Yüksek Rakımlı Bir Merada Kuru Ot Verimi ile Nispi Yem Değerinin Yöneylere Göre Değişimi

İbrahim Hakan Karabulut; Binali Çomaklı

doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.1230303

Araştırma Makalesi

Variation of Hay Yield and Relative Feed Value According to Direction in a Highland Rangeland

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 4, 920 - 928, 15.08.2024

İbrahim Hakan Karabulut , Binali Çomaklı

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1230303

Öz

This research was carried out in Kop Mountain’s rangelands, located at the intersection of Erzurum, Erzincan, and Bayburt provinces, in the 2019 and 2020 years. The study was aimed at determining the hay yields and relative feed values of the east, west, north, and south directions of the rangeland sites of Kop Mountain at an altitude of 1871–2468 m and comparing them in terms of yield and quality. According to the results of the research, the highest hay yield (342.17 kg da-1) was found in the south, and the lowest (202.67 kg da-1) was found in the east. The highest relative feed value (143.73) was found in the north, and the altitude factor was found to be insignificant in terms of relative feed value. As a result, it is concluded that the rangeland sites, especially on the footslope, should be used by the management principles and that it is important for the future of the rangelands to establish a grazing program that takes into account the grazing season and the type of animals to be grazed, prioritizing the backslope sites of the mountain and western and southern rangeland sites at the beginning of grazing. In addition, it is believed that it would be beneficial to carry out research and application studies for improvement at all the sites of the rangeland.

