İleri Kademe Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinin Verim ve Bazı Fizyolojik Özelliklerinin Eskişehir Koşullarında Belirlenmesi

Ali Cevat Sönmez; Soner Yüksel

doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.530281

Araştırma Makalesi

Determining of Grain Yield and Some Physiological Traits of Advanced Barley (Hordeum vulgare L.) Genotypes in Eskişehir Conditions

Yıl 2019, Cilt 22 (Ek Sayı 1), 60 - 68, 31.10.2019

Ali Cevat Sönmez , Soner Yüksel

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.530281

Cited By: 4

Öz

In this study, it was aimed to develop higher yielding
winter barley varieties with lodging resistance, medium early maturing and
higher grain quality for Central Anatolia and Transitional Zone regions in both
irrigated and rainfed conditions. In the trial, 11 lines from
Transitional Zone Agriculture Research Institute and varieties such as İnce-04,
Larende, Tarm-92, Ünver, Özdemir-05, Erginel-90 and Keser were used as standards.
Trials were set up as Randomized Complete Block Design with 4 replications in
2014-2015 growing season in Eskisehir Center, Sultanönü (rainfed) and
Soil–Water (irrigated) locations. According to the results of this research,
the differences among genotypes were found significant (P<0.01) for all
traits in both environments. Lines 9, 10, 11 for grain yield (GY), Erginel-90
for plant height, lines 1, 10, 11 and Larende for 1000 kernel weight in
irrigated conditions, lines 5, 8 and 10 in rainfed conditions were prominent.
Lines 1, 3, 9 were found as early heading genotypes. Negative correlation was
found significant between grain yield and lodging score, days to heading parameters.
Whereas, positive correlation was found between 1000 kernel weight and grain
yield. When all the parameters were evaluated together, it is determined that
the lines 10 and 11 were prominent.

