Öz
Bu çalışmada Gaziantep ilinde baharatlık kırmızıbiber üreten işletmelerin üretim maliyetinin hesaplanması ve pazarlama yapısının ortaya konulması açlanmıştır. Gaziantep ilinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde baharatlık kırmızıbiber üretimi yapan 162 tarım işletmesi üzerinde gerçekleştirilmiş olan bu araştırmada, işletmelerin üretim maliyeti hesaplamaları, karlılık analizi ve pazarlama yapıları incelenmiştir. Tek ürün bütçe analiz yöntemi kullanılan çalışmada incelenen tarım işletmelerinde ortalama olarak 45.41 dekar alanda baharatlık kırmızıbiber üretimi gerçekleştirildiği, baharatlık kırmızıbiber üretiminde dekara ortalama değişken masrafların 1788.20 ₺ da-1, sabit masrafların 434.10 ₺ da-1 ve toplam üretim masrafının 2222.30 ₺ da-1 olduğu belirlenmiştir. Baharatlık yaş kırmızıbiber verimi ortalama 1656.80 kg da-1, baharatlık kırmızıbiber üretimiyle 3810.64 ₺ da-1 gayrisafi üretim değeri elde edilmiştir. 1 kg baharatlık kırmızıbiber üretim maliyeti ortalama 1.34 ₺ kg-1 olarak tespit edilmiştir. Pazara ulaşan kırmızıbiberin maliyeti 1.37 ₺ kg-1 olarak belirlenmiştir. Pazarlama masrafları dikkate alındığında, 1 dekar alandan elde edilen net kar ortalama 1532.76 ₺, brüt kar ise ortalama 1967.04 ₺ olarak hesaplanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, araştırma bölgesindeki baharatlık kırmızıbiber üreticilerinin 1 ₺’lik üretim maliyetine karşılık elde ettikleri oransal kar ortalaması üretim ve pazarlama aşamaları için sırasıyla 1.72 ve 1.68 olarak hesaplanmıştır. Tüketicinin 1 kg kuru kırmızıbibere ödediği paranın %17.69’u üretici eline geçerken, %82.31’i aracıların eline geçmektedir.
Anahtar Kelimeler
Teşekkür
Bu araştırma makalesi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü tarafından onaylanmış Yüksek Lisans Tezinden türetilmiştir.
Kaynakça
- Akbay C, Boz İ, Tiryaki GY, Candemir S & Arpacı BB (2012). Kahramanmaraş ve Gaziantep İllerinde Kırmızıbiberin Üretim Yapısı ve Kurutma Yöntemleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 15(2), 1-10, Kahramanmaraş.
- Aslan A (2022). Malatya İlinde Kuru Kayısı Üretim ve Pazarlama Etkinliğinin Belirlenmesi (Tez no:775470). Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Anonim (2002). Coğrafi İşaret Belgesi, Türk Patent Enstitüsü. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37908. (Alınma Tarihi:15.09.2020)
- Aytop Y (2018). Maraş Biberi’nin Ekonomik Analizi ve Üretici Memnuniyeti (Tez no:493775). Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. .
- Başaran C & Engindeniz S (2015). Sivri Biber Üretiminde Girdi Kullanım Etkinliğinin Analizi: İzmir Örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 21(1), 77-84.
- Bayramoğlu Z, Karakayacı Z, Ağızan K, Ağızan S & Bozdemir M (2021). Başlıca sebze ürünlerinde üretim maliyetlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(3), 603-613.
- Beis SH 1990. Kırmızıbiberden Gıda Boyası Eldesi (Tez no:13285). Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eczacılık ve Farmakoloji Ana Bilim Dalı. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Boz İ (2013). Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 16(1), 24-32.
- Candemir S, Arpacı BB & Akıncı İE (2012). Organik Kırmızıbiber Üretiminde Uygulanan Üretim Sistemlerinin Ekonomik Performanslarının Karşılaştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 15(1), 1-6.
- Çitak L (2015). Pazarlama Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi ve Borsa İstanbul KOBİ Sanayi Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45, 49-68. https://doi.org/10.18070/euiibfd.25074
- Çoksöyler N (1995). Aflatoksin ve Aflatoksin Oluşumunu Etkileyen Faktörler. Kahramanmaraş Kırmızıbiberinde İhracata Yönelik Kaliteli Yetiştirme, İşleme ve Pazarlamada Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Arayışları Paneli Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, (11):18-25.
- Dağdemir V & Aşkan E (2004). Erzurum merkez ilçede bir ekmeğin pazarlama marjının belirlenmesi üzerine bir çalışma. VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, Tokat, 384–402.
- Dağdemir V (2005). Bayburt İli Kop ve Burnaz Dere Havzalarında Hayvancılık Yapan İşletmelerin Genel Durumu ve Kooperatifleşmeye Bakış Açısı. Türk Kooperatifçilik Kurumu, Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 147, 48-58.,
- Dağdemir V (2018). “Tarım İşletmelerinin Analizi” Lisansüstü Ders Notları.
