Bazı Kavuzsuz Arpaların (Hordeum vulgare L. var. nudum Hook. f.) Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Soner Yüksel; Saime Ünver

doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.657258

Araştırma Makalesi

Bazı Kavuzsuz Arpaların (Hordeum vulgare L. var. nudum Hook. f.) Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 3, 705 - 712, 30.06.2020

Soner Yüksel , Saime Ünver

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.657258

Cited By: 2

Öz

Bu
araştırma; 2012-2013 ve 2013-2014 yetiştirme dönemlerinde Eskişehir’de Geçit
Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsünde yürütülmüştür. Çalışmada; son yıllarda
ıslahı, üretimi, gıda, yem ve diğer endüstriyel uygulamalarda kullanılmasıyla
önem kazanan kavuzsuz arpanın, kuru koşullarda verim ve bazı kalite
özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; materyal olarak dokuz
adet kavuzsuz arpa hattı ile bir tane tescilli kavuzsuz arpa çeşidi (Özen)
kullanılmıştır. Araştırmada; m²’deki başak sayısı, sap uzunluğu,
birim alan tane verimi, başakta tane sayısı, başakta tane verimi, bin tane
ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı ve 2.5 mm elek üstü değerlerine
ilişkin veriler elde edilmiştir. Ele alınan tüm özellikler yönünden yıllar
arası farklılık önemli bulunmuş ve yıllar ayrı ayrı değerlendirilmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre; kuru şartlarda her iki yıl G1 numaralı arpa hattı
217 ve 225 kg/da ile en yüksek tane verimi vermiştir. Protein oranı yönünden
birinci yıl %17.4 ile G6 numaralı hattından en yüksek değer elde edilmiştir.
İkinci yıl %11.8 protein oranı ile G9 numaralı kavuzsuz arpa hattı ön plana
çıkmıştır. Birim alan tane verimi en yüksek olan G1 numaralı arpa hattı diğer
özellikler yönünden incelendiğinde, m²’de başak sayısı, sap
uzunluğu, başakta tane sayısı gibi özelliklerde iyi sonuçlar vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kavuzsuz arpa, Hat, Tane verimi, Kuru koşullar, Kalite özellikleri

Destekleyen Kurum

Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından TAGEM/TBAD/13/A12/P05/005 projesi kapsamında desteklenmiştir.

Proje Numarası

TAGEM/TBAD/13/A12/P05/005

Teşekkür

Bu çalışma Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından TAGEM/TBAD/13/A12/P05/005 projesi kapsamında desteklenmiştir. Araştırma Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalında yürütülen “Bazı Kavuzsuz Arpaların (Hordeum vulgare L. var. nudum Hook. f.) Gelişme Dönemleri İle Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi” isimli doktora tez çalışmasından türetilmiştir.

