Determination of Grape Varieties Growing in Kahramanmaraş Dulkadiroğlu District and Investigation of Ampelographic Characteristics
Öz
Identification and protection of grape varieties preferred by grape producers in their regions are important to transfer genetic resources to future generations. In this study, 32 genotypes of grape varieties grown in Kahramanmaraş Dulkadiroğlu were examined. These varieties; Horuzyüreği (Synonym= Imam üzümü), Kırmızılı Mahrabaşı, Kararan Mahrabaşı, Ağ Mahrabaşı, Ağ Üzümü, Hatun Parmağı, Kıbrıs Üzümü, Red Globe, Kokulu Üzüm, Kirkit Üzümü, Şeker Üzümü, Yediveren, Bandırma, Pafi Üzümü, Azezi, Künefi, Kırmızı Gaziantep Künefisi, Sarı sergilik, Honi Kabarcık (Synonym = Tosbağa Kabarcığı, Kuzucak Kabarcığı), Kara Sergilik, Cırt Kabarcık, İzmir Kabarcığı, Kırmızılı Kabarcık, Sararan Kabarcık, Siyah Kabarcık, Kilis Kara Sergilik, Orak Karası, Kara Sergilik, Deve Gözü (Synonym= Öküzgözü), Sultani Çekirdeksiz, Dökülgen and Perpil. Grapevine genotypes were compared according to OIV (The International Organisation of Vine and Wine) criteria (shoot characteristics, young leaf characteristics, mature leaf characteristics, berry characteristics, phenological and pomological characteristics), which are internationally accepted and used extensively by researchers. With this study, it was aimed to introduce the grapevine genotypes in the region to the literature and to protect the existing genetic resources. As a result of our study, it was understood that Kahramanmaraş Dulkadiroğlu district has a rich grapevine genetic resource. As a result of the grower’s visits, Kabarcık was determined to be the most produced variety. While the Perpil variety was thought to belong to the V. labrusca L. species, all other varieties were determined to belong to the Vitis vinifera L. cultivar. It is recommended to perform molecular-based analyzes to determine the similarity relationships of the detected varieties.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Yalınkılıç, A (1996) Kahramanmaraş ili bağcılığı, üzüm çeşitlerinin fenolojik gelişimleri ve ümitvar görülen bazılarında göz verimliliklerinin saptanması üzerinde bir araştırma. (Tez no 56180) [Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Anonim, (1983). Descriptor for grape IBPGR secretariat. Roma.
- Anonim, (2024). Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü. Türkiye Asma Genetik Kaynakları Kataloğu. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ bagcilik/Lists/KutuMenu/Attachments/6/46%20Kahramanmaras.pdf. (Alınma Tarihi: 30.05.2024).
- Baykul, A., & Söylemezoğlu, G. (2023). Eskişehir ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin SSR markörler ile tanımlanması. Bahçe, 52(Özel Sayı 1), 18-23.
- Bilen, E. (2017). Adıyaman merkez ilçede yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi. (Tez no 450430). [Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Candar, S., Ayaz, A., Akdemir, İ., Bahar, E., Korkutal U., & Uysal, T. (2021). Viticulture tradition in Turkey. Viticulture Studies (VIS), 1(1), 39 – 54. https://doi.org/10.52001/vis.2021.5
- Diri, A. (1996). Sungurlu bağcılığı ve yörede yetişen üzüm çeşitlerinin ampelografik özellikleri. AU, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. (Tez no 47904). [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Ergül, A., Çelik, H., Söylemezoğlu, G,. Kazan, K., Aras, S & Çevik, V. (2006). AFLP analysis of genetic variation within the two economically important Anatolian grapevine (Vitis vinifera L.) varietal groups. Genome 49, 467-495.
- FAOSTAT, (2024). Food and Agriculture Organization Statistics. https://www.fao.org/faostat/: (Alınma Tarihi: 10.02.2024).
- Fidan, Y. (1985). Özel Bağcılık. AU, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 930, 401s, Ankara.