- FAO (2020). FAOSTAT. Baharatlık Kırmızıbiberin Üretim, Üretim Alanları, İhracat, İthalat Verileri.
- Gülten Ş (1971). Erzurum ilinde canlı hayvan ve et üretim, tüketim ve pazarlama analizleri. Atatürk Üniversitesi Yayın No:284, Ziraat Fakültesi No:141, Araştırma No:79, Erzurum.
- Dessie AB, Koye TD, Koye AD & Abitew AA (2019). Analysis of red pepper marketing: evidence from Northwest Ethiopia. Journal of Economic Structures, 8(24), 1-14. https://doi.org/10.1186/s40008-019-0156-0
- Hayran S & Gül A (2020). Mersin İlinde bazı önemli sebzelerin karlılığı. Ziraat Mühendisliği, 370, 45-53. https://doi.org/10.33724/zm.708295
- Hastuti H & Sari AW (2020). Analisis pemasaran komoditas cabai rawit merah di desa brajan, kecamatan prambanan, kabupaten klaten. Jurnal Ilmu Pertanian Indonesia, 25(4), 524-532. https://doi.org/10.18343/10.18343/jipi.25.4.524
- Ilić ZS, Milenković L, Šunić L, Barać S, Mastilović J, Kevrešan Ž & Fallik E (2017). Effect of shading by colored nets on yield and fruit quality of sweet pepper. Zemdirbyste-Agriculture, 104(1), 53-62. Doı: 10.13080/z-a.2017.104.008
- Kızıloğlu R & Dağdemir V (2010). Erzurum İlinde Beyaz Lahananın Üretim ve Pazar Maliyeti; Aziziye, Yakutiye ve Pasinler İlçeleri Örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Dergisi, 2(2), 57-64.
- Navyasri K, Srilatha C, Suhasini K & Janaiah A (2021). An economic analysis of different methods of irrigation systems in red chili cultivation in Bhadradri Kothagudem district of Telangana state. The Pharma Innovation, 10(10), 1378-1383.
- Perucka I & Materska M (2001). Phenylalanine Ammonia-Lyase and Antioxidant Activities of Lipophilic Fraction of Fresh Pepper Fruits Capsicum Annuum L. Innovative Food Science& Emerging Technologies, 2(3), 189-192.
- Telek Ü, Akinci I & Küsek M (2019). The effects of rhizobacteria strains on yield and plant characteristics of red hot pepper (capsicum annuum l.). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(1), 62-70. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.448536.
- TÜİK (2020). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr.
- Ukav İ (2018). A Research on the Production Costs and Profitability of Some Vegetables Produced in Adıyaman Province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology 6 (9), 1285-1289
- Verit A, Yeni E & Ünal D (2001). Tarihten Günümüz Ürolojisine Kırmızı Acı Biber. Türk Üroloji Dergisi, 27 (4), 399-402.
Öz
This study aimed to calculate the production cost and reveal the marketing structure of the enterprises producing spicy red pepper in Gaziantep province. This research was conducted on 162 agricultural enterprises producing spice red pepper in the İslahiye and Nurdağ districts of Gaziantep province. The study examined the production cost calculations, profitability analysis, and marketing structures of these enterprises. Using the single-crop budget analysis method, the study found that on average, spice red pepper was produced on 45.41 acres of land. The average variable costs per acre for spice red pepper production were determined as 1788.20 ₺ acre-1, fixed costs were 434.10 ₺ acre-1, and the total production cost was 2222.30 ₺ acre-1. The average yield of spice fresh red pepper was 1656.80 kg acre-1, resulting in a gross production value of 3810.64 ₺ acre-1. The average production cost of 1 kg of spice red pepper was determined as 1.34 ₺ kg-1. The cost of red pepper reaching the market was determined as 1.37 ₺ kg-1. Taking marketing expenses into account, the average net profit per acre obtained was 1532.76 ₺, and the average gross profit was 1967.04 ₺. According to the results of the study, the average proportional profit obtained by spice red pepper producers in the research area was calculated as 1.72 for production and 1.68 for marketing, for every 1 ₺ of production cost. While 17.69% of the money paid by the consumer for 1 kg of dried red pepper goes to the producer, 82.31% goes to intermediaries.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akbay C, Boz İ, Tiryaki GY, Candemir S & Arpacı BB (2012). Kahramanmaraş ve Gaziantep İllerinde Kırmızıbiberin Üretim Yapısı ve Kurutma Yöntemleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 15(2), 1-10, Kahramanmaraş.
- Aslan A (2022). Malatya İlinde Kuru Kayısı Üretim ve Pazarlama Etkinliğinin Belirlenmesi (Tez no:775470). Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Anonim (2002). Coğrafi İşaret Belgesi, Türk Patent Enstitüsü. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37908. (Alınma Tarihi:15.09.2020)
- Aytop Y (2018). Maraş Biberi’nin Ekonomik Analizi ve Üretici Memnuniyeti (Tez no:493775). Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. .
