Öz
The aim of this research was to determine the status of sheep existence, herd structure, and basic breeding activities in farms in Elazig province. In the research, a face-to-face survey was conducted with breeders in 167 sheep farms between May-December 2020. In the study, it was determined that 61.7% of the farms had7-17 rams, 83.9% of breeders used female yearling lamb for first breeding when they were 12-17 months old, 100% used male yearling lamb for the first insemination when they were 1.5-2 years old, 71.7% of the breeders from their own farms, 83.7% of the rams kept the herd during estrus, 73.1% used salt and mineral addition for food, 77.7% of women and men milking together, 78.2% of them evaluated milk positive and sufficient as long as it wasusable for cheese-making. In addition, only 66.1% of the farms kept records, 90.4% preferred the free-breeding method, 89.9% applied natural rearing to the lambs, 55.7% of the breeders gave only straw to their sheep as roughage, 44.6% of them supplemented feeding. The existing problems and inadequacies were determined as the fact that 78.4% of them procure the feed from the factories, 97.6% of them perform the milking by hand and 89.3% of them do the shearing with shears. As a result, it has been concluded that income and economic gain can be increased by eliminating the identified deficiencies and negativities, as well as maintaining adequate-positive breeding activities in the province of Elazig, which has an important potential in terms of sheep number and breeding opportunities..
Kaynakça
- Acar M, Ayhan, V, 2012. Isparta Ili Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Üyesi Keçicilik Işletmelerinin Mevcut Durumu ve Teknik Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (2): 98-101.
- Akçapınar H, 2000. Koyun Yetiştiriciliği. İsmat Matbaacılık, Yenilenmiş 2. Baskı, ISBN: 975-96978-1-5. Ankara-Türkiye.
- Altınçekiç ŞÖ, 2014. Bursa İli Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Refah Ölçütleri Açısından Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 153s.
- Anonim 2020. Yaylaların Berberi Projesi. https://elazig.tarimorman.gov.tr/Menu/64/Yaylalarin-Berberi-Projesi. Erişim tarihi: 25.05.2022.
- Anonim 2022a. Küçükbaş Hayvan Sayıları 2019-2020. http://turkiyekoyunkeci.org/tr/RakamlarlaKoyunKeci. Erişim tarihi: 25.05.2022.
- Anonim 2022b. Platolar. https://www.elazig.bel.tr/kent-rehberi/cografi-yapi/217/. Erişim tarihi: 25.05.2022.
- Aydın M. K., Keskin, M., 2018. Muğla İlinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri. Mediterranean Agricultural Sciences, 31 (3):317-323..
- Aydın S, Dellal G, 2001. Artvin İlinin Koyunun Yetiştiriciliğinin Yapısal özellikleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
- Ayvazoğlu Demir P, Adıgüzel Işık S, Aydın E, Yazıcı K, Ayvazoğlu C, 2015. Ardahan İlinde Koyun Yetiştiriciliğinin Sosyo-Ekonomik Önemi. Van Veterinary Journal, 26(3):141- 146.
- Bilginturan S, Ayhan V, 2009. Burdur İli Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiriciler Birliği Üyesi Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Hayvansal Üretim, 50(1): 1-8.
- Ceyhan A, Şekeroğlu A, Ünalan A, Çınar M, Serbester U, Akyol E, Yılmaz E, 2015. Niğde İli Koyunculuk Işletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18(2): 60- 68.
- Cochran WG, 1997. Sampling Techniques. John Wiley & Sons, 3rd edition, NY.
- Çınar S, Ceyhan A, 2021. Niğde İli Sürü Yönetimi Personeli Kurs Programına Katılan Çiftçilerin Koyun Yetiştiriciliği Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma. Tarım Gıda Çevre ve Hayvancılık Bilimleri Dergisi, 2(1): 44-60.
- Eren AA, Gökten K, 2018. Malatya İli Tarım Potansiyeli Üzerine Bir Inceleme. Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1): 58-80.
- Gül H, Örnek H, 2018. Gaziantep İlinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri I. Koyun Yetiştiriciliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2):306-314.
- Gökçen H, 2016. Hayvancılıkta Kayıt Tutmanın Önemi. http://www.hazimgokcen.net/ Erişim tarihi: 26.02.2022.
- Karaca O, Vanlı Y, Kaymakçı M, Altın T, Kaygısız A, 1993. Doğu Anadolu Bölgesinde Koyun Yetiştirmenin Sosyolojik Ekonomik ve Genetik Görünüşü. Araştırma Fonu. 90.
- Karaca O, Akyüz N, Andiç S, Altın T, 2003. Karakaş Koyunlarının Süt Verim Özellikleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 27(3): 589-594.
- Karaman S, Ulutaş Z, Şirin E, Aksoy Y, 2012. Tokat Yöresindeki Ağılların Yapısal ve Çevre Koşulları Yönünden Durumu ve Geliştirme Olanakları Üzerine Bir Araştırma. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 29(2): 29-41.
