ARIMA Modeli ile Türkiye Fındık Üretim Projeksiyonu

Türkay Bars; İlkay Uçum; Cuma Akbay

doi:10.18016/ksutarimdoga.v21i41625.473029

Araştırma Makalesi

Turkey Hazelnut Production Projection with ARIMA Model

Yıl 2018, Cilt: 21 , 154 - 160, 31.12.2018

Türkay Bars , İlkay Uçum Cuma Akbay

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.v21i41625.473029

Cited By: 15

Öz

Hazelnut is the most common hard-shelled fruit produced
in the world, after almonds and walnuts. Turkey is in the first place in the
world in hazelnut production and export. Therefore, it plays an important role
in shaping the international hazelnut markets. Hazelnut, which is mostly grown
in the Black Sea Region in Turkey, is a high value-added product due to the use
of content of many products in food industry. The objective of this study was
to examine the current situation in the hazelnut production in Turkey and make
five-year production forecast for the future. In order to obtain time series, the
hazelnut production statistics of Turkish Statistical Institute (TUIK) were
used. The ARIMA model was used to estimate the amount of hazelnut production.
ARIMA (1,2,2) was found to be the most suitable model in the analysis by ARIMA
method. According to the results of analysis, Turkey's hazelnut production in
2018 is approximately 639 thousand tons, while it is estimated to be
approximately 648 thousand tons in 2022.

Anahtar Kelimeler

hazelnut production, ARIMA, projection

Kaynakça

Anonim 2018. https://faculty.washington.edu/ezivot/econ584/notes/unitroot.pdf. Erişim Tarihi: 10.11.2018
Amin M, Amanullah M, Akbar A 2014. Time Series Modeling For Forecasting Wheat Production of Pakistan. The Journal of Animal & Plant Sciences, 24(5):1444-1451, ISSN: 1018-7081.
Anıl Ş, Kurt H, Akar A, Bulam Köse Ç 2018. Hazelnut culture in Turkey. XXX. Internatıonal Hortıcultural Congress.
Anonim 2018. https://faculty.washington.edu/ezivot/econ584/notes/unitroot.pdf. Erişim Tarihi: 10.11.2018.Bars, T. 2017. Fındık Ürün Raporu. TEPGE Yayın No: 298. ISBN: 978-605-2207-05-5.
Bayramoğlu Z, Gündoğmuş E 2007. Dünya Fındık Piyasasının Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 18(65)71-89.
Çelik Ş 2013. Sert Kabuklu Meyvelerin Üretim Miktarının Box-Jenkins Tekniği ile Modellenmesi. YYÜ Tar Bil Derg (YYU J Agr Scı) 23(1): 18–30.
Erdal G, Uzunöz M 2008. Türkiye ve Avrupa Fındık Fiyatları ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2):47-56.
Manoj K, Madhu A 2012. An Applicatıon of Tıme Series Arıma Forecastıng Model For Predicting Sugarcane Production in India.
Özer OO, Yavuz GG 2014. Box-Jenkıns Modeli Yardımıyla Fındık Fiyatının Tahmini. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül. Samsun.
Özer OO, İlkdoğan U 2013. Box-Jenkins Modeli Yardımıyla Dünya Pamuk Fiyatının Tahmini. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 10(2):13-20
Özkan AH 2012. Türkiye’deki Fındık Üretimi ve Pazarlama Sorunlarına Global Bakış. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(2): 183-192.
Öztürk D, Arıcı YK 2017. Fındık İşletmelerinin Üretim ve Pazarlama Sorunlarının Analizi: Samsun İli Örneği. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(1):31-34, ISSN:1309-9302.
TMO 2015. Fındık Sektör Raporu.
TMO 2017. 2016 Yılı Fındık Sektör Raporu.
TÜİK 2018. www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi: 21.02.2018 Uçum İ 2016. ARIMA Modeli ile Türkiye Soya Üretim ve İthalat Projeksiyonu, TEAD, 2016; 2(1):24-21
UN Comtrade, 2018. https://comtrade.un.org.
ZMO 2016. http://www.zmo.org.tr

