Öz
This research was carried out to investigate the changes in milk components and the factors affecting milk components in dairy cattle in the early lactation period. Three periods of milk samples were taken on the twentieth, forty-eighth, and sixty-eighth days of lactation, and milk components and electrical conductivity were determined. In the study, besides electrical conductivity, milk components, lactose, pH, protein, somatic cell count, dry matter, non-fat dry matter, and fat values were investigated. These values were determined as 5.534±0.0200 mS cm-1, 4.985±0.0300, 6.601±0.0100, 2.957±0.0200%, 297.273±56.8400 units ml-1, 11.585±0.0200, 8.501±0.0300 and 3.033±0.02%, respectively. Among the factors whose effects on milk composition were examined, the effect of the month of birth had a significant effect on the electrical conductivity, pH, and somatic cell count values, and very significantly on the lactose value. The effect of parity and control days was not significant for any feature. It is thought that conducting this study in a way to cover the later periods of lactation will be important in terms of revealing the differences.
Anahtar Kelimeler
Milk components Early lactation Protein Electrical conductivity Holstein-Friesian
Proje Numarası
21201039 nolu proje ile desteklenmiştir.
Kaynakça
- Anonim, (2005). Türk Gıda Kodeksi, Çiğ süt ve ısıl işlem görmüş sütler tebliği, No:2000/6/: Resmi Gazete: 06.02.2009-27133 [30 Temmuz 2023].
- Anonymous, (2022). Dairy production, Milk compotions [online], https://www.fao.org/dairy-production-products/products/milk-composition/en/: [30 Ocak 2022].
- Anonymous, (2022b). ICAR, https://www.icar.org/ Guidelines/02-Overview-Cattle-Milk-Recording.pdf/: [30 Temmuz 2023].
- Ayaşan, T., Hızlı, H., Yazgan, E., Kara, U., Gök, K. (2011. Somatik hücre sayısının süt üre nitrojen ile süt kompozisyonuna olan etkisi. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 17(4), 659-662.
- Barlowska, J., Litwinczuk, Z., Wolanciuk, A., & Brodziak, A. (2009). Relationship of somatic cell count to daily yield and technological usefulness of milk from different breeds of cows. Polish Journal of Veterinary Sciences, 12 (1), 75-79.
- Boztepe S, Aytekin İ, Zülkadir, U. (2015). Süt Sığırcılığı. Selçuk Üniversitesi, Konya Caraviello, D. (2004). Selection for Clinical Mastitis and Somatic Cell Count. , The Babcock Institute University of Winconsin, Dairy Updates, Reproduction and Genetics, No: 613.
- Coşkun, F. S. & Zülkadir, U. (2018). The Use of Fuzzy Logic Approach in Evaluation of Subclinic Mastitis, Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 32 (3), 436-439.
- Duncan, W.R. (1955). Multiple Range and Multiple F Tests. Biometrics, p.
- Fox, P. F., McSweeney, P. L. H. ve Paul, L. H. (1998). Dairy chemistry and biochemistry, London: Blackie Academic Professional.
- Göncü, S & Özkütük, K. (2002). Adana entansif süt sığırcığı işletmelerinde yetiştirilen saf ve melez alaca inek sütlerinde somatik hücre sayısına etki eden faktörler ve mastitis ile ilişkisi, Hayvansal Üretim, 43 (2), 44 - 53.
- Göncü, S & Yeşil, M.İ. (2020). Relationship Between Some Traıts Used As Mastıtıs Indıcators In Holstein Cows milk. Innovative Systems Design and Engineering, 11 (1), 19-27.
- Gönül, T. (1974). Hayvan ıslahında standardizasyon, Tapgem yayınları, No:15, Bornova/İZMİR.
- Harding, F. (1995). Milk quality, Newyork: Blackie Academic & Professional, pp. 60-95.
- Harvey, W.R. (1987). Least Squares Analysis of Data With Unequal Subclass Numbers, Agricultural Research Service United States Department of Agriculture, ARS, 20-8, p.
- Kaygısız A., & Şahin, O. (2023). Bazı sütçü sığır ırklarında somatik hücre sayısı (SHS) ve süt üre nitrojen (MUN) seviyesinin süt verimi ve bileşimine etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 28 (2), 290-307.
