Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Eleşkirt (Ağrı) İlçesinin Fiğ Ekim Alanlarındaki Tohum Böceği (Chrysomelidae: Bruchinae) Türleri, Bulunma Oranı ve Zararları

Yıl 2025, Cilt: 28 Sayı: 1, 171 - 181

Hüseyin Çetin , Serdar Boyalı , Melek Güçlü

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1551543

Öz

Bu çalışma fiğ ekim alanlarındaki tohum böceği türleri, bulunuş oranları, bulaşıklık oranları ve ağırlık kayıplarının tespit edilmesi amacıyla Ağrı iline bağlı Eleşkirt ilçesinin merkezi ve ilçeye bağlı 17 köyünde, 2019-2020 yıllarında yürütülmüştür. Tohum böceği erginleri, adi fiğ (Vicia sativa L.) ve Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) bitkileri üzerinden atrap ile toplanarak, ayrıca tarlalardan hasat edilen fiğ tohumlarının kültüre alınmasıyla elde edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, Bruchinae (Coleoptera: Chrysomelidae) altfamilyasından Bruchidius (1 tür), Bruchus (6 tür) ve Spermophagus (3 tür) cinslerine bağlı 10 tür tespit edilmiştir. Bruchus affinis J. A. Frölich 1799 and Spermophagus calystegiae (Lukjanovitch & Ter-Minassian 1957) türleri Eleşkirt ilçesinden ilk kez tespittir. Toplanan 5.887 ergin birey arasından dominantlığı en yüksek türler, Bruchus brachialis (%52.03) ve Bruchus rufimanus (%43.49) olmuştur. Eleşkirt ilçesinde tohum böceklerinin fiğ tohumlarında bulaşıklık oranı ve fiğ tohumlarındaki ağırlık kaybı sırasıyla %1.03 ve %0.51 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Chrysomelidae Bruchinae Eleşkirt Tohum böceği Fiğ

Kaynakça

  • Abdul-Rassoul, M. S., Othman, N. Y. & Dawah, H. A. (1986). Observation on the biology, host plants and distribution of Iraqi Bruchidae (Insecta, Coleoptera). Journal Biological Scientific Research, Baghdad, 17, 207-222.
  • Alkan, B. (1966). Türkiye’nin zararlı tohum böcekleri (Coleoptera-Bruchidae) faunası üzerinde çalışmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, 277, 56.
  • Anonim, (2023). Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr:. (Alınma tarihi: 01.08.2024).
  • Anton, K. W., Halperin, J. & Calderon, M. (1997). An annotated list of the Bruchidae (Coleoptera) of Israel and adjacent areas. Israel Journal of Entomology, 31, 59-96.
  • Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R. & Karadağ, Y. (2009). Yem Bitkileri. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, İzmir, 545.
  • Borowiec, L. & Anton, K. W. (1993). Materials to the knowledge of seed beetles of the Mediterranean Subregion (Coleoptera: Bruchidae). Annals of the Upper Silesian Museum, Entomology, 4, 99-152.
  • Çetin, İ. (2016). Farklı hasat zamanlarının bazı fiğ (Vicia spp.) türlerinin ot verim ve kalitesi üzerine etkileri. (Tez no 442695). [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Decelle, J. & Lodos, N. (1989). Contribution to the study of legume weevils of Turkey (Coleoptera: Bruchidae). Bulletin et Annales de la Société Royale Belge d’entomologie, 125, 163-212.
  • Delobel A. & Delobel, B. (2007). Contribution to the knowledge of Bulgarian seed beetles (Coleoptera: Bruchidae). Russian Entomologiacal Journal, 16(2), 213-218.
  • Delobel, A. (2014). Cucujoidea Latreille, 1802. Catalogue des Coléoptéres de France 2014, Association Roussillonnaise d’Entomologie éd. (seperata)
  • Ekiz, H., Altınok, S., Sancak, C., Sevimay, C. & Kendir, H. (2011). Tarla bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 1588, 457-539.
  • Elçi, Ş. (2005). Baklagil ve buğdaygil yem bitkileri. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, 223-257.
  • Ertekin İ. & Çakmakçı, S. (2020). Effect of different rates of bacteria (Rhizobium leguminosarum) inoculated in seed on yield and some quality parameters of common vetch (Vicia sativa L.). KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 23(2), 343-348. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.562310.
  • Güdek, M. (2020). Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde Bruchinae (Coleoptera: Chrysomelidae) tür çeşitliliği ve konukçularının araştırılması (Tez no 634980). [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • György, Z. & Merkl, O. (2005). Seed beetles preserved in the Savaria Museum, Hungary, with a national checklist of the family. (Coleoptera: Bruchidae). Praenorica Folia Historico-Naturalia, 8, 65-78.
  • Hoffman, A. (1945). Coleopteres Bruchides et Anthribides. Faune de France, 44, 184 pp. Ed. P. Lechevalier, Paris.
  • Kalkan, F. & Avcı, S. (2020). Effects of applying nitrogen on yield of silage maize grown after forage legumes. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 23(2), 336-342. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.646221.
  • Kaynaş, Ş. (2014). Hüyük (Konya) ilçesinde Bruchidae familyası (baklagil tohum böcekleri) (Coleoptera) türleri, yayılışları ve baklagil ürünlerindeki zararı (Tez no 357063). [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Lodos, N. (1998). Türkiye Entomolojisi VI (Genel, uygulamalı ve faunistik). Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları.
  • Lukjanovitch, F. K. & Ter Minassian, M. E. (1957). Seed beetles (Bruchidae) fauna USSR, Coleoptera. Zoologicheskoogo Instituta Akademii Nauk SSSR, 24, 209 pp.
  • Özer, M. (1961). Türkiye’de baklagil tanelerinde zarar yapan bazı Bruchus türleri üzerinde incelemeler. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yıllığı, 4, 353-369.
  • Parker, H. L. (1957). Notes sur quelques Bruches et leurs parasites élevés des grines de Légumineuses (Col.). Bulletin de la Societe Entomologıque de France, 62, 168-179.
  • Seçkin, H. (1981). İstanbul, Bursa illeri ve çevrelerindeki bezelye, mercimek ve burçakta zarar yapan önemli Bruchidae türleri, tanınmaları, zararları ve ekonomik önemleri üzerinde araştırmalar. TC Tarım ve Orman Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü İstanbul Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Araştırma Eserleri Serisi, 15, 123.
  • Serin, Y. & Tan, M. (2008). Baklagil Yem Bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları, 190, 178.
  • Yücel, A. (1985). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde baklagillerde zararlı baklagil tohum böcekleri, yayılışları, en önemli türün biyo-ökolojisi ve savaş yöntemleri. Diyarbakır Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 106.

