Scutelleridae), their distribution in populations and their parasitization rates on cereal cultivation areas in Ağrı, Erzurum, Iğdır, Kars and Van provinces in the years of 2015 and 2016. As a result of the study, Elomya lateralis (Meigen), Ectophasia oblonga (Robineau-Desvoidy) and Phasia subcoleoptrata (Linnaeus, 1767) species were identified as the adult Sunn pest Eurygaster species. The distribution of the species within the parasitoid population was recorded as 57 %E. lateralis, 23% P. subcoleoptrata and 20% E. oblonga. Among these species, E. lateralis was found to be common in Ağrı and Van, E. oblonga in Iğdır and Kars provinces, and P. subcoleoptrata in Erzurum. The total parasitization rate was 8.73%, 1.2% and 3.6%, respectively. in the overwintered adult Sunn pests collected in the cereal fields of Ağrı, Iğdır and Van provinces in 2015-2016, and 2.5% and 0.68%, respectively, in the adult Sunn pests collected in the cereal cultivation areas of Erzurum and Kars provinces in 2016. The highest parasitism rate was observed in Ağrı as 8.73%.

Anahtar Kelimeler

Sunn Pest Tachinidae (Diptera) Cereal Iğdır Neighboring provinces

Kaynakça

  • Amir Maafi M 1991. An Investigation for Identifying and Efficiency of Parasitoid Flies of Cereal Sunn pest (Eurygaster integriceps) in Karaj, Iran. M.Sc. thesis, Tehran university, Tehran, Iran
  • Atay T, Kara K 2014. Tachinids (Diptera: Tachinidae) Reared from Lepidopterous and Heteropterous Hosts from Some Localities in the Kelkit Valley (Amasya, Tokat, Sivas) of Turkey, Turkish Journal of Zoology, 38, 500-507.
  • Belyaeva TG 1975. The Effects of Prasitic Phasiine Files on the Sexual System of Males of the Noxious Pentatomid (Eurygaster integriceps). Abs. Rev. Appl. Ent., 65 (8): 1166.
  • Brown ES 1962. Notes on Parasites of Pentatomidae and Scutelleridae (Hemiptera) in Middle East Countries, with Observations on Biological Control. Bulletin of Entomological Research, London, 53 (2): 241-256
  • Çetin G, Hantaş C 2011. Güney Marmara Bölgesi’nde Saptanan Süne Türlerinin Ergin Parazitoitleri (Diptera: Tachinidae) ve Parazitlenme Oranları, Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş
  • Çolak AE 2004. Buğdayda farklı Süne (Eurygaster integriceps Put. ) (Heteroptera: Scutelleridae) Yoğunluklarının Verime ve Parazitoitlerinin Süne Popülasyonuna Etkisinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilimdalı, Yüksek Lisans Tezi, 58 s.
  • Dubina GP 1974. The golden Phasiine - a parasite of Eurygaster integriceps. Abs. Rev. Appl. Ent., 64 (10): 1768.
  • Duman M 2015. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Süne Eurygaster integriceps Puton (Hemiptera: Scutelleridae) Ergin Parazitoitlerinin Bazı Biyoekolojik Özellikleri ve Moleküler Karekterizasyonu ile Hasat Sonrasındaki Davranışları. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilimdalı, Doktora Tezi, 137 s.
  • Gözüaçık C, Kara K, Karaca V, Duman M, Mutlu Ç, Kadir M 2010. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Süne, Eurygaster integriceps Put. (Hem.: Scutelleridae)’nin Ergin Parazitoitleri ve Etkinlikleri, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1): 1-8.
  • Gözüaçık C, Yiğit A 2014. Süne, Eurygaster integriceps Put. Zararının Bazı Buğday Çeşitlerinde Kalite Özelliklerine Etkileri, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44 (2): 161-168.
  • Greiner S, Liljesthrom G 1992. Host peferences and special biological traits of Tachinid Flies. (Diptera: Tachinidae). Bull. Mens. Soc. Linn. Lyon. 60 (4): 128-141.
  • Gün G 2010. Adıyaman, Gaziantaep ve Hatay İllerinde Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Heteroptera: Scutelleridae) Ergin Parazitoitleri (Diptera: Tachinidae) ve Bazı Biyolojik Özellikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 62 s.
  • İslamoğlu M 2003. Gaziantep ve Kilis İllerinde Hububat Alanlarındaki Süne Ergin Parazitoitleri (Diptera, Tachinidae)’nin Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Heteroptera, Scutelleridae) Yumurta Verimine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Bölümü Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 89 s.