- Kıyıcı, J.M., Kaliber, M., Uzkülekci, H. H., Sekmen, A. E., Uzunyol, A. ve Gülünç, A. (2016). Süt ineklerinde memenin fenotipik özelliği ve süt kalitesi arasındaki ilişki, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (4), 187-196.
- Litwinczuk, Z., Krol, J., Brodziak, A., & Barlowska, J. (2011). Changes of protein content and its fractions in bovine milk from different breeds subject to somatic cell count. Journal of Dairy Sciences, 94 (2), 684-691.
- Metin, M., 1998. Süt Teknolojisi-Sütün Bileşimi ve İşlenmesi. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları No: 33, İzmir.
- Milci, S., Yaygın, H. (2004). Elektrik İletkenliği Ölçüm Tekniğinin Süt Teknolojisindeki Uygulama Alanları, Akademi Gıda Dergisi, 2(5), 24-28.
- Rekik, B., Ajili, N., Belhani, H., Ben Gara, A., Rouissi, H. (2008). Effect of somatic cell count on milk and protein yields and female fertility in Tunusian Holstein dairy cows, Livestock sci, 116, 309-317.
- Schroeder, J.W. (2012). Dairy Cow Nutrition Affects Milk Composition, http://www.ag.ndsu.edu/ pubs/ansci/ dairy/as1118.pdf [20/12/2022].
- Sharma, R., Kumar, M. ve Pathak, V. (2002). Effect of different seasons on cross-bred cow milk composition and paneer yield in sub-himalayan region, Asian-australasian journal of animal sciences, 15 (4), 528-530.
- Şahin, A. & Kaşıkcı, M. (2014). Relationships between somatic cell count and some raw milk paramaters of Brown Swiss Cattle, Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 2 (5), 220-223.
- Timurkan, H. (2014). İneklerde california mastitis testi ve sütün elektrik iletkenliğinin karşılaştırılması, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 28 (3), 135-136.
- Tuncer, K., Ertuğrul, K. ve Şahin, A. (2017). TR71 bölgesindeki süt sığırı işletmelerinden toplanan çiğ sütlerin bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi, Mediterranean Agricultural Sciences, 30 (1), 65-69.
- Uyarlar, C. (2019). Süt sığırlarında beslenme maliyetlerini düşürme yöntemleri, Ayrıntı dergisi, 6(73), 7-12.
- Wangdi, J., Dema, T., Karma, M. ve Bhujel, P. (2014). The compositional quality of cows milk in Bhutan, Issues in Biological Sciences and Pharmaceutical Research 2 (7), 62-68.
Siyah Alaca Sığırlarda Erken Laktasyon Dönemindeki Süt Bileşimleri ve Etkili Faktörlerin Belirlenmesi
Öz
ÖZ
Bu araştırma, Konya ili Sarayönü ilçesinde bulunan özel bir sığırcılık işletmesinde yetiştirilen süt sığırlarının erken laktasyon döneminde süt komponentlerindeki değişimler ve süt komponentlerini etkileyen faktörlerin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Laktasyonun yirminci, kırkıncı ve altmışıncı günlerinde üç dönem süt numunesi alınmış ve süt komponentleri belirlenmiştir. Süt komponentleri olarak elektrik iletkenliği, laktoz, pH, protein, somatik hücre sayısı, kuru madde, yağsız kuru madde ve yağ değerleri incelenmiştir. Bu değerler sırasıyla 5.534 ± 0.02 mS/cm, % 4.985 ± 0.03, 6.601 ± 0.01, % 2.957 ± 0.02, 297.273 ± 56.84 adet/ml, % 11.585 ± 0.02, % 8.501 ± 0.03 ve % 3.033 ± 0.02 olarak tespit edilmiştir
Sütün bileşimine etkisi incelenen faktörlerden doğum ayının etkisi elektrik iletkenliği, pH ve somatik hücre sayısı değerlerine P<0.05 seviyesinde, laktoz değerine ise P<0.01 seviyesinde önemli bulunmuştur. Laktasyon sırası ve kontrol grubunun etkisi hiçbir özellikte önemli bulunmamıştır.