Anahtar Kelimeler

Barley, Yields, Earliness, Lodging, Thousand kernel weight

Kaynakça

Akar T, Avcı M, Düşünceli F, Tosun H, Ozan N, … Sipahi H 1999. Orta Anadolu ve geçit bölgelerinde arpa tarımının sorunları ve çözüm yolları. Hububat Sempozyumu, Konya.
Akdeniz H, Keskin B, Yılmaz İ 2004. Bazı Arpa çeşitlerinin verim ve verim Unsurları ile bazı kalite özellikleri üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Ün. Tarım Bil. Dergi.14(2), 119-125.
Akgün N, Topal A, Akçura M 2012. Evaluation of Central Anatolian barley landraces for crop improvement. Romanian Agricultural Research, 29, 87-93.
Al-Menaie HS, Mahgoub HS, Al-Ragam O, Al-Dosery N, Mathew M, Suresh N 2013. Performance and Yield Components of Forage Barley Grown Under Harsh Environmental Conditions of Kuwait. In Advance in Barley Sciences (pp. 367-374).
Anderson M.K. and Reinbergs E. 1985. Barley breeding pp. 231-268 in Barley (D.C. Rasmusson ed.), Agronomy Monograph No. 26, American Society for Agronomy, Madison, Wisconsin, USA.
Anonim 2017. TUIK istatistikleri. www.tuik.gov.tr Erişim tarihi: 23.07.2017
Anonim 2018a. Kavuzsuz Arpa.http://www.ankarahalkekmek.com.tr/Dosyalar/62805911779. pdf. Erişim Tarihi: 20.11.2018
Anonim 2018b. http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/hububatsektorraporu2017.pdfAydın M, Katkat AV 1999. Water Consumption and Growth of Some Barley Genotypes Under Eskişehir Conditions. Turkish Journal of Agri. and Forestry, 23(EK4), 797-802.Aydoğan S, Şahin M, Akçacık AG, Ayrancı, R 2011. Konya Koşullarına Uygun Yüksek Verimli ve Kaliteli Arpa Genotiplerinin Belirlenmesi. Selçuk Tarım Bil. Der. 25(1), 10-16.Atlı A, Koçak N, Köksel H, Tuncer T 1989. Yemlik ve Maltlık arpada kalite kriterleri ve arpa ıslah programlarında kalite değerlendirmesi. Arpa-Malt Seminerleri, Konya 23-27.
Baik BK, Ullrich SE 2008. Barley for food: characteristics, improvement, and renewed interest. Journal of cereal science, 48(2), 233-242.
Berry PM, Spink JH, Sylvester-Bradley R, Pickett A, Sterling M, Baker C, Cameron N 2002. Lodging control through variety choice and management. In Proceedings of the 8th Home-Grown Cereals Association R & D Conference on Cereals and Oilseeds, pages (pp. 7-1).
Ceccarelli S, Grando S, Capettini F, Baum, M 2007. Barley breeding for sustainable production. Breeding major food staples, 29(3.772), 193.
Cenci CA, Grando S, Ceccarelli S 1984. Culm anatomy in barley (Hordeum vulgare). Canadian Journal of Botany 62: 2023 - 2027.
Çekiç C., Savaşlı, E., Dayıoğlu, R., Önder, O., Karaduman, Y., Avcıoğlu R., 2008. Ekmeklik Buğdayda (Triticum aestivum L.) Ekim Zamanı ve Sıklığı ile Kalite Kriterleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Türkiye Tahıl Sempozyumu, Konya.
Day AD, Dickson AD 1958. Effect of artificial lodging on grain and malt quality of fall-sown irrigated barley. Crop Sci 50:338–340
Doğan Y, Kendal E, Karahan T, Çiftçi V, 2014. Diyarbakır Koşullarında Bazı Arpa Genotiplerinde Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. JAFAG, 31(2): 31-40.
Easson DL, White EM, Pickles SJ. (1993). The effects of weather, seed rate and cultivar on lodging and yield in winter wheat. The Journal of Agricultural Science, 121(2), 145-156.
Engin A 1989. Biralık arpalarda önemli kalite özellikleri ve bunların malt kalitesi üzerine etkileri. Arpa-Malt Semineri, S:38-41, Konya
Gholipoor M, Rohani A, Torani S. 2013. Optimization of traits to increasing barley grain yield using an artificial neural network. International Journal of Plant Production, 7.
Hellewell KB, Rasmusson DC, Gallo-Meagher M 2000. Enhancing yield of semidwarf barley. Crop Science, 40(2), 352-358.
İmamoğlu A, Pelit S, Sarı N, Büyükkileci C, Yıldız Ö 2016. Ege Bölgesi Sahil Kuşağına Uyumlu Arpa (Hordeum vulgare L.) Çeşit ve Genotiplerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Mer. Ar. Ens.Dergisi, 25(özel sayı-1), 141-145.
Jezowski S, Surma M, AdamskiT, Krajewski P. (2005). Genetic analysis of morphological and physical stem characteristics determining lodging resistance in two-and six-rowed barley (Hordeum vulgare L.) lines. International agrophysics.
Kalaycı M, Siirt S, Aydın M, Özbek K 1991. Yıllık Çalışma Raporu. Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Eskişehir.
Kandemir N 2004. Tokat-Kazova şartlarına uygun maltlık arpa çeşitlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2004(2).
Kıran AK 1999. Bazı arpa (Hordeum vulgare L.)genetik kaynakları materyalinin karakterizasyonu. Anadolu J. of AARI, 9(2): 72–90.
Munns R, James RA, Läuchli A 2006. Approaches to increasing the salt tolerance of wheat and other cereals. Journal of experimental botany, 57(5), 1025-1043.
Nasr HG, Shands HL, Forsberg RA 1973. Correlation between kernals pulmpness, lodging and other agronomic characteristic in six- rowed barley crosses. Crop Sci. 13 (4): 399 -401.
Özdemir S 2011. Farklı Lokasyonlarda Ekilen Buğday Çeşitlerinin Optimum Ekim Sıklığının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Ün. Fen Bilimleri Enst.
Öztürk İ, Avcı R, Kahraman T, 2007. Trakya bölgesinde yetiştirilen bazı arpa (Hordeum vulgare L) çeşitlerinin verim ve verim unsurları ile bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1): 59-68
Öztürk İ, Avcı R, Kaya R, Vulchev D, Popova T, Valcheva D, Dimova D 2014. Bazı Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinin Edirne Koşullarında. Tarla Bit.Mer.A.E. Der., 23(2).
Öztürk İ, Avcı R, Tülek A, Kahraman T, Tuna B 2016. Bazı Arpa (Hordeum vulgare L) Genotiplerinin Trakya Bölgesinde Verim ve Agronomik Özelliklerinin Araştırılması. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(1).
Pask AJD, Pietragalla J, Mullan DM, Reynolds MP 2012. Physiological breeding II: a field guide to wheat phenotyping. Cimmyt.
Saygılı İ 2012. Arpada kısa boyluluk genleri kazandırılan bazı yakın izogenik hatların çeşitli tarımsal ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Ünv. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bit. ABD.
Smith BD 1995. The emergence of agriculture (p. 231). New York: Scient. American Library.
Sönmez AC, Yüksel S, Belen S, Çakmak M, .Akın A. 2017. Kıraç Koşullarda Orta Anadolu ve Geçit Bölgeleri İçin Geliştirilen Bazı Arpa (Hordeum vulgare L.) Hat ve Çeşitlerinin Tane Verim ve Bazı Kalite Unsurlarının İncelenmesi. Doğa Bilimleri Dergisi, 20, 258.
Student 1908. The Probable Error of a Mean. Biometrica.Volume 6, Issue 1(Mar., 1908), 1-25
Williams P, El-Haramein FJ, Nakkoul H, Rihawi S 1988. Crop quality evaluation methods and guidelines. Crop quality evaluation methods and guidelines, (14, Ed. 2.).
Yüksel S, İkincikarakaya SÜ, Sönmez AC, Belen S, Yıldırım Y 2017. Eskişehir Ekolojik Koşullarında Bazı Arpa Hat ve Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. Doğa Bilimleri Dergisi. 20, 252.