Anahtar Kelimeler

Rangeland, Direction, Altitude, Hay yield, Relative feed value

Destekleyen Kurum

Research Fund of the Ataturk University

Proje Numarası

7276

Kaynakça

Ağın Ö (2012). Bingöl İli Yedisu İlçesi Karapolat Köyü Merasının Verim ve Botanik Kompozisyonunun Saptanması (Tez no 330583). (Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Akman, T. C., Şimşek, S., Aksit, Z., Aydın, A., & Yılmaz, M. A. (2024). Çukurova Bölgesi İkinci Ürün Koşullarında Bazı İnci Darı (Pennisetum glaucum (L.) R. Br.) Çeşitlerinin Ot Verimleri ve Agromorfolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 27(4), 901-910. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1395888
Altın, M., Tuna, C., & Gürr, M. (2010). Tekirdağ Taban ve Kıraç Meralarının Verim ve Botanik Kompozisyonuna Gübrelemenin Etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), 191-198.
Ankom Technology. (2020). The Ankom 200 Fiber Analyzer. Fairport, NY. Erişim tarihi: 15.05.2019, http://www.ankom.com
Aydın A (2014). Karacadağ’ın Farklı Yükseltilerindeki Meralarında Bitki Tür ve Kompozisyonları İle Ot Verim ve Kalitelerinin Belirlenmesi (Tez no 355605). (Doktora Tezi), Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Beukes, P. C., & Cowling, R. M. (2003). Non-selective grazing impacts on soil properties of the Nama Karoo. Journal of Range Management, 56, 547-552.
Bilgin, F. (2010). Artvin Ardanuç-Aydın Köyü Yaylası Mera Vejetasyonu ile Bazı Toprak Özelliklerinin Yükseltiye Göre Değişiminin İrdelenmesi (Tez no 276264). (Yüksek Lisans Tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitütüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Canbolat, Ö., & Karaman, Ş. (2009). Bazı Baklagil Kaba Yemlerinin in vitro Gaz Üretimi, Organik madde Sindirilebilirliği, Nispi Yem Değeri ve Metabolik Enerji İçeriklerinin Karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2), 188-195. https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000001090
Çaçan, E., & Başbağ, M. (2016). Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1), 1-9. https://doi.org/10.20289/zfdergi.179864
Çomaklı, B., Fayetörbay, D., & Daşcı, M. (2012). Changing of Botanical Composition and Canopy Coverage Ratio in Rangelands at Different Altitudes. Journal of Agricultural Faculty of Atatürk University, 43(1), 17-21.
Gökkuş, A., Koç, A., & Çomaklı, B. (2015). Çayır-Mera uygulama kılavuzu. (Geliştirilmiş 4. Baskı). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:142, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, Erzurum.
Güllap, M. K. (2010). Kargapazarı Dağında (Erzurum) Farklı Otlatma Sistemi Uygulamalarının Mera Bitki Örtüsüne Etkisi (Tez no 270739). (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Heitschmidt, R. K., Grings, E. E., Haferkamp, M. R., & Karl, M. G. (1995). Herbage dynamics on two northern Great Plains range sites. Journal of Range Management, 48, 211-217.
Holechek, J. L., Pieper, R. D., & Herbel, C. H. (2011). Range management principles and practices. Sixth edition. Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey, USA, 444 sy.
Kaya, Ş. (2008). Kaba yemlerin değerlendirilmesinde göreceli yem değeri ve göreceli kaba yem kalite indeksi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 1(1), 59-64.
Lund, H. G. (2007). Accounting for the world’s rangelands. Rangelands, 29(1), 3-10. https://doi.org/10.2111/1551-501X(2007) 29 [3:AFTWR]2.0.CO;2
Mahdavi, A., Eshaghi Rad, J., & Jamshidifard, M. (2012). The effect of altitude and aspect on rangeland plant diversity (Case study: Dashte Zahab, Kermanshah, Iran). Journal of Rangeland Science, 3(1), 11-20.
Milchunas, D. G., Forwood, J. R., & Lavenroth, W. C. (1994). Productivity of long-term grazing treatments in response to seasonal precipitation. Journal of Range Management, 47, 133-139. https://doi.org/10.2307/4002821
Moore, J. E., & Undersander, D. J. (2002). Relative forage quality: Alternative to relative feed value and quality index. In Proceedings 13th Annual Florida Ruminant Nutrition Symposium (s. 16-32).
Redfearn, D. D., Zhang, H., & Caddel, J. L. (2004). Forage Quality Interpretations. USA: Division of Agricultural Sciences and Natural Resources, Oklahoma State University.
Reis, J. C. L., Alfaya, H., Siquare, O. J. W., & Farias, C. B. (2001). Seasonal botanical composition and available forage of natural grassland in the southeastern range region of Rio Grande do Sul, Brazil. In Proc. XIX. I.G.C, Sao Paulo, Brasil (ID:0116).
Snyman, H. A. (2005). Rangeland degradation in a semi-arid South Africa. I: influence on seasonal root distribution, root/shoot ratios, and water-use efficiency. Journal of Arid Environments, 60, 457-481. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2004.06.006
Sürmen, M., & Kara, E. (2018). Aydın ili ekolojik koşullarında farklı eğimlerdeki mera vejetasyonlarının verim ve kalite özellikleri. Derim, 2018/35(1), 67-72. https://doi.org/10.16882/derim. 2018.343428
Şahinoğlu, O. (2010). Bafra İlçesi Koşu Köyü Merasında Uygulanan Farklı Islah Yöntemlerinin Meranın Ot Verimi, Yem Kalitesi ve Botanik Kompozisyonu Üzerine Etkileri (Tez no 276670). (Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Taşdelen, S. S., & Özyazıcı, M. A. (2022). Doğal Bir Meranın Farklı Yükseltilerine Göre Verim ve Botanik Kompozisyonunun Değişimi: Türkiye, Siirt ili Merkez ilçesi Doluharman köyü merası. Turkish Journal of Forestry, 23(2), 106-115. https://doi.org/ 10.18182/tjf.1061956
Tongway, D. J., Sparrow, A. D., & Friedel, M. H. (2003). Degradation and recovery processes in arid grazing lands of central Australia. Part I: Soil and Land Resources. Journal of Arid Environments, 55, 302-326.
Tutar, H., & Kökten, K. (2019). Mera Vejetasyon Özelliklerinin Farklı Yöneylere Göre Değişimi. Turkish Journal of Agriculture Research, 6(3), 312-318. https://doi.org/10.19159/tutad.614351
Tükel, T., Hatipoğlu, R., Özbek, H., Alados, C. L., Çeliktaş, N., & Kökten, K. (2001). İçel İli Çamlıyayla İlçesinde Bulunan Sığır Yaylasındaki Tipik Bir Akdeniz Orman İçi Mera Ekosisteminin Vejetasyon Yapısı ve Verim Gücünün Saptanması Üzerinde Bir Araştırma. In Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, Tekirdağ, 17-21 Eylül 2001 (s. 37-42).
Van Dyke, N. J., & Anderson, P. M. (2000). Interpreting a Forage Analysis. Alabama cooperative extension. Circular ANR-890.
Van Soest, P. J., Robertson, J. B., & Lewis, B. A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides concerning animal nutrition. Journal of Dairy Science, 74, 3583-3597.
Yıldız, A., & Özyacı, M. A. (2017). Karasal İklim Kuşağında Bulunan Bir Meranın Farklı Yöneylerinde Botanik Kompozisyonun, Ot Verimi ve Ot Kalitesinin Belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture Research, 4(3), 218-231. https://doi.org/10.19159/tutad.292549
Yıldız, N., & Bircan, H. (1994). Uygulamalı İstatistik (4. Baskı). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları

Yüksek Rakımlı Bir Merada Kuru Ot Verimi ile Nispi Yem Değerinin Yöneylere Göre Değişimi

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 4, 920 - 928, 15.08.2024

İbrahim Hakan Karabulut , Binali Çomaklı

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1230303

Öz

Bu araştırma Erzurum, Erzincan ve Bayburt illerinin kesişiminde yer alan Kop Dağı meralarında 2019 ve 2020 yıllarında yürütülmüştür. Çalışma ile Kop Dağının 1871-2468 m yüksekliğinde yer alan mera kesimlerinin doğu, batı, kuzey ve güney yöneylerine ait kuru ot verimleri ve nispi yem değerleri tespit edilerek, verim ve kalite açısından yöneylere göre karşılaştırılması hedeflenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre en yüksek kuru ot verimi (342.17 kg da-1) güney yöneyde, en düşük verim (202.67 kg da-1) ise doğu yöneyinde tespit edilmiştir. En yüksek nispi yem değeri (143.73) kuzey yöneyde ortaya çıkmış, rakım faktörü nispi yem değeri bakımından önemsiz bulunmuştur. Sonuç olarak etek kesimler başta olmak üzere dağ geneli meraların amenajman ilkelerine göre kullanılmaları gerektiği ve özellikle otlatma mevsimi ve otlatılacak hayvan cinsinin dikkate alındığı ve otlatma başlangıcında dağın sırt kesimleri ile batı ve güney yöney mera kesimlerinin öncelendiği bir otlatma programının oluşturulmasının meraların geleceği açısından önem arz ettiği kanaatine varılmıştır. Ayrıca bütün mera kesimleri için ıslah amaçlı araştırma ve uygulama çalışmalarının yapılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