ARIMA Modeli ile Türkiye Fındık Üretim Projeksiyonu

Yıl 2018, Cilt: 21 , 154 - 160, 31.12.2018

Türkay Bars , İlkay Uçum Cuma Akbay

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.v21i41625.473029

Cited By: 15

Öz

Fındık,
badem ve cevizden sonra dünyada üretimi en yaygın yapılan sert kabuklu
meyvedir. Türkiye fındık üretiminde ve ihracatında dünyada ilk sıradadır. Bu
nedenle uluslararası fındık piyasanın şekillenmesinde önemli rol oynamaktadır.
Türkiye’de en fazla Karadeniz Bölgesinde yetiştirilen fındık, gıda sanayiinde
birçok ürünün içeriğinde kullanılmasından dolayı katma değeri yüksek olan bir
üründür. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de fındık üretiminde mevcut durumun
incelenmesi ve geleceğe yönelik beş yıllık üretim tahminlerinin yapılmasıdır.
Zaman serilerinin elde edilmesinde, TÜİK fındık üretim istatistiklerinden
faydalanılmıştır. Fındık üretim miktarının tahmin edilmesinde ARIMA modeli
kullanılmıştır. ARIMA yöntemi kullanılarak yapılan analizde en uygun modelin
ARIMA (1,2,2) olduğu tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, Türkiye fındık
üretiminin 2018 yılında yaklaşık 639 bin ton, 2022 yılında ise yaklaşık 648 bin
ton olacağı tahmin edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

ARIMA, fındık üretimi, projeksiyon

Kaynakça

Anonim 2018. https://faculty.washington.edu/ezivot/econ584/notes/unitroot.pdf. Erişim Tarihi: 10.11.2018
Amin M, Amanullah M, Akbar A 2014. Time Series Modeling For Forecasting Wheat Production of Pakistan. The Journal of Animal & Plant Sciences, 24(5):1444-1451, ISSN: 1018-7081.
Anıl Ş, Kurt H, Akar A, Bulam Köse Ç 2018. Hazelnut culture in Turkey. XXX. Internatıonal Hortıcultural Congress.
Anonim 2018. https://faculty.washington.edu/ezivot/econ584/notes/unitroot.pdf. Erişim Tarihi: 10.11.2018.Bars, T. 2017. Fındık Ürün Raporu. TEPGE Yayın No: 298. ISBN: 978-605-2207-05-5.
Bayramoğlu Z, Gündoğmuş E 2007. Dünya Fındık Piyasasının Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 18(65)71-89.
Çelik Ş 2013. Sert Kabuklu Meyvelerin Üretim Miktarının Box-Jenkins Tekniği ile Modellenmesi. YYÜ Tar Bil Derg (YYU J Agr Scı) 23(1): 18–30.
Erdal G, Uzunöz M 2008. Türkiye ve Avrupa Fındık Fiyatları ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2):47-56.
Manoj K, Madhu A 2012. An Applicatıon of Tıme Series Arıma Forecastıng Model For Predicting Sugarcane Production in India.
Özer OO, Yavuz GG 2014. Box-Jenkıns Modeli Yardımıyla Fındık Fiyatının Tahmini. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi 3-5 Eylül. Samsun.
Özer OO, İlkdoğan U 2013. Box-Jenkins Modeli Yardımıyla Dünya Pamuk Fiyatının Tahmini. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 10(2):13-20
Özkan AH 2012. Türkiye’deki Fındık Üretimi ve Pazarlama Sorunlarına Global Bakış. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(2): 183-192.
Öztürk D, Arıcı YK 2017. Fındık İşletmelerinin Üretim ve Pazarlama Sorunlarının Analizi: Samsun İli Örneği. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(1):31-34, ISSN:1309-9302.
TMO 2015. Fındık Sektör Raporu.
TMO 2017. 2016 Yılı Fındık Sektör Raporu.
TÜİK 2018. www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi: 21.02.2018 Uçum İ 2016. ARIMA Modeli ile Türkiye Soya Üretim ve İthalat Projeksiyonu, TEAD, 2016; 2(1):24-21
UN Comtrade, 2018. https://comtrade.un.org.
ZMO 2016. http://www.zmo.org.tr

Toplam 17 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar	Türkay Bars 0000-0002-9138-2694 İlkay Uçum 0000-0002-1015-9870 Cuma Akbay 0000-0001-7673-7584
Yayımlanma Tarihi	31 Aralık 2018
Gönderilme Tarihi	21 Ekim 2018
Kabul Tarihi	2 Ocak 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2018Cilt: 21

Kaynak Göster

APA	Bars, T., Uçum, İ., & Akbay, C. (2018). ARIMA Modeli ile Türkiye Fındık Üretim Projeksiyonu. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 21, 154-160. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.v21i41625.473029