İleri Kademe Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinin Verim ve Bazı Fizyolojik Özelliklerinin Eskişehir Koşullarında Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt 22 (Ek Sayı 1), 60 - 68, 31.10.2019

Ali Cevat Sönmez , Soner Yüksel

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.530281

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada, Orta Anadolu ve Geçit
Bölgeleri için yatmaya dirençli, orta erkenci, hem kıraç hem de sulu şartlarda
tane verimi ve kalitesi yüksek kışlık arpa
çeşitlerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Denemede Geçit Kuşağı Tarımsal
Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’ne ait ileri kademe 11 hat, standart olarak ta İnce-04, Larende, Tarm-92, Ünver, Özdemir-05,
Erginel-90 ve Keser çeşitleri kullanılmıştır. Denemeler 2014-2015 ürün yılında tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak Eskişehir
Merkez de Sultanönü (kıraç) ve Toprak-Su (sulu) Yerleşkelerinde yürütülmüştür.
Araştırma sonuçlarına göre her iki çevrede de genotipler arası farklılıklar bu
araştırmada incelenen tüm özellikler bakımından önemli (P<0.01) bulunmuştur.
Tane verimi ve yatma değeri ’inde 9, 10 ve 11 numaralı hatlar; bitki boyu ’nda Erginel-90;
1000 tane ağırlığı ‘nda sulu koşullarda 1, 10, 11 numaralı hatlar ve Larende,
kıraç koşullarda ise 5, 8 ve 10 numaralı hatlar öne çıkmıştır. En erken
başaklanan genotipler ise 1, 3 ve 9 numaralı hatlar olmuştur. Tane verimi ile
yatma değeri ve başaklanma süresi parametreleri arasında negatif korelasyon önemli
bulunurken, 1000 tane ağırlığı ile tane verimi arasında pozitif korelasyon
önemli bulunmuştur. Sonuç olarak tüm parametrelerde üstün özellikler gösteren
10 ve 11 numaralı hatların öne çıktıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arpa, Verim, Yatma, Erkencilik, Bin tane ağırlığı