rakım, yöney, Mera, Kuru ot verimi, Nispi yem değeri

Proje Numarası

7276

Kaynakça

Ağın Ö (2012). Bingöl İli Yedisu İlçesi Karapolat Köyü Merasının Verim ve Botanik Kompozisyonunun Saptanması (Tez no 330583). (Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Akman, T. C., Şimşek, S., Aksit, Z., Aydın, A., & Yılmaz, M. A. (2024). Çukurova Bölgesi İkinci Ürün Koşullarında Bazı İnci Darı (Pennisetum glaucum (L.) R. Br.) Çeşitlerinin Ot Verimleri ve Agromorfolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 27(4), 901-910. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1395888
Altın, M., Tuna, C., & Gürr, M. (2010). Tekirdağ Taban ve Kıraç Meralarının Verim ve Botanik Kompozisyonuna Gübrelemenin Etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), 191-198.
Ankom Technology. (2020). The Ankom 200 Fiber Analyzer. Fairport, NY. Erişim tarihi: 15.05.2019, http://www.ankom.com
Aydın A (2014). Karacadağ’ın Farklı Yükseltilerindeki Meralarında Bitki Tür ve Kompozisyonları İle Ot Verim ve Kalitelerinin Belirlenmesi (Tez no 355605). (Doktora Tezi), Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Beukes, P. C., & Cowling, R. M. (2003). Non-selective grazing impacts on soil properties of the Nama Karoo. Journal of Range Management, 56, 547-552.
Bilgin, F. (2010). Artvin Ardanuç-Aydın Köyü Yaylası Mera Vejetasyonu ile Bazı Toprak Özelliklerinin Yükseltiye Göre Değişiminin İrdelenmesi (Tez no 276264). (Yüksek Lisans Tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitütüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Canbolat, Ö., & Karaman, Ş. (2009). Bazı Baklagil Kaba Yemlerinin in vitro Gaz Üretimi, Organik madde Sindirilebilirliği, Nispi Yem Değeri ve Metabolik Enerji İçeriklerinin Karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2), 188-195. https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000001090
Çaçan, E., & Başbağ, M. (2016). Bingöl İli Merkez İlçesi Yelesen-Dikme Köylerinin Farklı Yöney ve Yükseltilerde Yer Alan Mera Kesimlerinde Botanik Kompozisyon ve Ot Veriminin Değişimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1), 1-9. https://doi.org/10.20289/zfdergi.179864
Çomaklı, B., Fayetörbay, D., & Daşcı, M. (2012). Changing of Botanical Composition and Canopy Coverage Ratio in Rangelands at Different Altitudes. Journal of Agricultural Faculty of Atatürk University, 43(1), 17-21.
Gökkuş, A., Koç, A., & Çomaklı, B. (2015). Çayır-Mera uygulama kılavuzu. (Geliştirilmiş 4. Baskı). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:142, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, Erzurum.
Güllap, M. K. (2010). Kargapazarı Dağında (Erzurum) Farklı Otlatma Sistemi Uygulamalarının Mera Bitki Örtüsüne Etkisi (Tez no 270739). (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Heitschmidt, R. K., Grings, E. E., Haferkamp, M. R., & Karl, M. G. (1995). Herbage dynamics on two northern Great Plains range sites. Journal of Range Management, 48, 211-217.
Holechek, J. L., Pieper, R. D., & Herbel, C. H. (2011). Range management principles and practices. Sixth edition. Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey, USA, 444 sy.
Kaya, Ş. (2008). Kaba yemlerin değerlendirilmesinde göreceli yem değeri ve göreceli kaba yem kalite indeksi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 1(1), 59-64.
Lund, H. G. (2007). Accounting for the world’s rangelands. Rangelands, 29(1), 3-10. https://doi.org/10.2111/1551-501X(2007) 29 [3:AFTWR]2.0.CO;2
Mahdavi, A., Eshaghi Rad, J., & Jamshidifard, M. (2012). The effect of altitude and aspect on rangeland plant diversity (Case study: Dashte Zahab, Kermanshah, Iran). Journal of Rangeland Science, 3(1), 11-20.
Milchunas, D. G., Forwood, J. R., & Lavenroth, W. C. (1994). Productivity of long-term grazing treatments in response to seasonal precipitation. Journal of Range Management, 47, 133-139. https://doi.org/10.2307/4002821