- Başaran C & Engindeniz S (2015). Sivri Biber Üretiminde Girdi Kullanım Etkinliğinin Analizi: İzmir Örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 21(1), 77-84.
- Bayramoğlu Z, Karakayacı Z, Ağızan K, Ağızan S & Bozdemir M (2021). Başlıca sebze ürünlerinde üretim maliyetlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(3), 603-613.
- Beis SH 1990. Kırmızıbiberden Gıda Boyası Eldesi (Tez no:13285). Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eczacılık ve Farmakoloji Ana Bilim Dalı. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Boz İ (2013). Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 16(1), 24-32.
- Candemir S, Arpacı BB & Akıncı İE (2012). Organik Kırmızıbiber Üretiminde Uygulanan Üretim Sistemlerinin Ekonomik Performanslarının Karşılaştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 15(1), 1-6.
- Çitak L (2015). Pazarlama Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi ve Borsa İstanbul KOBİ Sanayi Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45, 49-68. https://doi.org/10.18070/euiibfd.25074
- Çoksöyler N (1995). Aflatoksin ve Aflatoksin Oluşumunu Etkileyen Faktörler. Kahramanmaraş Kırmızıbiberinde İhracata Yönelik Kaliteli Yetiştirme, İşleme ve Pazarlamada Karşılaşılan Sorunlara Çözüm Arayışları Paneli Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, (11):18-25.
- Dağdemir V & Aşkan E (2004). Erzurum merkez ilçede bir ekmeğin pazarlama marjının belirlenmesi üzerine bir çalışma. VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, Tokat, 384–402.
- Dağdemir V (2005). Bayburt İli Kop ve Burnaz Dere Havzalarında Hayvancılık Yapan İşletmelerin Genel Durumu ve Kooperatifleşmeye Bakış Açısı. Türk Kooperatifçilik Kurumu, Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 147, 48-58.,
- Dağdemir V (2018). “Tarım İşletmelerinin Analizi” Lisansüstü Ders Notları.
- FAO (2020). FAOSTAT. Baharatlık Kırmızıbiberin Üretim, Üretim Alanları, İhracat, İthalat Verileri.
- Gülten Ş (1971). Erzurum ilinde canlı hayvan ve et üretim, tüketim ve pazarlama analizleri. Atatürk Üniversitesi Yayın No:284, Ziraat Fakültesi No:141, Araştırma No:79, Erzurum.
- Dessie AB, Koye TD, Koye AD & Abitew AA (2019). Analysis of red pepper marketing: evidence from Northwest Ethiopia. Journal of Economic Structures, 8(24), 1-14. https://doi.org/10.1186/s40008-019-0156-0
- Hayran S & Gül A (2020). Mersin İlinde bazı önemli sebzelerin karlılığı. Ziraat Mühendisliği, 370, 45-53. https://doi.org/10.33724/zm.708295
- Hastuti H & Sari AW (2020). Analisis pemasaran komoditas cabai rawit merah di desa brajan, kecamatan prambanan, kabupaten klaten. Jurnal Ilmu Pertanian Indonesia, 25(4), 524-532. https://doi.org/10.18343/10.18343/jipi.25.4.524
- Ilić ZS, Milenković L, Šunić L, Barać S, Mastilović J, Kevrešan Ž & Fallik E (2017). Effect of shading by colored nets on yield and fruit quality of sweet pepper. Zemdirbyste-Agriculture, 104(1), 53-62. Doı: 10.13080/z-a.2017.104.008
- Kızıloğlu R & Dağdemir V (2010). Erzurum İlinde Beyaz Lahananın Üretim ve Pazar Maliyeti; Aziziye, Yakutiye ve Pasinler İlçeleri Örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Dergisi, 2(2), 57-64.
- Navyasri K, Srilatha C, Suhasini K & Janaiah A (2021). An economic analysis of different methods of irrigation systems in red chili cultivation in Bhadradri Kothagudem district of Telangana state. The Pharma Innovation, 10(10), 1378-1383.
- Perucka I & Materska M (2001). Phenylalanine Ammonia-Lyase and Antioxidant Activities of Lipophilic Fraction of Fresh Pepper Fruits Capsicum Annuum L. Innovative Food Science& Emerging Technologies, 2(3), 189-192.
- Telek Ü, Akinci I & Küsek M (2019). The effects of rhizobacteria strains on yield and plant characteristics of red hot pepper (capsicum annuum l.). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(1), 62-70. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.448536.
- TÜİK (2020). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr.
- Ukav İ (2018). A Research on the Production Costs and Profitability of Some Vegetables Produced in Adıyaman Province. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology 6 (9), 1285-1289
- Verit A, Yeni E & Ünal D (2001). Tarihten Günümüz Ürolojisine Kırmızı Acı Biber. Türk Üroloji Dergisi, 27 (4), 399-402.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çiftlik İşletmeleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 23 Nisan 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ağustos 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 31 Ağustos 2023 |
| Kabul Tarihi | 24 Ocak 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.