Kaynakça

Akar T, Avcı M, Düşünceli F, Tosun H, Ozan N, … Sipahi H 1999. Orta Anadolu ve geçit bölgelerinde arpa tarımının sorunları ve çözüm yolları. Hububat Sempozyumu, Konya.
Akdeniz H, Keskin B, Yılmaz İ 2004. Bazı Arpa çeşitlerinin verim ve verim Unsurları ile bazı kalite özellikleri üzerinde bir araştırma. Yüzüncü Yıl Ün. Tarım Bil. Dergi.14(2), 119-125.
Akgün N, Topal A, Akçura M 2012. Evaluation of Central Anatolian barley landraces for crop improvement. Romanian Agricultural Research, 29, 87-93.
Al-Menaie HS, Mahgoub HS, Al-Ragam O, Al-Dosery N, Mathew M, Suresh N 2013. Performance and Yield Components of Forage Barley Grown Under Harsh Environmental Conditions of Kuwait. In Advance in Barley Sciences (pp. 367-374).
Anderson M.K. and Reinbergs E. 1985. Barley breeding pp. 231-268 in Barley (D.C. Rasmusson ed.), Agronomy Monograph No. 26, American Society for Agronomy, Madison, Wisconsin, USA.
Anonim 2017. TUIK istatistikleri. www.tuik.gov.tr Erişim tarihi: 23.07.2017
Anonim 2018a. Kavuzsuz Arpa.http://www.ankarahalkekmek.com.tr/Dosyalar/62805911779. pdf. Erişim Tarihi: 20.11.2018
Anonim 2018b. http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/hububatsektorraporu2017.pdfAydın M, Katkat AV 1999. Water Consumption and Growth of Some Barley Genotypes Under Eskişehir Conditions. Turkish Journal of Agri. and Forestry, 23(EK4), 797-802.Aydoğan S, Şahin M, Akçacık AG, Ayrancı, R 2011. Konya Koşullarına Uygun Yüksek Verimli ve Kaliteli Arpa Genotiplerinin Belirlenmesi. Selçuk Tarım Bil. Der. 25(1), 10-16.Atlı A, Koçak N, Köksel H, Tuncer T 1989. Yemlik ve Maltlık arpada kalite kriterleri ve arpa ıslah programlarında kalite değerlendirmesi. Arpa-Malt Seminerleri, Konya 23-27.
Baik BK, Ullrich SE 2008. Barley for food: characteristics, improvement, and renewed interest. Journal of cereal science, 48(2), 233-242.
Berry PM, Spink JH, Sylvester-Bradley R, Pickett A, Sterling M, Baker C, Cameron N 2002. Lodging control through variety choice and management. In Proceedings of the 8th Home-Grown Cereals Association R & D Conference on Cereals and Oilseeds, pages (pp. 7-1).
Ceccarelli S, Grando S, Capettini F, Baum, M 2007. Barley breeding for sustainable production. Breeding major food staples, 29(3.772), 193.
Cenci CA, Grando S, Ceccarelli S 1984. Culm anatomy in barley (Hordeum vulgare). Canadian Journal of Botany 62: 2023 - 2027.
Çekiç C., Savaşlı, E., Dayıoğlu, R., Önder, O., Karaduman, Y., Avcıoğlu R., 2008. Ekmeklik Buğdayda (Triticum aestivum L.) Ekim Zamanı ve Sıklığı ile Kalite Kriterleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Türkiye Tahıl Sempozyumu, Konya.
Day AD, Dickson AD 1958. Effect of artificial lodging on grain and malt quality of fall-sown irrigated barley. Crop Sci 50:338–340
Doğan Y, Kendal E, Karahan T, Çiftçi V, 2014. Diyarbakır Koşullarında Bazı Arpa Genotiplerinde Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. JAFAG, 31(2): 31-40.
Easson DL, White EM, Pickles SJ. (1993). The effects of weather, seed rate and cultivar on lodging and yield in winter wheat. The Journal of Agricultural Science, 121(2), 145-156.
Engin A 1989. Biralık arpalarda önemli kalite özellikleri ve bunların malt kalitesi üzerine etkileri. Arpa-Malt Semineri, S:38-41, Konya
Gholipoor M, Rohani A, Torani S. 2013. Optimization of traits to increasing barley grain yield using an artificial neural network. International Journal of Plant Production, 7.
Hellewell KB, Rasmusson DC, Gallo-Meagher M 2000. Enhancing yield of semidwarf barley. Crop Science, 40(2), 352-358.
İmamoğlu A, Pelit S, Sarı N, Büyükkileci C, Yıldız Ö 2016. Ege Bölgesi Sahil Kuşağına Uyumlu Arpa (Hordeum vulgare L.) Çeşit ve Genotiplerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Mer. Ar. Ens.Dergisi, 25(özel sayı-1), 141-145.