- İşçi, B., & Altındişli, A. (2017). Ampelographic characterization of Turkish indigenous grape accessions and European cultivars (Vitis Vinifera L.). International Journal of Agriculture Environment and Food Sciences, 1(1), 1-16. https://doi.org/10.31015/jaefs.17001
- Kara, Z., (1990). Tokat tetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. (Tez no 12990). [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Keller, M. (2020). The science of grapevines. Academic press.
- Karatas, H., Agaoglu, S., E., Karatas, & Karaagac, D. (2019). Genetic characterization of grapevine germplasm (Vitis vinifera L.) By SSR (Simple Sequence Repeats) in Sanlıurfa Province, Southeast Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 28(5), 3835-3842.
- OIV, (Eds). (1983). The International Organization of Vine and Wine, Descriptor list for grapevine varieties and Vitis species, Paris.
- Oraman, M. N., (1959). Ampelografi. AÜ Ziraat Fak., Yayın:154, Ankara.
- Sabır, A., Buyukalaca, S., Kafkas, S. & Tangolar, S. (2009). Ampelographic and molecular diversity among grapevine (Vitis spp.) cultivars. Czech Journal of Genetics and Plant Breeding, 45(4), 160-168.
- TÜİK, (2024). Türkiye İstatistik Kurumu Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr/: (Alınma Tarihi: 10.02.2024).
- Uysal, T., & Yaşasın, AS. (2017) Asma genetik kaynaklarımız ve Nevşehir ili üzüm çeşitleri. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi 6, 132–136
- Uyak, C. (2010). Siirt yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. (Tez no 276273). [Doktora Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Ünal, M.S. (2000). Malatya ve Elâzığ illeri bağcılığı ile malatya ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar (Doktora Tezi) ÇÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. (Tez no 95577). [Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Kahramanmaraş Dulkadiroğlu İlçesinde Yetişen Üzüm Çeşitlerinin Belirlenmesi ve Ampelografik Özelliklerin Araştırılması
Öz
Üzüm üreticilerinin kendi bölgelerinde tercih edilen üzüm çeşitlerinin tanımlanması ve koruma altına alınması genetik kaynakların gelecek nesillere aktarılabilmesi için önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Kahramanmaraş Dulkadiroğlu’nda yetiştiriciliği yapılan üzüm çeşitlerinden 32 adet genotip incelenmiştir. Bu çeşitler; Horuzyüreği (Sinonim= İman Üzümü), Kırmızılı Mahrabaşı, Kararan Mahrabaşı, Ağ Mahrabaşı, Ağ Üzüm, Hatun Parmağı, Kıbrıs Üzümü, Red Globe, Kokulu Üzüm, Kirkit Üzümü, Şeker Üzümü, Yediveren, Bandırma, Pafi, Azezi, Künefi, Kırmızı Gaziantep Künefisi, Sarı Sergilik, Honi Kabarcık (Sinonim= Tosbağa Kabarcığı, Kuzucak Kabarcığı), Tüylü Kabarcık, Cırt Kabarcık, İzmir Kabarcığı, Kızaran Kabarcık, Sararan Kabarcık, Siyah Kabarcık, Kilis Kara Sergilik, Orak Karası, Kara Sergilik, Deve Gözü (Sinonim= Öküzgözü), Sultani Çekirdeksiz, Dökülgen ve Perpil olarak sıralanmıştır. Çalışmadaki asma genotipleri uluslararası anlamda kabul görmüş ve araştırmacılar tarafından yoğun bir şekilde kullanılan OIV (The International Organisation of Vine and Wine, Uluslararası Bağ ve Şarap Örgütü) kriterlerine (sürgün özellikleri, genç yaprak özellikleri, olgun yaprak özellikleri, tane özellikleri, fenolojik ve pomolojik özellikler) göre tanımlanmıştır. Bu çalışma ile bölgedeki asma genotiplerinin literatüre kazandırılması ve mevcut gen kaynaklarının korunması amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda, Kahramanmaraş Dulkadiroğlu ilçesinin zengin bir asma genetik kaynağına sahip olduğu anlaşılmıştır. Yapılan çiftçi ziyaretleri sonucunda, Kabarcık en fazla üretimi yapılan çeşit olarak tespit edilmiştir. Perpil çeşitinin V. labrusca L. türüne ait olduğu düşünülürken diğer çeşitlerin tamamının Vitis vinifera L. türüne ait olduğu tespit edilmiştir. Tespit edilen çeşitlerin benzerlik ilişkilerini belirlemek için moleküler bazlı analizlerin yapılması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Yalınkılıç, A (1996) Kahramanmaraş ili bağcılığı, üzüm çeşitlerinin fenolojik gelişimleri ve ümitvar görülen bazılarında göz verimliliklerinin saptanması üzerinde bir araştırma. (Tez no 56180) [Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Anonim, (1983). Descriptor for grape IBPGR secretariat. Roma.