Kaynakça

Aktaş H 2017. Türkiye’de yoğun ekim alanına sahip bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin destek sulamalı ve yağışa dayalı koşullarda değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(03): 86-97.
Alp A, Taşer E, Turgay İ 2009. Güneydoğu Anadolu Bölgesi (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin tane ve yem verimi ile bazı verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim, Hatay, s. 471.
Anonim 2014. Aylık Hava Raporu Verileri. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Eskişehir Meteoroloji 3. Bölge Müdürlüğü Kayıtları.
Anonymous 1994. Cereal Programme, ICARDA Annual Report 172 pp, Aleppo/Syrıa.
Çağlar Ö, Bulut S, Öztürk A, Molla N 2009. Ekim sıklıklarının Tokak 157/37 ve Tarm 92 arpa çeşitlerinde bitki gelişmesi ve verim üzerine etkileri. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim, Hatay, s. 520-524.
Elgün A, Türker S, Bilgiçli N 2001. Tahıl ve ürünlerinde analitik kalite kontrolü. Konya Ticaret Borsası Yayın No:2, Konya.
Ergün N, Geçit HH 2005. İleri kademe arpa (Hordeum vulgare L.) hatlarında verim ve verime etkili bazı karakterlerin incelenmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), s.77, Ankara.
Geçit HH 1982. Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L. Em Thell) çeşitlerinde ekim sıklıklarına göre birim alan değerleri ile ana sap ve çeşitli kademedeki kardeşlerin tane verimi ve verim komponentleri üzerine araştırmalar. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Doçentlik Tezi, (basılmamış), s.91, Ankara.
Kara R, Dalkılıç A.Y, Gezginç H, Yılmaz MF 2016. Kahramanmaraş koşullarında bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim ve verim unsurları yönünden değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 3(2):172-183.
Karaduman Y 2006. Kavuzsuz Arpa Potansiyeli. Unlu Mamuller Tek. Dergisi, 74: 21-26.
Kaydan D, Yağmur M 2007. Van ekolojik koşullarında bazı iki sıralı arpa çeşitlerinin (Hordeum vulgare L. conv. distichon) verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 13(3): 269-278.
Kendal E, Kılıç H, Tekdal S, Altıkıat A 2010. Bazı arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Adıyaman kuru koşullarında verim ve verim unsurlarının incelenmesi. Harran Üniversitesi Z.F. Dergisi, 14(2): 49-58.
Kılıç H, Akar T, Kendal E and Sayım, I 2010. Evaluation of grain yield and quality of barley varieties under rainfed conditions. African Journal of Biotechnology 9(46): 7825-7830.
Kılınç M, Kırtok Y, Yağbasanlar T 1992. Çukurova koşullarına uygun arpa genotiplerinin geliştirilmesi üzerine araştırmalar. II. Arpa-Malt Semineri, 25-27 Mayıs, Konya, s.205-218.
Kıran AK 1999. Bazı arpa (Hordeum vulgare L.) genetik kaynakları materyalinin karakterizasyonu. Anadolu J. of AARI, 9 (2): 72-90.
Kırtok Y, Çölkesen M 1985. Çukurova koşullarında denemeye alınan arpa çeşitlerinde önemli bazı verim unsurları üzerinde path katsayısı analizi. Doğa Bilim Dergisi, 9 (1).
Kızılgeçi F, Yıldırım M, Akıncı C, Albayrak Ö 2016. Bazı arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Mardin koşullarında verim ve kalite parametrelerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3): 161-169.
Kün E 1996. Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1451. Ders Kitabı:431, Ankara.
Ottekin A, Akar T, Tosun H, Ozan AN, Demir Z 1996. Kavuzsuz arpanın tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. IV. Ulusal Nükleer Tarım ve Hayvancılık Kongresi, Tebliğ Özetleri, Bursa, s.29.
Özdemir E, Yüksel S 2007. Ülkemizde kışlık olarak üretimi yapılan arpa çeşitlerinin verim ve fiziksel kalite istikrarı ile kuru alanlara adaptasyonu. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, Erzurum, s.158-161.
Sirat A, Sezer İ 2005. Samsun ekolojik koşullarına uygun arpa (Hordeum vulgare L.) genotiplerinin belirlenmesi. O.M.Ü. Zir. Fak. Dergisi, 20 (3): 72-81.
Sönmez F, Ülker M, Yılmaz N, Ege H, Bürün B, Apak R 1999. Tir buğdayında tane verimi ile bazı verim öğeleri arasındaki ilişkiler. Tr. J. Of Agriculture and Forestry, (23): 45-52.
Tüik 2019. Türkiye İstatistik Kurumu. http://tuik.gov.tr (Erişim tarihi 02 Aralık 2019).
Yalçın E, Çelik S, Akar T, Sayım İ, Köksel H 2006. Kavuzsuz arpanın önemi, -glukan ve besinsel lif içeriği. Hububat Ürünleri Teknolojisi Kongresi, 7-8 Eylül, Gaziantep, s. 399-403.
Yüksel S, İkincikarakaya Ünver S, Akçura M, Bolat N, Çakmak M, Belen S, Karaduman Y, Şentürk Ş 2011. Bazı kavuzsuz arpa (Hordeum vulgare L. var. nudum) hatlarının kuru şartlarda yazlık ve kışlık olarak adaptasyonlarının belirlenmesi. Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül, Bursa, s. 50-56.