Jezowski S, Surma M, AdamskiT, Krajewski P. (2005). Genetic analysis of morphological and physical stem characteristics determining lodging resistance in two-and six-rowed barley (Hordeum vulgare L.) lines. International agrophysics.
Kalaycı M, Siirt S, Aydın M, Özbek K 1991. Yıllık Çalışma Raporu. Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Eskişehir.
Kandemir N 2004. Tokat-Kazova şartlarına uygun maltlık arpa çeşitlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2004(2).
Kıran AK 1999. Bazı arpa (Hordeum vulgare L.)genetik kaynakları materyalinin karakterizasyonu. Anadolu J. of AARI, 9(2): 72–90.
Munns R, James RA, Läuchli A 2006. Approaches to increasing the salt tolerance of wheat and other cereals. Journal of experimental botany, 57(5), 1025-1043.
Nasr HG, Shands HL, Forsberg RA 1973. Correlation between kernals pulmpness, lodging and other agronomic characteristic in six- rowed barley crosses. Crop Sci. 13 (4): 399 -401.
Özdemir S 2011. Farklı Lokasyonlarda Ekilen Buğday Çeşitlerinin Optimum Ekim Sıklığının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Ün. Fen Bilimleri Enst.
Öztürk İ, Avcı R, Kahraman T, 2007. Trakya bölgesinde yetiştirilen bazı arpa (Hordeum vulgare L) çeşitlerinin verim ve verim unsurları ile bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1): 59-68
Öztürk İ, Avcı R, Kaya R, Vulchev D, Popova T, Valcheva D, Dimova D 2014. Bazı Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinin Edirne Koşullarında. Tarla Bit.Mer.A.E. Der., 23(2).
Öztürk İ, Avcı R, Tülek A, Kahraman T, Tuna B 2016. Bazı Arpa (Hordeum vulgare L) Genotiplerinin Trakya Bölgesinde Verim ve Agronomik Özelliklerinin Araştırılması. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(1).
Pask AJD, Pietragalla J, Mullan DM, Reynolds MP 2012. Physiological breeding II: a field guide to wheat phenotyping. Cimmyt.
Saygılı İ 2012. Arpada kısa boyluluk genleri kazandırılan bazı yakın izogenik hatların çeşitli tarımsal ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Ünv. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bit. ABD.
Smith BD 1995. The emergence of agriculture (p. 231). New York: Scient. American Library.
Sönmez AC, Yüksel S, Belen S, Çakmak M, .Akın A. 2017. Kıraç Koşullarda Orta Anadolu ve Geçit Bölgeleri İçin Geliştirilen Bazı Arpa (Hordeum vulgare L.) Hat ve Çeşitlerinin Tane Verim ve Bazı Kalite Unsurlarının İncelenmesi. Doğa Bilimleri Dergisi, 20, 258.
Student 1908. The Probable Error of a Mean. Biometrica.Volume 6, Issue 1(Mar., 1908), 1-25
Williams P, El-Haramein FJ, Nakkoul H, Rihawi S 1988. Crop quality evaluation methods and guidelines. Crop quality evaluation methods and guidelines, (14, Ed. 2.).
Yüksel S, İkincikarakaya SÜ, Sönmez AC, Belen S, Yıldırım Y 2017. Eskişehir Ekolojik Koşullarında Bazı Arpa Hat ve Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. Doğa Bilimleri Dergisi. 20, 252.

Toplam 37 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Ziraat, Veterinerlik ve Gıda Bilimleri
Bölüm	ARAŞTIRMA MAKALESİ (Research Article)
Yazarlar	Ali Cevat Sönmez 0000-0002-9818-2660 Soner Yüksel 0000-0002-0984-0765
Yayımlanma Tarihi	31 Ekim 2019
Gönderilme Tarihi	21 Şubat 2019
Kabul Tarihi	28 Haziran 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019Cilt 22 (Ek Sayı 1)

Kaynak Göster

APA	Sönmez, A. C., & Yüksel, S. (2019). İleri Kademe Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinin Verim ve Bazı Fizyolojik Özelliklerinin Eskişehir Koşullarında Belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım Ve Doğa Dergisi, 22, 60-68. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.530281