Seed Beetle (Chrysomelidae: Bruchinae) Species, Occurrence Rate and Damage in Vetch Cultivation Areas of Eleşkirt (Ağrı) District

Yıl 2025, Cilt: 28 Sayı: 1, 171 - 181

Hüseyin Çetin , Serdar Boyalı , Melek Güçlü

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1551543

Öz

This study was carried out to determine the seed beetle species in vetch cultivating areas their infestation rates, and weight loss in vetch seeds in the 17 villages of Eleşkirt district of Ağrı province in 2019-2020. Seed beetle adults were collected from common vetch (Vicia sativa L.) and Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) by sweeping net. In addition, they were obtained by culturing the vetch seeds harvested from the fields. As a result of the study, 10 species belonging to the genera Bruchidius Schilsky, 1905 (1 species), Bruchus Linnaeus, 1767 (6 species), and Spermophagus Schoenherr, 1833 (3 species) of subfamily Bruchinae (Coleoptera: Chrysomelidae) were identified. Bruchus affinis J. A. Frölich 1799 and Spermophagus calystegiae (Lukjanovitch & Ter-Minassian 1957) are first found in the Eleşkirt district. Among the 5.887 adult individuals collected, the most dominant species were Bruchus brachialis Fåhraeus 1839 (52.03%) and Bruchus rufimanus Boheman 1833 (43.49%). The infestation rate and weight loss in vetch seeds were found as 1.03% and 0.51%, respectively.