- Anonim, (2024). Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü. Türkiye Asma Genetik Kaynakları Kataloğu. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ bagcilik/Lists/KutuMenu/Attachments/6/46%20Kahramanmaras.pdf. (Alınma Tarihi: 30.05.2024).
- Baykul, A., & Söylemezoğlu, G. (2023). Eskişehir ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin SSR markörler ile tanımlanması. Bahçe, 52(Özel Sayı 1), 18-23.
- Bilen, E. (2017). Adıyaman merkez ilçede yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi. (Tez no 450430). [Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Candar, S., Ayaz, A., Akdemir, İ., Bahar, E., Korkutal U., & Uysal, T. (2021). Viticulture tradition in Turkey. Viticulture Studies (VIS), 1(1), 39 – 54. https://doi.org/10.52001/vis.2021.5
- Diri, A. (1996). Sungurlu bağcılığı ve yörede yetişen üzüm çeşitlerinin ampelografik özellikleri. AU, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. (Tez no 47904). [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Ergül, A., Çelik, H., Söylemezoğlu, G,. Kazan, K., Aras, S & Çevik, V. (2006). AFLP analysis of genetic variation within the two economically important Anatolian grapevine (Vitis vinifera L.) varietal groups. Genome 49, 467-495.
- FAOSTAT, (2024). Food and Agriculture Organization Statistics. https://www.fao.org/faostat/: (Alınma Tarihi: 10.02.2024).
- Fidan, Y. (1985). Özel Bağcılık. AU, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 930, 401s, Ankara.
- İşçi, B., & Altındişli, A. (2017). Ampelographic characterization of Turkish indigenous grape accessions and European cultivars (Vitis Vinifera L.). International Journal of Agriculture Environment and Food Sciences, 1(1), 1-16. https://doi.org/10.31015/jaefs.17001
- Kara, Z., (1990). Tokat tetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. (Tez no 12990). [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Keller, M. (2020). The science of grapevines. Academic press.
- Karatas, H., Agaoglu, S., E., Karatas, & Karaagac, D. (2019). Genetic characterization of grapevine germplasm (Vitis vinifera L.) By SSR (Simple Sequence Repeats) in Sanlıurfa Province, Southeast Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 28(5), 3835-3842.
- OIV, (Eds). (1983). The International Organization of Vine and Wine, Descriptor list for grapevine varieties and Vitis species, Paris.
- Oraman, M. N., (1959). Ampelografi. AÜ Ziraat Fak., Yayın:154, Ankara.
- Sabır, A., Buyukalaca, S., Kafkas, S. & Tangolar, S. (2009). Ampelographic and molecular diversity among grapevine (Vitis spp.) cultivars. Czech Journal of Genetics and Plant Breeding, 45(4), 160-168.
- TÜİK, (2024). Türkiye İstatistik Kurumu Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr/: (Alınma Tarihi: 10.02.2024).
- Uysal, T., & Yaşasın, AS. (2017) Asma genetik kaynaklarımız ve Nevşehir ili üzüm çeşitleri. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi 6, 132–136
- Uyak, C. (2010). Siirt yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. (Tez no 276273). [Doktora Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Ünal, M.S. (2000). Malatya ve Elâzığ illeri bağcılığı ile malatya ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar (Doktora Tezi) ÇÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. (Tez no 95577). [Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimdalı]. Yüksekeğitim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Şarapçılık ve Bağcılık |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 15 Eylül 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | |
| Gönderilme Tarihi | 30 Mart 2024 |
| Kabul Tarihi | 9 Ağustos 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 27 Sayı: Ek Sayı 1 (Suppl 1) |
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.