Araştırmaya konu olan işletmelerde süt komponentlerinden bir kısmının beklenen veya bildirilen literatür değerlerinden düşük çıktığı, bazılarının ise normal değerler içerisinde seyrettiği görülmüştür. Bu nedenle bu işletmelerde rasyonların düşük çıkan değerler bakımından yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Pik döneme kadar süt komponentlerinde çok fazla bir değişim olmadığı da görülmüştür. Bu çalışmanın, laktasyonun daha ileriki dönemlerini kapsayacak şekilde yapılmasının farklılıkların ortaya konması açısından önemli olacağı düşünülmektedir.Bu araştırma, süt sığırlarının erken laktasyon döneminde süt bileşimlerindeki değişimler ve süt bileşimlerini etkileyen faktörlerin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Laktasyonun yirminci, kırkıncı ve altmışıncı günlerinde üç dönem süt numunesi alınmış ve süt bileşimleri ve elektrik iletkenliği belirlenmiştir. Araştırmada elektrik iletkenliğinin yanında süt bileşimlerinden, laktoz, pH, protein, somatik hücre sayısı, kuru madde, yağsız kuru madde ve yağ değerleri incelenmiştir. Bu değerler sırasıyla 5.534 ± 0.0200 mS cm-1, % 4.985 ± 0.0300, 6.601 ± 0.0100, % 2.957 ± 0.0200, 297.273 ± 56.8400 adet ml-1, % 11.585 ± 0.0200, % 8.501 ± 0.0300 ve % 3.033 ± 0.0200 olarak tespit edilmiştir. Sütün bileşimine etkisi incelenen faktörlerden doğum ayının etkisi elektrik iletkenliği, pH ve somatik hücre sayısı değerlerine önemli seviyede, laktoz değerine ise çok önemli seviyede etkili olmuştur. Laktasyon sırası ve kontrol gününün etkisi hiçbir özellikte önemli bulunmamıştır. Bu çalışmanın, laktasyonun daha ileriki dönemlerini kapsayacak şekilde yapılmasının farklılıkların ortaya konması açısından önemli olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Süt bileşimleri Erken laktasyon Süt proteini Elektrik iletkenliği Siyah Alaca
Destekleyen Kurum
Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü
Proje Numarası
21201039 nolu proje ile desteklenmiştir.
Teşekkür
Bu çalışma Burak TATLISU’nun Yüksek Lisans tezinden üretilmiş olup Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından 21201039 nolu proje ile desteklenmiştir. Destekten dolayı Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğüne teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Anonim, (2005). Türk Gıda Kodeksi, Çiğ süt ve ısıl işlem görmüş sütler tebliği, No:2000/6/: Resmi Gazete: 06.02.2009-27133 [30 Temmuz 2023].
- Anonymous, (2022). Dairy production, Milk compotions [online], https://www.fao.org/dairy-production-products/products/milk-composition/en/: [30 Ocak 2022].
- Anonymous, (2022b). ICAR, https://www.icar.org/ Guidelines/02-Overview-Cattle-Milk-Recording.pdf/: [30 Temmuz 2023].
- Ayaşan, T., Hızlı, H., Yazgan, E., Kara, U., Gök, K. (2011. Somatik hücre sayısının süt üre nitrojen ile süt kompozisyonuna olan etkisi. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 17(4), 659-662.
- Barlowska, J., Litwinczuk, Z., Wolanciuk, A., & Brodziak, A. (2009). Relationship of somatic cell count to daily yield and technological usefulness of milk from different breeds of cows. Polish Journal of Veterinary Sciences, 12 (1), 75-79.
- Boztepe S, Aytekin İ, Zülkadir, U. (2015). Süt Sığırcılığı. Selçuk Üniversitesi, Konya Caraviello, D. (2004). Selection for Clinical Mastitis and Somatic Cell Count. , The Babcock Institute University of Winconsin, Dairy Updates, Reproduction and Genetics, No: 613.
- Coşkun, F. S. & Zülkadir, U. (2018). The Use of Fuzzy Logic Approach in Evaluation of Subclinic Mastitis, Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 32 (3), 436-439.
- Duncan, W.R. (1955). Multiple Range and Multiple F Tests. Biometrics, p.
- Fox, P. F., McSweeney, P. L. H. ve Paul, L. H. (1998). Dairy chemistry and biochemistry, London: Blackie Academic Professional.