- Kaymakçı M, 2013. İleri Koyun Yetiştiriciliği. E. Ü Basımevi, Genişletilmiş 4. Baskı, İzmir.
- Kaymakçı M, Sönmez R, 1996. Türkiye Küçükbaş Hayvan Islahı Stratejisi. Hayvancılık'96 Ulusal Kongresi, Cilt 1, 18-20 Eylül 1996, İzmir.
- Özsayın E, Everest B, 2019. Koyun Yetiştiriciliği Yapan Üreticilerin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Koyunculuk Faaliyetiyle İlgili Uygulamaları. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(Ek Sayı 2): 440-448.
- SPSS, 2015. SPSS 22.0. Statistical Package in Social Sciences for Windows, Chicago.
- Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V, 2000. Biyoistatistik. Hatipoğlu Yayınları, 9. Baskı, Ankara.
- Şahinli MA, 2011. Konya İlinde Koyunculuk Faaliyetine Yer Veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Koyunculuk Faaliyetinde Etkili Olan Unsurların Saptanması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 205s.
- Şeker İ, Köseman A, 2015. Elazığ İlinde Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvancılık Faaliyetleri. Harran Üniversitesi Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 4(1): 36-44.
- Şeker İ, Kul S, Köseman A, Elçi E, 2021. Malatya İli Koyunculuk Işletmelerinde Yetiştiricilik Uygulamalarına Ait Özelliklerin Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(4): 3269-3279.
- Tüfekçi H, 2020. Yozgat İli Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Durumu ve Geliştirme Olanaklarının Belirlenmesi. Journal of Animal Production, 61 (1): 91-100.
- Yamane T, 2010. Temel Örnekleme Yöntemleri. Çeviri: Esin A, Bakır MA, Aydın C, Güzbüzsel E. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
Elazığ İlindeki Koyunculuk İşletmelerinde Sürü Yapısının ve Yetiştiricilik Uygulamalarının Araştırılması
Öz
Bu araştırmanın amacı, Elazığ ilindeki işletmelerde koyun varlığının, sürü yapısının ve temel yetiştiricilik faaliyetlerinin durumunu belirlemektir. Araştırmada 167 adet koyunculuk işletmesinde Mayıs-Aralık 2020 tarihlerinde yetiştiricilerle yüz yüze anket gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, işletmelerin %61.inin 7-17 baş koça sahip olması, %83.9’unda dişi tokluların damızlıkta ilk kez 12-17 aylıkken, %100’ünde erkek tokluların ilk kez 1.5-2 yaşındayken aşımda kullanılması, %71.7’sinin damızlıkları kendi işletmesinden sağlaması, %83.7’sinin koçları sürüde kızgınlık süresince tutması, %73.1’inin yeme tuz ve mineral ilavesi yapması, %77.7’sinin kadın ve erkek birlikte sağım yapması, %78.2’sinin sütü peynir yapması olumlu ve yeterli olarak belirlenmiştir. Bunun yanında, işletmelerin ancak %66.1’sında kayıtların tutulması, %90.4’ünde serbest aşım metodunun tercih edilmesi, %89.9’unda kuzulara doğal büyütme uygulanması, yetiştiricilerin %55.7’sinin koyunlarına kaba yem olarak sadece saman vermesi, %44.6’sının ek yemleme yapmaması, %78.4’ünün yemi fabrikalardan temin etmesi, %97.6’sının sağımı elle gerçekleştirmesi ve %89.3’ünün kırkımı makasla yapması ise mevcut olumsuzluklar ve yetersizlikler olarak saptanmıştır. Sonuç olarak, koyun sayısı ve yetiştiricilik imkânları bakımından önemli bir potansiyeli olan Elazığ ilinde, işletmelerdeki yeterli-olumlu yetiştiricilik faaliyetlerinin sürdürülmesi yanında, belirlenmiş yetersizliklerin ve olumsuzlukların giderilmesiyle gelir ve ekonomik kazancın artırılabileceği kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Acar M, Ayhan, V, 2012. Isparta Ili Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Üyesi Keçicilik Işletmelerinin Mevcut Durumu ve Teknik Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (2): 98-101.
- Akçapınar H, 2000. Koyun Yetiştiriciliği. İsmat Matbaacılık, Yenilenmiş 2. Baskı, ISBN: 975-96978-1-5. Ankara-Türkiye.
- Altınçekiç ŞÖ, 2014. Bursa İli Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Refah Ölçütleri Açısından Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 153s.
- Anonim 2020. Yaylaların Berberi Projesi. https://elazig.tarimorman.gov.tr/Menu/64/Yaylalarin-Berberi-Projesi. Erişim tarihi: 25.05.2022.