Determination of Yield and Some Quality Characteristics of Different Hulless Barley Genotypes (Hordeum vulgare L. var. nudum Hook. f.)

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 3, 705 - 712, 30.06.2020

Soner Yüksel , Saime Ünver

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.657258

Cited By: 2

Öz

Transitional
Zone Agricultural Research Institute. In the study, it was aimed to determine the
yield and some quality characteristics of hulless barley in rainfed conditions where
breeding and production has gained importance in recent years because of
increasing its use in food, feed, and other industries.
Nine lines and one registered variety (Özen) of hulless barley were used
as material for this study. In the research,
number of spikes per m², length of stem, grain yield per unit area,
grain number per spike, grain yield per spike, thousand grain weight,
hectoliter weight, protein content and grain amount above 2.5 mm sieved were
studied. The difference between the years was
found significant regarding all the characteristics and then the years were
evaluated separately. According to the results of the research; In dry
conditions, G1 barley line produced the highest grain yield with 217 and 225
kg/da every two years. With regard to protein ratio, the highest value was
obtained from G6 barley line with 17.4% in the first year. In the second year,
G9 hulless barley line came forward with 11.8% in protein ratio. When G1 barley
line, which has the highest grain yield per unit area, was examined in terms of
the other characteristics, it gave good results in respect to some properties
such as number of spikes per m², length of stem, grain number per
spike.