- Göncü, S & Özkütük, K. (2002). Adana entansif süt sığırcığı işletmelerinde yetiştirilen saf ve melez alaca inek sütlerinde somatik hücre sayısına etki eden faktörler ve mastitis ile ilişkisi, Hayvansal Üretim, 43 (2), 44 - 53.
- Göncü, S & Yeşil, M.İ. (2020). Relationship Between Some Traıts Used As Mastıtıs Indıcators In Holstein Cows milk. Innovative Systems Design and Engineering, 11 (1), 19-27.
- Gönül, T. (1974). Hayvan ıslahında standardizasyon, Tapgem yayınları, No:15, Bornova/İZMİR.
- Harding, F. (1995). Milk quality, Newyork: Blackie Academic & Professional, pp. 60-95.
- Harvey, W.R. (1987). Least Squares Analysis of Data With Unequal Subclass Numbers, Agricultural Research Service United States Department of Agriculture, ARS, 20-8, p.
- Kaygısız A., & Şahin, O. (2023). Bazı sütçü sığır ırklarında somatik hücre sayısı (SHS) ve süt üre nitrojen (MUN) seviyesinin süt verimi ve bileşimine etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 28 (2), 290-307.
- Kıyıcı, J.M., Kaliber, M., Uzkülekci, H. H., Sekmen, A. E., Uzunyol, A. ve Gülünç, A. (2016). Süt ineklerinde memenin fenotipik özelliği ve süt kalitesi arasındaki ilişki, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (4), 187-196.
- Litwinczuk, Z., Krol, J., Brodziak, A., & Barlowska, J. (2011). Changes of protein content and its fractions in bovine milk from different breeds subject to somatic cell count. Journal of Dairy Sciences, 94 (2), 684-691.
- Metin, M., 1998. Süt Teknolojisi-Sütün Bileşimi ve İşlenmesi. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları No: 33, İzmir.
- Milci, S., Yaygın, H. (2004). Elektrik İletkenliği Ölçüm Tekniğinin Süt Teknolojisindeki Uygulama Alanları, Akademi Gıda Dergisi, 2(5), 24-28.
- Rekik, B., Ajili, N., Belhani, H., Ben Gara, A., Rouissi, H. (2008). Effect of somatic cell count on milk and protein yields and female fertility in Tunusian Holstein dairy cows, Livestock sci, 116, 309-317.
- Schroeder, J.W. (2012). Dairy Cow Nutrition Affects Milk Composition, http://www.ag.ndsu.edu/ pubs/ansci/ dairy/as1118.pdf [20/12/2022].
- Sharma, R., Kumar, M. ve Pathak, V. (2002). Effect of different seasons on cross-bred cow milk composition and paneer yield in sub-himalayan region, Asian-australasian journal of animal sciences, 15 (4), 528-530.
- Şahin, A. & Kaşıkcı, M. (2014). Relationships between somatic cell count and some raw milk paramaters of Brown Swiss Cattle, Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 2 (5), 220-223.
- Timurkan, H. (2014). İneklerde california mastitis testi ve sütün elektrik iletkenliğinin karşılaştırılması, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 28 (3), 135-136.
- Tuncer, K., Ertuğrul, K. ve Şahin, A. (2017). TR71 bölgesindeki süt sığırı işletmelerinden toplanan çiğ sütlerin bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi, Mediterranean Agricultural Sciences, 30 (1), 65-69.
- Uyarlar, C. (2019). Süt sığırlarında beslenme maliyetlerini düşürme yöntemleri, Ayrıntı dergisi, 6(73), 7-12.
- Wangdi, J., Dema, T., Karma, M. ve Bhujel, P. (2014). The compositional quality of cows milk in Bhutan, Issues in Biological Sciences and Pharmaceutical Research 2 (7), 62-68.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 21201039 nolu proje ile desteklenmiştir. |
| Erken Görünüm Tarihi | 11 Mart 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | |
| Gönderilme Tarihi | 10 Mayıs 2023 |
| Kabul Tarihi | 21 Eylül 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024Cilt: 27 Sayı: 3 |
2022-JIF = 0.500
2022-JCI = 0.170
Uluslararası Hakemli Dergi (International
Peer Reviewed Journal)
Dergimiz, herhangi bir başvuru veya yayımlama ücreti almamaktadır. (Free submission and publication)
Yılda 6 sayı yayınlanır. (Published 6 times a year)
Bu web sitesi Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.