- Anonim 2022a. Küçükbaş Hayvan Sayıları 2019-2020. http://turkiyekoyunkeci.org/tr/RakamlarlaKoyunKeci. Erişim tarihi: 25.05.2022.
- Anonim 2022b. Platolar. https://www.elazig.bel.tr/kent-rehberi/cografi-yapi/217/. Erişim tarihi: 25.05.2022.
- Aydın M. K., Keskin, M., 2018. Muğla İlinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri. Mediterranean Agricultural Sciences, 31 (3):317-323..
- Aydın S, Dellal G, 2001. Artvin İlinin Koyunun Yetiştiriciliğinin Yapısal özellikleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
- Ayvazoğlu Demir P, Adıgüzel Işık S, Aydın E, Yazıcı K, Ayvazoğlu C, 2015. Ardahan İlinde Koyun Yetiştiriciliğinin Sosyo-Ekonomik Önemi. Van Veterinary Journal, 26(3):141- 146.
- Bilginturan S, Ayhan V, 2009. Burdur İli Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiriciler Birliği Üyesi Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Hayvansal Üretim, 50(1): 1-8.
- Ceyhan A, Şekeroğlu A, Ünalan A, Çınar M, Serbester U, Akyol E, Yılmaz E, 2015. Niğde İli Koyunculuk Işletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18(2): 60- 68.
- Cochran WG, 1997. Sampling Techniques. John Wiley & Sons, 3rd edition, NY.
- Çınar S, Ceyhan A, 2021. Niğde İli Sürü Yönetimi Personeli Kurs Programına Katılan Çiftçilerin Koyun Yetiştiriciliği Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma. Tarım Gıda Çevre ve Hayvancılık Bilimleri Dergisi, 2(1): 44-60.
- Eren AA, Gökten K, 2018. Malatya İli Tarım Potansiyeli Üzerine Bir Inceleme. Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1): 58-80.
- Gül H, Örnek H, 2018. Gaziantep İlinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri I. Koyun Yetiştiriciliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2):306-314.
- Gökçen H, 2016. Hayvancılıkta Kayıt Tutmanın Önemi. http://www.hazimgokcen.net/ Erişim tarihi: 26.02.2022.
- Karaca O, Vanlı Y, Kaymakçı M, Altın T, Kaygısız A, 1993. Doğu Anadolu Bölgesinde Koyun Yetiştirmenin Sosyolojik Ekonomik ve Genetik Görünüşü. Araştırma Fonu. 90.
- Karaca O, Akyüz N, Andiç S, Altın T, 2003. Karakaş Koyunlarının Süt Verim Özellikleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 27(3): 589-594.
- Karaman S, Ulutaş Z, Şirin E, Aksoy Y, 2012. Tokat Yöresindeki Ağılların Yapısal ve Çevre Koşulları Yönünden Durumu ve Geliştirme Olanakları Üzerine Bir Araştırma. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 29(2): 29-41.
- Kaymakçı M, 2013. İleri Koyun Yetiştiriciliği. E. Ü Basımevi, Genişletilmiş 4. Baskı, İzmir.
- Kaymakçı M, Sönmez R, 1996. Türkiye Küçükbaş Hayvan Islahı Stratejisi. Hayvancılık'96 Ulusal Kongresi, Cilt 1, 18-20 Eylül 1996, İzmir.
- Özsayın E, Everest B, 2019. Koyun Yetiştiriciliği Yapan Üreticilerin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Koyunculuk Faaliyetiyle İlgili Uygulamaları. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(Ek Sayı 2): 440-448.
- SPSS, 2015. SPSS 22.0. Statistical Package in Social Sciences for Windows, Chicago.
- Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V, 2000. Biyoistatistik. Hatipoğlu Yayınları, 9. Baskı, Ankara.
- Şahinli MA, 2011. Konya İlinde Koyunculuk Faaliyetine Yer Veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Koyunculuk Faaliyetinde Etkili Olan Unsurların Saptanması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 205s.
- Şeker İ, Köseman A, 2015. Elazığ İlinde Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvancılık Faaliyetleri. Harran Üniversitesi Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 4(1): 36-44.
- Şeker İ, Kul S, Köseman A, Elçi E, 2021. Malatya İli Koyunculuk Işletmelerinde Yetiştiricilik Uygulamalarına Ait Özelliklerin Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(4): 3269-3279.
- Tüfekçi H, 2020. Yozgat İli Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Durumu ve Geliştirme Olanaklarının Belirlenmesi. Journal of Animal Production, 61 (1): 91-100.
- Yamane T, 2010. Temel Örnekleme Yöntemleri. Çeviri: Esin A, Bakır MA, Aydın C, Güzbüzsel E. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Mart 2022 |
| Kabul Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Cilt: 25 Sayı: Ek Sayı 2 |
Cited By
Structural Features of Sheep Farms in Elazığ Province
Kocatepe Veterinary Journal
https://doi.org/10.30607/kvj.1099329
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.