Anahtar Kelimeler

Hulless barley, Line, Grain yield, Rainfed conditions, Quality characteristics

Proje Numarası

TAGEM/TBAD/13/A12/P05/005

Kaynakça

Aktaş H 2017. Türkiye’de yoğun ekim alanına sahip bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin destek sulamalı ve yağışa dayalı koşullarda değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(03): 86-97.
Alp A, Taşer E, Turgay İ 2009. Güneydoğu Anadolu Bölgesi (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin tane ve yem verimi ile bazı verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim, Hatay, s. 471.
Anonim 2014. Aylık Hava Raporu Verileri. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Eskişehir Meteoroloji 3. Bölge Müdürlüğü Kayıtları.
Anonymous 1994. Cereal Programme, ICARDA Annual Report 172 pp, Aleppo/Syrıa.
Çağlar Ö, Bulut S, Öztürk A, Molla N 2009. Ekim sıklıklarının Tokak 157/37 ve Tarm 92 arpa çeşitlerinde bitki gelişmesi ve verim üzerine etkileri. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim, Hatay, s. 520-524.
Elgün A, Türker S, Bilgiçli N 2001. Tahıl ve ürünlerinde analitik kalite kontrolü. Konya Ticaret Borsası Yayın No:2, Konya.
Ergün N, Geçit HH 2005. İleri kademe arpa (Hordeum vulgare L.) hatlarında verim ve verime etkili bazı karakterlerin incelenmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), s.77, Ankara.
Geçit HH 1982. Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L. Em Thell) çeşitlerinde ekim sıklıklarına göre birim alan değerleri ile ana sap ve çeşitli kademedeki kardeşlerin tane verimi ve verim komponentleri üzerine araştırmalar. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Doçentlik Tezi, (basılmamış), s.91, Ankara.
Kara R, Dalkılıç A.Y, Gezginç H, Yılmaz MF 2016. Kahramanmaraş koşullarında bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim ve verim unsurları yönünden değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 3(2):172-183.
Karaduman Y 2006. Kavuzsuz Arpa Potansiyeli. Unlu Mamuller Tek. Dergisi, 74: 21-26.
Kaydan D, Yağmur M 2007. Van ekolojik koşullarında bazı iki sıralı arpa çeşitlerinin (Hordeum vulgare L. conv. distichon) verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 13(3): 269-278.
Kendal E, Kılıç H, Tekdal S, Altıkıat A 2010. Bazı arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Adıyaman kuru koşullarında verim ve verim unsurlarının incelenmesi. Harran Üniversitesi Z.F. Dergisi, 14(2): 49-58.
Kılıç H, Akar T, Kendal E and Sayım, I 2010. Evaluation of grain yield and quality of barley varieties under rainfed conditions. African Journal of Biotechnology 9(46): 7825-7830.
Kılınç M, Kırtok Y, Yağbasanlar T 1992. Çukurova koşullarına uygun arpa genotiplerinin geliştirilmesi üzerine araştırmalar. II. Arpa-Malt Semineri, 25-27 Mayıs, Konya, s.205-218.
Kıran AK 1999. Bazı arpa (Hordeum vulgare L.) genetik kaynakları materyalinin karakterizasyonu. Anadolu J. of AARI, 9 (2): 72-90.
Kırtok Y, Çölkesen M 1985. Çukurova koşullarında denemeye alınan arpa çeşitlerinde önemli bazı verim unsurları üzerinde path katsayısı analizi. Doğa Bilim Dergisi, 9 (1).
Kızılgeçi F, Yıldırım M, Akıncı C, Albayrak Ö 2016. Bazı arpa genotiplerinin Diyarbakır ve Mardin koşullarında verim ve kalite parametrelerinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3): 161-169.
Kün E 1996. Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1451. Ders Kitabı:431, Ankara.
Ottekin A, Akar T, Tosun H, Ozan AN, Demir Z 1996. Kavuzsuz arpanın tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. IV. Ulusal Nükleer Tarım ve Hayvancılık Kongresi, Tebliğ Özetleri, Bursa, s.29.
Özdemir E, Yüksel S 2007. Ülkemizde kışlık olarak üretimi yapılan arpa çeşitlerinin verim ve fiziksel kalite istikrarı ile kuru alanlara adaptasyonu. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, Erzurum, s.158-161.
Sirat A, Sezer İ 2005. Samsun ekolojik koşullarına uygun arpa (Hordeum vulgare L.) genotiplerinin belirlenmesi. O.M.Ü. Zir. Fak. Dergisi, 20 (3): 72-81.
Sönmez F, Ülker M, Yılmaz N, Ege H, Bürün B, Apak R 1999. Tir buğdayında tane verimi ile bazı verim öğeleri arasındaki ilişkiler. Tr. J. Of Agriculture and Forestry, (23): 45-52.
Tüik 2019. Türkiye İstatistik Kurumu. http://tuik.gov.tr (Erişim tarihi 02 Aralık 2019).
Yalçın E, Çelik S, Akar T, Sayım İ, Köksel H 2006. Kavuzsuz arpanın önemi, -glukan ve besinsel lif içeriği. Hububat Ürünleri Teknolojisi Kongresi, 7-8 Eylül, Gaziantep, s. 399-403.
Yüksel S, İkincikarakaya Ünver S, Akçura M, Bolat N, Çakmak M, Belen S, Karaduman Y, Şentürk Ş 2011. Bazı kavuzsuz arpa (Hordeum vulgare L. var. nudum) hatlarının kuru şartlarda yazlık ve kışlık olarak adaptasyonlarının belirlenmesi. Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül, Bursa, s. 50-56.

Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri
Bölüm	ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar	Soner Yüksel 0000-0002-0984-0765 Saime Ünver 0000-0001-8561-9002
Proje Numarası	TAGEM/TBAD/13/A12/P05/005
Yayımlanma Tarihi	30 Haziran 2020
Gönderilme Tarihi	9 Aralık 2019
Kabul Tarihi	6 Şubat 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020Cilt: 23 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA	Yüksel, S., & Ünver, S. (2020). Bazı Kavuzsuz Arpaların (Hordeum vulgare L. var. nudum Hook. f.) Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 23(3), 705-712. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.657258