Moore, J. E., & Undersander, D. J. (2002). Relative forage quality: Alternative to relative feed value and quality index. In Proceedings 13th Annual Florida Ruminant Nutrition Symposium (s. 16-32).
Redfearn, D. D., Zhang, H., & Caddel, J. L. (2004). Forage Quality Interpretations. USA: Division of Agricultural Sciences and Natural Resources, Oklahoma State University.
Reis, J. C. L., Alfaya, H., Siquare, O. J. W., & Farias, C. B. (2001). Seasonal botanical composition and available forage of natural grassland in the southeastern range region of Rio Grande do Sul, Brazil. In Proc. XIX. I.G.C, Sao Paulo, Brasil (ID:0116).
Snyman, H. A. (2005). Rangeland degradation in a semi-arid South Africa. I: influence on seasonal root distribution, root/shoot ratios, and water-use efficiency. Journal of Arid Environments, 60, 457-481. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2004.06.006
Sürmen, M., & Kara, E. (2018). Aydın ili ekolojik koşullarında farklı eğimlerdeki mera vejetasyonlarının verim ve kalite özellikleri. Derim, 2018/35(1), 67-72. https://doi.org/10.16882/derim. 2018.343428
Şahinoğlu, O. (2010). Bafra İlçesi Koşu Köyü Merasında Uygulanan Farklı Islah Yöntemlerinin Meranın Ot Verimi, Yem Kalitesi ve Botanik Kompozisyonu Üzerine Etkileri (Tez no 276670). (Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Taşdelen, S. S., & Özyazıcı, M. A. (2022). Doğal Bir Meranın Farklı Yükseltilerine Göre Verim ve Botanik Kompozisyonunun Değişimi: Türkiye, Siirt ili Merkez ilçesi Doluharman köyü merası. Turkish Journal of Forestry, 23(2), 106-115. https://doi.org/ 10.18182/tjf.1061956
Tongway, D. J., Sparrow, A. D., & Friedel, M. H. (2003). Degradation and recovery processes in arid grazing lands of central Australia. Part I: Soil and Land Resources. Journal of Arid Environments, 55, 302-326.
Tutar, H., & Kökten, K. (2019). Mera Vejetasyon Özelliklerinin Farklı Yöneylere Göre Değişimi. Turkish Journal of Agriculture Research, 6(3), 312-318. https://doi.org/10.19159/tutad.614351
Tükel, T., Hatipoğlu, R., Özbek, H., Alados, C. L., Çeliktaş, N., & Kökten, K. (2001). İçel İli Çamlıyayla İlçesinde Bulunan Sığır Yaylasındaki Tipik Bir Akdeniz Orman İçi Mera Ekosisteminin Vejetasyon Yapısı ve Verim Gücünün Saptanması Üzerinde Bir Araştırma. In Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, Tekirdağ, 17-21 Eylül 2001 (s. 37-42).
Van Dyke, N. J., & Anderson, P. M. (2000). Interpreting a Forage Analysis. Alabama cooperative extension. Circular ANR-890.
Van Soest, P. J., Robertson, J. B., & Lewis, B. A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides concerning animal nutrition. Journal of Dairy Science, 74, 3583-3597.
Yıldız, A., & Özyacı, M. A. (2017). Karasal İklim Kuşağında Bulunan Bir Meranın Farklı Yöneylerinde Botanik Kompozisyonun, Ot Verimi ve Ot Kalitesinin Belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture Research, 4(3), 218-231. https://doi.org/10.19159/tutad.292549
Yıldız, N., & Bircan, H. (1994). Uygulamalı İstatistik (4. Baskı). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları

Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri
Bölüm	ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar	İbrahim Hakan Karabulut 0000-0002-9740-9085 Binali Çomaklı 0000-0001-6393-3869
Proje Numarası	7276
Erken Görünüm Tarihi	23 Nisan 2024
Yayımlanma Tarihi	15 Ağustos 2024
Gönderilme Tarihi	6 Ocak 2023
Kabul Tarihi	12 Ocak 2024
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2024Cilt: 27 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA	Karabulut, İ. H., & Çomaklı, B. (2024). Yüksek Rakımlı Bir Merada Kuru Ot Verimi ile Nispi Yem Değerinin Yöneylere Göre Değişimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 27(4), 920-928. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1230303