Anahtar Kelimeler

Chrysomelidae Bruchinae Eleşkirt Seed beetle Vetch

Kaynakça

  • Abdul-Rassoul, M. S., Othman, N. Y. & Dawah, H. A. (1986). Observation on the biology, host plants and distribution of Iraqi Bruchidae (Insecta, Coleoptera). Journal Biological Scientific Research, Baghdad, 17, 207-222.
  • Alkan, B. (1966). Türkiye’nin zararlı tohum böcekleri (Coleoptera-Bruchidae) faunası üzerinde çalışmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, 277, 56.
  • Anonim, (2023). Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr:. (Alınma tarihi: 01.08.2024).
  • Anton, K. W., Halperin, J. & Calderon, M. (1997). An annotated list of the Bruchidae (Coleoptera) of Israel and adjacent areas. Israel Journal of Entomology, 31, 59-96.
  • Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R. & Karadağ, Y. (2009). Yem Bitkileri. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, İzmir, 545.
  • Borowiec, L. & Anton, K. W. (1993). Materials to the knowledge of seed beetles of the Mediterranean Subregion (Coleoptera: Bruchidae). Annals of the Upper Silesian Museum, Entomology, 4, 99-152.
  • Çetin, İ. (2016). Farklı hasat zamanlarının bazı fiğ (Vicia spp.) türlerinin ot verim ve kalitesi üzerine etkileri. (Tez no 442695). [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Decelle, J. & Lodos, N. (1989). Contribution to the study of legume weevils of Turkey (Coleoptera: Bruchidae). Bulletin et Annales de la Société Royale Belge d’entomologie, 125, 163-212.
  • Delobel A. & Delobel, B. (2007). Contribution to the knowledge of Bulgarian seed beetles (Coleoptera: Bruchidae). Russian Entomologiacal Journal, 16(2), 213-218.
  • Delobel, A. (2014). Cucujoidea Latreille, 1802. Catalogue des Coléoptéres de France 2014, Association Roussillonnaise d’Entomologie éd. (seperata)
  • Ekiz, H., Altınok, S., Sancak, C., Sevimay, C. & Kendir, H. (2011). Tarla bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 1588, 457-539.
  • Elçi, Ş. (2005). Baklagil ve buğdaygil yem bitkileri. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, 223-257.
  • Ertekin İ. & Çakmakçı, S. (2020). Effect of different rates of bacteria (Rhizobium leguminosarum) inoculated in seed on yield and some quality parameters of common vetch (Vicia sativa L.). KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 23(2), 343-348. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.562310.
  • Güdek, M. (2020). Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde Bruchinae (Coleoptera: Chrysomelidae) tür çeşitliliği ve konukçularının araştırılması (Tez no 634980). [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • György, Z. & Merkl, O. (2005). Seed beetles preserved in the Savaria Museum, Hungary, with a national checklist of the family. (Coleoptera: Bruchidae). Praenorica Folia Historico-Naturalia, 8, 65-78.
  • Hoffman, A. (1945). Coleopteres Bruchides et Anthribides. Faune de France, 44, 184 pp. Ed. P. Lechevalier, Paris.
  • Kalkan, F. & Avcı, S. (2020). Effects of applying nitrogen on yield of silage maize grown after forage legumes. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 23(2), 336-342. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.646221.
  • Kaynaş, Ş. (2014). Hüyük (Konya) ilçesinde Bruchidae familyası (baklagil tohum böcekleri) (Coleoptera) türleri, yayılışları ve baklagil ürünlerindeki zararı (Tez no 357063). [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Lodos, N. (1998). Türkiye Entomolojisi VI (Genel, uygulamalı ve faunistik). Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları.
  • Lukjanovitch, F. K. & Ter Minassian, M. E. (1957). Seed beetles (Bruchidae) fauna USSR, Coleoptera. Zoologicheskoogo Instituta Akademii Nauk SSSR, 24, 209 pp.
  • Özer, M. (1961). Türkiye’de baklagil tanelerinde zarar yapan bazı Bruchus türleri üzerinde incelemeler. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yıllığı, 4, 353-369.
  • Parker, H. L. (1957). Notes sur quelques Bruches et leurs parasites élevés des grines de Légumineuses (Col.). Bulletin de la Societe Entomologıque de France, 62, 168-179.
  • Seçkin, H. (1981). İstanbul, Bursa illeri ve çevrelerindeki bezelye, mercimek ve burçakta zarar yapan önemli Bruchidae türleri, tanınmaları, zararları ve ekonomik önemleri üzerinde araştırmalar. TC Tarım ve Orman Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü İstanbul Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Araştırma Eserleri Serisi, 15, 123.
  • Serin, Y. & Tan, M. (2008). Baklagil Yem Bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları, 190, 178.
  • Yücel, A. (1985). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde baklagillerde zararlı baklagil tohum böcekleri, yayılışları, en önemli türün biyo-ökolojisi ve savaş yöntemleri. Diyarbakır Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 106.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Entomoloji, Tarımda Entomoloji
Bölüm ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar

Hüseyin Çetin 0000-0002-3252-0778

Serdar Boyalı 0000-0002-9883-5481

Melek Güçlü 0000-0002-6421-2964

Erken Görünüm Tarihi 30 Ocak 2025
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi 17 Eylül 2024
Kabul Tarihi 9 Ocak 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025Cilt: 28 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Çetin, H., Boyalı, S., & Güçlü, M. (2025). Seed Beetle (Chrysomelidae: Bruchinae) Species, Occurrence Rate and Damage in Vetch Cultivation Areas of Eleşkirt (Ağrı) District. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 28(1), 171-181. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1551543
 Kapak Resmi İndir

21082



2022-JIF = 0.500

2022-JCI = 0.170

Uluslararası Hakemli Dergi (International Peer Reviewed Journal)

       Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)

      Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)


88x31.png 

Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

                 


Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi
e-ISSN: 2619-9149