  • İslamoğlu M, Kornoşor S 2003. Gaziantep-Kilis İllerinde Kışlak ve Buğday Tarlalarındaki Süne Ergin Parazitoitleri (Diptera: Tachinidae) Üzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 43 (1-4), 99-110.
  • İslamoğlu M, Kornoşor S 2004. Gaziantep ve Kilis İllerinde Hububat Alanlarındaki Süne Ergin Parazitoitleri (Dip.: Tachinidae)’nin Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Het.: Scutelleridae) Yumurta Verimine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 44 (1-4): 37-46.
  • Keçeci M, Tekşam İ, Topuz E, Öztop A, 2007. Antalya ve Burdur İllerinde Süne (Eurygaster integricep Put.) (Het.: Scutelleridae)’nin Ergin Parazitoit (Dip.:Tachinidae) Türleri ve Parazitlenme Oranlarının Belirlenmesi. Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi 27-29 Ağustos 2007, Isparta
  • Kıvan M 1996. Tekirdağ İlinde Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera, Scutelleridae)’in Endoparazitleri ve Etkinlikleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 20: 211-216.
  • Lodos N 1961. Türkiye, Irak, İran ve Suriye’de Süne (Erygaster integriceps Put.) Problemi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ege Üniversitesi Matbası, No: 51, 115.
  • Memişoğlu H, Özer M 1994. Ankara İlinde Avrupa Sünesi (Eurygaster maura L., (Hemiptera: Scutelleridae)’nin Doğal Düşmanları ve Etkinlikleri. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi 25-28 Ocak 1994, İzmir
  • Öncüer C 1991. Türkiye Bitki Zararlısı Böceklerinin Parazit ve Pradatör Kataloğu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 55.
  • Öncüer C, Kıvan M 1995. Tekirdağ ve Çevresinde Eurygaster (Heteroptera: Scutelleridae) Türleri, Tanımları, Yayılışları ve Bunlardan Eurygaster integriceps Put.’in Biyolojisi ve Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 19 (4), 223-230.
  • Stavraki H G 1977. Pentatomidae Cereal Pests in Greece. Abs. Rev. Appl. Ent., 66 (10): 609).
  • Şimşek Z, Güllü M, Yaşarbaş M 1994. Akdeniz Bölgesi’nde Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin Doğal Düşmanları ve Etkinlikleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri 25-28 Ocak 1994, İzmir
  • Tschorsnig H P, Herting B 1994. Die Raupenfliegen (Diptera: Tachinidae) Mitteleuropas: Bestimmungstabellen und Angaben zur verbreitung und Ökologie dereinzellen Arten. Stutgarter Beitrage zur Naturkunde Serie A (Biologei). Nr. pp 506.170.
  • TUİK 2021. Bitkisel Ürün Denge Tabloları, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist. (Alınma Tarihi: 20.12.2021).
  • Yüksel M 1968. Güney ve Güneydoğu Anadolu’da Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin Yayılışı, Biyolojisi, Ekolojisi, Epidemiolojisi ve Zararı Üzerinde Araştırmalar. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları Teknik Bülten, Yeni desen Matbaa, Ankara, No: 46, 255 s.
  • Zwölfer W 1942. Anadolu’nun Zararlı Direnlerinin Tanınması Üzerinde Etüd II., Süne, (Eurygaster integriceps Put.)’nin Kendisinin Muhit Hayatının Faktörlere Karşı Olan Münasebetleri, Nebat Hastalıkları Serisi 10, Sayı: 543, Ankara, 66 s.
Toplam 27 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri
Bölüm ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar

Mustafa Açıkgöz 0000-0001-5339-6537

Celalettin Gözüaçık 0000-0002-6543-7663

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2022
Gönderilme Tarihi 23 Eylül 2021
Kabul Tarihi 12 Ocak 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022Cilt: 25 Sayı: Ek Sayı 1

Kaynak Göster

APA Açıkgöz, M., & Gözüaçık, C. (2022). Iğdır ve Çevre İllerde Hububat Ekiliş Alanlarında Süne, Eurygaster spp. (Hemiptera: Scutelleridae)’nin Ergin Parazitoitleri ve Parazitleme Oranlarının Belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 25(Ek Sayı 1), 137-142. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.999546
 Kapak Resmi İndir

21082



2022-JIF = 0.500

2022-JCI = 0.170

Uluslararası Hakemli Dergi (International Peer Reviewed Journal)

       Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)

      Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)


88x31.png 

Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

                 


Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi
e-ISSN: 2619-9149